سوالبار (به نروژی: Svalbard) به معنای کرانه سرما؛ مجمع الجزایری در منطقه شمالگان واقع در اقیانوس منجمد شمالی، شمالی‌ترین منطقه تحت کنترل کشور نروژ است.
برای ورود به سوالبار نیازی به روادید و اجازه اقامت نیست. مدت مجاز اقامت خارجیان هم نامحدود است. به این جزیره دامنه اینترنتی .sj اختصاص داده شده‌است، ولی عملاً از همان دامنه نروژ .no استفاده می‌گردد.
سوالبار در شمالی‌ترین نقطه اروپا و بین نروژ و قطب شمال قرار دارد. این مجمع الجزایر بین عرض‌های جغرافیایی ۷۴ درجه تا ۸۱ درجه شمالی و طول‌های جغرافیایی ۱۰ درجه تا ۳۵ درجه شرقی و درون حوزه مدار قطب شمال واقع شده‌اند. بزرگترین جزیره سوالبار، اسپیتسبرگن می‌باشد که در کنار دیگر جزایر اصلی نورداستلندت و ادگئویا قرار دارد. مرکز اداری و اجرایی مجمع الجزایر، شهر لانگییربین با جمعیتی بالغ بر ۱۸۰۰ نفر می‌باشد، علاوه بر آن دیگر سازمان‌های سوالبارد که به امور اکتشاف معادن مشغول هستند، اداره معدن بارنتسبورگ روسیه و سازمان اکتشاف معادن نای آلسوند و شرکت اسویگروآ می‌باشند. مجمع‌الجزایر سوالبارد، با سازماندهی فرمانداری سوالبارد کنترل می‌گردد.
سوالبار در دهه ۹۰ سده نوزدهم، مقصدی برای گردشگران سرزمین‌های شمالگان گردید. در سال ۱۸۹۹ اولین فعالیت‌های معدنی توسط نروژی‌ها صورت گرفت. با وجود این که سوالبار تحت تأثیر آب و هوای قطبی قرار دارد ولی دارای دمای بیشتری نسبت به مناطق هم عرض (جغرافیایی) خود می‌باشد. با توجه به پدیده خورشید نیمه شب، روزهای تابستانی در سوالبارد ممکن است بیشتر از ۱۰۰ دوره بیست و چهار ساعته تقویمی طول بکشند و این مزیتی برای پوشش گیاهی این جزایر است تا تاریکی‌های شب‌های قطبی را که بیشتر از ۱۰۰ دوره بیست و چهار ساعته تقویمی است، جبران کنند.
ساکنان شبه جزیره اسکاندیناوی، بنا بر احتمال قوی در قرن دوازدهم میلادی کاشفان سوالبارد بوده‌اند. متون کهن و باستانی اسکاندیناوی به سرزمینی با نام سوالبارث اشاره کرده‌است اما بدون تردید اولین کاشف سوالبارد ویلم برنتز دانمارکی است، او به منظور یافتن دریای روت شمالی این کشف را حاصل نمود. در سال ۱۶۰۴ یک کشتی انگلیسی به منظور شکار شیرهای دریایی در بیورنویا پهلو گرفت. این جزایر در خلال قرن‌های هفدهم و هجدهم میلادی به عنوان یک پایگاه شکار نهنگ به‌شمار می‌آمد ولی پس از آن به دست فراموشی سپرده شد. معادن زغال سنگ در ابتدای قرن بیستم در سوالبارد شروع به فعالیت کردند، علاوه بر آن تعداد زیادی از دیگر سازمان‌ها و شرکت‌ها، به صورت همیشگی در این جزایر تأسیس شدند. قرارداد ۱۹۲۰ اسپیتسبرگن، اسوالبارد را تحت حکومت پادشاهی نروژ قرار داد. همچنین پیمان نامه ۱۹۲۵ سوالبارد را کاملاً جزء خاک حکومت پادشاهی نروژ برشمرد. سوالبارد پس از آن تبدیل به منطقه آزاد تجاری و غیرنظامی گردید. پس از آن شرکت نروژی استور نورسک و شرکت روسی آرکتیکوگال به عنوان تنها شرکت‌های اکتشاف معدن در این جزایر باقی‌ماندند. امور علمی پژوهشی و گردشگری نیز از صنایع مهم اسوالبارد به‌شمار می‌آیند. در کنار این صنایع دانشگاه مرکزی سوالبارد و انبار جهانی دانه‌های کشاورزی سوالبارد نیز تأسیس شدند. این جزایر فاقد جاده‌های بین شهری هستند و خودروهای مخصوص سرزمین‌های برف‌خیز، هواپیماها و قایق‌ها، به عنوان وسائل نقلیه عمومی در این جزایر محسوب می‌شوند. تنها دروازه ورودی این سرزمین فرودگاه سوالبارد ایرپورت لانگ ییر می‌باشد.
سوالبارد مجمع الجزایری است در منطقه شمالگان و شمالی‌ترین قسمت خاک نروژ است. سوالبارد در شمالی‌ترین نقطه اروپا و بین دریای گرینلند، قطب شمال، دریای نروژ و دریای بارنتز قرار دارد. این مجمع الجزایر دور افتاده بین عرض‌های جغرافیایی ۷۴ درجه تا ۸۱ درجه شمالی و طول‌های جغرافیایی ۱۰ درجه تا ۳۵ درجه شرقی و در شمال مدار قطب شمال واقع شده‌اند. مساحت کل جزایر سوالبارد ۶۱٬۰۲۲ کیلومتر مربع (۲۳، ۵۶۱ مایل مربع) می‌باشد، بزرگترین جزیره سوالبارد، اسپیتسبرگن، بیش از نیمی از مساحت جزیره‌ها را به خود اختصاص داده‌است. جزیره‌های نورداستلندت و ادگئویا نیز از لحاظ وسعت و اهمیت بعد از جزیره اسپیتسبرگن قرار دارند. به استثناء کارمندان پایگاه‌های هواشناسی در هوپن و بیر آیلند (جزیره خرس‌ها)، تمام ساکنان سوالبارد در جزیره اسپیتسبرگن زندگی می‌کنند. پس از معاهده اسپیتسبرگن، دولت نروژ ۲/۹۵ درصد خاک مطالبه نشده مجمع الجزایر سوالبارد را در اختیار داشت. مابقی خاک نیز تحت تملک استور نورسک، آرکتیکوگال و دیگر مالکان خصوصی به ترتیب ۴، ۰/۴ و ۰/۴ درصد قرار داشت.
سوالبارد در گوشه شمال غربی صفحه زمین‌ساختی اوراسیا قرار دارد. از جنوب به شرق، بستر دریا کم عمق است و ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر (تا ۹۸۰ پا) ژرفا دارد اما این مقدار از سمت شمال تا غرب حدود ۴ کیلومتر (دو و نیم مایل) می‌باشد. سوالبارد از شمال با توده‌های یخچالی و قطب شمال، از غرب به گرینلند، از جنوب با قطعه اصلی خاک نروژ و از شرق با مجمع الجزایر روسی نووایا زملیا و فرانز جوزف لند، همسایه‌است. واقع شدن سوالبارد در شمال مدار قطب شمال باعث شده‌است تا این سرزمین در تابستان‌ها با پدیده خورشید نیمه شب و در زمستانها نیز با پدیده شب قطبی مواجه باشد. در عرض جغرافیایی ۷۴ درجه (جنوبی‌ترین نقطه سوالبارد)، پدیده خورشید نیمه شب، ۹۹ روز و پدیده شب قطبی، ۸۴ روز به طول می‌انجامد، همچنین در عرض جغرافیایی ۸۱ درجه (شمالی‌ترین نقطه سوالبارد)، پدیده خورشید نیمه شب، ۱۴۱ روز و پدیده شب قطبی، روز به طول می‌انجامد. در شهر لانگییربین، خورشید نیمه‌شب از ۲۰ آوریل تا ۲۳ اوت و شب قطبی از ۲۶ اکتبر تا ۱۵ فوریه، به طول می‌انجامد. در زمستان ترکیب نورهای ماه کامل (ماه شب چهارده) و بازتابش نور حاصل از برف، روشنایی مضاعفی را ایجاد می‌کند. توده‌های یخ ۶۰ درصد، زمین‌های سنگی و صخره‌ای ۳۰ درصد و زمین‌های دارای پوشش گیاهی ۱۰ درصد خاک سوالبارد را تشکیل می‌دهند. بزرگترین یخچال طبیعی سوالبارد، آستفونا نام دارد که در جزیره نورداستلندت واقع است. اولاو وی لند و وست فونا نیز دیگر یخچال‌های طبیعی سوالبارد هستند. سوالبارد محل زندگی انواع گونه‌های مرغ‌های دریایی، گوزن‌های شمالی، پستانداران دریایی و خرس‌های قطبی است. این سرزمین دارای فضاهای سبز طبیعی حفاظت شده و دست نخورده فراوانی است. ۷ پارک ملی، ۲۳ اندوختگاه طبیعی، هفتاد درصد مجمع الجزایر را به خود اختصاص داده‌است. شصت درصد مجمع جزایر سوالبارد از رودهای یخی، توده‌های یخ غلتان، یخچال‌های طبیعی، کوه‌های یخی و آب دره‌ها تشکیل شده‌است. در سوالبارد زمستانها میانگین دمای هوا ۱۲ درجه زیر صفر است.
.................
آرشیو جزایر و مناطق برون بوم معرفی شده
آرشیو معرفی کشورها
