گامبیا با نام رسمی جمهوری گامبیا کشوری در غرب آفریقا، یکی از کوچکترین کشورهای این قاره و پایتخت آن بانجول است. جمعیت این کشور یک میلیون و ۷۷۶ هزار نفر و زبان رسمی این کشور انگلیسی است. واحد پول آن دالاسی گامبیا و رئیس‌جمهور آن آداما بارو است. در دسامبر ۲۰۱۵ رئیس‌جمهور یحیی جامع، رئیس‌جمهور پیشین این کشور را جمهوری اسلامی اعلام و حجاب را برای کارمندان زن اجباری کرد. این کشور پس از موریتانی دومین جمهوری اسلامی در آفریقا به‌شمار می‌رفت. اما در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۹۵ پس از برکناری یحیی جامع، جمهوری اسلامی هم ساقط شد. مردم گامبیا به اقوام گوناگونی تعلق دارند که بزرگ‌ترین آن قوم ماندینکا است که ۴۲ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. ۹۰ درصد از مردم این کشور مسلمان هستند و آیین‌های تصوف در میان آنها رواج زیادی دارد.
گامبیا کشوری باریک و کم‌ارتفاع در دو سوی رود گامبیا است. در سال ۱۸۸۹ هنگامی که مرزبندی‌های بین دو ملت سنگال و گامبیا پذیرفته شد، بریتانیا تنها توانست یک باریکه کوچک در امتداد رود گامبیا را برای خود حفظ نماید. گامبیا تحت حکومت بریتانیا و مستعمرگی این کشور «گامبیای انگلیس» نام گرفت. این خطه از سرزمین نیز به‌طور کامل توسط سنگال فرانسوی‌ها احاطه شده بود. گامبیا در سال ۱۹۶۵ از بریتانیا استقلال یافت و به مجموعه کشورهای همسود (مشترک‌المنافع) پیوست. خاک گامبیا حاصلخیز و اقتصاد این کشور برپایه کشاورزی، ماهی‌گیری و گردشگری بنا شده‌است. در حدود یک‌سوم از جمعیت کشور زیر خط فقر یعنی با درآمد ۱٫۲۵ دلار آمریکا در روز زندگی می‌کنند.
در سال ۱۴۵۵ میلادی پرتغالی‌ها خاک گامبیا را اشغال کردند ولی این کشور ۳ قرن بعد در سال ۱۷۶۵ مستعمره بریتانیا شد. گامبیا پس از مبارزات طولانی در سال ۱۹۶۵ به استقلال رسید. در سال ۱۹۸۱ کنفدراسیونی از سنگال و گامبیا به نام «سنگامبی» تشکیل و مقرر شد رئیس‌جمهور سنگال به عنوان رئیس و همچنین رئیس‌جمهور گامبیا به عنوان نایب رئیس این کشور انتخاب شوند؛ ولی در عین حال دو کشور حاکمیت خود را حفظ کنند. این قانون کماکان در گامبیا اجرا می‌شود. در دوره یحیی جامع و در تاریخ ۲۱ آذر ۱۳۹۴ گامبیا به «جمهوری اسلامی گامبیا» تغییر نام داده شد، اما پس از رفتن وی، این نام در تاریخ ۱۰ بهمن سال بعد سقوط کرد و به همان نام قبلی برگشت.
«یحیی جامع» در سال ۱۹۹۴ با انجام یک کودتای نظامی قدرت را در گامبیا در دست گرفت. او از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۶ رئیس‌جمهور این کشور است. در انتخابات دسامبر سال ۲۰۱۶، آداما بارو به ریاست جمهوری این کشور رسید.گروه‌های طرفدار حقوق بشر دولت وی را به نقض حقوق و آزادی‌های اساسی شهروندان متهم کرده‌اند، اما وی این اتهام را رد می‌کند.
در دهه ۲۰۰۰، بین گامبیا و ایران روابط نزدیکی برقرار شد. بهطوریکه در سفر محمود احمدی‌نژاد به گامبیا، یک رشته توافقنامه همکاری بین دو کشور به امضا رسید. اما در سال ۲۰۱۰،دولت نیجریه 13 کانتینر اسلحه و مواد انفجاری که با اسم مصالح ساختمانی از ایران بارگیری شده بود توقیف کرد.متعاقب آن وزارت خارجه ایران اعلام کرد مقصد این کانتینرها کشور نیجریه نبوده‌است.با توجه به اینکه مقصد نهایی کشتی کشور گامبیا بود، دولت گامبیا ظاهراً به خاطر ناخرسندی از ارسال این اسلحه‌ها از ایران به نیجریه روابط خود را با ایران قطع کرد.
جمهوری گامبیا با ۱۱ هزار و ۲۹۵ کیلومتر مربع مساحت در ساحل غربی قاره آفریقا کوچکترین کشور این قاره است. گسترش این کشور در جهت طول جغرافیایی است و طول آن به ۳۲۰ کیلومتر می‌رسد. گامبیا همچون باریکه‌ای در طول شرقی - غربی در داخل سنگال قرار دارد و از طریق باریکه‌ای در غرب با اقیانوس اطلس هم‌مرز است. طول مرزهای گامبیا با جمهوری سنگال به ۷۴۰ کیلومتر و طول ساحل این کشور با اقیانوس اطلس به ۸۰ کیلومتر می‌رسد. حداقل ۱۸ درصد از خاک گامبیا قابل کشاورزی، ۹ درصد مراتع طبیعی و ۲۸ درصد جنگلی است. رود گامبیا که ۱۱۲۷ کیلومتر طول دارد با آبرفت‌های خود، نواحی حاصلخیزی برای این جمهوری بوجود آورده است. موقعیت استوایی و قرار گرفتن در مجاورت اقیانوس اطلس موجب گرم و مرطوب شدن آب و هوای گامبیا شده‌است.
گامبیا از ۶ بخش تشکیل شده‌است. از دیگر مراکز پرجمعیت گامبیا می‌توان به شهرهای سرکوندا و بریکاما اشاره کرد. گامبیا همچون بسیاری از کشورهای آفریقایی از اقتصادی ضعیف و نامتعادل برخوردار است. اثر سال‌ها بهره‌کشی کشورهای استعمارگر، هنوز توان توسعه اقتصادی را به گامبیا نداده و بی‌سوادی شمار زیادی از جمعیت این کشور و نیز کمبود منابع اقتصادی قابل اتکا موجب شده‌است تا گامبیا در ردیف یکی از کشورهای فقیر جهان قرار گیرد. واحد پول گامبیا «دالاسی» نام دارد که به یکصد «بوتوت» تقسیم می‌شود. هر دلار آمریکا تقریباً با ۶/۱۱ دالاسی برابری می‌کند.
نرخ تولید ناخالص داخلی گامبیا که در سال ۱۹۹۰ حدود ۳۱۷ میلیون دلار بود که اکنون با اندکی افزایش به ۴۳۷ میلیون دلار رسیده‌است. این در حالی است که متوسط نرخ رشد تولید ناخالص داخلی این جمهوری در فاصله سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۸ حدود ۴۶/۳ درصد بود. حداکثر سرمایه‌های جذب شده خارجی در این کشور طی ۱۰ سال گذشته حدود ۱۵ میلیون دلار است و نرخ تورم اقتصادی در این جمهوری حدود ۵/۲ درصد برآورد می‌شود. متوسط درآمد سرانه مردم گامبیا حدود ۳۴۰ دلار در سال است. تراز پرداخت‌های تجاری گامبیا در سال‌های ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ به ترتیب (۱۷۲-) و (۲۰۶-) میلیون دلار بود.
محصولات کشاورزی ۲۳ درصد، تولیدات صنعتی ۱۳ درصد و فعالیت‌های خدماتی ۶۴ درصد از تولید ناخالص داخلی گامبیا را شامل می‌شود. بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول در پایان سال ۲۰۰۰ میلادی با اختصاص بخشی از یک وام ۳۴ میلیارد دلاری به کشورهای فقیر آفریقا و از جمله گامبیا به منظور کاهش بدهی‌های خارجی این کشورها موافقت کردند.
۸۵ درصد از مردم گامبیا از طریق کشاورزی و دامداری امرار معاش می‌کنند و بادام زمینی ۹۰ درصد از تولیدات کشاورزی و صادرات گامبیا را تشکیل می‌دهد. ارزن، ذرت، برنج، مانیوک (نوع میوه مخصوص مناطق استوایی) و دانه‌های روغنی جزو دیگر تولیدات کشاورزی گامبیا هستند. گامبیا در سال ۱۹۹۵ و ۱۹۹۶ به ترتیب ۲۳ و ۳۲ هزار تن انواع ماهی از دریا صید کرد. ضمن آنکه در سال ۱۹۹۸ مجموع تولید سبزیجات این کشور به ۸ هزار تن، انواع میوه به ۴ هزار تن و انواع مواد پروتئینی به ۸ هزار تن رسید.
فراورده‌های بادام زمینی، تن ماهی، پوست، نوشابه، جمع‌آوری و بسته‌بندی محصولات کشاورزی، صنایع چوب، پوشاک و صنایع فلزکاری جزو تولیدات صنعتی گامبیا به‌شمار می‌روند. از سوی دیگر الماس، لاتریت و سنگ‌های ساختمانی جزو منابع معدنی گامبیا هستند. در سال‌های اخیر آمریکا، سنگال، بلژیک، ایرلند، اسپانیا، بریتانیا، هلند، فرانسه، ایتالیا، آلمان، سوئیس و پرتغال جزو مهم‌ترین شرکای گامبیا بوده‌اند. این کشور فاقد خطوط ریلی است؛ ولی نزدیک به ۲۷۰۰ کیلومتر جاده اصلی و فرعی، ۴۰۰ کیلومتر راه آبی، یک بندر صیادی و تنها یک فرودگاه بزرگ با قابلیت پذیرش هواپیماهای پهن پیکر دارد.
بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۷ گامبیا دارای ۱٬۷۰۰٬۰۰۰ نفر جمعیت است که ۴۵ درصد از آنها را افراد زیر ۱۴ سال، ۵۲ درصد افراد بین ۱۵ تا ۶۴ سال و ۳ درصد افراد بیشتر از ۶۵ سال تشکیل می‌دهند. نرخ رشد جمعیت گامبیا حدود ۲/۳ درصد است و به‌طور میانگین در هر کیلومتر مربع از خاک این سرزمین ۱۲۱ نفر زندگی می‌کند. گامبیا به ازای هر هزار نفر از جمعیت خود ۲۸/۴۲ نفر نرخ زاد و ولد و ۲۱/۱۳ نفر نرخ مرگ و میر و ۹۷/۲ نفر نرخ مهاجرت دارد. امید به زندگی در مردان گامبیا ۵۱ سال و در زنان این کشور ۵۵ سال است. حدود ۹۰ درصد مردم این کشور مسلمان سنی هستند. ضمن آنکه ۹ درصد از ساکنین این جمهوری پیرو مسیحی و مابقی روح‌باور می‌باشند.
زبان رسمی مردم گامبیا انگلیسی است؛ ولی در اغلب محاورات روزمره از زبان‌های مختلف بومی نظیر ولوف، فیولا و ماندینکا استفاده می‌شود. یحیی جامع رئیس‌جمهوری گامبیا در مارس ۲۰۱۴ اعلام کرد که استفاده از زبان انگلیسی را به عنوان زبان رسمی متوقف خواهد کرد. وی گفت زبان انگلیسی ارثیه استعمار است و ما به دنبال سخن گفتن به زبان خودمان هستیم. گامبیا در جهت توسعه شبکه مخابراتی خود طی سال‌های اخیر گام‌های بزرگی برداشته‌است. هم‌اکنون بیش از ۲۵ هزار شماره تلفن ثابت و ۶ هزار شماره تلفن همراه در این کشور وجود دارد. ضمن آنکه مردم گامبیا امواج ۳ ایستگاه رادیویی (AM) و ۲ ایستگاه رادیویی (FM) را دریافت می‌کنند. برنامه تلویزیون این کشور نیز از طریق تنها شبکه دولتی گامبیا پخش می‌شود. رسانه‌های نوشتاری و مطبوعات در گامبیا توسعه چندانی نیافته‌اند و به جز تعداد انگشت شماری روزنامه و هفته‌نامه در این جمهوری، جریده‌ای به چاپ نمی‌رسد.
گامبیا، کوچکترین کشور آفریقا اقلیمی مرطوب، خشک و گرمسیری دارد که بین ژوئن و اکتبر شاهد بارش‌های سنگین است و باقی سال تقریباً خشک است. در مناطق نزدیک ساحل، فصل باران طولانی‌تر و سنگین‌تر است بهطوریکه سالانه حدود ۱۳۰۰ میلی‌متر باران می‌بارد. با حرکت به سمت شرق شاهد کاهش بارش باران خواهید بود به طوریکه میزان بارش سالانه حدوداً ۱۰۰۰ میلی‌متر، و دما اغلب بالای ۲۰ درجه سانتی‌گراد است. پوشش گیاهی گامبیا در ارتفاعات به‌صورت زمین‌های هموار است و در نواحی کم ارتفاع دارای چندین باتلاق من‌جمله باتلاق مانگرو است که در امتداد و پایین رودخانه گامبیا قرار گرفته‌اند.
کوچکترین کشور آفریقا دارای چندین گونه از حیوانات وحشی و بومی است که تحت فشار روزافزون جمعیت انسان‌ها و حیوانات اهلی زنده ماندند. در نواحی میانی و بالای رودخانه موجوداتی مانند گراز وحشی، میمون، بوزینه، بزکوهی، کرگدن و کروکدیل‌ها زندگی می‌کنند. به‌علاوه، بیش از ۵۰۰ گونه از پرندگان در سرتاسر کشور حضور دارند. در پارک جنگلی بیجیلو، منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی آبوکو، پارک ملی کیانگ غرب و پارک ملی رودخانه‌ی گامبیا می‌توان پرندگان و حیات‌وحش را از نزدیک تماشا کرد.
جمعیت کوچکترین کشور آفریقا در هر دو سوی رودخانه گامبیا سکونت دارند و در سه منطقه‌ی باتلاقی مجاور رودخانه، دشت‌های حاشیه‌ی رودخانه(که به نام بانتو فاروس به معنی “آن‌سوی باتلاق” شناخته می‌شوند) و مناطق ماسه‌سنگی بالا، ساکن هستند. بیشتر مناطق روستایی در قسمت بالا متمرکز شده‌اند که خاک آن خشک‌تر از باقی مناطق است. تعدادی از سکونتگاه‌ها هم در “بانتو فاروس” در ناحیه‌ی میانی رودخانه قرار دارند که خطر سیل در آنجا کم‌تر از بخش‌های باتلاقی است. بسیاری از روستاها در مناطق بین زمین‌های بالا و دشت‌های حاشیه‌ی رودخانه قرار دارند. بیش از نیمی از جمعیت گامبیا در مناطق شهری زندگی می‌کنند. بیشتر مناطق شهری در اطراف پایتخت این کشور یعنی بانجول قرار دارند و چندین شهر بزرگ در آن ناحیه توسعه یافته‌اند. مهاجرت به نواحی شهری از دهه‌ی ۷۰ میلادی ثابت مانده است.حوزه‌ی رود گامبیا از دوران جنگ‌های غرب سودان در قرن ۱۲ میلادی یکی از کانون‌های تجمع مهاجران بوده است. دیولاها بیشتر از بقیه ساکن این منطقه بوده‌اند و در حال حاضر در غرب گامبیا، کوچکترین کشور آفریقا سکونت دارند.پرجمعیت‌ترین گروه ساکن این کشور مانینکه‌ها هستند که حدود یک‌سوم از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. وولوف‌ها هم که جمعیت غالب سنگال هستند، بیشتر جمعیت بانجول را تشکیل می‌دهند.فولانی‌ها هم که در بالا رودخانه سکونت دارند، در قرن نوزدهم با پادشاهی “فولادوی خود تدبلی” به یکی از قدرت‌های اصلی تبدیل شدند. سونینکه‌ها هم که تلفیقی از فولانی‌ها و مانینکه‌ها هستند در نواحی بالای رودخانه سکونت دارند.اکثر جمعیت ساکن در کوچکترین کشور آفریقا مسلمان هستند. تعداد کمی از اهالی گامبیا مسیحی هستند و یا به اعتقادات سنتی این منطقه باور دارند. زبان رسمی کشور گامبیا، انگلیسی است اما بیشتر مردم به زبان‌های محلی نیجریایی-کنگویی حاشیه‌ی اقیانوس اطلس صحبت می‌کنند.ماندینکاها و وولوف‌ها به زبان فرانسوی صحبت می‌کنند و باقی مردم هم به زبان‌های پولار، سرر، دیولا و سونینکه صحبت می‌کنند. بعضی از مسلمانان منطقه هم به زبان عربی مسلط هستند.
باوجوداینکه گامبیا کوچکترین کشور آفریقا است، اما فرهنگ آن حاصل ادغام فرهنگ‌های بسیاری است. مرزهای کشور از هر سو فاصله‌ی کمی با رودخانه‌ی گامبیا دارند که نقشی حیاتی در سرنوشت و فرهنگ این کشور ایفا کرده است. گامبیا که فاقد حصارهای طبیعی در مرزهای خود است تبدیل به خانه‌ای برای اغلب گروه‌های قومیتی سراسر غرب آفریقا شده است، به‌خصوص آن‌هایی که اهل سنگال هستند. به خاطر اینکه رودخانه‌ی گامبیا از اقیانوس اطلس تا فاصله‌ی زیادی در دل قاره‌ی آفریقا جریان دارد، اروپایی‌ها هم حضور برجسته‌ای در این کشور داشته‌اند که باعث شد کشور گامبیا از قرن ۱۵ تا ۱۷ میلادی تبدیل به یکی از پرسودترین مراکز تجارت بردهداری شود. در گذشته در تمام این منطقه می‌شد آثار آهنگری، زرگری، چرم‌دوزی، بافندگی، رنگرزی و دیگر هنرهای مشابه را دید. بافندگان و رنگرزان هنوز در این کشور فعالیت گسترده‌ای دارند و گامبیا بابت پارچه‌های رنگارنگ خود مشهور است. بعضی از سازندگان طبل و کورا (یک نوع آلت موسیقی) هم هنوز فعال هستند و موسیقی سنتی آنها جریان دارد.
در سفر به کوچکترین کشور آفریقا نگران غذا نباشید. غذاهایی شامل ارزن، برنج، سیب‌زمینی شیرین، موز سبز و نشاسته در این کشور فراوان هستند. ماهی(هم به‌صورت خشک‌شده هم به‌صورت تازه)، سس‌های تهیه‌شده از ماهی و دانه‌های خوردنی، رژیم غذایی بسیاری از اهالی این کشور را تشکیل می‌دهند. در کوچکترین کشور آفریقا معمولاً فرنی ارزن و برنج به‌عنوان صبحانه مصرف می‌شود. غذاهای گامبیا به غذاهای سنگالی شباهت بسیاری دارند. غذاهای محلی گامبیا که اغلب دریایی بوده بسیار عالی هستند و طعم خوبی دارند. دومادا و بناچین دو غذای محلی منطقه هستند که پیشنهاد می‌کنیم حتماً از آن امتحان کنید. آب این منطقه جرم بسیاری دارد که برای افراد محلی خطری ندارد اما چون بدن شما به آن عادت ندارد می‌تواند سلامت شما را به خطر اندازد بنابراین بهتر است از آب‌معدنی استفاده کنید. برای نوشیدن آب‌میوه‌های طبیعی گامبیا نگران نباشید اما حتماً بدون یخ بنوشید زیرا یخ‌ها اغلب از آب‌های غیربهداشتی تهیه می‌شوند که می‌توانند سبب مسمومیت شما شود.
جزیره کونتا کینته یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کشور گامبیا است که با نام جزیره جیمز و سنت آندرو نیز شناخته می‌شود. آب‌وهوای مساعد این منطقه هرساله گردشگران زیادی را به‌سوی خود جلب می‌کند و دلفین‌ها ازجمله دیدنی‌های این جزیره به شمار می‌روند. از دیگر جاذبه‌های کوچکترین کشور آفریقا پارک جنگلی بیجیلو است که آخرین پناهگاه کرگدن‌های آفریقایی بوده و در مرکز و نزدیکی بانجول پایتخت این کشور واقع شده است. رودخانه‌ی گامبیا برجسته‌ترین ویژگی این کشور است. این رود در فلاتی جریان دارد که از رسوب فشرده‌شده‌ی ذرات کوارتز، متعلق به ۱.۶ میلیون سال پیش، تشکیل شده است. شرق این رودخانه پر از دره‌های باریک و تپه‌های کوچک است و غرب آن پوشیده از تپه‌ها و زمین‌های صاف است. یکی دیگر از برجسته‌ترین جاذبهی گامبیا طاق ۲۲ است که در ورودی اصلی شهر قرار دارد. این بنا در سال ۱۹۹۶ به مناسبت حمله ژنرال یاها و ساقط کردن حکومت دیکتاتوری وقت ساخته شد. پارک ملی رودخانه گامبیا که در نیامینای شرقی واقع شده از دیگر جاذبه‌های این کشور و محل سکونت تمساح‌ها است. گامبیا، کوچکترین کشور آفریقا، سرشار از فرهنگ‌های گوناگون است و تقریباً تمام دارایی و فرهنگ خود را مدیون وجود رود بلند گامبیا در میان خود است که تقریباً همه‌چیز در این کشور، از صنایع گرفته تا فرهنگ، به این رود مرتبط است.
گامبیا در بیشتر مواقع یک کشور امن برای بازدید است. با این حال، میزان جرم نسبتاً بالایی دارد، هرچند که عمدتاً با جرم کم و محدود خیابانی همراه است. شما باید هوشیار باشید و تمام اقدامات احتیاطی احتمالی را انجام دهید تا خطر سرقت از آنجا به حداقل برسد.
فکت های گامبیا
1- در گامبیا حتما باید آب معدنی نوشید زیرا آب های لوله کشی این کشور قابل آشامیدن نیست.
2- هنگام انتخابات مردمی در این کشور به جای کاغذ و صندوق از سنگ و چاله استفاده می شود! برای هر کاندید چاله ای حفر شده و مردم سنگ هایشان را درون چاله می اندازند و هر کاندیدی سنگ بیشتری داشت در انتخابات پیروز می شود.
3- گامبیا کوچکترین کشور آفریقاست.
4- گامبیا بادام زمینی ، برنج ، سورگوم و ارزن را در بخش گیاهی و بز و گاو و گوسفند و ماهی را نیز در بخش جانوری پرورش می دهد.
5- نقشه کشور گامبیا همانند یک زبان می ماند درون کشور سنگال، که گویا بریتانیا( که گامبیا مستعمره آن بوده است ) این زبان را از دهان فرانسه که سنگال را تحت استعمار خود داشت بیرون کشیده است!
6- صنعت این کشور شامل گردشگری ، ماهی ، بادام زمینی ، نوشیدنی و مونتاژ ماشین آلات کشاورزی است.
7- گامبیا یک کشور مسلمان بسیار لیبرال است. نه تنها الكل به طور گسترده ای در دسترس است ، بلکه حتی خود این کشور خود مشروبات الکلی را تهیه می کند.
8- کشتی محبوب ترین ورزش در این کشور است و فوتبال و بسکتبال در رده های بعدی قرار می گیرند.
9- گامبیا یکی از دو کشوری است که در ابتدای نام رسمی خود از THE استفاده می کند و نام رسمی این کشور در جهان The Gambia است . کشور دیگر باهاما می باشد. دلیل آنها برای این کار جلوگیری از اشتباه شدن اسم کشورشان با زامبیا می باشد.
.............................
آشنایی با کشورها (161) : عراق
آشنایی با کشورها (160) : الجزایر
آرشیو مطالب
