گُرجِستان (به گرجی: საქართველო، ساکارْتْوِلُ) کشوری است در منطقهٔ قفقاز اوراسیا. این کشور که در سرحد آسیای غربی و اروپای شرقی قرار دارد، از غرب با دریای سیاه، از شمال با روسیه، از جنوب با ترکیه و ارمنستان، و از جنوب شرق با جمهوری آذربایجان هممرز است. پایتخت و بزرگترین شهر آن تفلیس است. مساحت گرجستان ۶۹٬۷۰۰ کیلومتر مربع (۲۶٬۹۱۱ مایل مربع) و جمعیت آن در سال ۲۰۱۶ در حدود ۳٫۷۲ میلیون نفر بودهاست. گرجستان یک جمهوری متمرکز، نیمهریاستی است و حکومت آن از طریق دموکراسی نیابتی انتخاب میشود. گرجستان یکی از کشورهایی است که در هر دو قارهٔ اروپا و آسیا قرار داشته و یکی از اهداف مقامات سیاسی تفلیس پایتخت گرجستان، عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو است؛ که گرجستان در حال حاضر عضو ناظر در اتحادیه اروپا و ناتو میباشد. مردم بومی گرجستان، مردم گرجی مسیحی ارتدکس و پیرو کلیسای ارتدکس گرجی هستند. گرجیها به زبان گرجی کارتولی سخن میگویند که زبان رسمی کشور گرجستان است و با الفبای گرجی نوشته میشود که یکی از چهارده الفبای موجود در جهان میباشد. دیرینگی زندگی انسان در گرجستان به ۱٬۸۰۰٬۰۰۰ (یک میلیون و هشتصد هزار) سال پیش میرسد که گروهی از انسانهای نخستین موسوم به انسان گرجی در آن میزیستهاند.
گرجستان در زمان باستان با نام ایبریا شناخته میشدهاست و امروزه در اکثر زبانها با اشکال گوناگون واژهٔ یونانی "گِئُرْگیا" (Georgia به معنای کشاورزی) شناخته میشود. از زمان بنیان پادشاهی گرجستان باستان یا همان ایبریا توسط پارناواز یکم در سدهٔ چهارم پیش از میلاد تا زمان حمله مغول به گرجستان در سدهٔ ۱۳ میلادی، دورهٔ صلح و آرامش در تاریخ گرجستان است و از حمله مغول به بعد، گرجستان تاریخی پر فراز و نشیب را با ایستادگی در برابر حملات ایرانیان، عثمانیها و روسها گذرانده که واپسین مورد آن حملهٔ روسیه به گرجستان در سال ۲۰۰۸ میلادی است.
گرجستان بین ۴۱ درجه و ۷ دقیقه تا ۴۳ درجه و ۳۵ دقیقه عرض شمالی، و ۴۰ درجه و ۴ دقیقه تا ۴۶ درجه و ۴۲ دقیقه طول شرقی واقع شدهاست.
این کشور به صورت طولی در امتداد مدارات کشیده شده و طول آن حدود ۳۷۰ کیلومتر، حداکثر عرض آن ۲۰۰ کیلومتر و طول قطر بزرگ آن ۶۱۳ کیلومتر است. مساحت گرجستان ۶۹٬۹۰۰ کیلومتر مربع و اندکی بزرگتر از سریلانکا و کوچکتر از سیرالئون است. این کشور بزرگتر از کشورهای اروپای مرکزی و آسیا شرقی مانند هلند و بلژیک و نروژ و اتریش و دانمارک و کره جنوبی و ارمنستان و کرواسی و اسلونی و استونی و لتونی و لیتوانی میباشد. طول مرزهای گرجستان جمعاً ۱۹۶۹٫۸ کیلومتر است. این کشور از شمال با فدراسیون روسیه هممرز میباشد، سراسر این خطوط مرزی، منطبق بر آب فشان رشته کوههای قفقاز کبیر است و ۸۰۷٫۶ کیلومتر مرز مشترک را در بر میگیرد. این مرز از نظر استراتژی نظامی اهمیت بسیاری دارد. در حقیقت این مرز سرحدات طبیعی روسیه را در جنوب تشکیل میدهد، در جنوب آن گرجستان و در شمال آن جمهوریهای خودمختار داغستان، چچن، اینگوش، اوستیای شمالی، کاباردینو-بالکاریا، کاراچای-چرکسیا، همچنین سرزمین کراسنودار را شامل میشود. مهمترین راههای ارتباطی قفقاز مرکزی و غربی که روسیه را با گرجستان، ارمنستان و ایران پیوند میدهد، از این مرز میگذرد. محافظت و نگهبانی از این مرز برای روسیه جنبه حیاتی دارد، همانطور که در دوره شوروی پیشین و روسیه تزاری نیز دارای اهمیت بسیار بود و جنگهای بسیاری برای دستیابی به این سرحدات به وقوع پیوستهاست. گرجستان در شرق با جمهوری آذربایجان هممرز است که طول آن ۳۷۴٫۴ کیلومتر میباشد. دو راه عمدهٔ ارتباطی گرجستان با شرق، دریای خزر و ایران از این نقطه میگذرد (جاده زمینی و راهآهن) علاوه بر آن، لولهٔ انتقال نفت باکو-سوپسا نیز از این مرز میگذرد. در جنوب، گرجستان به ترتیب از شرق به غرب با جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ترکیه هممرز است. طول خط مرزی بین گرجستان و ارمنستان ۲۱۶٫۷ کیلومتر و با ترکیه ۲۵۶٫۱ کیلومتر است. در غرب، مرز گرجستان به دریای سیاهمیرسد که طول مرز ساحلی آن ۳۱۵ کیلومتر است. جمهوری خودمختار آجاریا با مساحت ۳ هزار کیلومتر مربع در بخش جنوبی ساحل دریای سیاه در ترکیب کشور قرار دارد. استان خودمختار اوستیای جنوبی یا سامچابلو نیز با مساحت ۳٫۹ هزار کیلومتر در دامنههای جنوبی قفقاز بزرگ در ترکیب جمهوری گرجستان قرار دارد. گرجستان با ۶۹٬۹۰۰ هزار کیلومتر مربع مساحت، دومین جمهوری قفقاز جنوبی از نظر مساحت و جمعیت (پس از جمهوری آذربایجان) بهشمار میرود. درازای سواحل گرجستان در دریای سیاه ۳۵۰ کیلومتر است که میان دهانهٔ رود دماغهٔ «گونیو» کشیده شدهاست. همچنین شهر سوچی و استان چچن در روسیه و استان لوری در ارمنستان و دو استان ارتوین و اردهان در ترکیه و استان زاکاتالا در جمهوری آذربایجان تا ۳۰ سال گذشته جزو مناطق گرجستان بوده اما روسیه این مناطق را به زور از گرجستان جدا و تجزیه کرده و هماکنون هم روسیه قصد تجزیه ساختن گرجستان را دارد.
انسانهای اولیه را میتوان در قفقاز جنوبی، به ویژه در گرجستان، خیلی پیش از دوره پارینه سنگی ردیابی کرد. جمجمه انسان اروپایی نژاد که یک میلیون و هشتصد هزار (۱٫۸۰۰٫۰۰۰) سال پیش زندگی میکردهاست، در حفاریهای اخیر در ناحیه دمانیسی به دست آمدهاست. اواخر عصر مفرغ و اوایل عصر آهن، سراسر گرجستان پیشرفت وسیعی را در حوزه اقتصادی شاهد بود که همراه با سطح بالایی از صنایع دستی، گسترش روابط تجاری و توأم با افزایش نابرابریهای اجتماعی بود. در اواخر نیمه دوم هزاره دوم پیش از میلاد مسیح، شرایط لازم برای ظهور یک جامعه طبقاتی ایجاد شده بود. از هزاره دوم پیش از میلاد مسیح، همزمان با قدرت گرفتن آشوریها، اقوام گله دار و دامپرور از سرزمین بینالنهرین در گرجستان سکنی گزیدند؛ که بعدها امپراتوری اورارتو را تشکیل دادند. قابل ذکر است که قبایل گرجی یگانگی خود را همزمان با پایان عصر مفرغ، آغاز کردند. در پایان هزاره دوم و آغاز هزاره اول پیش از میلاد، در نواحی جنوب شرقی گرجستان باستان، دو اتحادیه اصلی از قبایل ظهور کردند: دیائوخی و کولخیس که هر دو آنها تا قرن هشتم پیش از میلاد دوام داشتند. در میانه قرن هشتم پیش از میلاد، دیائوخی در نتیجه قدرت گرفتن اورارتو فروپاشید. غلبه کولها (کولخیس) و مخالفت آنها با تائوها (دیائوخی) نیز در این امر سهیم بود. قسمتی از سرزمین دیائوخی به کولها واگذار شد. مدتی بعد کشمکش بین کولها و اورارتو آغاز شد و کولها شکست خوردند. قلمرو اورارتو در زمان خود وسیعترین امپراتوری بهشمار میرفت. در قرن هفتم پیش از میلاد، همزمان با آغاز دوره ضعف اورارتو، آریاییها پادشاهی ماد را تأسیس کردند. با قدرت گرفتن ماد و شکست خوردن اورارتو، مادها حوالی ارمنستان امروزی ساکن شدند که نتیجه ترکیب این دو قوم (گرجی و آریایی) قوم ارمنی بود. در اوسط قرن ششم پیش از میلاد مسیح، هخامنشیان جایگزین مادها در حکومت بر جنوب گرجستان باستان شدند. قرنهای ششم تا چهارم پیش از میلاد، دوره استحکام قبایل کارتلی، عمدتاً ساکنان گرجستان شرقی شد. کشمکش بین کنفدراسیونهای مختلف گرجی در نهایت منتج به تشکیل پادشاهی «ایبریا» به پایتختی «متسختا» شد. از زمان بنیان پادشاهی گرجستان باستان یا همان ایبریا توسط پارناواز یکم در سدهٔ چهارم پیش از میلاد تا زمان حمله مغول به گرجستان در سدهٔ ۱۳ میلادی، دورهٔ صلح و آرامش در تاریخ گرجستان است و از حمله مغول به بعد، گرجستان تاریخی پر فراز و نشیب را به ایستادگی در برابر حملات ایرانیان، عثمانیها و روسها گذراندهاست.
نقطهٔ اوج تاریخ ارتباط گرجستان و ایران، دوران صفویه بوده که مهمترین رویدادهای آن عبارتند از:
۲۳ بار حملهٔ ارتش امپراتوری صفویان به گرجستان
قتلعام بسیاری از گرجیها
اسارت و تبعید ۳۰۰۰۰۰ (سیصد هزار) تَن از بازماندگان گرجیهای کشته شده به قزوین، گیلان، مازندران، گلستان، اصفهان و فارس
برقراری متناوب حکومت صفویان بر شرق و حکومت عثمانیها بر غرب گرجستان
پس از صفویان، نادر شاه افشار به گرجستان حمله کرده و ۳۰٬۰۰۰ (سی هزار) گرجی را به خراسان تبعید کرد. آغامحمدخان قاجار نیز پس از حمله به تفلیس، با قتلعام مردم آن شهر، یکی از خونبارترین وقایع تاریخ گرجستان را رقم زد و ۱۵٬۰۰۰ گرجی را نیز به ایران کوچاند.
گرجستان پس از استقلال، درگیر چند مسئله قومی بسیار حاد گشت و خواستههای جداییطلبانه موجب بروز دو منازعه جدی داخلی گردید. مناظره آبخازیا و اوستیای جنوبی و مسئلهآفرینی آجاریا، عملاً دولت گرجستان را در آستانه فروپاشی و تجزیه قرارداد و برای مدتی این کشور را در زمره کشورهای ناکام مطرح کرد. در دوره پس از استقلال این جمهوری، هنوز دو منطقه آبخازیا و اوستیای جنوبی از خواستههای تجزیهطلبانه دست برنداشته و عملاً دولت گرجستان نتوانستهاست بر این دو منطقه اعمال کنترل نماید. با امضای عهدنامه گرجیوسک در سال ۱۷۸۳، گرجستان تحتالحمایهٔ روسیه شد و حدود بیست سال بعد یعنی در سال ۱۸۰۱ میلادی، روسیه، گرجستان را به عنوان یکی از فرمانداریهای خود اعلام نمود و رژیم تزاری در گرجستان برقرار شد. گرجستان پس از انقلاب اکتبر روسیه در سال ۱۹۱۸ اعلام استقلال کرد، اما ارتش سرخ شوروی در سال ۱۹۲۱ میلادی (۱۳۰۰ شمسی) به گرجستان حمله کرده و به مدت ۷۰ سال، گرجستان یکی از جمهوریهای شوروی بود تا اینکه در سال ۱۹۹۱ میلادی (۱۳۷۰ شمسی)، به استقلال رسمی رسید.
کشور گرجستان به ۸ استان، یک منطقه خود مختار (اوستیای جنوبی به مرکزیت تسخینوالی) و ۲ جمهوری خودمختار به نامهای آجاریا به مرکزیت باتومی و آبخازیا به مرکزیت سوخومی تقسیم میگردد. آجاریا و آبخازیا زیر نظر و تحت حاکمیت دولت مرکزی گرجستان به فعالیت میپردازند و فرمانداران این مناطق از طرف دولت مرکزی انتصاب و هدایت میشوند. اوستای جنوبی نام رسمی این استان نمیباشد و روسیه به این منطقه اوستیای جنوبی میگوید نام اصلی و باستانی این منطقه استان سامچابلو میباشد. پایتخت این کشور تفلیس (به گرجی: თბილისი)، (تلفظ: تْبیلیسی) و شهرهای مهم آن کوتائیسی، باتومی، روستاوی، زوگدیدی، گوری و پوتی میباشند.
سرزمین گرجستان از دید اقلیمی منحصر به فرد است، یعنی هر چهار فصل سال دیده میشود بهطوریکه در یک زمان در کنارههای دریای سیاه هوای تابستانی در میان نخلهای حکم فرماست؛ در تپه ماهورهای پایکوهی، رویش علفهای تازه و گلهای بهاری، همچنین در کوهستان، مه غلیظ همچون ابری که با ریزش برف و باران همراهاست وجود دارد.
اما کوههای قفقاز بزرگ همچون قازبگی و دیگر کوهها، از برف ضخیم پوشیده شدهاند. در مجموع آب و هوای گرجستان تابعی است از موقعیت جغرافیایی این سرزمین، تودههای هوای اشباع شده از بخارات آب دریای سیاه از سمت غرب وارد دالان قفقاز و در گرجستان غربی باعث بارندگی متناوب میشود و با از دست دادن نسبتی رطوبت از رشته کوههای سورامی، مسختی و ارسیانی وارد گرجستان شرقی میشود. شاید به همین دلیل است که گرجستان شرقی بارندگی کمتری را دریافت میکند و آب و هوای آن خشکتر است.
کشور گرجستان عمدتاً کوهستانی است. بیش از ۸۰٪ قلمرو این سرزمین را کوهستانها و تپه ماهورها پوشاندهاست. فعالیتهای عادی مربوط به زلزله در نواحی دارای ساختار آتشفشانی در گرجستان جنوبی آشکار شدهاست. بلندترین قله گرجستان، قازبگی با ارتفاع آن ۵،۰۴۷ متر در شمال شرق قرار دارد. برخلاف کلیات عمومی کوهشناسی، قسمت گرجستان قفقاز بزرگ، در مطابقت با زمینشناسی و ساختار اصلی ناهمواری، به سه قسمت غربی، مرکزی و شرقی تقسیم شدهاست.
با گذر از غرب به شرق در امتداد رشته کوه قفقاز بزرگ، امکان مشاهدهٔ افزایش تدریجی آب پخشان اصلی بین رودخانههای دامنههای شمالی و جنوبی و همچنین کوههای نوک نیزی که به طرف سواحل دریای سیاه و اراضی پست کولخیس، کشیده شدهاند، وجود دارند. همهٔ نواحی کوهستانی که بین دره «پسو» و مرزهای شرقی جمهوری خودمختار آبخازیا کشیده شدهاند، «قفقاز غربی» نامیده میشود. رشته اصلی قفقاز غربی همچون برآمدگیهای عظیمی، پوشیده از قلل صخرهای برافراشتهاست که در بین آن، یخچالهایی در عمق حفرههای سیرکی قرار دارند. ستیغ عظیم قفقاز بزرگ، نزدیک هزار متر بالاتر از خط برفهای دائمی است. گذرگاههای کوهستانی، که در اغلب موارد، جادهای مالروست. در ارتفاع ۲۴۰۰ تا ۳۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارند. قلل قفقاز بزرگ پوشیده از برفهای دائمی است. واریزهای موجود درپای قلهها حاصل قرنها فرسایش هوازدگی است. اختلاف شدید بین دمای شبانه روز، سبب تخریب حتی سنگهای سختی جون گرانیت، گنیس و شیستهای دگرگون میشود که بیشترین قسمت رشته کوهها را تشکیل میدهند.
آبشارهای یخی که از زبانههای یخچالی تشکیل میشود، بر روی حصارهای سنگی جریان مییابد و به درون درههای تنگ و عمیق سرازیر میشود. این آبشارها تعداد بیشماری جویبار و نهر را تغذیه میکند که رودهای کوهستانی در پایین تشکیل میدهند. در قسمت شرقی قفقاز غربی، رشته کوههای آهکی کوتاه ترند و برآمدگیهای نسبتاً کوتاهی را تشکیل میدهند. یکی از این رشته کوهها توسط رود گالیدزگا بهطور عمیق بریده شدهاست. از بالای کانیون، مجدداً میتوان دامنههای شیبدار کوهها را دید. اینها، هرچند از آهک تشکیل نیافتهاند، اما عمدتاً ماسه سنگهای سخت صخرههای آتش فشانی قدیمی هستند. در پرتگاههای نوک تیز، که اخیراً با جنگلهای غیرقابل نفوذی پوشیده شده، یکی از مراکز صنعتی گرجستان، شهر تقوارچلی قرار دارد که در دورهٔ شوروی ساخته شدهاست. در این ناحیه، زغالسنگ در ماسه سنگهای ژوراسیک یافت شدهاست. در طول رشته کوه سورامی، شاخه شرقی اراضی پست بین کوهی گرجستان واقع شدهاست. این منطقه طبیعت گوناگونی دارد. در جنوب دامنههای پلکانی رشته کوههای تریالتی سر برافراشتهاند. در طول پایکوههای آن دره رود متکواری قرار دارد که در حاشیه بستر آن راهآهن کشیده شدهاست.
قسمتی از منطقه کوهستانی، قفقاز کوچک است که در امتداد مرزهای گرجستان کشیده شدهاست. این منطقه دارای دو قسمت جداگانه از نظر ساختار و ناهمواری است. قسمت شمالی، رشته کوههای چین خورده حاشیهای و بلندیهای آتش فشانی جاواختی است. قسمت بعدی که از دریای سیاه تا تفلیس کشیده شدهاست، عمدتاً از سنگهای آتش فشانی ترشیاری پایین تشکیل شدهاند. اراضی مرتفع آتش فشانی از لایههای جوان ترشیاری بالا و گدازههای کواترنری تشکیل شدهاند که فلات بلندی را با زنجیرهای از مخروطها و گنبدیهای آتش فشانهای خاموش به وجود آوردهاست.
رشته کوههای سورامی، متسختی و ارسیانی، رودهای گرجستان را به دو حوضهٔ دریای سیاه و دریای خزر تقسیم میکنند. به علت بارندگی فراوان، رودهای حوضهٔ دریای سیاه شبکه متراکم تری را تشکیل داده و حجم آب بیشتری را نسبت به گرجستان شرقی، جاری میسازد. گرجستان غربی با تعداد زیادی از رودهای کوچک که از نزولات باران و قسمتی از مردابها تغذیه میشوند، مشخص میشوند. این رودها مستقیماً وارد دریای سیاه میشوند. در حوضه رود متکواری چنین نمونههایی از رودهای مردابی وجود ندارد، اما رودها دارای جریانهای فصلی هستند و در تابستان این رودها خشک میشوند. در گرجستان غربی، جایی که سنگهای کربناته، گسترش یافتهاست، رودهای زیادی از چشمهها یا جویبارهایی سرچشمه میگیرند که از حفرههای کارستهای زیرزمینی بیرون میآیند. در سرزمینهای بلند جاواختی در گرجستان جنوبی رودهایی وجود دارند که توسط دریاچهها و به مقدار زیاد از آبهای زیرزمینی تغذیه میشوند. رودخانههای گرجستان دارای اهمیت اقتصادی بسیارند. بر طبق برآوردهای منابع برق آبی، گرجستان جای مهمی را در بین کشورهای مستقل مشترکالمنافع (CIS) اشغال میکند و بسیاری از کشورهای خارجی از جمله فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، اتریش، یونان، پرتغال، صربستان، مجارستان، آلمان و بلژیک جلوتر است.
تعداد دریاچههای گرجستان اندک است و اغلب آنها کوچک میباشند و در چشمانداز گرجستان نقشی ایفا نمیکنند. هرچند، دریاچههای این کشور از نظر منشأ متفاوت اند اما دارای شکل زیبایی هستند. سرزمینهای بلند جاواختی بیشترین تعداد دریاچه هارا داراست. در گرجستان شرقی دریاچه «بازالتی» قرار دارد و در داخل محدوده شهر تفلیس دریاچه کوچک «لیسی» واقع شدهاست. تعداد زیادی دریاچههای مصنوعی در گرجستان ایجاد شدهاست. تعدادی از آنها حتی از دریاچههای طبیعی است.
در رشته کوه قفقاز مرکزی در قلمرو گرجستان، تعداد زیادی یخچال وجود دارد. این مورد طبیعی است، زیرا حد برفهای دائمی در قسمت غربی این رشته کوه در ارتفاع ۳۰۰۰ متری و در قسمت شرقی در ارتفاع ۳۴۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. صدها کوه از رشته کوههای قفقاز بزرگ، بالاتر از این ارتفاع واقع شدهاند. بسیاری از یخچالهای گرجستان در دامنههای جنوبی قفقاز بزرگ، متمرکز شدهاند. بسیاری از یخچالهای گرجستان کاملاً بزرگ و گسترده هستند. به ویژه تعداد یخچالهای بزرگ در حوضه رود «اینگوری» به حدود ۱۷۰ یخچال میرسد. بزرگترین آنها عبارت اند از: «تویبری» (به طول ۱۰ کیلومتر)، «لکزیری» (به طول ۱۳٫۵ کیلومتر) و «تسانری» (به طول ۱۲ کیلومتر). یخچالها دارای اهمیت اقتصادی قابل توجهی هستند. این یخچالها رودهای بزرگ گرجستان را تغذیه میکنند. در تابستان، یخهای ذوب شده در یخچالها آب رودخانههای ریونی، اینگوری، تِرِک، و سایر رودها را با حجم زیاد تغذیه میکنند.
قفقاز جنوبی، به ویژه در گرجستان، ناحیهٔ آتش فشانهای فعال دورههای اخیر زمینشناسی است، که ناحیهای زلزله خیز متراکم با حرکتهای تکتونیکی جدید است. فعلیت نیروهای تحتالارضی با چشمههای آب گرم و معدنی مشخص میشود که در بسیاری از قلمرو گرجستان از زمین خارج میشوند. «آب حیات» را میتوان به چشمههای آب گرم و رادیواکتیویته «تسقالتوبو» لقب داد. چشمههای معدنی قلیایی-کربنیک مرکز آسایش گاهی «برجومی» در سراسر جهان شناخته شدهاست. آبهای معدنی «منجی» با آبهای «ماتسستا» در نزدیکی «سوچی» قابل مقایسهاست. چشمههای قلیایی-نمکی «سایرمه»، «لوگلا»، «زواره» در «جاوا» شبیه چشمههای «سِن توکی» هستند. سرانجام اینکه چشمههای گوگردی-قلیایی تفلیس بسیار معروف میباشند.
در قلمرو گرجستان طیف وسیعی از خاکها، از خاکستری-قهوهای و شور نیمه بیابانی، یعنی خاکهای استپی خشک و خاکهای جنگلهای معتدل مرطوب تا خاکهای سرخ و پودزولی نواحی جنب مداری و خاکهای چمنی آلپی گسترده شدهاست. با وجود تفاوتهای طبیعی اساسی بین گرجستان شرقی و گرجستان غربی، خاکهای این دو ناحیه نیز به ویژه در اراضی پست بین کوهی، با هم تفاوت دارند. خاکهای چمنی-کوهستانی سرزمینهای بلند آتش فشانی گرجستان جنوبی، ویژگیهای مخصوص خود را دارا هستند. در اینجا، در فلات «آخالکالاکی»، در همسایگی «تسالکا»، «دمانیسی» و «گومارتی» تا ارتفاع ۱۲۰۰–۲۰۰۰ متری، خاکهای چرنوزیوم کوهستانی، خاکهای غالب است. اندکی بالاتر، در رشته کوههای «جاواختی»، «تریالتی» و «سامسارا» این خاکها با خاکهای چمنی-کوهستانی جایگزین میشوند. خاکهای چمنی-کوهستانی گرجستان پوشیده از چمنزارهای آلپی و نیمه آلپی است که اساس دامپروری را تشکیل میدهد.
طبق برآوردها، حدود ۴۰۰۰ گونه گیاهی در گرجستان یافت میشود. جنگلها، مهمترین ذخایر گیاهی گرجستان را دارا هستند که حدود یک سوم از قلمرو کشور را در بر میگیرند. ناحیه بندی عمودی به روشنی با گرجستان کوهستانی مشخص میشود. پوشش گیاهی گرجستان شرقی متفاوت با گرجستان غربی است. پوشش گیاهی گرم و مرطوب گرجستان غربی فراوان و گوناگون است. پوشش سبز زمینهای پست کولخیس و تپههای پایکوهی گرجستان غربی بسیار غنی است. جنگلهای درختان بارونده در خاکهای باتلاقی کولخیس رشد کردهاند. گونههای متعددی از بلوط (ایمرتیاتی، ایبریایی، هارتویس) راش، شاه بلوط، ممرز و توسکا متناوباً با افرا، خرمالو، زبان گنجشک، زیرفون، گلابی، سیب و راش شرقی جایگزین میشود. چمنزارهای کوتاه آلپی و گونههای فرش مانند، بلندیها از ۲۳۰۰–۲۴۰۰ تا ۲۹۰۰–۳۰۰۰ متری از سطح دریا، پوشش گیاهی غالب را تشکیل میدهند. در اینجا گیاهان کوتاه با گلهای درشت و زیبا (جنتیانای زرد، علف خُنازیر، شقایق قفقازی و…) میرویند. در بالای ناحیهٔ آلپی، کوهستانها عاری از پوشش گیاهی ممتد است.
در گرجستان جانوران زیادی وجود دارد که به جهت گوناگونی چشماندازها منحصر به فرد است، (از ناحیه جنب مداری تا کوهستانهای پوشیده از برف). در اینجا گونههای جانوری بومی، از جمله جانوران مهاجر از سایر نواحی جانوری، یافت میشود. در گرجستان نواحی جانوری در ارتباط با ارتفاع کاملاً مشخص هستند (از نواحی استپی و جنب مداری مرطوب تا نواحی آلپی). در نواحی آلپی قفقاز بزرگ، گونههای متفاوتی از گوسفند و بز کوهی زندگی میکنند. پرندگانی که در ناحیه آلپی لانه میسازند شامل خروس برفی، زاغی، خروس زیبای قفقازی، که در بیشهها زندگی میکنند و پرندگان شکاری از قبیل عقاب طلایی و کرکس ریشدار است. ماهیهای زیادی در آبهای داخلی این کشور وجود دارد. رود متکواری و شاخابههای آن مسکن مارماهی دریای خزری، ماهی آزاد، ماهی سفید، گربه ماهی، شاه ماهی، اردک ماهی و ماهی کپور است. رودهای کوهستانی مملو از ماهی قزل آلاست.
در سال ۲۰۰۶ میلادی کشور گرجستان دارای ۴٬۶۶۱٬۴۰۱ تن جمعیت بوده که از این تعداد ۲٬۲۳۷٬۴۷۲ تن (۴۸٪) مردان و ۲٬۴۲۳٬۹۲۸ تن (۵۲٪) را زنان تشکیل دادهاند. نرخ رشد جمعیت در گرجستان از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۰۵ میلادی، ۰٫۳- درصد بودهاست. بر اساس آمار سال ۲۰۰۳ میلادی، نسبت زاد و ولد ۸ در ۱۰۰۰ و نسبت مرگ و میر ۱۰ در ۱۰۰۰ اعلام گردیدهاست. بر اساس آمار موجود در سال ۲۰۰۷ میلادی، ۱۹٪ از کل جمعیت کشور گرجستان زیر ۱۴ سال، ۶۶٪ بین ۱۵ تا ۶۴ سال و ۱۵ ٪ بالای ۶۵ سال را تشکیل میدهند. میزان امید به زندگی در سال ۲۰۰۴ میلادی، در گرجستان ۷۰٫۶ سال بودهاست.
میزان جمعیت روستایی کشور گرجستان در سال ۲۰۰۱ میلادی، ۴۴٪ از کل جمعیت این کشور بودهاست. این رقم در سال ۱۹۸۰ میلادی، ۴۸٪ بودهاست که بر این اساس نرخ جمعیت روستایی روند نزولی داشتهاست. نرخ رشد سالانه جمعیت روستایی بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۱ میلادی، ۰٫۱- بودهاست. جمعیت شهری این کشور در سال ۲۰۰۱ میلادی، ۳٬۱۰۰٬۰۰۰ تن (۵۷٪) بودهاست. این رقم در سال ۱۹۸۰ میلادی، ۲٫۶۰۰٫۰۰۰ تن (۵۲٪) اعلام گردیدهاست.
قانون اساسی گرجستان تحصیلات در مدارس تا کلاس نهم را بهطور رایگان پیشبینی نمودهاست. هم چنین در دانشگاههای دولتی، دانشجویان از امکانات تحصیل رایگان برخوردار میباشند. در گرجستان مدارسی به زبانهای روسی، ارمنی، آذربایجانی، آسی و آبخازی وجود دارد. با توجه به تغییراتی که در دورهٔ پیش از دانشگاه به وجود آمده، مدت تحصیل در مدارس در مجموع به ۱۲ سال رسیدهاست؛ از اول تا ششم: دوره ابتدایی، از هفتم تا نهم: دوره پایه، از دهم تا دوازدهم: دوره تحصیلات متوسطه میباشد. از اول تا کلاس نهم اجباری و رایگان بوده، از سال دهم تا دوازدهم، اخیراً فقط بخشی از هزینهها را دولت تقبل میکند. نوع مدارس نیز تغییر یافتهاست. در سال ۲۰۰۴ میلادی، نرخ سواد در بزرگسالان (۱۵ سال و بالاتر)، ۱۰۰٪ اعلام شدهاست و شاخص آموزش این کشور ۰٫۸۹ بودهاست. نسبت زنان به مردان در سال ۲۰۰۱ میلادی، در دورههای ابتدایی، راهنمایی و متوسطه به ترتیب: ۹۵٪، ۷۳٪ و ۳۴٪ بودهاست.
بر اساس آمار سال ۲۰۰۰ میلادی، مخارج عمومی در زمینه بهداشت و درمان، ۰٫۷ از تولید ناخالص ملی (GDP) کشور گرجستان را به خود اختصاص دادهاست که این رقم در سال ۱۹۹۰ میلادی، ۳٪ بودهاست. در گرجستان بیمارستانهای بسیار پیشرفته و به روزی در طی سالهای اخیر ساخته شدهاست.
فرهنگ غالب گرجستان فرهنگ مردم گرجی است که عنصر اصلی فرهنگ قفقاز بوده و وجوه مشترکی نیز با فرهنگهای سایر اقوام قفقاز داراست. فرهنگ گرجستان جزو غنیترین فرهنگهای دنیاست. زبان گرجی زبان مردم گرجی و زبان رسمی کشور گرجستان است. زبان گرجی یکی از زبانهای قفقازی و از خانوادهٔ زبانهای کارتولی میباشد. این زبان جزو ۱۴ زبانی است که دارای الفبا هستند. ادبیات گرجی قدمتی ۲٬۵۰۰ ساله دارد و چند قرن پیش از میلاد حضرت عیسی پا به عرصهٔ وجود نهادهاست. از قدیمیترین آثار ادبی اصیل گرجستان که تا دورهٔ معاصر به یادگار مانده عبارت است از یاکوب تسورتاولی تحت عنوان «شهادت شوشانیک» (قرن پنجم) که اثری است فوقالعاده هنری و مشحون از ایده وفاداری به میهن، قرون ۱۲–۱۳ میلادی، دوران ادبیات کلاسیک گرجی را تشکیل میدهد. در این هنگام است که داستان عاشقانه و رمانتیک به نام «ویسرامیانی» ترجمه سارگیس تموگولی و مجموعه داستانهای مربوط به «آمیران دارجانیان» نوشتهٔ موسه خونلی، منظومههای مدح و تحسینآمیز دربارهٔ «عبدالسمیع» اثر ایوانه شاوتلی و «تاماریانی» اثر چاخروخادزه به وجود آمدند.
خط گرجی یکی از ۱۶ سیستم نوشتاری موجود در جهان، و مخصوص نوشتن زبان گرجی و دیگر زبانهای کارتولی است. این سیستم نوشتاری شامل سه الفبای هم ارز است که عبارت اند از: آسُمْتاوْرولی، نوسْخوری و مْخِدْرولی، که امروزه فقط مخدرولی مورد استفاده رسمی و وسیع قرار دارد. قدیمیترین کتیبهٔ کشف شده از زبان گرجی، نوشته شده به نخستین الفبای گرجی یعنی آسومتاورولی و مربوط به سدهٔ یکم پیش از میلاد مسیح است.
خوشنویسی گرجی دارای قرنها سابقه است. کتابهای دستنویس گرجی متعلق قرنهای اولیه میلادی، از گنجینههای ملی و فرهنگی گرجستان بهشمار میآیند. مسیحیت در ادبیات گرجی نقشی مهم داشتهاست و این راهبان کلیسای ارتدکس گرجی بودهاند که با نسخهبرداری کتب مذهبی و نوشتن تاریخ گرجستان، خوشنویسی و خط گرجی را نگاه داشتهاند. هنر گرجی مشمول هنرهای معماری، نقاشی و صورتگری از زمان باستان در اوج شکوفایی بود. این آثار، امروزه ارزش تاریخی دارد. در نظام فئودالی ترکیب هنرهای مجسمهسازی و پیکر تراشی و نقاشی تابع معماری بود و جزء لاینفک آثار معماری را تشکیل میداد. حکاکی و کنده کاری روی فلز و سفال از کهنترین هنرهای گرجستان بهشمار میآید. قرون گذشته تاریخ دقیق پیدایش این هنرها را در خود محو کردهاند، اما بر طبق مدارک و اسناد باستانشناسی قدمت هنر کنده کاری و سفالسازی حتی به چهارهزار و پانصد سال (۴۵۰۰) پیش میرسد. مجسمهسازی، کنده کاری روی فلزات با هنرهای میناکاری روی طلا، پیوند محکم و ناگسستنی دارد. میناهای جداردار گرجی با نقوش مخصوص به خود، با رنگهای درخشان و خیرهکننده و با شفافیت لعاب و سنگهای مصنوعی و شیشههای رنگین خویش، مقام اول را در جهان داراست. استادان گرجی هنرهای تجسمی، ذوق سرشاری برای فعالیت هنری دارند، آنان آثاری راستین و الهام بخش دربارهٔ موضوعات عصر ما خلق میکنند. برگزاری نمایشگاههای بهاره و پائیزه از تابلوهای نقاشی سراسر گرجستان در گالری تابلوهای نقاشی به صورت یک آئین سنتی درآمدهاست. شرکت نقاشان گرجی در نمایشگاههای تابلوهای نقاشی در داخل و خارج کشور مانند بلژیک، ایتالیا، بریتانیای کبیر، ایالات متحده آمریکا و… همواره با موفقیتهای بزرگی همراه بودهاست.
سینمای گرجستان توسعه و تکامل رشته فیلمبرداری و فیلمسازی برای فرهنگ ملی گرجستان، کامیابی مهمی بهشمار میآید. امروزه در گرجستان هرساله دهها فیلم هنری، کارتون، علمی، عمومی، مستند و غیره ساخته میشود. تعدادی از فیلمهای ساخت گرجستان در جشنوارههای بینالمللی و سرتاسری جمهوریها به دریافت جوایز و دیپلمهای افتخار نائل شدهاند. فیلم «پدر سرباز» در چهاردهمین جشنواره بینالمللی مسکو موفقیت فوقالعادهای داشتهاست. فیلمهایی به نام «اوشبا»، «دشت آلازانی»، و «در ارتفاعات پامیر» در جشنوارههای بینالمللی فوقالعاده ارزنده شناخته شده و به دریافت دیپلم افتخار موفق شدند. مرکز حیات فعالانه و خلاقانه کارکنان هنر سینمایی «اتحادیهٔ کارکنان رشته فیلمبرداری» میباشد. تئاتر گرجستان از همان بدو پیدایش خود در جهت رئالیسم گام نهاد. بر اساس نمایشنامههای ملی که توسط نویسندگان با ذوقی مانند داوید کلدینشویلی، زورابی آنتونوف، شالوا دادیانی و عدهای دیگر تدوین گردیده بود، در پایان قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم، نهضت و جنبش نیرومند تئاترال به وجود آمد که گروه بزرگی از بازیگران هنرمند در راس آن قرار داشتند. در سال ۱۹۲۱ م تئاتر دراماتیک به نام شوتا روستاولی تأسیس گردید. در سال ۱۹۲۸م، تئاتر دراماتیک به نام ک. مارجانیشویلی ایجاد شد و به فعالیت هنری پرداخت. تربیت و آموزش و آماده ساختن هنرپیشگان و کارگردانان و مدیران تئاتر در انستیتوی تئاتر به عمل میآید. در گرجستان موزه هنر تئاتر دولتی ایجاد شدهاست. تئاتر تفلیس به نام گریبادوف، سنن نیکویی را در زمینههای فرهنگهای تئاتری گرجی کمک و مساعدت میکند، تئاتر گرجی در میان فرهنگ تئاترال جمهوریهای شوروی سابق مقام شامخی را داشت، تئاترهای گرجستان و فعالیت برجسته آنها در خارج از مرزهای گرجستان نیز از شهرت فراوانی برخوردار است. موسیقی گرجی یکی از موسیقیهای غنی و باستانی دنیا است. آوازهای گرجیان وابسته به سرودهای کلیسایی در قرون وسطی است. چنانچه از منابع بر میآید دو گونه موسیقی صوتی در بیزانس و گرجستان وجود داشتهاست. یکی از آنها یونانی و تک صوتی و دیگری گرجی و با سه درجه صوت خوانده میشد. از برجستهترین مصنفان آهنگها باید از گریگوری مقدس از خانزتا و میخیل مودرکیلی، و ایوانه میتبواری در سدهٔ دهم نام برد.
گرجیها بزرگترین قوم گرجستان بوده و در تمام این کشور پراکندهاند و قدرت مرکزی در اختیار آنان است. آذربایجانیهای گرجستان نیز به عنوان بزرگترین اقلیت قومی گرجستان براساس آخرین سرشماری قومی دولت گرجستان بهشمار میرود. بر اساس آخرین شمارش قومیت که توسط دولت گرجستان در سال ۲۰۰۲ صورت پذیرفت: گرجیها: ۸۳٫۸٪، آذربایجانیها: ۶٫۵٪، ارمنیها: ۵٫۷٪، روسها: ۱٫۵٪، آسیها: ۰٫۹٪ و ۱٫۸٪ نیز سایر اقوام بودند. شاردن گردشگر سرشناس فرانسوی که توصیف دقیق و جامعی از گرجستان در سفرنامه خود نمودهاست چنین میگوید: «نژاد مردم گرجستان پاکترین و اصیلترین نژادهای مشرق زمین و خالصترین نژاد هاست».
بر اساس آمار سال ۲۰۰۲ میلادی، اکثر مردم گرجستان، (حدوداً ۷۰٪)، مسیحی بوده و پیرو کلیسای ارتدکس گرجی هستند. بعد از ارتدکسهای گرجی، اسلام در گرجستان به عنوان بزرگترین اقلیت دینی این کشور محسوب میشود. جمعیت مسلمانان را آذربایجانیهای گرجستان و دیگر اقوام ساکن در این کشور از جمله آجاریا تشکیل میدهند. روسهای ساکن گرجستان، از دیگر اقلیتهای این کشور هستند که جمعیت ارتدکس روس آن را تشکیل میدهند؛ و همچنین هستند: ارامنه آپوستولیک و ژرمنهای پروتستان.
کشور گرجستان به دلیل برخورداری از امتیازاتی مانند دسترسی به آبهای آزاد، آب و هوای مناسب، کشاورزی پیشرفته، معادن، بهرهبرداری از صنایع و صنعت گردشگری از ثروتمندترین جمهوریهای شوروی سابق بهشمار میآمد؛ و مردم آن از استاندارد زندگی بالایی برخوردار بودند. اما پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ میلادی، وقوع جنگهای داخلی از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴ میلادی، اقتصاد گرجستان را به عنوان یک کشور تازه استقلال یافته با بحرانی شدید مواجه ساخت. اما در سالهای اخیر کشور گرجستان نسبت به کشورهای اطراف خود و همچنین کشورهای همتراز خود از اقتصادی پیشرفته و نوین برخوردار شدهاست و رشدی قابل توجه در روند رشد اقتصاد گرجستان مشاهده شده است.
تا قبل از سال ۱۹۹۱ میلادی گرجستان حجم وسیعی از فراوردههای غذایی و کشاورزی را صادر میکرد و یکی از عرضهکنندگان اصلی سبزیجات، میوه، چای، مشروبات الکلی و مرکبات به سایر جمهوریهای شوروی بودهاست. بعد از استقلال گرجستان، بازارهای سنتی این کشور از دست رفت و سطح کلی تولیدات نیز به دلیل مشکلات سیاسی و اقتصادی کاهش یافت. اما خیلی زود بازار کشاورزی این کشور رونق یافت و به صادرات زیادی دست یافت. همچنین در مناطق شرقی و جنوب شرقی گرجستان تاکستانهای زیادی وجود دارد و از آنها یکی از بهترین شرابهای جهان ساخته میشود. در گرجستان کارخانههای شرابسازی بینالمللی بسیار زیادی وجود دارد. به علت واقع شدن در منطقه جنب مداری مرطوب، در این کشور کشت مرکبات و چای رونق دارد. در بخش زراعت این کشور، غلات، نباتات صنعتی، سیب زمینی، سبزیجات و نباتات علوفهای کشت میشود. گرجستان زادگاه شراب در دنیا و گرجیان مخترع شراب میباشند و شراب به اسم گرجیها در یونسکو ثبت شدهاست.
صنعت شاخه اصلی اقتصاد گرجستان محسوب میشود و نقش زیادی در تولید مجموعه اقتصادی این کشور دارد. صنایع گرجستان ارتباط نزدیکی با اقتصاد دیگر جمهوریهای شوروی داشت و به لحاظ تأمین مواد خام، انرژی و لوازم یدکی وابستگی زیادی به روسیه و دیگر جمهوریهای شوروی داشت و به همین دلیل در سالهای پس از استقلال، صنایع این کشور خسارات زیادی را متحمل گردید. به گونهای که تا سال ۱۹۹۴ میلادی، تقریباً یک سوم کارخانجات گرجستان دست از تولید کشیدند. اما پس از مدتی صنعت گرجستان رشد زیادی کرد و به شکوفایی رسید و سرمایهگذارهای زیادی برای ساختن کارخانه به گرجستان آمدند. گوشیهای هوآوی و سونی برای اروپا در گرجستان ساخته میشوند. در بین محصولات صنعتی گرجستان، صنایع غذایی ۴۰٪، صنایع سبک ۲۰٫۸٪، ماشینسازی و صنایع فلزی ۱۳٫۸٪ از حجم تولید صنعتی را به خود اختصاص میدهند. همچنین موسسات صنعتی تولید مصنوعات چوبی در این کشور فعالیت دارند. تولید ظروف شیشهای و بلوری، مصنوعات سرامیک و فلزات ماشینسازی و صنایع نظامی از دیگر رشتههای فعالیت صنعتی گرجستان است. در گرجستان، صنایع سبک گسترش زیادی داشتهاست. در تفلیس، کوتائیسی، باتومی، سوخومی و بعضی شهرهای دیگر، موسسات تولیدی کالاهای مصرفی ازقبیل پارچههای پشمی، ابریشمی و نخی، تولید لباس، کفش، تریکو و لوازم خرازی، اشتغال به کار دارند. از موسسات صنایع غذایی، میتوان از کارخانههای چای خشک کنی، شراب سازی، تولید کنسرو و کمپوت، تولید عطر و ادکلن، توتون، شیرینی، گوشت، شیر و تعدادی دیگر نام برد.
گرجستان دارای معادن متعددی است که مهمترین آنها عبارتاند از: زغالسنگ، منگنز، خاک نسوز، فلزات آهنی باریت، عقیق، مرمر، سنگ آهن، آرسنیک، مولیبدان، تنگستن و جیوه. علیرغم وجود معادن قابل توجه در گرجستان، به دلایل مختلف از جمله: ضعف تکنولوژی و منابع مالی، شناسایی کامل این معادن و بهرهبرداری از آنها در زمان اتحاد جمهوریهای شوروی سابق امکانپذیر نبود. بزرگترین معدن منگنز جهان در گرجستان قرار دارد. وسعت این معدن که در نزدیکی شهر «چیاتورا» نزدیک بندر پوتی واقع شده، ۱۴۰ کیلومتر مربع است و ذخایر منگنز آن ۲۵۰ میلیون تن برآورد شدهاست. گرجستان در سال ۲۰۰۲ میلادی، ۶ هزار تن زغالسنگ، ۸ هزار تن مس، ۳۴۵ هزار تن سیمان، ۲۰۰۰ کیلوگرم طلا و ۳۳۰۰۰ کیلوگرم نقره تولید کردهاست.
گردشگری یکی از بخشهای مهم خدمات کشور گرجستان میباشد که نقش مهمی دراقتصاد این کشور دارد. این بخش مهم در طی دوره قبل از استقلال، از رونق مناسبی برخوردار بود. در سال ۲۰۱۷ میلادی، ۷٬۵۵۴٬۹۳۶ نفر به کشور گرجستان وارد شدهاند که ۳٬۴۷۸٬۹۳۲ نفر آن توریست بودهاند که درآمد حاصله از آن ۲٫۷۳ میلیارد دلار بودهاست. گرجستان کشوری توریستی میباشد که از شهرهای توریست پذیر زیادی از جمله کوتایسی و زوگدیدی و باتومی و سیغناغی و بورجومی و تفلیس و پوتی و سوخومی و روستاوی و زادگاه شراب دنیا تلاوی (در استان کاختی) برخوردار است.
اقتصاد گرجستان تا اندازه زیادی به بخش خدمات وابستهاست و نقش این بخش در ساختار اقتصادی کشور گرجستان به تدریج افزایش یافتهاست. یکی از مصادیق مهم این بخش توریسم میباشد که نقش مهمی در بخش خدمات به عهده دارد.
گرجستان از نظر تولید برق آبی جایگاه مهمی در بین کشورهای مستقل همسود و کشورهای اروپایی دارد. این کشور از نظر تولید برق آبی، از بسیاری از کشورهای اروپایی جلوتر است. در حال حاضر برق مورد نیاز سالانه گرجستان، حدود ۱۲ میلیارد کیلووات ساعت است که تمامی این مقدار در خاک خود گرجستان تولید میشود. همچنین گرجستان، برق اضافی خود را به کشورهای اطراف مانند ارمنستان، آذربایجان و ترکیه صادر میکند. گرجستان کشوری است با آب و باد فراوان که از آن برای تولید برق، به شکل گستردهای استفاده میکند. سد اینگوری بزرگترین سد گرجستان و همچنین سومین سد بزرگ و عظیم دنیا و همچنین نیروگاههای بادی در شمال این کشور سالانه میزان بسیار زیادی برق تولید میکنند. از نظر منابع نفت و گاز، در حدود ۱۵ میدان نفتی کشف شده در گرجستان وجود دارد. از این میدانهای نفتی کشف شده، سالانه ۸۹۸ هزار بشکه نفت و ۴۴٫۹ میلیون متر مکعب گاز استخراج میشود.
پس از استقلال گرجستان در سال ۱۳۷۰ (۱۹۹۱)، ادوارد شواردنادزه وزیر خارجه پیشین اتحاد جماهیر شوروی، به عنوان نخستین رئیسجمهور گرجستان، قدرت را در دست گرفت. بلافاصله پس از استقلال گرجستان، بر سر حاکمیت بر جمهوریهای خودمختار اوستیای جنوبی و آبخازیا بین روسیه و گرجستان اختلاف درگرفت. روسیه اجازه نداد که گرجستان، حاکمیت خود را بر این دو سرزمین اعمال کند. ضعف گرجستان و نیز نزدیکی دولت وقت - به ویژه شخص شواردنادزه - به روسیه، سبب شد که حکومت گرجستان تن به مصالحه با حکومت روسیه بدهد. گرجستان همچنین پذیرفت با حضور نیروهای روسی در این دو منطقه مخالفت نکند. پس از انقلاب گل رز در سال ۱۳۸۲ در گرجستان که با پشتیبانی آمریکا صورت گرفت و منجر به روی کارآمدن دولت غربگرای میخیل ساآکاشویلی شد، اوضاع سیاسی گرجستان دگرگون شد. دولت جدید گرجستان، سیاست دوری از روسیه و نزدیکی به غرب (به ویژه آمریکا) را در پیش گرفت. همچنین گرجستان خواهان عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو شد.
در اوت ۲۰۰۸ میلادی و همزمان با بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۰۸، جنگ سال ۲۰۰۸ اوستیای جنوبی رخ داد. در این جنگ، ارتش گرجستان برای تصرف اوستیای جنوبی به این منطقه یورش برد ولی واکنش شدید روسیه سبب شد که ارتش گرجستان مجبور به عقبنشینی شود. اکنون روسیه، استقلال دو منطقهٔ آبخازیا و اوستیای جنوبی را به رسمیت شناخته و با حضور نیروهای خود در این دو منطقه، عملاً کنترل آنها را در دست دارد. به گفتهٔ مقامات روسیه: این کار به گرجستان نشان داد که تا چه حدی پای خود را از گلیماش دراز کند. برخی کشورها این اقدام روسیه را محکوم و روسیه را تحت فشارهایی قرار دادند. کارشناسان پیشبینی کردند: روسیه به زودی مجبور به عقبنشینی از موضع خود خواهد شد. اما پس از درگیریهای پیش آمده در قرهباغ این غربیها بودند که از موضع خود عقبنشینی کردند. پس از بحران اوکراین نیز، ۳ منطقه از اوکراین جدا شد و تحت کنترل روسیه درآمد. هماکنون روسیه حدود ۴۰ منطقهٔ خودمختار را در سراسر جهان تحت کنترل دارد و پیشبینی میشود که این ارقام با درگیریهای موجود در جهان تا سال ۲۰۲۵ به ۸۵ منطقه برسد که ۴ برابر بیشتر از مستعمرههای حال حاضر انگلیس است.
فکت های گرجستان
1. نام اصلی گرجستان ساکارْتْوِلُ (Sakartvelo) به معنای زندگی قوم کارتول است که به دو قسمت (Kartveli) که نام اقوام بومی منطقه مرکزی گرجستان و پسوند مکانی این کلمه است.
2. کشور گرجستان در منطقه اوراسیا قرار دارد که مرز بین اروپا و آسیا میباشد بنابراین حدود دو سوم مساحت این کشور کوهستانی است.
3. مهمترین شهرهای توریستی گرجستان کوتایسی، زوگدیدی، باتومی، سیغناغی، بورجومی، تفلیس، پوتی، سوخومی و روستاوی هستند.
4. تحقیقات نشان میدهد که اولین نژاد انساننما در اروپا (1800000 سال پیش- دوره پارینهسنگی) در منطقه قفقاز گرجستان یافت شده است. جمجمه زوج کشفشده به نام ززوا و امزیا (Zezva and Mzia) شاهد خوبی بر قدمت سکونت انسانی در گرجستان است.
5. یکی از بزرگترین و قدیمیترین صنایع صادراتی گرجستان تولید انواع شراب به دنیا در شهر تلاوی (Telavi) است.
6. زبان گرجی جزو 14 زبان دارای سیستم الفبا و خط در دنیاست. سه شیوه الفبایی به نامهای آسُمْتاوْرولی، نوسْخوری و مْخِدْرولی در کتابهای سنتی گرجستان استفاده میشود که امروز سیستم الفبایی مخدرولی بیشترین کاربرد را برای نگارش سایر زبانهای حوزه قفقاز دارد.
7. متنوعترین اقلیم در بین کشورهای دنیا مربوط به کشور گرجستان است. این کشور با داشتن 12 اقلیم متفاوت و 42 منطقه زیستگاهی منحصربهفرد؛ دارای بکرترین طبیعت در میان کشورهای اروپا است.
8. بیشتر آثار تاریخی- فرهنگی ثبتشده در لیست میراث جهانی یونسکو متعلق کشور گرجستان است که نشان میدهد این کشور اهمیت تاریخی فراوانی برای امپراتوریهای ایران و یونان است.
9. گرجستان توانسته است به پشتوانه تنوع فولکلور و موسیقی خود بیشترین و متنوعترین آثار فرهنگی غیرملموس را در لیست میراث یونسکو به ثبت برساند.
10. جالب است بدانید گرجستان بیش از 15 نوع رقص محلی ثبتشده در یونسکو دارد. رقص فولکلور و محلی گرجستان جز جاذبههای توریستی معروف گرجستان است.
11. مرتفعترین شهرهای سکونتگاهی در اروپا در شهرهای بچورنا (Bochorna) و اوشگولی(Ushguli) با قرار دارد. ارتفاع این دو شهر بیش از 2100 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد.
12. گرجستان یک مقصد ایده آل برای علاقهمندان به موسیقی است. موسیقی محلی مردم به نام چاکرولا (Chakrulo) است که بهعنوان یک سرود ملی در فستیوالهای گرجستان اجرا میشود. در این موسیقی بیش از 59 زبان محلی گرجی و 116 تصویر از فاکتورهای فرهنگی گرجستان نشان دادهشده است.
13. نام (GEM Fest) مخفف فستیوال موسیقی الکترونیک گرجستان است و تابستان هرسال جشنواره موسیقی الکترونیک جم در سواحل دریای سیاه آناکلیا (Anaklia) برگزار میشود. مدت برگزاری جشنواره (9 تا 12 اوت 2018) است که در این جشنواره کنسرتهای ساحلی در کنار برنامههای متنوع و شاد برگزار میشوند و جمعیت زیادی از مردم گرجستان و گردشگران برای تماشا و گذراندن اوقاتی شاد و خوش در کنار ساحل به این منطقه میآیند.
14. گرجستان یکی از قدیمیترین مراکز زندگی برای یهودیان در شمال اروپاست. بیشترین جمعیت از شاخه یهود اشکنازی (Ashkenazi) در این کشور است.
15. شهرهای کوتایسی (Kutaisi) و موتسختا (Mtskheta) در لیست 16 شهر قدیمی اروپا قرار دارند. هردو این شهر جزو پایتختهای گرجستان محسوب میشود.
...........................................................
آشنایی با کشورها (97) : مصر
آشنایی با کشورها (96) : کره شمالی
آرشیو مطالب