سوئد، (به سوئدی: Sverige) با نام رسمی پادشاهی سوئد (به سوئدی: Konungariket Sverige) کشوری است در شمال اروپا در شبهجزیره اسکاندیناوی. از غرب با کشور نروژ، از شمال شرق با کشور فنلاند، از شرق با خلیج بوتنی، از جنوب شرقی با دریای بالتیک و از جنوب غربی با کشور دانمارک همسایهاست. نام این کشور در فارسی از نام آن در زبان فرانسوی (Suède) گرفته شدهاست. پایتخت و بزرگترین شهر این کشور استکهلم است.
سوئد با مساحت ۴۵۰٬۲۹۵ کیلومتر مربع، کمابیش اندازهٔ عراق و چهارمین کشور بزرگ اروپا (پنجمین کشور بزرگ اروپا با احتساب بخش اروپایی روسیه) از نظر مساحت است. جمعیت سوئد بیش از ۱۰ میلیون نفر است که تقریباً ۷٫۹ میلیون نفر آن را سوئدیها تشکیل میدهند. این کشور با تعداد ۲۱ نفر در هر کیلومتر مربع تراکم جمعیت پایینی دارد و بیشتر این جمعیت نیز در جنوب سوئد مستقر هستند. همچنین بیش از ۸۵٪ مردم سوئد در ناحیه شهری زندگی میکنند. حکومت کشور سوئد پادشاهی مشروطه است و دولت به شکل پارلمانی اداره میشود. پادشاه در این کشور مقامی تشریفاتی است و کشور را نخستوزیر اداره میکند. پس از پایان جنگ سرد، سوئد در تاریخ ۱ ژوئن ۱۹۹۵ به کشورهای عضو ناتو پیوست اما بعدها همانند کاری که در قبال منطقه یورو کردند، با یک رفراندوم از ناتو خارج شدند. سوئد همچنین عضو سازمان ملل متحد، شورای اروپا، سازمان تجارت جهانی، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، شورای نوردیک و مدل نوردیک است. سوئد هشتمین سرانهٔ تولید ناخالص داخلی را در جهان دارا است و جایگاه خوبی در جنبههای گوناگون ملی مانند کیفیت زندگی، آزادی شهروندی، بهداشت، آموزش، اختلاف طبقاتی، رفاه و توسعه انسانی دارد.
مردم سوئد همراه با مردمان نروژ، ایسلند و دانمارک از شاخه ژرمنی اقوام هندواروپایی بوده و تبارشان به وایکینگها میرسد. کیفیت زندگی شهروندان سوئدی بالا و نرخ بیکاری در آن کشور پایین است و اقتصاد آن بر پایه مشارکت مردم در سرمایهگذاریها استوار است.
تاریخ این کشور مانند اکثر کشورهای باستانی آغازی آمیخته با افسانهها و اسطورهها دارد، دوره هائی که پادشاهان و حکمرانان قهرمانان افسانهای بهشمار میآمدند. حدود دو هزار سال قبل، یخهای متراکم شبه جزیره اسکاندیناوی شروع به ذوب و به تدریج از جنوب به شمال عقب نشستند. در آن زمان مردمی در شمال آلمان امروزی و جنوب اسکاندیناوی زندگی میکردند که اصل و منشأ آنها مشخص نیست، آنان به دنبال یخها به راه افتادند و ناگهان سرزمینی پوشیده از جنگلهای انبوه و مملو از دریاچهها، برکهها و آبگیرها یافتند. قدیمیترین نوشتهها حکایت از قومی نیرومند به نام آسورها در این سرزمین مینماید، این قوم به دارا و فقیر تقسیم شده بودند و روسا و سرکردگان آن به ثروت خود اتکا داشتند. اسورها از شاه یگانهای به سیستم شاه – کاهنی پیروی میکردند و به پادشاه به چشم یک روحانی بزرگ نگاه میکردند و قدرتشان به ویژه به سازمان نیروی دریائی آنها بستگی داشت.
یک یورش بزرگ و سخت و ویرانگر از سوی این اقوام شمالی، اسکاندیناوی و اروپا را فرا گرفت. شمالیها که وایکینگ نامیده میشدند کشورهای اروپائی و شهرها را مورد تاخت و تاز خود قرار دادند، هر جا را که توانستند غارت کردند، در آنجا که توانستند به داد و ستد و تجارت پرداخته و گاه در آنجا ساکن شدند. ابن قبائل شمالی که بعدها نرمن نامیده شدند تا حدود مدیترانه پیش رفتند و با کشتیهای خود در داخل رودهای بزرگ حرکت نموده و به هر کجا که وارد شدند آن را ویران کرده و ساکنان آن نقاط را قتلعام و اموال آنان را غارت نمودند. این راهزنان و آدمکشان، ناحیه شمال غربی فرانسه را که امروز نرماندی نامیده میشود تصرف کردند، همچنین جنوب ایتالیا و سیسیل را به تصرف خود درآورده و به تدریج در این نقاط مستقر و ساکن شدند و به صورت مالکان و اشراف بزرگ درآمدند. کلمه وایکینگ که از ریشه ویکن به معنای خلیج گرفته شده به مردمی اطلاق میشده که در اطراف آبگیرهای اسلو زندگی مینمودهاند، علت تجاوزها و یورشهای وایکینگها را عدهای به خاطر ازدیاد جمعیت و عدم کفایت محصولات کشاورزی دانسته وگروهی معتقدند که رفاه و ثروت زیاد و ماجراجوییهای آن قوم علت آن بودهاست. حملات وایکینگها منجر به چندین بار فتح انگلستان و بخش هائی از فرانسه شد و تجاوزات آنان تا قسطنطنیه و حتی دریای خزر و مرزهای ایران نیز توسعه یافت.
پس از وایکینگها، تاریخ سوئد را میتوان به دورانهای زیر تقسیم کرد:
وایکینگها ۱۰۵۰ – ۸۰۰ میلادی
پیش از سدههای میانه ۱۲۵۰–۱۰۰۰ میلادی
سدههای ۱۳۸۹–۱۲۵۰ میلادی
عصر یکپارچگی ۱۵۲۰–۱۳۸۹ میلادی
عصر واسا ۱۶۱۱–۱۵۲۰ میلادی
عصر ابرقدرتها ۱۷۱۸–۱۶۱۱ میلادی
عصر آزادی ۱۷۷۲–۱۷۱۸ میلادی
عصر گوستاو ۱۸۰۹–۱۷۷۲ میلادی
عصر آخرین بازسازی ۱۸۶۶–۱۸۰۹ میلادی
عصر گسترش صنعتی ۱۹۱۸–۱۸۶۶ میلادی
عصر دموکراسی ۱۹۳۹–۱۹۱۸ میلادی
و جنگ جهانی دوم به بعد
در حدود سالهای ۱۰۰۰ میلادی سوئد سازمانی کاملاً ساده داشت، سازمانی که از مدتها قبل آن را حفظ کرده بود، کشور در وجود شاه تشخص مییافت، اما در عین حال پادشاه بر پایه آداب و سنن و برخی قوانین و مقررات سلطنت مینمود و موظف به رعایت آنها بود. سرزمین سوئد از ایالتهای گوناگونی تشکیل میشد که این ایالتها با هم پیوندهایی داشتند، در امور داخلی این ایالات خودمختار بودند. در سطح کشوری مجمع همگانی بنام تینگس (Tings) وجود داشت که موارد خاصی مانند جنگ و صلح وظیفه اصلی آن بوده و تعیین انواع مالیات و میزان آن کار بعدی آن را تشکیل میداد، تصویب و اجرای قوانین و احکام قضائی و حقوقی نیز در وظایف تینگس قرار میگرفت. پادشاه علاوه بر مقام سلطنت مقامی روحانی نیز داشت، این مقام از طرف تینگس به پادشاه تفویض میشد، مقام روحانیت شاه تا زمان مسیحیت ادامه پیدا کرد ولی در قرون وسطی این نظام به هم ریخت و شاه قدرت کامل را به خود اختصاص داد.
در قرون وسطی، با ورود مسیحیت به سوئد مناقشات و درگیریهای دامنهداری میان پیروان مسیحیت و طرفداران آئینهای سنتی آغاز شد، نمونهای از نتیجههای این درگیریها اخراج اینگه پادشاه وقت از مجمع تینگس توسط تودههای خشمگین ملت بود، یکی از نزدیکان اینگه تعهد نمود که با انجام مراسم قربانی برای خدایان آنها را به سر مهر آورد و با این تعهد به جانشینی اینکه برگزیده شد.
در اوایل سده دوازدهم پادشاهی به نام اسورکر به سلطنت رسید، وی فردی مسیحی از فرقه گریگوریان بود، بر پایه دستورها این فرقه کلیسا قدرتی مافوق مردم و قوانین داشت، اسورکر در یک بامداد نوئل وقتی برای ادای نماز به کلیسا میرفت به وسیلهٔ یکی از خدمتکارانش به قتل رسید، پس از او اریک یدوارسون به سلطنت رسید وی دودمانی را بنیان گذاشت که به سلسله اریک معروف میباشند، سیمای تاریخی اریک با افسانه و مذهب درآمیخته، هر کار نیکی که انجام میشد به او نسبت داده میشد، اریک در روز معراج مسیح توسط یک شاهزاده دانمارکی به قتل رسید و به لقب شهید معروف شد.
در دوران سلطنت کنوت، پسر اریک، ارتباط ویژهای میان دو کشور آلمان و سوئد برقرار شد، این ارتباط با ورود عدهای از معدنچیان آلمانی که کنوت فعالیت آنها را برای صنعتی کردن کشور لازم میدانست آغاز شد، این معدنچیان پیشروان صنعتی شدن کشور سوئد شدند. بعد از کنوت یکی از مشاوران او به نام بیرجر یارل به سلطنت رسید، نخستین اقدام بیرجر ایجاد وحدت سراسری کشور بود، وی پادشاهی بود قانونگذار، از قوانین این پادشاه میتوان از قوانین مربوط به خانواده، قوانین مربوط به کلیسا، قوانین ارث (بر پایه یکی از مواد این قانون دختران یک دوم پسران میتوانستند ارث ببرند) نام برد. برجر یارل بانی شهر استکهلم است.
در زمان سلطنت گوستاو واسا در سده ۱۶ نخستین مجلس ملی سوئد متشکل از نمایندگانی از ۴ طبقه اشراف، روحانیون، طبقه متوسط و دهقانان گشایش یافت. طی قرون آتی، قوانین پیچیده تری برای ریکسدگ وضع شده و به تدریج تعداد دستگاههای اجرائی افزایشی یافت. قدرت مجلس ملی بهطور عمدهای تغییر یافته و از زمانی به زمان دیگر نسبت به سلطنت از جایگاه بینهایت سستی برخوردار بودهاست. این درحالیست که در دورة آزادی طی سده ۱۸، مجلس ملی جایگاه خود را بهبود بخشیده و نظام منسجمی پایهریزی شد. تا پیش از ۱۸۰۹ قدرت سلطنت و مجلس در یکدیگر ادغام بود، تا اینکه پس از سال ۱۸۰۹ دربار و سایر مراجع قدرت، استقلال یافتند. در سال ۱۸۶۵ مجلس دوگانهای جایگزین مجلس قبلی شد. تا سال ۱۹۱۷ نظام دوگانهای برقرار بود، تا این که سازمانی با ۳۵۰ نماینده و کمیتههای گوناگونی در زمینههای گوناگون تأسیس شد. در سال ۱۹۷۴ دولت سوئد به طراحی قانون اساسی جدیدی مبادرت نمود. پس از گذشت مدت زمان ۲۰ سال دوره نمایندگی به دورة چهار ساله تغییر یافت. کشور سوئد از نظام دموکراتیک انتخابی برخوردار است به این معنا که کلیه احزاب سیاسی با بیش از ۴در صد آراء انتخابات عمومی از کرسی در مجلس برخوردار میشوند. شهروندان سوئدی اجازه حضور در انتخابات مجلس را دارند. در حال حاضر تعدادی حزب سیاسی در مجلس ملی سوئد فعالیت دارند. سال ۱۹۲۱ آغاز قطعی دموکراسی در سوئد محسوب میشود. سال ۱۹۱۹ پارلمان سوئد در مورد حق شرکت همگانی در انتخابات و آراء یکسان زنان و مردان تصمیمگیری کرد. دو سال بعد از این تصمیم نخستین انتخابات پارلمان برگزار شد. در پی انتخابات سال ۱۹۲۱ پنج زن به پارلمان سوئد راه یافتند. انتخابات پارلمان سوئد چهارسال یکبار برگزار میشود. گشایش مجلس در هر پائیز وظیفه پادشاه سوئد است. در این هنگام سال پارلمانی آغاز میشود. پادشاه شخص اول کشور سوئد است ولی این مقام در درجه نخست جنبه نمایندگی مملکت و تشریفاتی دارد.
سوئد در شمال اروپا واقع شده و دارای آب و هوای بسیار سردی است. این کشور از نظر طبیعی، از ۴ ناحیه تشکیل شدهاست. کوههای پوشیده از جنگل در منطقه نورلند در شمال، دریاچه دیستریکت در ناحیه مرکزی، زمینهای مرتفع یونکوپینگ در جنوب و جلگه حاصلخیز اسکانیا در منتهیالیه بخش جنوبی کشور. تابستانها کوتاه و گرم و زمستانهای سرد و طولانی از ویژگیهای آب و هوای این کشور است. میانگین بارش سالانه از ۲۰۰ سانتیمتر در غرب و جنوب غربی، تا ۵۰ سانتیمتر در شرق و جنوب شرقی متغیر است. بیش از نیمی از مساحت این کشور از جنگل پوشیده شده و طبعاً، صنایع چوب و ساخت ماشین آلات مرتبط با آن، معمول و متداول است. در قسمتهای شمالی سوئد شش ماه از سال روز و شش ماه شب است که این به خاطر نزدیک بودن به قطب شمال است؛ ولی در قسمتهای جنوبی میتوان چهار فصل را دید.
در گذشته نه چندان دور، تا اواخر سده هجدهم میلادی، سوئد یکی از فقیرترین کشورهای اروپا بود، اما بعدها دوران رشد اقتصادی سوئد آغاز شد. بعد جنگ جهانی دوم این رشد اقتصادی شتاب بیشتری به خود گرفت، درآمد خالص ملی کشور بالا رفت و شکوفائی رشد اقتصادی به وجود آمد. درآمد کشور سوئد مثل دیگر کشورهای نسبتاً کوچک صنعتی، وابسته به صادرات تولیدات صنعتی است که در حال حاضر از رشد بالائی در توازن بین صادرات و واردات برخوردار است. تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۰۶ میلادی ۱/۱۲۰۰ میلیارد دلار بود و رشدی ۵/۴ درصدی را نسبت به سال پیش از آن نشان میداد. نرخ بیکاری این کشور ۶/۵درصد است. آماری از جمعیت زیر خط فقر این کشور در دسترس نیست اما به نظر میرسد این آمار نباید چندان بالا باشد.[نیازمند منبع] تورم در این کشور نزدیک به صفر درصد است. ۳۵ درصد از محصولات صادراتی این کشور را ماشینآلات تشکیل میدهد و بقیه شامل وسایل نقلیه موتوری، کاغذ و مشتقات آن، چوب، محصولات آهنی و فولادی و مواد شیمیایی است که به کشورهای آلمان (۸/۹درصد)، آمریکا (۳/۹ درصد)، انگلستان (۱/۷ درصد)، دانمارک(۹/۶ درصد)، فنلاند(۶ درصد)، فرانسه(۹/۴ درصد)، هلند(۷/۴ درصد) و بلژیک(۵/۴درصد) صادر میشود.
زبان سوئدی از خانوادهٔ زبانهای هندواروپایی شاخهٔ ژرمنی است و به زبانهای نروژی و دانمارکی نزدیکی دارد. این سه زبان بسیار به هم نزدیک بوده و اغلب گویشوران آنها میتوانند هر کدام به زبان خود با هم ارتباط زبانی برقرار کنند. زبان سوئدی، زبان رسمی کشور سوئد است. در برخی نواحی شمالی کشور، به زبان فنلاندی نیز صحبت میشود. تعداد ۴ زبان اقلیمی اعم از فنلاندی، تورندال، رومانی (زبان کولیها) و ییدیش (زبان یهودیان) در کشور سوئد صحبت میشود. شهروندان سوئدی تا حدود معینی در تعامل با دستگاههای دولتی از حق استفاده از این زبانها برخوردار بوده و هم چنین در خصوص مراقبتهای کودکان و بزرگسالان از حق استفاده از زبانهای فنلاندی و سامی نیز برخوردار میباشند.
مسیحیت پروتستان لوتری با عضویت ۶۶ درصد از جمعیت این کشور در کلیسای سوئد بزرگترین مذهب در سوئد است. مذاهب مسیحی دیگر موجود در سوئد شامل کاتولیک و ارتدکس شرقی میباشند. طبق سندی به نام «آزادی بینالمللی دینی» از وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا اسلام در سوئد با دارا بودن ۵ درصد از جمعیت، دومین مذهب بزرگ به حساب میآید.[۱۲] بقیه جمعیت یا بیدین هستند یا متعلق به ادیان دیگر میباشند.
طبق نظرسنجی یوربارومتر در سال ۲۰۱۰:
۱۸٪ از شهروندان سوئدی پاسخ دادند که «آنها بر این باورند که خدا وجود دارد».
۴۵٪ پاسخ دادند که «آنها بر این باورند که نوعی روح یا قدرت حیات وجود دارد».
۳۴٪ پاسخ دادند که «آنها باور ندارند که هیچ نوع روح، خدا یا قدرت حیات وجود دارد».
بر پایه مطالعه دموسکوب دربارهٔ اعتقادات سوئدیها در سال ۲۰۱۵
۲۱٪ به یک خدا باور داشتند. (در مقایسه با ۳۵٪ در سال ۲۰۰۸)
۱۶٪ به ارواح باور داشتند.
۱۴٪ به خلقت هوشمندانه باور داشتند.
سوئد در ردهٔ ۱۷۲ام کشورهایی که بیشترین تعداد زندانی را دارا هستند قرار دارد. بر پایهٔ آمار رسمی، تعداد زندانیهای این کشور در سال ۲۰۰۴ میلادی به ۵٬۷۲۲ نفر رسید. پس از این سال شمار زندانیها رو به کاهش نهاد و سالانه ۱ درصد کاهش داشتهاست. میزان کاهش در میان سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ به ۶ درصد رسید، بهطوریکه از جمعیت ۹٫۵ میلیوننفری این کشور در سال ۲۰۱۲، ۴٬۸۵۲ زندانی بودند. انتظار میرود در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ نیز این روند ادامه یابد. کاهش شدید تعداد زندانیها در این کشور باعث شد که در نوامبر ۲۰۱۳ اعلام شود که این کشور قصد دارد ۴ زندان و بازداشتگاه موقت خود را تعطیل کند. با وجود اینکه دلیل قطعی کاهش زندانیان مشخص نشده اما حدس زده میشود تأکید بر روند بازپروری زندانیان و کمک به پذیرفتهشدنشان در جامعه، و نیز اتخاذ مجازاتهای ملایمتر برای برخی جرایم از جمله در زمینهٔ مواد مخدر که از سال ۲۰۱۱ در این کشور اجرا شده، در این زمینه مؤثر بودهاست.
سوئد به عنوان یکی از مهاجر پذیرترین کشورهای اروپا در طول تاریخ یکی از مقصدهای اصلی مردم کشورهای دیگر برای مهاجرت بودهاست و همواره یکی از دلایل رشد جمعیت آن بودهاست، در سال ۲۰۱۱ حدود ۲۷٪ یا دو میلیون نفر از جمعیت سوئد به صورت کامل یا جزئی غیر سوئدی بودهاند از این تعداد ۱۴۲۷۲۹۶ نفر که در سوئد زندگی میکردهاند در خارج از کشور به دنیا آمدهاند.
مساحت کشور سوئد در حدود ۷۹۰/۴۴۹ کیلومترمربع می باشد. در هر کیلومتر مربع این کشور تنها ۲۱ نفر زندگی می کنند که نشان از تراکم جمعیت اندک آن دارد. همچنین ۸۵ ٪ جمعیت کشور در مناطق شهری زندگی می کنند. سوئد از ۲۵ استان تشکیل شده است که در یک تقسیم بندی کلی به سه بخش اصلی استان های شمالی Norrland، مرکزی Svealand و جنوبی Götaland تقسیم می شود. جزایر اولند Öland و گوتلند Gotland دو جزیره بزرگ سوئد محسوب می شوند که در بخش جنوب شرقی کشور واقع شده اند. سوئد دارای آب و هوای سردی است. این کشور از نظر طبیعی، از ۴ ناحیه تشکیل شده است. کوههای پوشیده از جنگل در منطقه نورلند در شمال، زمین های مرتفع یونکوپینگ در جنوب، دریاچه دیستریکت در ناحیه مرکزی و جلگه حاصلخیز اسکانیا در منتهی الیه بخش جنوبی کشور. نیمه شمالی سوئد به خاطر نزدیکی به قطب شمال، جمعیت بسیار کمی را در خود جای داده است. پدیده خورشید نیمه شب (Midnight Sun) و شش ماه شب و شش ماه روز، در آن مناطق رخ می دهد. این پدیده سالانه توجه میلیون ها توریست را به خود جلب می کند.
۸.۷ % خاک این کشور را آب تشکیل می دهد. ۹۷۵۰۰ دریاچه طبیعی دارد که بزرگترین آن ها دریاچه های Vänern و Vättern نام دارند. تابستان ها کوتاه و گرم و زمستان ها سرد و طولانی است. میانگین بارش سالانه از ۲۰۰ سانتی متر در غرب و جنوب غربی، تا ۵۰ سانتی متر در شرق و جنوب شرقی متغیر می باشد. بیشتر مساحت کشور سوئد را جنگل پوشانده است و طبعاً، صنایع چوب و ساخت ماشین آلات مرتبط با آن، معمول و متداول است.
نوع حکومت کشور، پادشاهی پارلمان است. جمعیت با رشد سالانه ۲/۰ درصد، تقریبا ۹ میلیون نفر می باشد. مسیحی ارتدکس دین رسمی است ولی آزادی مذهب در کشور سوئد تضمین شده است. دین اسلام پس از دین مسیحیت، دومین دین بزرگ و رسمی کشور محسوب می شود. سنی ها بیشترین جمعیت مسلمانان را تشکیل می دهند. در سوئد ایجاد هر گونه تبعیض اجتماعی بر اساس نوع پوشش اسلامی فرد ممنوع است. در صورت شکایت یا گزارش رسمی فرد، مستوجب تعقیب و پیگرد قانونی خواهد بود. واحد پول این کشور کرون می باشد. غذای محبوب و معروف مردم این کشور والنبرگار کوفته و ماهی هرینگ یا شاه ماهی ترشی شده می باشد.
شهروندان سوئدی جزو شهروندانی در جهان هستند که از کیفیت بالای زندگی برخوردارند. نرخ بیکاری پایین است و اقتصاد آن بر پایه مشارکت مردم در سرمایهگذاریها استوار است. در گذشته نه چندان دور، تا اواخر قرن هجدهم میلادی، این کشور یکی از فقیرترین کشورهای اروپا بود. بعدها دوران رشد اقتصادی آن آغاز شد. بعد از جنگ جهانی دوم این رشد اقتصادی شتاب بیشتری به خود گرفت. درآمد خالص ملی کشور بالا رفت و شکوفائی رشد اقتصادی به وجود آمد. درآمد سوئد مثل دیگر کشورهای نسبتاً کوچک صنعتی، وابسته به صادرات تولیدات صنعتی است. در حال حاضر کشور از رشد بالائی در توازن بین صادرات و واردات برخوردار است. تولید ناخالص داخلی کشور سوئد در سال ۲۰۰۶ میلادی ۱/۱۲۰۰میلیارد دلار بود. این میزان، رشدی ۵/۴ درصدی را نسبت به سال پیش از آن نشان میداد. نرخ بیکاری این کشور ۶/۵ درصد است. آماری از جمعیت زیر خط فقر این کشور در دسترس نیست. به نظر میرسد این آمار نباید چندان بالا باشد. تورم در این کشور ۴/۱ درصد است. ۳۵ درصد از محصولات صادراتی را ماشینآلات تشکیل میدهد. سایر محصولات شامل وسایل نقلیه موتوری، کاغذ و مشتقات آن، چوب، محصولات آهنی و فولادی و مواد شیمیایی است. این محصولات به کشورهای آلمان(۸/۹ درصد)، آمریکا(۳/۹ درصد)، انگلستان(۱/۷ درصد)، دانمارک(۹/۶ درصد)، فنلاند(۶ درصد)، فرانسه(۹/۴ درصد)، هلند(۷/۴ درصد) و بلژیک(۵/۴ درصد) صادر میشود.
استکهلم نه تنها به عنوان پایتخت کشور سوئد بلکه به عنوان یکی از زیباترین شهرهای دنیا شناخته می شود .این شهر با پیشینه ای از ده قرن تاریخ و فرهنگ ساخته شده است، این شهر در کنار ۱۴ جزیره ای قرار دارد که هرکدام زیباتر از دیگری است. دومین شهر بزرگ کشور، گوتنبرگ میباشد. این شهر علاوه بر اینکه مکان های تفریحی و دیدنی زیادی دارد، از نظر تاریخ و فرهنگ هم حرف های بسیاری دارد. این شهر با توجه به بندری بودنش اما آرامش بیشتری نسبت به پایتخت دارد. شهر مالمو جنوبی ترین و سومین شهر بزرگ می باشد. مالمو در سال ۲۰۰۶ اولین شهر تجاری این کشور معرفی شد. شهر وکشو در استان اسملاند و در ناحیه شهری کرنبرگ قرار دارد. این شهر مرکز اداری، فرهنگی و صنعتی ناحیه کرنبرگ محسوب می شود. این شهر را خانه ی دانشگاه لینوس می نامند. چرا که یکی از دو کمپِس دانشگاه لینوس در این شهر قرار دارد. (کمپس دیگر این دانشگاه در شهر کالمار واقع شده است).
آشپزی سوئد بیش از هرچیز به دلیل استفاده زیاد از ماهی شهرت دارد. با این حال در سوئد غذاهای خوشمزه دیگری وجود دارد که مطمئنا با یکبار خوردن عاشق آن ها خواهید شد. البته باید اعتراف کنیم که ماهی و غذاهای دریایی نقش مهمی در آشپزی این کشور دارند. بسیاری از این غذاها در کشورهای دیگر اسکاندیناوی هم سرو می شوند، اما مطمئنا در سوئد می توانید آن ها را به سبک و سیاق و طعمی کاملا سوئدی امتحان کنید.
وسوسه جانسون| Jansson’s Temptation : جانسون فرستلس یا وسوسه جانسون نام یکی از مشهورترین و خوشمزه ترین غذاهای سوئدی است که معمولا برای جشن کریسمس پخته می شود. این غذای وسوسه برانگیز از سیب زمینی خامه ای و ماهی کولی تهیه می شود. اگرچه می توان این غذا را در تمام طول سال سرو کرد اما سوئدی ترجیح می دهند آن ها را در هنگام سال نو و کریسمس بخورند. نام این غذا برگرفته از نام خواننده مشهور اپرای سوئدی، پله جانزن است که به شکم گردی مشهور بوده است. سیب زمینی های خلال شده را در مرحله آخر روی غذا می ریزند و بعد داخل فر قرار می دهند. ظاهر برشته و هوس برانگیز سیب زمینی در کنار سس خامه ای بسیار لذیذ و وسوسه برانگیز است.
گراولاکس | Gravlax : گراولاکس یا ماهی سالمون مزه دار شده یکی از خوشمزه ترین غذاهای سوئدی و غذایی بهشتی برای شکم گردان است. خاستگاه اصلی این غذا به فرانسه برمی گردد اما سوئدی ها طعم و مزه آشپزی خود را به آن اضافه کرده اند و آن را به غذایی سوئدی تبدیل کرده اند. برش های نازک سالمون همراه با سیب زمینی و جعفری و سس خردل سرو می شود و طعمی فوق العاده خوشمزه دارد. گراولاکس را می توانید در رستوران های لوکس و مجلل و همین طور کافه های محلی هم سفارش بدهید و از طعم بی نظیر آن لذت ببرید.
راگمونک | Raggmunk : یکی از غذاهای سنتی سوئد در فصل زمستان راگمونک است، البته این غذا را می توانید در فصول دیگر هم بخورید. سوئدی ها ترجیح می دهند سیب زمینی تازه برداشت شده را نخورند، به همین دلیل در فصل زمستان که ماه ها از برداشت سیب زمینی می گذرد بیشتر چنین غذاهایی می خورند. راگمونک یک نوع پنکیک سیب زمینی است که در کره سرخ می شود و همراه با ژامبون و میوه مشهور سوئدی یعنی لینگون بری سرو می شود. سوئدی ها میوه لینگون بری را بسیار دوست دارند و در کنار اکثر غذاها آن را سرو می کنند. اگر به سوئد سفر کردید حتما در کنار اکثر غذاها این میوه خوشرنگ و خوش طعم را خواهید دید.
کری فیش | Crayfish : ماه آگوست در سوئد فصل خوردن حلزون صدف دار و نوعی لابستر به نام کری فیش است. از سال ۱۵۰۰ تاکنون کری فیش در سوئد صید می شده و به عنوان غذایی محبوب و اشرافی سرو می شده است. در طول سال ها، این غذا از انحصار و اشرافیت خارج شده و امروزه همه طبقات اجتماعی این غذای دریایی را مصرف می کنند. کری فیش ها در اواخر تابستان به محبوب ترین غذای رستوران ها تبدیل می شود و به گردشگران خوردن این غذا توصیه می شود.
گوبرورا | Gubbröra : غذاهای دریایی در آشپزی سوئد جایگاه ویژه ای دارند و بسیاری از خوشمزه ترین غذاهای سوئدی با جانوران دریایی تهیه می شود. گوبرورا یک نوع سالاد تخم مرغ است که معمولا روی تکه های نان و در ایام جشن سرو می شود. این غذا را می توان به عنوان پیش غذا یا میان وعده سرو کرد و با طعم خوبی که دارد یکی از بهترین غذاهای سوئدی محسوب می شود.
کیک پرنسس | Princess Cake : در ادامه معرفی غذاهای سوئدی جا دارد یکی از مشهورترین کیک های سوئد را هم به شما معرفی کنیم. کیک پرنسس کیکی بسیار زیبا و سبز رنگ است که روی آن معمولا با پودر قند و یک گل صورتی تزئین می شود. هفته سوم ماه سپتامبر به صورت رسمی هفته کیک پرنسس نامیده می شود چون پرنسس سوئد، مارتا در ۲۲ دسامبر به دنیا آمده است. با این حال در فستیوال ها، جشن تولدها و مراسم های ازدواج هم می توانید این کیک زیبا و خوشرنگ را ببینید. ظاهرا دخترهای پرنس کارل برنادوت یعنی مارتا و آسترید عاشق کیکی شدند که معلمشان برای آن ها درست کرد و از آن به بعد این کیک را به صورت رسمی در مراسم های تولدشان سرو می کردند.
نان زعفرانی سوئدی | Saffransbullar : نان زعفرانی سوئدی جزء محبوب ترین و مشهورترین شیرینی های سوئد هستند و در تمام مراسم های ویژه مثل کریسمس، سال نو و هالووین پخته می شوند. شیرینی دیگر نان دارچینی است که رقیب اصلی نان زعفرانی محسوب می شود. سوئدی ها عاشق این دو شیرینی هستند و به مناسبت های مختلف آن ها را تهیه می کنند. در سفر به سوئد می توانید این نان های خوشمزه را در اکثر شیرینی فروشی ها و همین طور کافه ها پیدا کنید و خریداری کنید. یک فنجان قهوه در کنار نان زعفرانی داغ و تازه یک صبحانه یا عصرانه بی نظیر و کاملا سوئدی به حساب می آید.
کشور سوئد دارای خطوط ساحلی متعددی می باشد و در این موضوع شکی نیست، اما بهترین مکان برای مشاهده ی خط دریایی در شرایط محافظت شده پارک ملی Kosterhavet می باشد. این پارک که با نروژ هم مرز است اولین پارک ملی دریایی سوئد محسوب می شود. با داشتن 6000 گونه از زندگی دریایی، این پارک خانه ی گونه های متعددی است که در هیچ نقطه ی دیگری از سوئد یافت نمی شوند. این پارک در مرکز دریا و سواحل جزایر Koster واقع شده است. صخره های مرجانی این پارک، آن را به مکانی محبوب برای غواصان تبدیل کرده است. ضمن اینکه افرادی که به خشکی علاقمندند نیز می توانند از دهکده های ماهیگیری فریبنده لذت ببرند؛ دهکده هایی که منتظرند تا به تصاویر روی کارت پستال ها تبدیل شوند!
مارسترند شهری منسوب به سال 1200 میلادی، برای دو چیز شناخته شده است: قایقرانی و یک قلعه ی قدیمی. این اجتماع ساحلی روی جزیره ای در غرب سوئد واقع شده و میزبان جام بازی سالانه ی سوئد (یک رقابت مهم قایقرانی) می باشد. مارسترند همچنین خانه ی قلعه ی قرن هفدهمی کارلستن Carlsten است، قلعه ی باشکوه سنگی که نگهبانی از شهر را به عهده دارد. شما می توانید برای بازدید از این شهر، عازم سفری یک روزه از گوتنبرگ Gothenburg شوید. جالب است بدانید افرادی که از این شهر بازدید کرده اند آنرا با عبارت Kodak moment توصیف کرده اند، بنابراین آماده باشید که در سفر به مارسترند عکس های زیادی از ساختمان های تاریخی تزئین شده و رنگی این شهر که با خیابان های سنگفرش احاطه شده اند بگیرید. ضمن اینکه بازدید از موزه ی هنری Strandverket ، فانوس دریایی بازسازی شده ی Pater Noster و مسیرهای کوهنوردی زیبای این منطقه را نیز از دست ندهید.
قدیمی و جدید در کنار هم شاید بهترین توصیف برای مالمو باشد. مالمو شهر تاریخی قرون وسطایی با چشم اندازی از ساختمان های مدرن و معاصر است. مالمو به عنوان سومین شهر بزرگ سوئد دارای شهر قدیمی (Gamla Stoden) حیرت آوری با سه میدان اصلی به نام های Stortoget، Lilla Torg و Gustav Adolfs Torg است. شهر قدیمی جایی است که شما می توانید از قلعه ی Malmohus Slott بازدید کنید. این شهر چند فرهنگی با 150 قومیت مختلف، از طریق پل Oresund به دانمارک متصل است. یکی از جاذبه های جدید مالمو Turning Torso است. این ساختمان یک شاهکار معماری است که بیش از 190 متر در آسمان پیچ و قوس می خورد که همین موضوع باعث شده که در سوئد بیشترین صحبت ها در مورد آن شده باشد.
ایستد شهری ساحلی در جنوب سوئد است که کارآگاهان و طرفداران راز و رمز جنایت ها را به خود جلب می کند. در این مورد می توان به نویسنده ای به نام Henning Mankell اشاره نمود که رمان کارآگاه Kurt Wallender را در این شهر و نواحی اطراف آن تصویر می کند. در کتاب او می توانید ساختمان های مهمی از جمله صومعه ی Greyfriars (یکی از بهترین صومعه های قرون وسطایی حفاظت شده ی سوئد) و کلیسای مریم مقدس (یک کلیسای بزرگ قرون وسطایی) را بیابید که هر دو جز آثار باشکوه معماری گوتیک هنسا Gothic Hansa هستند. با پیاده روی در خیابان های سنگفرش ایستد نیز می توانید مناظر زیبای ساختمان های رنگی نیمه چوبی را مشاهده کنید. بهتر است قدم زدن در راستای سواحل زیبای ماسه ای ایستد را نیز از دست ندهید. در شرق ایستد یادمان سنگی Ales Stenar قرار گرفته که از 59 سنگ بزرگ تشکیل شده که در نهایت به شکل یک کشتی درآمده اند.
اگر شما به جزیره گردی علاقمند هستید، مجمع الجزایر استکهلم می تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد. واضح است که شما زمان کافی برای بازدید از تمام این 30000 جزیره را نخواهید داشت؛ البته دقت کنید که حتی تخته سنگ های بزرگی که از دل دریا بیرون زده اند نیز در این شمارش حساب شده اند! کشتی ها فقط به نقاط اصلی این منطقه سرویس می دهند و این سفر هیجان انگیز با 10 دقیقه قایق سواری از استکهلم آغاز می شود. از قلعه ی منسوب به جنگ جهانی اول در Starofortet یا Vaxholm پایتخت این مجمع الجزایر با ساختمان های زیبا و تاریخ صید شاه ماهی دیدن کنید. همچنین شما می توانید در نزدیک ترین اسپای نزدیک به استکهلم به نام ناکا Nacka که قابل دسترسی با ماشین نیز هست، به استراحت بپردازید.
آپسالا شهری منسوب به قرن دوازدهم است که در 70 کیلومتری شمال استکهلم واقع شده و مرکز مذهبی سوئد به شمار می رود. قبل از مسیحیت، آپسالا به خاطر بت های خدایان نورس شناخته شده بود. کلیسای جامعه آپسالا، مقر اسقف اعظم سوئد، بزرگترین کلیسای جامع اسکاندیناوی محسوب می شود. تحصیلات نیز در اینجا بسیار حائز اهمیت است. دانشگاه آپسالا که در سال 1477 بنیان گذارده شده، یکی از قدیمی ترین کالج های اسکاندیناوی به شمار می رود. رودخانه ی Fyris از میان آپسالا می گذرد و بخش های قرون وسطایی شهر در قسمت غربی رودخانه قرار گرفته اند. قلعه و کلیسای جامع آپسالا خط آسمان این شهر را زیر سلطه ی خود دارند. گیاه شناس قرن هجدهمی Carl Linnaeus در آپسالا می زیسته، بنابراین حتما از باغ گیاه شناسی کنار قلعه نیز بازدید کنید.
اگر شما به دنبال ماجراجویی در سرزمین های رام نشده هستید، باید از لاپ لند سوئد دیدن کنید. این منطقه در شمالی ترین نقطه زیر دایره ی قطبی واقع شده جایی که تابستان ها در کل شبانه روز می درخشد. لاپ لند مناسب قایقرانان، کوهنوردان و عاشقان طبیعت وحشی است. این سرزمین ساکنانی بومی به نام سامی Sami دارد، کسانی که در جنگل های عظیم و تندراهای بی ثمر زندگی می کنند. یک راه خوب برای تجربه ی این منطقه، رانندگی مسافتی به طول 359 کیلومتر از مرکز قایقرانی در استورمساند تا ترمینوس در ویلهلمینا از طریق Fatmomakke می باشد، جایی که در آن می توانید کلبه های چوبی سنتی را مشاهده کنید. بازدیدکنندگان زمستانی می توانند در Jokkmokk، مرکز زندگی سامی، پوست گوزن شمالی بخرند.
گوتنبرگ در سواحل غربی سوئد واقع شده و با پارک هایی در سایزهای مختلف لکه لکه شده است. بسیاری از این پارک ها منسوب به قرن نوزدهم هستند که از میان آنها می توان به پارک Kungsparken اشاره نمود که در حقیقت دور کانالی شکل گرفته که بصورت حلقه ای مرکز شهر را احاطه نموده است. اگر شما عاشق شهربازی هستید می توانید به لیزبرگ liseberg بروید که نسبت به سایر شهربازی های اسکاندیناوی بیشترین سواری ها را دارد. گوتنبرگ به عنوان بزرگترین شهر بندری اسکاندیناوی، دارای بزرگترین جشنواره ی فیلم منطقه و همچنین جشنواره های متعدد موسیقی نیز در طول سال می باشد. اگر گرسنه هستید هاگا بوله Haga bulle را امتحان کنید. هاگا بوله یک رول دارچینی بزرگ در منطقه ی هاگا است که به داشتن خانه های چوبی زیبا مشهور می باشد.
گوتلند به عنوان بزرگترین جزیره ی سوئد، به طور کامل با دریای بالتیک احاطه شده و به همین دلیل ممکن است فکر کنید که ماهیگیری مهم ترین صنعت آن است. اما اشتباه فکر می کنید چرا که کشاورزی، گردشگری و فناوری اطلاعات جز برترین صنایع گوتلند هستند. این جزیره یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری سوئد می باشد. افرادی که به دنبال خورشید هستند اینجا را دوست دارند زیرا در طول سال این مکان بیش از هر جای دیگری در سوئد آفتاب دارد. ویزبی Visby به عنوان تنها شهر این جزیره، شهری محصور میان دیوار است که بیشتر منظر شهری و ساختمان های قدیمی خود را حفظ کرده است. روی این جزیره همچنین حدود 100 کلیسای قرون وسطایی و بیشمار سایت های ماقبل تاریخ واقع شده اند.
استکهلم شهر زیبایی است که بر 14 جزیره قرار گرفته و به عنوان پایتخت سوئد و بزرگترین شهر اسکاندیناوی از اهمیت بالایی برخوردار است. این شهر در قرن سیزدهم پایه گذاری شده و هر سال مراسم اهدای جایزه نوبل در آن برگزار می شود. موزه ی واسا Vasa به یک کشتی جنگی قرن هفدهمی اختصاص داده شده که در اولین سفر دریایی خود غرق شده است؛ این موزه پربازدیدترین موزه ی اسکاندیناوی می باشد. بازدید از استکهلم نسبت به سایر شهرهای اسکاندیناوی مقرون به صرفه تر است. در این شهر امکان بازدید از 15 موزه بصورت رایگان وجود دارد که از آن جمله می توان به موزه تاریخ سوئد، موزه قرون وسطی، زرادخانه ی سلطنتی و قلعه ی Skokloster اشاره نمود. همچنین بازدید از کاخ سلطنتی، موزه هنرهای مدرن و تالار شهر را نیز هرگز از دست ندهید.
فکت های سوئد
۱. سوئد هر ماه ۱۸۷ دلار به دانشآموزان پول میدهد تا به دبیرستان بروند.
۲. در سال ۱۹۷۹ تنبیه بدنی کودکان در سوئد غیر قانونی شناخته شد.
۳. در تاریخ سوئد «چارلز سوم» وجود دارد اما «چارلز اول و دومی» وجود ندارد!
۴. در مرز سوئد و فنلاند یک باشگاه گلف وجود دارد که نصف حفرههای آن در کشور سوئد و نصف دیگر آن در فنلاند قرار دارد!
۵. ۸۹ درصد مردم سوئد انگلیسی صحبت میکنند.
۶. تبلیغات برای کودکان زیر ۱۲ سال در سوئد و نروژ غیر قانونی است.
۷. استکهلم، پایتخت سوئد روی ۱۴ جزیره ساخته شده است و مرکز شهر تقریبا روی آب قرار گرفته است!
۸. سقط جنین بهخاطر جنسیت آن در سوئد قانونی است!
۹. از قرون وسطی تا سال ۱۸۰۹ فنلاند قسمتی از سوئد بود.
۱۰. در سوئد زبالهها رو به اتمام است و بههمین دلیل این کشور از نروژ زباله وارد میکند!
۱۱. تا سال ۲۰۰۹ زبان سوئدی زبان رسمی این کشور نبود!
۱۲. از سال ۱۹۶۶ هر ساله در شهر «یوله» سوئد به مناسبت کریسمس بزی از حصیر ساخته میشود و تقریبا هر سال خرابکاران آن را میسوزانند.
۱۳. پاسپورت کشورهای سوئد، انگلیس و فنلاند این امکان را به افراد میدهد تا با ویزای رایگان به بیشترین تعداد کشور سفر کنند.
۱۴. در سوئد والدین میتوانند هنگامی که بچهدار شدند یا کودکی را به فرزندی قبول کردند از ۴۸۰ روز مرخصی والدین بهرهمند شوند.
۱۵. برای مدیریت صفحهی رسمی کشور سوئد در توییتر هر هفته یک شهروند بهصورت تصادفی انتخاب میشود.
۱۶. بهمنظور مطالعهی اثرات بهداشتی و سلامتی قهوه، پادشاه «گوستاو سوم» حکم اعدام یک جفت دو قلو را، یکی را به نوشیدن ۳ قوری قهوه و دیگری را به نوشیدن ۳ قوری چای در روز تبدیل کرد.
۱۷. در سوئد به اشتراک گذاشتن فایل یک دین رسمی است! «CTRL+C» و «CTRL+V » نمادهای مقدس این آیین هستند!
۱۸. شاه «چارلز چهاردهم» سوئد روی بدن خود متن «مرگ بر پادشاهان» را خالکوبی کرده بود!
۱۹. در برزیل فقط ۴۳ درصد بزرگسالان مدرک دبیرستان دارند. اما در سوئد این آمار ۸۷ درصد است.
۲۰. «ولووی سوئد» در جهت ارتقای ایمنی مردم، از حق انحصاری اختراع کمربند ایمنی اتومبیل گذشت و بهصورت رایگان در دسترس دیگر تولیدکنندگان اتومبیل قرار داد. کمربند ایمنی هر ۶ دقیقه جان یک نفر را نجات میدهد.
۲۱. از سال ۱۸۱۴ تا ۱۹۰۵، سوئد و نروژ حکومت پادشاهی متحدی را تشکیل داده بودند.
۲۲. در سوئد، فنلاند، اتریش، نروژ و آلمان دانشگاههای رایگان وجود دارد و به دانشجویان بین المللی نیز که به زبان انگلیسی مسلط هستند این امکان را میدهد که شغل مناسبی پیدا کنند.
۲۳. مرد دوچرخه سواری با دوچرخهی خود از سوئد به اورست رفت و تلاش کرد به قله نیز صعود کند. او از ۹۱ متری قله برگشت.
۲۴. در سوئد کسی نمیتواند نام فرزند خود را «Ikea» یا «Elvis» بگذارد.
۲۵. در سال ۲۰۱۱ مردی سوئدی به جرم جداسازی اتم در آشپزخانهی منزلش دستگیر شد!
۲۶. در سال ۱۹۵۴ باستان شناسان در حفاری محل زندگی وایکینگها در قرن هشتم، مجسمهی بودایی را یافتند که مربوط به هند است.
۲۷. پادشاه سابق سوئد، «اریک فوریومرن» بعد از این که تاج و تخت خود را از دست داد، به یک دزد دریایی تبدیل شد!
۲۸. سوئد بزرگترین سیستم خورشیدی جهان را دارد. این سیستم در مقیاس ۱:۲۰ میلیون است و در ۹۵۰ کیلومتر از خاک سوئد کشیده شده است.
۲۹. زمانی که کسی در سوئد خون اهدا میکند، ابتدا متنی با عنوان «متشکریم» دریافت میکند. اما زمانی هم که از این خون برای کمک و نجات کسی استفاده میشود، متن دیگری برای فرد اهداکننده دوباره فرستاده میشود!
۳۰. فقط یکی از ۲۰ نام فامیلی برتر سوئد به «son» ختم نمیشود.
۳۱. تعداد ساکنان غیر بومی سوئد بیشتر از آمریکا است.
۳۲. سوم سپتامبر سال ۱۹۶۷ روز «Dagen H» در سوئد بود؛ در این روز عبور و مرور اتومبیلها از رانندگی در سمت چپ خیابان، به رانندگی در سمت راست خیابان تغییر یافت.
۳۳. در سال ۱۹۴۷ «کیم ایل سونگ» ۱۰۰۰ خودروی سواری ولووی سوئد را به کرهی شمالی برد و هرگز پول آنها را پرداخت نکرد!
۳۴. در سال ۱۷۶۶ سوئد اولین کشور جهان شد که برای لغو سانسور قانون اساسی تدوین کرد.
۳۵. طبق گزارشهای اعلام شده از سوی ادارهی آمار سوئد، در قرن ۱۹ سالانه ۳۸۰ کودک توسط مادران یا پرستاران خود خفه میشدند!
..........................................................
آشنایی با کشورها (163) : فلسطین
آشنایی با کشورها (162) : گامبیا
آرشیو مطالب