منچستر یونایتد باشگاه فوتبال انگلیسی است که مقر آن در الدترافورد واقع در گریت منچستر است و در لیگ برتر باشگاه های انگلستان مشغول رقابت است. این باشگاه در سال 1878 با نام نیوتون هیث تاسیس شد و در 1902 به منچستر یونایتد تغییر نام داد. تحت هدایت سر مت باسبی منچستریونایتد اولین باشگاه فوتبال انگلیسی بود که در سال 1968 قهرمانی در اروپا را تجربه کرد درست ده سال پس از حادثه هوایی مونیخ که در ان هشت بازیکن منچستر یونایتد جان خود را از دست دادند. در حال حاضر سرمربیگری تیم بر عهده سر الکس فرگوسن اسکاتلندیست که موفقترین مربی در تاریخ باشگاه است او از نوامبر 1986 تاکنون 26 عنوان قهرمانی معتبر را همراه با یونایتد کسب کرده است.
18 عنوان قهرمانی در لیگ، 4 قهرمانی جام اتحادیه و 11 قهرمانی در جام حذفی انگلستان منچستر یونایتد را به پر افتخارترین تیم انگلیسی در عرصه رقابتهای داخلی تبدیل کرده آنها همچنین سه بار عنوان قهرمانی جام باشگاه های اروپا را بدست آورده اند.
منچستر یونایتد یکی از ثروتمندترین باشگاه های فوتبال در دنیاست و گفته می شود قیمت این باشگاه بالغ بر یک میلیارد و دویست میلیون پوند است که انرا به گرانقیمت ترین باشگاه ورزشی دنیا تبدیل کرده. سهام باشگاه منچستر یونایتد در سال 1991 وارد بورس لندن شد و در ماه مه سال 2005 مالکوم گلیزر تاجر آمریکایی با پرداخت مبلغ هشتصد میلیون پوند بخش عظیمی از سهام باشگاه را خرید و رسما به عنوان مالک جدید باشگاه معرفی شد.
سال 1878 تا 1945
منچستریونایتد در سال 1878 توسط گروهی از کارکنان راه اهن لنکشایر – یورکشایر در نیوتون هیث تاسیس شد. در ابتدا این تیم در مقابل تیمهای شرکتهای راه اهن بخش های دیگر به میدان می رفت اما در 20 نوامبر 1880 آنها برای اولین بار با پیرآهنهای سبز و زردشان در یک بازی حرفه ای مقابل تیم ذخیره های باشگاه بولتون وندررز به میدان رفتند و 6 بر صفر شکست خوردند. در سال 1888 باشگاه وارد رقابتهای لیگ منطقه ای شد. اما این لیگ پس از یک فصل منحل شد و نیوتون هیث به رقابتهای لیگ اتحادیه فوتبال پای گذاشت. در 1895 نیوتون هیث به دسته دوم سقوط کرد.
باشگاه در سال۱۹۰۲ به خاطر بدهی 2670 پوندی ورشکسته شد و فردی به نام هری استافورد آنرا خرید.
او شروع به خرج کردن برروی این تیم کرد او می دانست که این تیم استحقاق خرج کردن و سرمایه گذاری دارد. استافورد تصمیم گرفت نام تیم را تغییر دهد بعد از رد اسامی مانند منچستر سنترال و منچستر سلتیک سرانجام نام باشگاه به منچستر یونایتد تغییر یافت. در سال۱۹۰۳به طور رسمی اولین مربی برای منچستر استخدام شد.نام این مربی ارنست مانگنال بود. او توانست منچستر یونایتد را در سال 1906 در جایگاه دوم لیگ دسته دوم قرار دهد تا آنها به مجددا به لیگ دسته اول بازگردند.
روز به روز بر کیفیت بازی منچستری ها افزوده می شد آنها راه ترقی را خوب پیدا کرده بودند .یکی از خریدهای آن روزهای منچستر بیلی مردیت بود بیلی مردیت یکی از بهترینها ی آن زمان فوتبال بود. آنها توانستند با مردیت اولین قهرمانی رسمی خود را در لیگ انگلستان که به تازگی حرفه ای شده بود را در سال 1908 جشن بگیرند. آنها همچنین در ابتدای فصل بعد هم جام خیریه را بردند. و اولین عنوان قهرمانی خود در جام حذفی را هم در سال 1909 بدست آوردند.
باشگاه منچستر در سال ۱۹۱۰ از مکان اصلی خود واقع در خیابان معروف به بانک به محله الدترافورد منتقل شد. منچستر یونایتد در 1911 برای دومین بار قهرمان لیگ انگلستان شد. اما در پایان فصل بعد مانگنال به تیم فوتبال منچستر سیتی پیوست.
در سال 1922 سه سال پس از سر گیری مسابقات فوتبال بعد از پایان جنگ جهانی اول منچستر یونایتد به لیگ دسته دوم سقوط کرد و سال 1925 به لیگ دسته اول بازگشت انها مجددا در 1931 باز هم دسته دومی شدند. یونایتد در سال 1934 با قرار گرفتن در رتبه بیستم لیگ دسته دوم ضعیف ترین عملکرد تاریخش را به نمایش گذاشت.
پس از مرگ یکی از سهامداران باشگاه به نام جان هنری دیویس وضعیت مالی باشگاه به شدت وخیم شد در ماه اکتبر سال 1927 باشگاه در آستانه ورشکستگی قرار داشت اما چنین نشد. در سال 1931 جیمز گیبسون با پرداخت 2000 پوند باشگاه را در اختیار گرفت.
در فصل 39-1938 قبل از شروع جنگ جهانی دوم منچستر یونایتد فصل را در جایگاه چهاردهم لیگ دسته اول به پایان برد.
سالهای باسبی (1945- 1965)
در اکتبر 1945 با از سرگیری دوباره مسابقات فوتبال مت باسبی به عنوان سرمربی منچستر یونایتد منصوب شد او خواهان سطح بالایی از اختیارات از مدیران باشگاه شد تا کنترل تمام امور تیم شامل انتخاب بازیکنان، نقل و انتقال آنان و تمریناتشان را به دست بگیرد. باسبی با منچستر یونایتد عنوان دومی لیگ را در سالهای 1947، 1948 و 1949 بدست آورد و موفق شد منچستر یونایتد را در سال 1949 قهرمان جام حذفی کند. در سال 1952 یونایتد توانست پس از 41 سال عنوان قهرمانی لیگ انگلستان را کسب کند. در سال 1956 سر مت باسبی در حالی من یونایتد را قهرمان لیگ کرد که میانگین سنی تیمش 22 سال بود. با این قهرمانی در فصل بعد منچستر یونایتد به عنوان اولین تیم انگلیسی در رقابتهای لیگ قهرمانان اروپا شرکت کرد آنها در نیمه نهایی این رقابتها به دست رئال مادرید اسپانیا حذف شدند در حالی که در این رقابتها یک پیروزی ماندگار را با نتیجه 10 بر صفر برابر اندرلشت بلژیک رقم زده بودند.
فصل بعد منچستر یونایتد در مرحله یک چهارم نهایی حریف تیم ستاره سرخ بلگراد شد آنها بازی رفت را در انگلستان 2 بر 1 بردند و برای بازی برگشت راهی بلگراد شدند. دیدار ستاره سرخ و منچستر یونایتد سه بر سه تمام شد و منچستر یونایتد در مجموع پنج بر چهار به پیروزی رسید و به دور بعد صعود کرد.
باشگاه منچستر یونایتد برای بازگشت از دیدار موفق خود در برابر ستاره سرخ بلگراد در یوگسلاوی هواپیمایی را به طور دربست اجاره کرده بود.
روز پنجشنبه ششم فوریه سال 1958، پرواز شماره 609 هواپیمای شرکت بریتیش یوروپین ایرویز حامل 44 تن از بازیکنان و همراهان تیم فوتبال منچستر یونایتد انگلیس در سومین تلاش خود برای پرواز از فرودگاه پوشیده از برف و گل و لای شهر مونیخ آلمان غربی سقوط کرد. این حادثه منجر به کشته شدن 23 تن از سرنشینان هواپیما شامل شماری از بهترین فوتبالیست های تاریخ انگلیس شد.
کشته شدگان این حادثه از بین بازیکنان تیم عبارت بودند از: جف بنت 25 ساله دفاع چپ ذخیره تیم، راجر بیرن دفاع وسط 28 ساله، ملی پوش و کاپیتان تیم، ادی کولمن هافبک راست 21 ساله جوانترین عضو تیم، مارک جونز 24 ساله دفاع میانی، دیوید پگ، 22 ساله هافبک دفاعی راست که تازه به تیم ملی انگلیس دعوت شده بود، تامی تیلور مهاجم ملی پوش 26 ساله ، لیام ویلان هافبک وسط 22 ساله ملی پوش تیم ملی ایرلند جنوبی و دانکن ادواردز مهاجم ملی پوش 21 ساله (15 روز بعد در بیمارستان بر اثر شدت جراحات وارده درگذشت).
دیگر کشته شدگان این حادثه مرگبار، شامل یک دبیر باشگاه، یک کمک مربی تیم، یک تمرین دهنده، یک کمک خلبان (سه هفته بعد بر اثر شدت جراحات درگذشت)، یک میهماندار و یک نماینده شرکت مسافرتی، یک هوادار و دوست صمیمی سرمربی و هفت روزنامه نگار از نشریات و روزنامه های منچستر ایوینینگ کرونیکل، منچستر گاردین، دیلی هرالد، منچستر ایوینینگ نیوز، دیلی میرور، دیلی اکسپرس، دیلی میل، نیوز آو د ورلد بودند.
بازیکنان تیمی که دچار این سانحه هوایی شد به دلیل محبوبیت عمومی و دوست داشتنی بودنشان در بین مردم و رسانه ها و به نام "مت باسبی" سرمربی موفق منچستر یونایتد در آن سال ها، به نام "دردانه های باسبی" در تاریخ مشهور شدند.
بغیر از کشته شدگان، چندین نفر نیز بر اثر این سانحه به شدت زخمی شدند که از میان آنان مت باسبی سرمربی تیم مدت به مدت دو ماه در بیمارستان بستری شد و چند بار نیز مورد عمل جراحی قرار گرفت. دو بازیکن تیم به نام های جانی بری و جکی بلنچفلاور آن چنان مصدوم شدند که هرگز نتوانستند به صحنه فوتبال حرفه ای بازگردند.
این حادثه تیم منچستر یونایتد را تا آستانه انحلال کامل پیش برد و درایت مت باسبی و مدیریت بحران سران باشگاه موجب شد تا با یک رکود نسبتا کوتاه ، با بازپروری ستارگان بازمانده از سانحه مونیخ از قبیل بابی چارلتون و همچنین اضافه کردن بازیکنانی مانند دنیس لاو و پت کریراند و همراه با نسل جدید بازیکنان جوان ازجمله جورج بست آنها در سال 1963 عنوان قهرمانی جام حذفی را بدست اوردند. فصل بعد انها لیگ انگلستان را در رده دوم به پایان بردند و در سالهای 1965 و 1967 دو بار دیگر قهرمان لیگ فوتبال انگلستان شدند. در سال 1968 منچستر یونایتد با شکست 4 بر 1 بنفیکا توانست اولین تیم انگلیسی باشد که عنوان قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا را کسب می کند. در حالی که بازیکنانی مانند بابی چارلتون، دنیس لاو و جورج بست را در ترکیب داشت که هر کدام یکبار عنوان برترین بازیکن سال اروپا را کسب کرده بودند. مت باسبی در سال 1969 استعفا داد و جای خود را به ویلف مک جینس داد که تا پیش از این سرمربی تیم رزرو باشگاه بود.
سال های 1969 – 1986
پس از مقام هشتمی لیگ 70 – 1969 و شروع ضعیف در فصل 71 – 1970 باسبی مجددا به طور موقت هدایت تیم را در دست گرفت و مک جنیس به موقعیت خود در تیم رزروها بازگشت در ماه ژوئن 1971 فرانک اوفارل هدایت تیم را بر عهده گرفت اما کمتر از 18 ماه بعد او جای خود را به تامی دوکرتی داد. دوکرتی سال 1974 تیم منچستر یونایتد را که دیگر چارلتون و لاو را در اختیار نداشت از سقوط نجات داد. در پایان این فصل جورج بست هم از یونایتد جدا شد. در سال 1976 دوکرتی منچستر یونایتد را تا فینال جام حذفی رساند اما آنها در این مرحله مغلوب ساوت همپتون شدند. یکسال بعد انها موفق شدند با شکست 2 بر 1 لیورپول در فینال بار دیگر قهرمان جام حذفی شوند. دوکرتی چندی بعد از سرمربیگری منچستر یونایتد کنار رفت.
دیو سک.ستون در تابستان جانشین دوکرتی شد. علیرغم خریدهای عمده ای مانند جو جوردن، گوردون مک کویین، گری بیلی و ری ویلکینز آنها به نتیجه قابل توجهی دست نیافتند. سال 1979 من یونایتد در فینال مغلوب آرسنال شد. سک.ستون در سال 1981 برکنار شد تا ران اتکینسون جای او را بگیرد. آنها همچنین برایان رابسون را با مبلغی سنگین از وست برومویچ به خدمت گرفتند. تحت هدایت اتکینسون منچستر یونایتد دو بار در سالهای 1983 و 1985 قهرمان جام حذفی شد در فصل 86 – 1985 منچستر یونایتد علی رغم کسب 13 پیروزی و 2 تساوی در 15 بازی اولش در نهایت فصل را در جایگاه چهارمی به پایان برد. فصل بعد در حالی که با نتایج ضعیف تیم خطر سقوط احساس می شد اتکینسون در ماه نوامبر برکنار شد