مطلب ارسالی کاربران
ترکیب وصفی، اضافی ،هسته و وابسته برای بچه هایی که کنکور و امتحان نهایی دارن(انسانی،تجربی،ریاضی)
*ترکیب وصفی:*
هر گاه صفتی را به اسمی نسبت دهیم ترکیب ما وصفی(موصوف، صفت) می باشد *.موصوف همیشه اسم است*
*ترکیب اضافی*:
اگر اسمی را به اسمی دیگر اضافه کنیم ترکیب به وجود آمده اضافی (مضاف و مضاف الیه )است.
✅اگر از نظر هسته و وابسته بخواهیم بررسی کنیم موصوف و مضاف همیشه هسته ،صفت و مضاف الیه همیشه وابسته هستند
*ترکیب وصفی هشت حالت دارد:*
🔴 *حالت اول* ( صفت+ موصوف)
یکی ازصفت های اشاره *( این ، آن، همین ،همان ،چنین ،چنان)* قبل از اسمی بیاید.
*مثال* :
آن گل ، این دانش آموز، همین کتاب ها ، همان گروه ، چنین زندگی، چنان تلاش و ......
*در مثال یک* : آن صفت اشاره ، گل موصوف ، آن گل ترکیب وصفی، بقیه مثال ها به همین ترتیب .....
🔴 *حالت دوم* ( صفت+ موصوف)
یکی از صفت های شمارشی( *یک ،دو ،سه .........، دومین ،هفتمین ،بیستمین.......)* قبل از اسمی بیاید
*مثال* :
چهار دانش آموز، هشتمین امام ، هزار پرنده ، دومین عضو و .....
*در مثال یک:* چهار صفت شمارشی، دانش آموز موصوف، چهار دانش آموز ترکیب وصفی، بقیه مثال ها به همین ترتیب......
🔴 *حالت سوم*( صفت + موصوف)
یکی از صفت های مبهم ( *هر ، همه ، هیچ ، بعضی ،فلان ، خیلی ،کمی ، مقداری ،چند ، چندین و ...)* قبل اسمی بیاید
*مثال :*
هردرس ، همه ی انسان ها، هیچ دانش آموزی، بعضی معلمان ، فلان مرد، مقداری تلاش و .....
*در مثال یک* : هر صفت مبهم،درس موصوف ،هر درس ترکیب وصفی، بقیه مثال ها به همین ترتیب......
🔴 *حالت چهارم* ( صفت+موصوف)
یکی از صفت های تعجبی *( چه و عجب )* قبل از اسمی بیاید و تعجب را برساند
*مثال* :
چه منظره ای! ، عجب گلی !
*در مثال یک* : چه صفت تعجبی،منظره ای موصوف،چه منظره ای ترکیب وصفی و......
🔴 *حالت پنجم*( صفت+موصوف)
یکی از صفت های پرسشی( *کدام ، چند، چندمین* ) قبل از اسمی بیاید و پرسشی را برساند
*مثال*
کدام کشورها؟ چندین نفر؟ چند معلم؟
*در مثال یک:* کدام صفت پرسشی،کشورها موصوف،کدام کشورها ترکیب وصفی، بقیه مثال ها به همین ترتیب .........
🔴 *حالت ششم* ( صفت+موصوف)
یکی از صفت های عالی یا برترین قبل از اسمی بیاید ( صفت عالی یا برترین آخر آن ترین دارد مثل: بهترین ،بدترین ،مهم ترین ، درس خوان ترین و ....)
مثال :
زیباترین شعر ، گرم ترین شهرها ،حساس ترین بازی، بهترین دانش آموزان
*در مثال یک:* زیباترین صفت عالی،شعر موصوف، زیباترین شعر ترکیب وصفی، بقیه مثال ها به همین ترتیب.........
*رمز ابداعی، جهت تسهیل در بهخاطر سپردن صفت های بالا: 《تپش عام》* تعجبی ، پرسشی، شمارشی، عالی،اشاره،مبهم
*نکته مهم*
تپشِ عام ( صفت تعجبی ،پرسشی ، شمارشی، عالی ،اشاره،مبهم ) وابسته پیشین به حساب می آیند و اسمی که بعد از آن ها می آید( موصوف) هسته گروه اسمی است
*مثال*
*آن شهر، توریستی است*
آن: ص اشاره، وابسته پیشین
شهر( موصوف): هسته گروه اسمی نهادی
آن شهر : ترکیب وصفی
توریستی :گروه اسمی مسندی خودش هسته است بدون وابسته
*پر نقطه ترین زبان دنیا ،فارسی است*
پر نقطه ترین: صفت عالی ،وابسته پیشین
زبان(موصوف) : هسته برای گروه اسمی نهادی
دنیا : مضاف الیه برای زبان وابسته پسین
فارسی : گروه اسمی مسندی خودش هسته است بدون وابسته
*تا این جا همیشه صفت قبل از موصوف(هسته) میومد از این جا به بعد صفت بعد از موصوف(هسته ) میاد*
🔴 *حالت هفتم*( موصوف +کسره+صفت شمارشی)
*فرمول در جمله:*
اسم (موصوف یا هسته)+ « ــِ » +صفت شمارشی با پسوند *«ُم»*
*مثال*
امام دوم ،کلاس های نهم ،گل چهارم، درس ششم، عدد بیستم
*در مثال یک* : امام موصوف (هسته) ،دوم صفت شمارشی با پسوند «ُم» ،امام دوم ترکیب وصفی، بقیه مثال ها به همین ترتیب.......
🔴 *حالت هشتم*( موصوف+کسره+ صفت بیانی)
*فرمول در جمله:*
اسم( هسته یا موصوف) + « ــِ »+ صفت بیانی
*صفت بیانی*
صفتی است که همراه اسم و اغلب پس از آن با کسره « ــِ » می آید و چگونگی و مشخصات اسم را از قبیل : رنگ ، اندازه ،جنس ،قد ،شکل ،حجم ،مزه ،مقدار ،ارزش ،صفات( مثبت و منفی) بیان می کند
*مثال* :
دریای *عمیق* ، انگشتر *طلا* ، درختان *بلند* ، پرندگان *زیبا* ، حیاط *بزرگ* ، غذای *خوشمزه* ، کار *زیاد* ،ساعت *گران* ، مادران *مهربان* و........
در مثال یک: دریا( موصوف)،عمیق (صفت بیانی )،دریای عمیق ترکیب وصفی، بقیه مثال ها به همین ترتیب.........
*نکته*
صفت بیانی ،صفت شمارشی با پسوند «ُم» چون همیشه بعد از موصوف( هسته)می آیند وابسته پسین به حساب می آیند مثل تپش عام وابسته پیشین نیستند.
*ترکیب اضافی* ( *مضاف +*
*مضاف الیه* ) سه حالت بیشتر ندارد:
🔘 *حالت اول*
اسم + « ــِ »+ ضمیر جدا( من ،تو ،او ،ما ،شما، آنهایا ایشان)
مثال
معلم های من ، پدر او ، وسایل آنها، کتاب شما ،تکالیف تو و ......
*نکته*
ضمیر جدا زمانی ترکیب اضافی می سازد که قبل از آن اسم+کسره بیاید در غیر این صورت ترکیب اضافی وجود ندارد
*مثال*
ما از مدرسه برگشتیم.
ما : نهاد ،هیچ ترکیب اضافی نداریم
معلمِ ما آمد .
معلمِ ما: ترکیب اضافی(مضاف و مضاف الیه )، گروه نهادی
🔘 *حالت دوم* :
اسم + ضمیر پیوسته( ـَم، ـَت، ـَش، ــِ مان، ــِ تان، ــِ شان)
مثال :
کتابم، کتابت، کتابش
کتابمان، کتابتان، کتابشان
خانه ام ،خانه ات، خانه اش
خانه مان ،خانه تان، خانه شان
*نکته*
اسم + کسره + خود یا خویش هم ترکیب اضافی می سازد
*مثال*
برادر خود، تصورات خویش و.....
🔘 *حالت سوم :*
اسم+ « ــِ »+ اسم
مثال :
دریای خزر ، کلاس مدرسه،کویر لوت،معلم علی،برادر سعید،سد ساری،اتاق دبیران،اشعار حافظ
خورشید حقیقت، هوای شهر
✅ *روش های تشخیص ترکیب وصفی از ترکیب اضافی*
در ۶ حالت اول ترکیب وصفی به راحتی قابل تشخیصه(همون تپش عام +موصوف)
در حالت هفتم(موصوف+ص شمارشی ) با دیدن پسوند «ُم» به راحتی ترکیب وصفی مشخص میشه
اسم +کسره+ضمیر چه پیوسته چه جدا همیشه ترکیب اضافی می سازه نیاز به فکر کردن هم نداره .تا اینجا ترکیب وصفی و ترکیب اضافی باهم قاطی نمیشه
اما اگر دو کلمه با کسره پشت سرهم قرار گرفتند ،مثلا این ترکیب《 *آثارِانتقادی* 》یا《 *شعله هایِ انتظار* 》
از کجا بفهمیم کلمه دوم اسمه (ترکیب اضافی) یا صفت بیانیه (ترکیب وصفی )
در این حالت ها تشخیص ترکیب وصفی از ترکیب اضافی گاهی مشکل میشود.
*روش استنباطی*
در همچین موقعیت هایی بهترین روش اینکه انواع صفت(فاعلی، مفعولی ،لیاقت،نسبی بیانی و.....) و انواع اسم (خاص،عام،مفرد،جمع و....)را بشناسید و با کمک آن صفت را از اسم تمیز دهید یا با دانش خودتون و از طریق معنا تشخیص بدید کلمه دوم صفته یا اسم .مثلا بگید انتقاد اسمه، انتقادی(اسم+ی) صفته پس ترکیب آثارِانتقادی وصفیه(موصوف و صفت).
از روش بالا که بگذریم پنج روش دیگه برای تشخیص ترکیب وصفی از ترکیب اضافی وجود داره هرچند مثل روش بالا دقیق نیست اما تا نود درصد جواب میده:
*۱* ) به کلمه دوم تر یا ترین اضافه میکنیم اگر معنی بدهد کلمه دوم صفت و ترکیب ما وصفی است وگرنه اضافیه
*مثال*
*الف* ) *آثارانتقادی*
انتقادی تر انتقادی ترین معنی میده پس ترکیب وصفیه
*ب* ) *انسان خردمند*
خردمند تر، خردمند ترین معنی میده پس صفته و ترکیب ما وصفی ( موصوف و صفت )
*ج* ) *شعله های انتظار*
انتظار تر ،انتظار ترین
معنی نمیده پس ترکیب اضافیه( مضاف و مضاف الیه )
*د* ) *لحظه ی عمر*
عمر تر ، عمر ترین معنی نمیده پس ترکیب اضافیه( مضاف و مضاف الیه )
*۲* ) بین کلمه اول و دوم ویرگول گذاشته ( کسره حذف میشود) و به آخر کلمه دوم《 است 》یا سایر فعل های اسنادی اضافه میکنیم اگر معنی داشت ترکیب وصفی در غیر این صورت اضافی است
*مثال*
*الف* ) *آثار انتقادی*
آثار، انتقادی است
معنی میده پس ترکیب وصفیه
*ب* ) *عمر عزیز*
عمر، عزیز است معنی میده پس وصفیه ( موصوف و صفت )
*ج* ) *شعله های انتظار*
شعله ها، انتظار هستند
معنی نمیده پس ترکیب اضافیه
*د* ) *رایحه ی گل* ( رایحه یعنی بو)
رایحه ، گل است معنی نمیده پس ترکیب اضافی( مضاف و مضاف الیه )
*۳* ) به کلمه اول 《ی》 اضافه میکنیم اگر معنی داشت ترکیب ما وصفی وگرنه اضافی است
*مثال*
الف) *آثار انتقادی*
آثاری انتقادی
معنی میده پس ترکیب وصفیه( موصوف و صفت )
*ب* ) *طرح جدید*
طرحی جدید معنی میده پس ترکیب وصفیه( موصوف و صفت )
*ج* ) *شعله های انتظار*
شعله هایی انتظار
معنی نمیده پس ترکیب اضافیه (مضاف و مضاف الیه)
*د* ) *افراد اداره*
افرادی اداره معنی نمیده چون افرادی اداره بکار نمیبریم و نمیتونیم در جمله ای بیاریم ممکنه افرادی در اداره بکار بره ( اونوقت دیگه ترکیب نیست ح اضافه و متممه) اما افرادی اداره بکار نمیره
۴) بین دو کلمه ،《بسیار》یا 《 کاملا》( یکی شو ) قرار می دهیم اگر معنی داشت ترکیب وصفی در غیر این صورت اضافی است
*مثال*
*الف* ) *دانشمندِ دانا*
دانشمندِ( بسیار) دانا
معنی میده پس وصفیه ( موصوف و صفت )
*ب* ) *آثار انتقادی*
آثار( بسیار) انتقادی
معنی میده پس ترکیب وصفیه
*ج* ) *دشت کربلا*
دشت ( بسیار) کربلا معنی نمیده پس ترکیب اضافی
*د* ) *شعله های انتظار*
شعله های( بسیار) انتظار
معنی نمیده پس ترکیب اضافی
۵) بین دو کلمه 《این》 یا 《آن》 اضافه میکنیم اگر معنی داشت ترکیب *اضافی* معنی نداشت ترکیب *وصفی* است. *( دقت کنید برعکسه موارد بالاست)*
*الف* ) *آثار انتقادی*
آثار(این) انتقادی
معنی نمیده پس وصفیه
*ب* ) *شعله های انتظار*
شعله های( این) انتظار
معنی میده پس ترکیب اضافیه
*البته نیاز نیست ترکیبی رو که وصفی یا اضافی بودنشو شک داریم در همه ی پنج روش بالا تک تک امتحان کنیم ، در یک یا دو روش امتحان کنیم معمولا به جواب میرسیم*
*نکته مهم*
مضاف الیه اسم است و همانند بقیه ی اسم ها( بجز اسامی اشخاص ،شهرها و...) جمع بسته میشود اما صفت ها هیچ وقت با علامت جمع در جمله حاضر نمی شوند بنابراین اگر کلمه دوم ترکیب جمع باشد ترکیب ما حتما اضافی( مضاف و مضاف الیه ) است
*مثال*
*کشور بزرگان*
ترکیب اضافیه
بزرگان جمع بزرگه ،بزرگ صفته اما بزرگان چون ان جمع گرفته دیگه صفت نیست بلکه اسمه
*چهره ی خوبان*
ترکیب اضافیه
خوب صفته اما خوبان بخاطر جمع بودن اسمه چون صفت به هیچ وجه نشانه جمع قبول نمیکنه
*منش خردمندان*
ترکیب اضافیه
خردمند صفته اما خردمندان بخاطر پذیرفتن نشانه ی جمع دیگه صفت نیست بلکه اسمه
*نکته پایانی*
خلاصه ای از گروه اسمی:
ما به تعداد نقشی که در جمله داریم به همون تعداد گروه اسمی داریم (بجز نقش قیدی و فعلی)
*اگر گروه اسمی یک کلمه ای باشد همان یک کلمه هسته است*
او به مدرسه رفت
او: هسته گروه اسمی نهادی
مدرسه : مدرسه هسته گروه اسمی متممی
*اگر گروه اسمی بیش از یک کلمه باشد اولین کلمه کسره دار هسته است*
برجسته ترین تفاوتِ شعرِ حافظ، خیالِ شاعرانه ىِ اوست
تفاوت: هسته گروه اسمی نهادی
خیال: هسته گروه اسمی مسندی
*اگر گروه اسمی بیش از یک کلمه باشد اما هیچ کلمه کسره دار وجود نداشته باشد آخرین کلمه گروه هسته است*
این چهار دانش آموز در آن مدرسه، درس می خواندند
دانش آموز: هسته گروه اسمی نهادی
مدرسه : هسته گروه اسمی متممی
درس: هسته گروه اسمی مفعولی
*نکته*
وقتی هسته را در یک گروه اسمی مشخص کردیم اگر قبل یا بعد از هسته در گروه اسمی، کلماتی بیاید آن کلمات وابسته برای آن هسته هستند(قبل هسته باشه پیشین بعد هسته باشه پسین)
وجود هسته در گروه اسمی اجباری اما وجود وابسته اختیاری است