بنگلادش با نام رسمی جمهوری خلق بنگلادش (به بنگالی: গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ) کشوری است واقع در جنوب قارهٔ آسیا و شرق هند، پایتخت آن داکا و جمعیت آن ۱۶۴ میلیون نفر است. یکای پول بنگلادش تاکا بنگلادش نام دارد و زبان رسمی آن بنگالی است. زبان بنگالی از ریشه زبان‌های هندوآریایی است و خط ویژه خود را دارد. از زبان انگلیسی نیز در آموزش عالی و دادگستری استفاده زیادی می‌شود و طبقه متوسط و بالا از آن به عنوان زبان دوم استفاده می‌کنند. ۹۸ درصد از مردم این کشور بنگال هستند. این کشور که پیش از این پاکستان خاوری نام داشت در پی جنگ آزادی‌بخش بنگلادش، در تاریخ ۲۶ مارس ۱۹۷۱ به کمک هند از پاکستان باختری (پاکستان امروزی) جدا شده و کشوری جداگانه شد.
۸۹٫۷ درصد از مردم بنگلادش مسلمان و اکثریت آنها سنی‌مذهب هستند. ۹٫۲ درصد از بنگلادشی‌ها نیز پیرو آیین هندو است. از آنجا که اسلام از نظر تاریخی توسط صوفیان به بنگلادش آورده‌شد پیروان طریقت‌های صوفی هم‌چون دیوبندی و اهل حدیث (که از فرقه حنفی هستند) نیز در این کشور حضور درخور توجهی دارند. بنگلادش هشتمین کشور پرجمعیت جهان و از پرتراکم‌ترین کشورها از نظر جمعیت است. بنگلادش بر روی زمین‌های حاصلخیز دلتای رود گَنگ واقع شده و در معرض آسیب سیل‌ها و چرخندهای سالانه قرار دارد. بنگلادش از نظر جغرافیای سیاسی در محاصره کامل هند قرار دارد و به دلیل واقع بودن در شبه قاره هند شدیداً تحت تأثیر آن است . مهم‌ترین روابط را در نظام بین‌المللی با هند دارد و هر آن احتمال ادغام آن با هند بعنوان ایالت بنگال شرقی (۳۰ اُمین ایالت هندوستان) وجود دارد.[نیازمند منبع] بخش کوچکی از مرزهای زمینی این کشور نیز در اشتراک با برمه است. بنگلادش در موسیقی، معماری و مجسمه‌سازی و نقاشی پیشینه‌ای غنی دارد. ادبیات بنگالی از زبان و ادبیات فارسی تأثیر بسیاری گرفته‌است.
مرزهای قدیمی بنگلادش در جنوب آسیا ناشناخته است. در کتابهای جغرافیا به اجتماعی از مردم که بنگا نامیده می‌شدند اشاره شده‌است. مهابهاراتا چندین درگیری را در این اجتماع ذکر می‌کند. مارکوپولو نیز در خاطرات خود به نام بنگلا اشاره می‌کند. تاریخ‌نگاران دیگری هم با نام‌های گوناگون به این منطقه جغرافیایی اشاره کرده‌اند ولی برای نخستین بار نام بنگال در دوران سلطنت اکبرشاه استفاده شد؛ هنگامی که استان شرقی موخالز به عنوان سوبا - بنگلا شناخته شد. در روزگار چیرگی بریتانیا بر هند بین سال‌های ۱۸۵۴–۱۸۷۴ بنگال شامل این قسمتها بود: ۱-بنگال خاص؛ ۲- ایالت بیهار در هند کنونی و مناطق اریسا و چوتانگپور در غرب؛ ۳- قسمتی از دره سورما در شمال شرقی. در ۱۸۷۵م هنگامی که ایالت آسام به وجود آمد، بخش‌های کاچار و سیلهت در دره سورما از بنگال جدا شد و به ایالت جدید واگذار گردید. در ۱۹۰۵م ایالت بنگال شرقی و آسام از ترکیب پانزده بخش از بنگال، ایالت آسام و ایالتهای کوچ بیهار، تریپورا و منپور تشکیل شد و داکا، مقر دولت، ایالت جدید شد. این کشور در زمان تسلط بریتانیا به شبه قارهٔ هند تا سال ۱۹۴۷ به عنوان پاکستان خاوری شناخته می‌شد، در ۲۶ مارس ۱۹۷۱ این کشور بعد از سال‌ها جنگ‌های داخلی با نام کشور مستقل «بنگلادش» از پاکستان اعلام استقلال کرد.
با تجزیه هند بریتانیا در ۱۹۴۷، این ناحیه به دلیل مسلمان بودن اکثریت جمعیت به ایالت شرقی پاکستان مستقل تبدیل شد. پاکستان شرقی به خاطر فاصله ۱۶۰۰ کیلومتری از ایالت غربی اردوزبان و از نظر سیاسی حکمفرما، خود را قربانی بی عدالتی اقتصادی و قومی یافت. در ۱۹۷۱ این انزجار باعث بروز جنگ داخلی شد و کمک هند به نیروهای نامنظم بنگالی منجر به ایجاد جمهوری خلق بنگلادش (بنگال آزاد) مستقلی تحت رهبری شیخ مجیب‌الرحمن شد. ترور این شیخ در ۱۹۷۵ در نهایت منجر به قدرت رسیدن ژنرال ضیاءالرحمان شد و وی با انجام اصلاحاتی در قانون اساسی، کشوری اسلامی به وجود آورد. این ژنرال نیز خود در ۱۹۸۱ ترور شد و ژنرال ارشاد در ۱۹۸۲ به قدرت رسید. در ۱۹۸۶ حکومت نظامی ملغی گشت و با اصلاحاتی در قانون اساسی دولتی غیرنظامی زمام امور را به دست گرفت. به دنبال مدتی اغتشاش، ارشاد خلع و متهم به فساد شد. در مارس ۱۹۹۱، حزب ملی بنگلادش به رهبری بیوه ضیاء الرحمن، برنده انتخابات چندحزبی گردید. از آن زمان نظام حکومتی بنگلادش از محور رئیس‌جمهور به محور پارلمان تغییر یافته‌است. دولت «شیخ حسینه»، نخست‌وزیر این کشور، اعلام کرده که انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۴ میلادی زیر نظر دولت کنونی برگزار خواهد شد. ظل رحمان در ۱۱ فوریه سال ۲۰۰۹، که به عنوان دومین مقام ارشد حزب عوامی لیگ به‌شمار می‌رفت رئیس‌جمهور بنگلادش پس از ایجادالدین احمد شد. پست ریاست جمهوری در بنگلادش از سال ۱۹۹۱ که این کشور به نظام پارلمانی روی آورد، عمدتاً تشریفاتی بوده‌است ولی رئیس‌جمهور در دوره انتقال قدرت، اختیارات زیادی دارد.
کشور بنگلادش در جنوب قاره آسیا و در شبه قاره هند قرار گرفته‌است. این کشور از شمال و شرق و غرب به هندوستان و قسمتی از جنوب شرقی به کشور برمه محدود بوده و در قسمت جنوبی آن خلیج بنگال قرار دارد. پایتخت این کشور شهر داکا با ۱۲ میلیون نفر جمعیت است. مساحت بنگلادش ۱۴۷٬۵۷۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۱۶۴ میلیون نفر است که به نسبت وسعت تراکم جمعیت بسیار زیاد است. از شهرهای مهم بنگلادش می‌توان به چیتاگونگ ۳،۹۲۰،۰۰۰ نفر، خولنا ۱،۳۴۹،۰۰۰ نفر و راجشاهی ۷۰۰،۰۰۰ نفر اشاره کرد. بنگلادش به دو منطقه طبیعی تقسیم می‌شود: جلگه آبرفتی وسیعی که ۹۰٪ کشور را تشکیل می‌دهد و دوسوم بخش شرقی جلگه دلتایی براهماپوترا ـ گنگ، بزرگترین دلتای جهان، است و از خلیج بنگال به طرف شمال امتداد می‌یابد؛ و منطقه دوم منطقه تپه‌های چتاگانگ که در گوشه جنوب شرقی کشور قرار دارد و حدود یک ششم سرزمین را در برمی‌گیرد. این کشور از نظر طبیعی در جلگهٔ هموار بنگال قرار دارد. نزدیکی این کشور به خط استوا موجب وجود باران‌های موسمی شده‌است و نیز دارای رودخانه‌های بسیاری می‌باشد که نقش مهمی را در اقتصاد این کشور بر عهده دارند. از نظر آب و هوایی، بنگلادش دارای آب و هوای گرم و مرطوب است و به سبب واقع شدن در کنار خلیج بنگال و اقیانوس هند تابستان‌ها این کشور به شدت در مقابل سیل‌های ناشی از جریان‌های موسمی اقیانوس هند آسیب‌پذیر است و سالانه صدها نفر قربانی این باران‌های موسمی می‌شوند. رودهای گنگ، براهماپوترا (جمونا)، میگهنا و پدما مهم‌ترین رودهای بنگلادش‌اند و این کشور را آبیاری می‌کنند. رودهای گنگ و براهماپوترا که از کوه‌های هیمالیا سرچشمه گرفته و به خلیج بنگال می‌ریزند. رود گنگ و رودهایی که به آن می‌ریزد، ناحیه وسیعی از جنوب غربی بنگلادش را در برمی‌گیرد. سرچشمه هیچ‌یک از رودهای بنگلادش در داخل این سرزمین قرار ندارد، ازینرو بنگلادش بر جریان رودهایی که سرزمین آن را آبیاری می‌کند نظارت کامل ندارد؛ برای نمونه، ساخت سدی بر بالای رود گنگ در ایالت بنگال غربی هند، موجب تغییر مسیر مقادیر قابل ملاحظه‌ای آب به نفع این ایالت شده‌است. رودخونه های پرشمار، مهم‌ترین چشم‌انداز طبیعی بنگلادش است و به‌طور چشمگیری بر سبک زندگی مردم آنجا تأثیر گذاشته‌است. این رودها زمین‌های گسترده‌ای را آبیاری کرده و نوعی سامانه ترابری مناسب و ارزان به وجود آورده‌اند. ته‌نشینی رسوبات آبرُفتی این رودها باعث غنای خاک کشاورزی می‌شود و ذخایر بزرگ ماهی آنها، منبع غذایی مهمی برای ساکنان این کشور است. با اینهمه، به سبب تغییرات پیوسته و بعضاً سریع در مسیر این رودها و طغیان آنها، خسارت زیادی متوجه بنگلادش می‌شود.
به هر صورت، سرزمین بنگلادش بسیار حاصلخیز بوده و امکان زندگی را برای جمعیت بزرگی فراهم نموده‌است. قسمت‌های جنوب شرقی این کشور، از جنگل‌های خیزران پوشیده شده‌است. کشاورزی بنگلادش متکی به باران‌های موسمی است. ۸۲ درصد جمعیت بنگلادش به کشاورزی مشغول هستند و برنج و کنف از محصولات آنان است. به تازگی، در اعماق خلیج بنگال منابع گاز طبیعی، کشف شده‌است. این کشور فاقد منابع معدنی و ذخایر زیرزمینی قابل توجه است.
حزب ملی‌گرای بنگلادش در ائتلاف با هفت حزب سیاسی دیگر سرانجام دولت نظامی بنگلادش به رهبری ژنرال ارشاد را وادار کرد تا به برگزاری انتخابات آزاد در سال ۱۹۸۳ تن در دهد. با وجود تصمیم ژنرال ارشاد به تشکیل مجدد پارلمان، خالده ضیا در اعتراض به ادامه محدودیت‌های سیاسی در بنگلادش، انتخابات پارلمانی را تا سال ۱۹۹۱ تحریم کرد. با فراهم شدن زمینه برگزاری انتخابات آزاد، ائتلاف به رهبری حزب ملی‌گرای بنگلادش در انتخابات فوریه سال ۱۹۹۱ توانست اکثریت کرسی‌های پارلمان را به دست آورد و رهبر این حزب عبدالرحمان بیسواس در همین سال رئیس‌جمهور بنگلادش شد و خالده ضیا به عنوان نخستین نخست‌وزیر زن در بنگلادش رای اعتماد پارلمان را کسب کرد. این حزب توانست در دور بعدی انتخابات در سال ۱۹۹۶ به پیروزی چشمگیری دست یابد و خانم ضیا مجدداً به سمت نخست‌وزیری منصوب شد. در انتخابات سال ۲۰۰۱ نیز حزب ملی‌گرای بنگلادش با ائتلاف با احزاب اسلامگرا در انتخابات شرکت کرد و برای سومین بار به پیروزی دست یافت.
خالده ضیا همسر ژنرال ضیاء الرحمن، رئیس‌جمهوری پیشین بنگلادش است که از سال ۱۹۷۷ تا زمان ترور او در سال ۱۹۸۱ زمام امور این کشور را در دست داشت. در پی ترور ژنرال ضیاء الرحمان، خالده ضیا وارد صحنه سیاست شد و رهبری حزب ملی‌گرای بنگلادش را در دست گرفت. شیخ حَسینه، که دختر مجیب‌الرحمن، پایه‌گذار کشور بنگلادش است، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ مقام نخست‌وزیری این کشور را در دست داشت و به عنوان رهبر حزب عوامی لیگ، از رهبران سیاسی مهم بنگلادش به‌شمار می‌آمد. در انتخابات سال ۲۰۰۲ میلادی تاج‌الدین احمد با اکثریّت آرا حائز پست ریاست جمهوری شد. از ماه اکتبر سال ۲۰۰۶ و پایان دوره زمامداری خالده ضیا یک دولت انتقالی زمام امور بنگلادش را در دست گرفت. براساس قوانین بنگلادش، در صورتی که در پایان یک دوره پارلمانی انتخابات جدیدی برگزار نشده باشد، دولت انتقالی می‌تواند به مدت سه ماه زمام امور را به منظور فراهم کردن زمینه برگزاری انتخابات در دست بگیرد.
با این همه، دولت انتقالی انتخابات پارلمانی را که برای ماه ژانویه سال ۲۰۰۷ برنامه‌ریزی شده بود به دلیل درگیری‌های خونین بین طرفداران حزب ملی‌گرا و حزب عوامی لیگ به تعویق انداخت و با اعلام وضعیت اضطراری در بنگلادش، گفت به اقداماتی برای پاکسازی صحنه سیاست این کشور از فساد دست خواهد زد. حدود دو دهه خصومت سیاسی بین شیخ حسینه و خالده ضیا از عوامل ناآرامی و بی‌ثباتی در این کشور بوده‌است. ده‌ها تن از سیاستمداران بنگلادشی، از جمله طارق رحمن، فرزند خانم خالده ضیا، به اتهام فساد مالی بازداشت شدند. در سال ۲۰۰۹ به دنبال به قدرت رسیدن شیخ حسینه، نیروهای شبه نظامی بنگلادش دست به شورش زدند. شورشی که از داکا آغاز شد و تدریجاً به دیگر شهرهای بنگلادش گسترش یافت ولی بعداً به‌طور کامل سرکوب شد. اصلاحاتی که دولت شیخ حسینه به منظور سکولارتر کردن قانون اساسی بنگلادش صورت داد، باعث خشم تندروها در این کشور شد.
نژاد این کشور را بنگالی‌ها تشکیل می‌دهند. دین ۸۹٫۷ درصد مردم بنگلادش مسلمان است که اکثریت آنها را اهل تسنن تشکیل می‌دهند. ۹٫۲ درصد از بنگلادشی‌ها نیز پیرو آیین هندو است. زبان رسمی بنگلادش، بنگالی است، زبان انگلیسی هم اگرچه رسمی نیست ولی به عنوان زبان دوم شناخته می‌شود، طبق آخرین گزارش‌ها از بانک توسعه آسیایی، ۹۵ درصد از زنان در بنگلادش زیر خط فقر زندگی می‌کنند و با شرایط دشواری روبرو هستند. براساس برآورد انجام شده، بیش از ۷۷ میلیون نفر از مردم بنگلادش یعنی حدود نیمی از جمعیت این کشور، از دهه ۷۰ میلادی و در پی حفر چاه‌هایی که امکان استفاده از منابع آب زیرزمینی را می‌دهد، در معرض سم آرسنیک قرار گرفته‌اند. بنگلادش دومین صادرکننده پوشاک جهان است. کارمزد پایین کارگران، این کشور را به یکی از قطب‌های مورد توجه مارک‌های شناخته‌شده جهانی تبدیل کرده‌است. یکای پول بنگلادش تاکا بنگلادش با یکای جزء پَیسه است. این کشور از اعضای کشورهای همسود (مشترک‌المنافع) است، بنگلادش با جمعیتی سریعاً در حال رشد یکی از فقیرترین کشورهاست و به کمک خارجی شدیداً وابسته است. کشاورزی و دامداری بیش از ۷۰٪ جمعیت را به خود اختصاص می‌دهد. برنج در بیش از سه چهارم زمین قابل کشت تولید می‌شود. با وجود حاصلخیزی زمین، محصول اغلب با سیل و توفان از بین می‌رود. در ۱۹۹۲ طرحی بزرگ با عنوان طرح مهار سیل آغاز شد، که طبق آن مسیر رودخانه‌ها تغییر کرده و دیواره آنها مرتفع خواهد شد. کشت تجاری عمده کشور چای و کنف است که بنگلادش ۹۰٪ تولید جهانی کنف را در دست دارد. صنایع معدنی کم است ولی ذخایر گاز طبیعی وجود دارد.
دلتای بنگلادش آبشارها و کشتزارهای چای و طبیعتی سرسبز دارد. سواحل کاکس در ۱۵۰ کیلومتری بندر چیتاگونگ و بازار آن و باغ وحش داکا از مناطق دیدنی آن کشور به‌شمار می‌رود. معماری سنتیِ بنگلادش در آثار باقی‌مانده از دوره گورکانیان، نمود می‌یابد. آثار و سازه‌های تاریخی مانند مسجد کوسومبا (۹۶۵) در راجشاهی؛ مسجد شاه محمد (۱۰۹۱) در اگرا سندور؛ مسجد داکا و دژِ لال باغ (۱۱۹۱–۱۱۹۲)؛ مسجد هفتاد و هفت گنبد در باگرهات و آرامگاه بی‌بی پری در داکا از دیدنی‌های معماری دوران اسلامی در بنگلادش است.
در شهر داکا، ریکشا (سه چرخه‌هایی که توسط انسان یا موتور حرکت می‌کنند) از معروفترین وسایل نقلیه برای زنان به حساب می‌آمد، اما در سال ۲۰۰۲ دولت استفاده از این وسیله نقلیه را در بسیاری از شهرها ممنوع کرد. از آن زمان به بعد تنها وسیله حمل و نقل اتوبوس‌های خصوصی و عمومی برای رفت‌وآمد جمعیت هفت میلیونی این شهر است.
بنگلادش دارای آب و هوای موسمی گرمسیری است که از ویژگی‌های آن تغییرات گسترده فصلی در میزان بارندگی، درجه حرارت بالا و رطوبت زیاد است. اختلافات اقلیمی منطقه‌ای در این کشور مسطح کم و جزئی است. به‌طور کلی سه فصل را می‌توان در بنگلادش بازشناخت: تابستان گرم و شرجی از مارس تا ژوئن. فصلی موسمی و گرم، مرطوب و پرباران از ماه ژوئن تا نوامبر؛ و زمستانی گرم تا خیلی گرم و خشک از دسامبر تا فوریه. به‌طور کلی، حداکثر دمای تابستان بین ۳۸ تا ۴۱ درجه سانتی‌گراد است. آوریل گرم‌ترین ماه در اکثر مناطق کشور است. ژانویه سردترین ماه است که متوسط دما برای بیشتر کشور ۱۶–۲۰ درجه سانتی‌گراد در طول روز و حدود ۱۰ درجه سانتی‌گراد در شب است. وزش باد بیشتر در زمستان بیشتر از سوی شمال و شمال غربی است و در مناطق شمالی و مرکزی با سرعت ۱ تا ۳ کیلومتر در ساعت و در نزدیکی ساحل با قدرت ۳ تا ۶ کیلومتر در ساعت می‌وزد. از ماه مارس تا ماه مه، رعد و برق شدید، که انگلیسی‌زبانان محل به آن «شمال‌غربی‌ها» (northwesters) می‌گویند، بادهایی تا ۶۰ کیلومتر در ساعت تولید می‌کند. در جریان توفان‌های شدید اوایل تابستان و اواخر فصل موسمی، وزش باد شدید از سمت جنوب با سرعت بیش از ۱۶۰ کیلومتر در ساعت باعث ایجاد امواجی توفانی تا ارتفاع ۶ متر در خلیج بنگال می‌شود. این امر سیلاب‌های فاجعه‌بار با خود برای مناطق ساحلی به همراه دارد.
کاری ماهی صبور یکی از معروف ترین غذاهای بنگلادش و در حقیقت غذای ملی این کشور است. برای تهیه این کاری خوش طعم تکه های ماهی صبور را در زردچوبه و سس فلفل چیلی مزه دار می کنند و بعد آن را با حرارت ملایم سرخ می کنند. در آخر هم این کاری ماهی را با برنج و سس خردل شیرین سرو می کنند. ترکیب شوری و شیرینی و تندی در کنار هم غذایی بسیار خوش طعم و پرمزه است که در سرتاسر بنگلادش و به ویژه داکا بسیار محبوب و پرطرفدار است. کاری ماهی صبور علاوه بر این که قیمت مقرون به صرفه ای دارد احساس سیری خوب و طولانی مدتی به شما می دهد، درست کردنش راحت است و این نوع ماهی را به ویژه در موسم بارانی در سرتاسر بنگلادش می توانید پیدا کنید.
بریانی غذایی پلویی و خوشمزه است که از ترکیب برنج، سیب زمینی، ادویه های مختلف و انواع گوشت قرمز، مرغ با ماهی تهیه می شود. این غذا البته در کشورهای همسایه هم وجود دارد، با این حال یکی از خوشمزه ترین و محبوب ترین غذاهای بنگلادش هم به حساب می آید. در منطقه بنگال برای تهیه این غذای خوشمزه و مجلسی معمولا از گوشت بره، بز، مرغ یا گاو استفاده می شود، با این حال انواع دیگر بریانی را هم می توانید در شهرهای مختلف پیدا کنید. تهیه بریانی اصیل و خوشمزه نیازمند مهارت و زمان زیادی است و نکته اصلی لایه لایه قرار دادن گوشت، سیب زمینی و ادویه با برنج است تا طعم آن ها کاملا به خورد یکدیگر برود.
چانگری مالای کاری معروف ترین غذای کاری در بنگلادش است و با استفاده از شیر نارگیل تهیه می شود. این غذا یکی از خوشمزه ترین غذاهای بنگلادش است و در سرتاسر منطقه و همین طور هند هم تهیه می شود. کاری میگو خوراکی کرم مانند و لذیذ است که با استفاده از میگوی پخته شده در سس شیر نارگیل و ادویه های معطر و خوش عطر و بو تهیه می شود و در آخر همراه با برنج سفید سرو می شود. شیر نارگیل نقش مهمی در آشپزی بنگلادش دارد و چانگری مالای کاری بهترین و محبوب ترین نمونه از این غذاها به شمار می رود. کلمه مالای که در اسم این غذا وجود دارد نشان می دهد که این غذا اصالتا متعلق به مالزی است و توسط دریانوردان مالایی به بنگلادش آورده شده است.
پانتا بات نمونه بارز غذاهای بنگلادش است که به طور کلی از غذاها و برنج باقی مانده تهیه می شود و معمولا صبح روز بعد به عنوان صبحانه خورده می شود. برنج را شب تا صبح در آب قرار می دهند و بعد همراه با نمک، پیاز و فلفل چیلی خورده می شود.این غذا یکی از معروف ترین غذاهای بنگلادش است و علاوه بر این، در ایالت های هندیِ بنگال غربی، آسام، تریپورا و کیشانگانج هم مصرف می شود. در کنار پانتا بات معمولا هر آن چه از شب قبل مانده، از گوشت و سبزیجات و خوراک روی آن ریخته و سرو می شود.
مورد بعدی که در فهرست غذاهای بنگلادش به شما معرفی می کنیم در واقع یک نان است. پاراتا نانی بسیار محبوب و رایج در سرتاسر بنگلادش است که در کنار اکثر غذاها خورده می شود. البته گاهی لای خمیر را با مواد مختلف پر می کنند و به صورت یک وعده کامل و یک صبحانه خوشمزه سرو می کنند. خمیر این نان را از آرد گندم تهیه می کنند و بعد آن را در روغن حیوانی یا روغن معمولی سرخ می کنند. نان پاراتا مغزدار هم معمولا با استفاده از دارچین و ترکیبات دیگر مثل دال عدسی، سیب زمینی، گل کلم و سبزیجات دیگر پر می شود. معمولا قبل از سرو روی نان تکه کوچکی کره قرار می دهند که باعث لذیذتر شدن آن می شود.
یکی دیگر از معروف ترین غذاهای بنگلادش غذایی گیاهی به نام دوکار دالنا است. برای تهیه این غذا با استفاده از عدس یا دال کیک های کوچکی درست می کنند و بعد از سرخ کردن آن ها را در سس گوجه و ادویه هایی مثل زنجبیل، زیره و گشنیز می پزند و آماده کنند. این غذای خوشمزه معمولا همراه با برنج یا نان هایی مثل پاراتا یا چاپاتی سرو می شود. این غذا بسیار خوشمزه و مقوی است و برای کسانی که گیاهخوار هستند یا به هر دلیل دوست دارند غذایی غیرگوشتی بخورند بسیار مناسب و ایده آل است.
شامی کباب به شدت در بنگلادش و سرتاسر شبه قاره هند محبوبیت دارد و تا حدودی شبیه به کتلت خودمان است. در حالی که در بنگلادش کباب های زیادی وجود دارد اما شامی کباب در بین تمام آن ها مشهورتر و پرطرفدارتر است. محبوبیت شامی کباب تا حدی است که آن را معمولا در میهمانی ها و ضیافت های ویژه می پزند و سرو می کنند. برای تهیه شامی کباب گوشت چرخکرده گاو یا بره را با نخود و ادویه هایی مثل سیر، پیاز، زردچوبه، گرام ماسالا و فلفل چیلی ترکیب می کنند و بعد آن را به صورت دایره های گرد و مسطح در می آورند و در روغن سرخ می کنند. شامی کباب ها را بعد از سرخ شدن همراه با پیاز، گوجه، سس چیلی و سالاد و سبزی سرو می کنند.
اکثریت مردم بنگلادش پیرو فقه سنی و حنفی مذهب اند. صوفیان و درویشان سهم مهمی در توسعه اسلام در بنگلادش بر عهده داشتند. مردم تعلیمات آنان در مورد تسلیم به خداوند و تزکیه نفس را پیروی می کنند. آرامگاه این صوفیان از قدیم بزرگ ترین مراکز دعا و نیایش و تعلیم اصول قرآن و سنت در بنگلادش بوده است. روزانه صدها نفر ازمردم از نقاط مختلف کشور به این آرامگاهها می روند و به مناسبتهایی مانند جشنها چند صد هزار نفر در آنجا گردهم می آیند. این جشن ها نه تنها با حضور مردم عادی، بلکه در حضور رئیس دولت و وزرای کابینه، ژنرال ها، ماموران دولتی رده بالا و بسیاری از استادان دانشگاه ها اجرا می شود. مردم بنگلادش نیز همانند دیگر مسلمانان پایبند اصول و سنن مذهبی خود هستند و درمراسم مختلف مذهبی شرکت می نمایند. گسترش مؤسسات اسلامی و مساجد در بنگلادش نمایانگر این امر می باشد. علاوه برآن، این مؤسسه ها آموزش آداب و سنن مذهبی به مردم را عهده دار می باشند. در دوران شکوفایی اسلام در بنگلادش، ترویج و تبلیغ اسلام در بین مردم بیشتر از طریق صوفیان صورت می گرفت. در این دوران عموماً در جوار کاخ پادشاهان و یا سلاطین، محلی موسوم به «مرید خانه» قرار داشت که پیروان مذاهب مختلف به هنگام پذیرش اسلام به این محل آورده می شدند.
مرزهای قدیمی بنگلادش در جنوب آسیا ناشناخته است. در کتابهای جغرافیا به اجتماعی از مردم که بنگا نامیده می‌شدند اشاره شده‌است. مهابهاراتا چندین درگیری را در این اجتماع ذکر می‌کند. مارکوپولو نیز در خاطرات خود به نام بنگلا اشاره می‌کند. تاریخ‌نگاران دیگری هم با نام‌های گوناگون به این منطقه جغرافیایی اشاره کرده‌اند ولی برای نخستین بار نام بنگال در دوران سلطنت اکبرشاه استفاده شد؛ هنگامی که استان شرقی موخالز بعنوان سوبا - بنگلا شناخته شد. در روزگار چیرگی بریتانیا بر هند بین سال‌های ۱۸۵۴ -۱۸۷۴ بنگال شامل این قسمتها بود: ۱-بنگال خاص؛ ۲- ایالت بیهار در هند کنونی و مناطق اریسا و چوتانگپور در غرب؛ ۳- قسمتی از دره سورما در شمال شرقی. در ۱۸۷۵م هنگامی که ایالت آسام به وجود آمد، بخش‌های کاچار و سیلهت در دره سورما از بنگال جدا شد و به ایالت جدید واگذار گردید. در ۱۹۰۵م ایالت بنگال شرقی و آسام از ترکیب پانزده بخش از بنگال، ایالت آسام و ایالتهای کوچ بیهار، تریپورا و منپور تشکیل شد و داکا، مقر دولت، ایالت جدید شد. این کشور در زمان تسلط بریتانیا به شبه قارهٔ هند تا سال ۱۹۴۷ به عنوان پاکستان خاوری شناخته می‌شد، در ۲۶ مارس ۱۹۷۱ این کشور بعد از سال‌ها جنگ‌های داخلی با نام کشور مستقل «بنگلادش» از پاکستان اعلام استقلال کرد. با تجزیه هند بریتانیا در ۱۹۴۷، این ناحیه به دلیل مسلمان بودن اکثریت جمعیت با ایالت شرقی پاکستان مستقل تبدیل شد. پاکستان شرقی به خاطر فاصله ۱۶۰۰ کیلومتری از ایالت غربی اردوزبان و از نظر سیاسی حکمفرما، خود را قربانی بی عدالتی اقتصادی و قومی یافت. در ۱۹۷۱ این انزجار باعث بروز جنگ داخلی شد و کمک هند به نیروهای نامنظم بنگالی منجر به ایجاد جمهوری خلق بنگلادش (بنگال آزاد) مستقلی تحت رهبری شیخ مجیب‌الرحمان شد. ترور این شیخ در ۱۹۷۵ در نهایت منجر به قدرت رسیدن ژنرال ضیاءالرحمان شد و وی با انجام اصلاحاتی در قانون اساسی، کشوری اسلامی به وجود آورد. این ژنرال نیز خود در ۱۹۸۱ ترور شد و ژنرال ارشاد در ۱۹۸۲ به قدرت رسید. در ۱۹۸۶ حکومت نظامی ملغی گشت و با اصلاحاتی در قانون اساسی دولتی غیر نظامی زمام امور را به دست گرفت. به دنبال مدتی اغتشاش، ارشاد خلع و متهم به فساد شد. در مارس ۱۹۹۱، حزب ملی بنگلادش به رهبری بیوه ضیاء الرحمن، برنده انتخابات چندحزبی گردید. از آن زمان نظام حکومتی بنگلادش از محور رئیس جمهور به محور پارلمان تغییر یافته‌است.
فکت های بنگلادش
1- با وجود اینکه ورزش کبدی ورزش ملی این کشور می باشد اما کریکت بسیار بین مردم این کشور محبوب است.
2- بنگلادش برنج، چای، کنف، گندم و گوشت را تولید می کند.
3- نام این کشور از مخلوط دو کلمه بنگلا(نام بومی زبان بنگالی) و دش به معنی کشور تشکیل شده است.
4- تعداد مساجد این کشور حدود 150هزار مسجد می باشد که بیش هزار مسجد آن در شهر داکا قرار دارد . اکثر این مساجد در ناحیه مرکزی و جنوبی شهر داکا واقع شده اند . با توجه به بافت اجتماعی ، فرهنگی روستاهای بنگلادش غالبا در هر روستا هر چند خانواده نمازخانه ای در محلی بنا می کنند و نماز های یومیه را به جماعت در آن محل اقامه می کنند اما نماز جمعه چه در روستاها و چه در شهرها در مساجد جامع محلات اقامه می گردد.
5- بنگلادش نهمین کشور پرجمعیت جهان و از پرتراکم‌ترین کشورها از نظر جمعیت است. بنگلادش بر روی زمین‌های حاصلخیز دلتای رود گَنگ واقع شده و در معرض آسیب سیل‌ها و چرخندهای سالانه قرار دارد.
6- بنگلادش در موسیقی، معماری و مجسمه‌سازی و نقاشی پیشینه‌ای غنی دارد. ادبیات بنگالی از زبان و ادبیات فارسی تأثیر بسیاری گرفته است.
7- معماری سنتیِ بنگلادش در آثار باقی‌مانده از دوره گورکانیان، نمود می‌یابد. آثار و سازه‌های تاریخی مانند مسجد کوسومبا (۹۶۵) در راجشاهی ؛ مسجد شاه محمد (۱۰۹۱) در اگرا سندور ؛ مسجد داکا و دژِ لال باغ (۱۱۹۱ـ۱۱۹۲)؛ مسجد هفتاد و هفت گنبد در باگرهات و آرامگاه بی‌بی پری در داکا از دیدنی‌های معماری دوران اسلامی در بنگلادش است.
8- تیم ملی فوتبال بنگلادش نماینده کشور بنگلادش در مسابقات بین‌المللی و آسیا است که زیر نظر فدراسیون فوتبال بنگلادش فعالیت می‌کند. اولین بازی رسمی این تیم در تاریخ ۲۶ جولای ۱۹۷۳ میلادی در برابر تیم ملی فوتبال تایلند برگزار شده است.
9- بنگلادش با جمعیتی سریعاً در حال رشد یکی از فقیرترین کشورهاست و به کمک خارجی شدیداً وابسته است. کشاورزی و دامداری بیش از ۷۰٪ جمعیت را به خود اختصاص می‌دهد. برنج در بیش از سه چهارم زمین قابل کشت تولید می‌شود. با وجود حاصلخیزی زمین، محصول اغلب با سیل و توفان از بین می‌رود. در ۱۹۹۲ طرحی بزرگ با عنوان طرح مهار سیل آغاز شد، که طبق آن مسیر رودخانه‌ها تغییر کرده و دیواره آنها مرتفع خواهد شد. کشت تجاری عمده کشور چای و کنف است که بنگلادش ۹۰٪ تولید جهانی کنف را در دست دارد. صنایع معدنی کم است ولی ذخایر گاز طبیعی وجود دارد.
10- ۹۸ درصد از مردم این کشور از قوم بنگال هستند.
..............................................
آشنایی با کشورها (120) : تاجیکستان
آشنایی با کشورها (119) : اوگاندا
آرشیو مطالب
