ایرلند شمالی (به انگلیسی: Northern Ireland، به ایرلندی: Tuaisceart Éireann) منطقه‌ای است در شمال شرقی جزیره ایرلند و در غرب جزیره بریتانیا که بخشی از بریتانیا به حساب می‌آید. این سرزمین به همراه انگلستان، اسکاتلند و ولز، کشور پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی را تشکیل می‌دهند. ایرلند شمالی در زمان‌های گوناگون، معمولاً به عنوان یک کشور، استان، منطقه یا بخشی از بریتانیا توصیف شده‌است. البته این امر تحت شرایط خاصی است. ایرلند شمالی از نظر سیاسی دارای یک پارلمان مستقل با ۹۰ کرسی است. اما مردم آن در انتخابات‌ها و همه‌پرسی‌های سراسری بریتانیا نیز شرکت می‌کنند. پارلمان ایرلند شمالی در محلی به نام استورمونت در بلفاست قرار گرفته‌است. تشکیل پارلمان محلی و تشکیل دولت محلی در ایرلند شمالی نتیجه یک روند صلح طولانی‌مدت و سخت بود که در روزی موسوم به «جمعه نیک» به نتیجه رسید. این توافق سبب پایان یافتن دهه‌ها ستیز بین ملی‌گراها و سلطنت‌طلبان شد.
ایرلند شمالی سرگذشت عجیب و پرنوسانی داشته است. در حالی که سال ۱۹۲۱ میلادی مردم شمال به بریتانیا وفادار بودند، قسمت جنوبی ایرلند اعلام استقلال کرد و در پی آن به مدت دو سال جنگ سختی در گرفت. دولت بریتانیا به مدت ۱۲ سال مناطق مستقل ایرلند جنوبی را به رسمیت نمی‌شناخت. سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان و لشکرکشی‌های زیاد در سال ۱۹۸۲ میلادی انتخابات ایرلند شمالی برگزار شد که این انتخابات را کاتولیک‌ها تحریم کردند. سرانجام معاهده‌ای به نام جمعه‌ی نیک برای خاتمه‌ی درگیری‌ها به امضا رسید که در پی آن انتخابات شورای جدید ایرلند شمالی برگزار شد. اما باز هم بمب‌گذاری‌ها و حملات خونین اوضاع را متشنج کرد. اما در مجموع قدرت ایرلند شمالی به اندازه‌ی ایرلند جنوبی نبوده و شمالی‌ها همواره به عنوان بخشی از زیر مجموعه‌های انگلستان شناخته شده‌اند.
از آنجا که ایرلند شمالی قسمتی از پادشاهی بریتانیا می‌باشد یکی از نشان‌های ملی آن پرچم یونیون جک می‌باشد. این پرچم با درهم آمیختن صلیب سنت پاتریک پرچم ایرلند شمالی، صلیب سنت جورج پرچم انگلستان و صلیب سنت اندروز پرچم اسکاتلند می‌باشد. یکی دیگر از نشان‌های ملی این کشور گل کتان می‌باشد. ایرلند شمالی در آخرین عصر یخبندان پوشیده از یخساری بزرگ بوده‌است که آثار آن امروزه در خاگه‌های بزرگ فرمانگ و آنتریم که در نتیجه فعالیت یخچال‌های طبیعی پدید آمده‌اند دیده می‌شود. رودخانه‌های بالادستی و پایین دستی بن و فویل سبب حاصلخیزی سرزمین‌های شمالی و شرقی ایرلند شمالی برای کشتکاری و کشاورزی شده‌اند. همچنین وجود تپه‌های فراوان در امتداد این دو رودخانه سبب ایجاد مأوای مناسب برای زندگی جانوران شده‌است. سرتاسر ایرلند شمالی دارای آب و هوای اقلیم اقیانوسی می‌باشد. میانگین دمای روزانه شهر بلفاست نزدیک به ۶٫۵ درجه سانتیگراد در ماه ژانویه و ۱۷٫۵ درجه سانتیگراد در ماه ژوئیه است. پایین‌ترین دمای ثبت شده در این کشور ۱۸٫۷− درجه سانتیگراد است که در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۰ در شهرهای کاسلدرگ و کانتی تایرون ثبت شده‌است.
دو گروه بزرگ سیاسی در ایرلند شمالی عبارت‌اند از: ملی‌گراها و سلطنت طلب‌ها. ملی‌گراها خواهان جدایی این ناحیه از پادشاهی بریتانیا و یکپارچه شدن ایرلند هستند، در مقابل سلطنت طلب‌ها خواهان این هستند که ایرلند شمالی برای بقا و رشد اقتصادی همچنان بخشی از پادشاهی متحد بریتانیا باقی بماند. آخرین مانع در راه سفر ملکه به ایرلند شمالی این بود که با وجود اهمیت تاریخی برقراری صلح بین دشمنان مسلح سابق در ایرلند شمالی که به ترک ارتش از این کشور نیز منجر شده بود، هنوز برای موافقت دولت بریتانیا با سفر رسمی ملکه به جمهوری ایرلند، یک مانع بزرگ حقوقی وجود داشت که دو ماده از قانون اساسی جمهوری ایرلند بود. ماده ۲ قانون اساسی جمهوری ایرلند، مورخ ۱۹۳۷ میلادی: هر فردی که در جزیره ایرلند به دنیا آمده باشد دارای کلیه حقوق شهروندی جمهوری ایرلند است. و ماده ۳ همین قانون، یکپارچگی جزیره ایرلند را خواسته مسلم ملت ایرلند دانسته و جامه عمل پوشاندن به آن را از راه تفاهم و دوستی، وظیفه حکومت و مردم جمهوری ایرلند شناخته بود. از دیدگاه دولت بریتانیا، چنین تعهدی از سوی جمهوری ایرلند به منزله دخالت در امور داخلی پادشاهی متحد بود. در طول مذاکرات محرمانه بین دولت بریتانیا و دولت جمهوری ایرلند با گروه‌های سیاسی و شبه نظامی فعال در ایرلند شمالی، دولت جمهوری ایرلند پذیرفت تا در ازاء دریافت حق رأی و رایزنی در کلیه تصمیمات سیاسی و اقتصادی مربوط به ایرلند شمالی، در متن دو ماده مورد بحث در قانون اساسی خود تجدید نظر کند. این «ترمیم» در سال ۱۹۹۹ به این صورت انجام گرفت که «حق کامل شهروندی جمهوری ایرلند» به «حق شهروندی بخشی از ایرلند» تبدیل شد و مسئولیت کشور در قبال یکپارچه کردن جزیره ایرلند نیز به صورت «آرزوی یکپارچگی مردم ایرلند» درآمد و تأکید بر «در قالب یک کشور واحد» از آن حذف شد. به این ترتیب راه برای سفر ملکه بریتانیا هموار شد.
تاریخ ایرلند شمالی و تحولات آن را می‌توان بدین گونه لیست کرد.
۱۹۲۱: بخش جنوبی ایرلند اعلام دولت آزاد کرد که در پی این اعلام استقلال دو سال جنگ داخلی درگرفت، حال آن که شمالی‌ها همچنان به دولت بریتانیا وفادار ماندند.
۱۹۳۷: اعلام دولت مستقل ایرلند. ۲۶ منطقه در جنوب و غرب ایرلند اعلام استقلال کردند که تا ۱۲ سال توسط دولت بریتانیا به رسمیت شناخته نشد.
۱۹۶۲-۱۹۵۵: حملات پراکنده ارتش جمهوری‌خواه ایرلند به مواضع دولت بریتانیا در انگلستان و ایرلند شمالی.
۱۹۶۹: اعزام ارتش بریتانیا به ایرلند شمالی
۱۹۷۲: ارتش بریتانیا در «جمعه خونین» ۱۳ معترض ایرلندی کاتولیک را کشت.
۱۹۷۹: ارتش جمهوری‌خواه ایرلند حملاتش را علیه چهره‌های سرشناس بریتانیا افزایش داد.
۱۹۸۱: ده زندانی ارتش جمهوری‌خواه ایرلند در اعتراض به وضعیت زندانیان سیاسی دست به اعتصاب غذا زدند و در پی این اعتصاب جان خود را از دست دادند.
۱۹۸۲: انتخابات مجلس ایرلند شمالی برگزار شد ولی کاتولیک‌ها این انتخابات را تحریم کردند.
۱۹۸۴: بمب گذاری توسط ارتش جمهوری‌خواه ایرلند در کنفرانس حزب محافظه کار انگلستان پنج کشته بر جای گذاشت.
۱۹۸۵: توافقنامه بین جمهوری ایرلند و انگلستان به دولت دوبلین قدرت مشاوره‌ای در ایرلند شمالی اعطا کرد.
۱۹۹۴: ارتش جمهوری‌خواه ایرلند اعلام آتش‌بس کرد. دولت بریتانیا اولین اجلاس علنی خود را با حزب سیاسی شن‌فن در عرض ۷۰ سال برگزار کرد.
۱۹۹۶: ارتش جمهوری‌خواه ایرلند به آتش‌بس خاتمه داد. مذاکرات چندجانبه دربارهٔ آینده ایرلند شمالی بدون حضور شین‌فن برگزار شد.
۱۹۹۷: «جری آدامز» و «مارتین مک‌گینس» در پارلمان بریتانیا صاحب کرسی شدند اما آن را نپذیرفتند. ارتش جمهوری‌خواه ایرلند صریحاً اعلام آتش‌بس کرد. دو حزب پروتستان در اعتراض به عدم تعهد IRA به خلع سلاح از مذاکرات کناره گرفتند.
۱۹۹۸: پس از انجام یک دوره طولانی مذاکرات، قرارداد صلح «جمعه نیک» به منظور پایان دادن به درگیری‌ها امضاء شد. انتخابات برای انتخاب یک شورای جدید برای ایرلند شمالی برگزار شد. رهبر حزب پروتستان «UUP» دیوید تیمبر به عنوان نخستین وزیر انتخاب شد. انفجار یک خودروی بمب گذاری شده در ایرلند شمالی منجر به کشته شدن ۲۹ نفر شد. این انفجار خونین‌ترین ناآرامی در ۳۰ سال گذشته پیش از این حادثه محسوب می‌شد که ارتش آزادی‌بخش، مسئولیت این انفجار را بر عهده گرفت.
۱۹۹۹: حکومت ۲۷ ساله لندن در ایرلند شمالی پایان یافت و یک دولت مستقل قدرت را در ایرلند شمالی در دست گرفت. کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها در قدرت با یکدیگر شریک شدند.
۲۰۰۱: در پی خلع سلاح نشدن ارتش آزادی‌بخش، دیوید تیمبر از سمت خود استعفاء داد. وی پس از آنکه ارتش آزادی‌بخش تاحدودی خلع سلاح شد، مجدداً انتخاب شد.
۲۰۰۳: انتخابات شورا موجب افزایش تندروی‌ها شد و رادیکالیسم‌ها قدرت بیشتری یافتند.
۲۰۰۴: تونی بلر و آهرن نشستی به منظور دستیابی به توافق برگزار کردند. مبارزان ارتش آزادی‌بخش از عکس‌برداری از خلع سلاح شان جلوگیری کردند.
۲۰۰۵: پس از آنکه تیمبر نتیجه ضعیفی در انتخابات پارلمان به دست آورد، از سمت رهبری حزب متبوع استعفاء داد. ارتش آزادی‌بخش متعهد شد که خلع سلاح شود و در روند صلح ایرلند شمالی شرکت کند.
ایرلند شمالی همواره کشوری تابع از انگلستان بوده و مانند آن به صورت مشروطه سلطنتی اداره می‌شود. دو گروه سیاسی مهم‌ترین بخش حکومتی این کشور هستند. ملی‌گراها و سلطنت‌طلب‌ها تفکرات متمایزی دارند. ملی‌گراها تمایل دارند از زیر سلطه‌ی بریتانیا خارج شوند و حکومتی مستقل داشته باشند، ولی سلطنت‌طلب‌ها به دنبال نظام پادشاهی هستند. بر اساس قانون اساسی این کشور هر فردی که در جزیره ایرلند به دنیا آمده باشد دارای حقوق شهروندی جمهوری ایرلند است. سال ۱۹۹۹ میلادی حق کامل حقوق شهروندی ایرلند به حق شهروندی بخشی از ایرلند تبدیل شد. ملکه الیزابت نیز ملکه‌ی مانند دیگر کشورهای بریتانیا ملکه‌ی ایرلند شمالی هم هست.
کشور ایرلند شمالی با حضور مناطق زیبای طبیعی از جمله ساحل صخره‌ای در بخش غربی، موزه‌های آثار تاریخی مانند موزه‌ی تایتانیک، کاخ‌های زیبا و پارک‌های جنگلی، سالانه میزبان گردشگران بسیاری از سراسر جهان است. در ادامه شما را با برخی از این جاذبه‌های گردشگری آشنا خواهیم کرد.
قلعه وارد (Castle Ward): کسل وارد، قلعه‌ای زیبا و تاریخی با مجموعه‌ی آثار تاریخی از جمله تئاتر، خشکشویی، باغ، عمارت قلعه، رستوران و آسیاب است که در روستای استرنگفورد قرار دارد و یکی از جاذبه‌های گردشگری ایرلند شمالی به شمار می‌آید. کارشناسان تاریخی، قدمت این اثر کهن را به قرن ۱۸میلادی نسبت می‌دهند. به نظر میرسد که حدود ۳۳۲ هکتار باغ و خشکشویی که متعلق به دوران حکومت ملکه‌ی ویکتوریا است (از سال ۱۸۳۷ تا ۱۹۰۱میلادی، به عنوان ملکه‌ی پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شناخته می‌شد)، از مهم‌ترین قسمت‌های مجموعه‌ی تاریخی کسل وارد محسوب می‌شود. گفته می‌شود که این قعله‌ی تاریخی در سال‌های ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۰ محلی محل برگزاری اپرا نیز بوده است.
گذرگاه ساحلی جاینت (Giant's Causeway and Causeway Coast): در حدود ۵ کیلومتری شهر بوشمیلز ایرلند شمالی، منطقه‌ای عجیب و شگفت‌انگیز با حضور ۴۰ هزار ستون سنگی متصل به هم، مشاهده می‌شود. کارشناسان تاریخی، با مشاهده‌ی هوازدگی و فرسایش صورت گرفته در این ستون‌های سنگی آذرین، قدمت آن‌ها را به بیش از چند میلیون سال، تخمین می‌زنند. از شگفتی‌های این ستون‌ها، اشکال هندسی آن‌هاست که به دلیل فعالیت‌های آتشفشانی رخ داده در دوران باستان، به صورت منشورهای چند ضلعی از جمله چهارضلعی، پنج ضلعی، شش و هشت ضلعی تبدیل شده‌اند. بلندای این آثار جالب و حیرت‌انگیز تا ۱۲ متر نیز، رسیده است. بسیاری از گردشگران و بازدیدکنندگان داخلی و خارجی برای تماشای این اثر طبیعی و فوق‌العاده، به شهرستان آنتریم در ساحل شمال شرقی ایرلند شمالی سفر کرده و با بازدید از این مکان باشکوه، نمونه‌ی بارزی از تاریخ و گذر زمان را مشاهده می‌کنند. این مکان، لقب یکی از عجیب‌ترین مناطق دنیا را به خود اختصاص داده است.
پارک جنگلی تولیمور (Tollymore Forest Park): مکان‌های طبیعی و سرسبز، یکی از چندین مناطق دیدنی و گردشگری ایرلند شمالی است که به دلیل زیبایی خیره‌کننده‌ی خود، بازدیدکنندگان بسیاری از سراسر جهان را به سمت خود، جذب می‌کنند. پارک جنگلی تولیمور، نخستین پارک جنگلی در ایرلند شمالی است که در سال ۱۹۵۵ میلادی در نزدیکی روستای بریانزفورد این سرزمین و در کوه‌پایه‌های کوه‌های مورن (رشته کوهی از جنس سنگ خارا که در منطقه‌ی داون در جنوب شرقی ایرلند شمالی قرار داشته و مرتفع‌ترین کوه‌های این کشور را دربر گرفته است)، حضور دارد. مردم انگلستان، پارک جنگلی تولیمور را از بهترین مکان‌های تفریحی جهت برگزاری پیک‌نیک و گردش‌های خانوادگی و دورهمی، می‌دانند.
صومعه موسندن (Mussenden Temple): این صومعه که در سال ۱۷۵۸ میلادی بنا شده ساختمان دایره‌ای شکل کوچکی در تپه‌های نزدیک ایالت لاندنری بالای دریای آتلانتیک است که از نظر تاریخی و مناظر طبیعی بسیار زیبا است.
موزه تایتانیک بلفاست (Titanic Belfast): کشتی تایتانیک با گذشت یک قرن از سرگذشت تلخ و متاثرکننده‌اش، هنوز نیز در یادها و خاطرات مردم بریتانیا و شهر بلفاست ایرلند شمالی باقی مانده است. مسئولان این کشور، با تشکیل موزه‌ای نمادین از تایتانیک، در نزدیکی ساحل و منطقه‌ای که در یک قرن پیش ساخته شده بود، یاد و خاطرات آن را زنده نگاه داشته‌اند. در این موزه می‌توان آثاری همچون عکس‌های یادگاری از مراحل ساخت و احداث، نقشه‌ها و وسایل باقی‌مانده از کشتی را مشاهده کرد. گردشگران و بازدیدکنندگان بسیاری، برای مشاهده‌ی این اثر تاثربرانگیز تاریخی، ایرلند شمالی و شهر بلفاست را به عنوان مقصد مسافرت خود انتخاب می‌کنند.
کاخ بلفاست (Belfast Palace): در شهر بلفاست ایرلند شمالی، قلعه‌ای مجلل و زیبا با جاذبه‌های دیدنی و گردشگری وجود دارد که به کاخ بلفاست شهرت یافته است. این قلعه‌ی تاریخی، مملو از اتفاقات و رخدادهای متعددی است که با دیدن در و دیوار آن، می‌توان سایه‌ی رمزآلود قصه‌ها و رازهای آن را مشاهده کرد. به نظر میرسد این کاخ کهن، یکی از اصلی‌ترین مکان‌هایی است که زوج‌های جوان ایرلندی برای برگزاری مراسم ازدواج خود، از آن استفاده می‌کنند.
در سراسر جهان، مهمان‌نوازی و غذاهای لذیذ و خوشمزه‌ی ایرلندی، شهرت و محبوبیت قابل توجهی را کسب کرده است. در واقع می‌توان این کشور و رژیم غذایی آن را متاثر از آب و هوای معتدل، مواد اولیه‌ی تازه، فرهنگ و نزدیکی و پیوستگی با بریتانیا دانست. آشپزهای زبردست و ماهر این کشور با ترکیب غذاهای اصیل این کشور با غذاهای مدرن امروزی و سبک و روش تهیه‌ی غذاهای انگلستان، برنامه و رژیم غذایی وسوسه‌انگیز و از همه مهم‌تر سالم و با کیفیتی را به سراسر جهان معرفی کرده‌اند. غذاهایی که معمولا از مواد اولیه و تازه‌ای مانند آبزیان، لبنیات از جمله پنیر، سیب‌زمینی، کره، سبزیجات دریایی، سیرهای وحشی، قارچ و سبزیجات کوهی در کنار گوشت حیواناتی نظیر گوشت گاو، گوشت بره، گوشت حیوانات شکاری (گوزن)، تهیه می‌شود.
خوراک گوشت بره ایرلندی (Ireland Lamb): مردم کشور ایرلند شمالی، علاقه‌ی بسیاری به استفاده از مواد اولیه‌ی تازه و سالم داشته و با به کارگیری دستورالعملی فوق‌العاده در طبخ و تهیه‌ی غذاهای خود، لذیذترین خوراکی‌های اروپایی را آماده می‌سازند. خوراک بره‌ی ایرلندی، یکی از مشهورترین و در عین حال خوشمزه‌ترین غذای طبخ شده در ایرلند شمالی است که با استفاده از گوشت تازه‌ی بره، سیب‌زمینی، پیاز، هویج، جعفری، ادویه (نمک و فلفل سیاه)، به تدارک آن می‌پردازند. توصیه می‌کنیم که هنگام سفر به این کشور زیبا و دوست‌داشتنی حتما این غذای پرطرفدار را امتحان کنید.
پنکیک سیب‌زمینی (باکستی): یکی از رایج‌ترین غذاهای تهیه شده در برنامه‌ی غذایی مردم ایرلند شمالی، نوعی دسر به نام پنکیک سیب‌زمینی است که در گویش مردم این کشور به باکستی شهرت دارد. محبوبیت این خوراکی خوشمزه تا حدی است که در سراسر ایرلند شمالی، تهیه و طبخ می‌شود. البته در مناطق مختلف با توجه به مواد اولیه و ذائقه‌ی مردم، روش تهیه و شکل ظاهر آن کاملا متفاوت است.
فوتبال ایرلند شمالی خیلی شناخته شده نیست و حتی به اندازه‌ی ایرلند جنوبی در سطح بین‌المللی حاضر نبوده است. البته ایرلند شمالی ریشه‌ی زیادی در فوتبال ملی دارد و سال ۱۸۸۱ میلادی اولین بار روبروی انگلستان قرار گرفته است. این تیم تا امروز سه بار در جام‌های جهانی ۱۹۵۸، ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶ حاضر بوده و یورو ۲۰۱۶ فرانسه اولین حضور ایرلند شمالی در مسابقات جام ملت‌های اروپا است. فدراسیون این کشور سال ۱۸۸۰ میلادی تشکیل شده و سال ۱۹۱۱ میلادی به عضویت فیفا در آمده است. جرج بست فقید بازیکنان سرشناس منچستر یونایتد بزرگ‌ترین بازیکن ایرلند شمالی است و دیوید هیلی با ۲۸ گل ملی و پت چنینگز با ۱۱۹ بازی ملی بهترین بازیکنان این کشور هستند. با اینکه ایرلند شمالی در مسابقات جام‌جهانی و یورو ۲۰۱۶ توانسته از گروه خود صعود کند، ولی در ماحل بعدی حذف شده است. اما به نظر میرسد ارتش سبز و سفید آینده‌ی درخشانی دارد.
فکت های ایرلند شمالی
1- زبان انگلیسی زبان پرکاربرد در کشور است ، اما زبان های ایرلندی و اولستر اسکاتلندی وجود دارد و بیشترین زبان اقلیت چینی است.
2- تایتانیک از بندر بلفاست ساخته و راه اندازی شد.
3- تقریبا نیمی از جمعیت ایرلند شمالی زیر 30 سال سن دارند ، بنابراین جای تعجب ندارد که زندگی شبانه اکثرا شکوفا و سرزنده است.
4- لهجه ایرلند شمالی کاملاً مشخص است و علاوه بر آن ، کلمات زیادی وجود دارد که فقط در این قسمت از انگلستان استفاده می شود
5- در ایرلند شمالی همواره تنش هایی بین پروتستان ها و کاتولیک ها در جریان است.
......................................................................
آشنایی با کشورها (82) : استرالیا
آشنایی با کشورها (81) : هندوستان
آرشیو مطالب
