سری GTA از بزرگترین دستاورد های صنعت بازیهاست. صنعتی که روزگاری به عنوان وسیله سرگرمی کودکان شناخته میشد و اکنون به رسانه ای قدرتمند برای تمام مردم جهان تبدیل شده است. شاید هیچ یک از عناوین ساخته شده در تاریخ صنعت، در حد و اندازه های ساخته Rockstar North (شرکت DMA Design سابق) الهام بخش سازندگان نبوده اند. محصولی که با بلند پروازی های یک دانشجو (David Jones) شروع شد و با جاه طلبی های برادران هاوسر (Sam & Dan Houser) به اوج خود رسید و به سری که امروز می شناسیم تبدیل شد. به جرات میتوان گفت که بخش اعظمی از موفقیت ها و همچنین تغییرات صورت گرفته در دیدگاه جهانیان، مدیون سری GTA است. مقاله زیر، خلاصه ای از سرگذشت این سری افسانه ایست.

تولد یک افسانه | Grand Theft Auto
استارت شروع سری، در سال 1997 و با عرضه Grand Theft Auto زده شد. عنوانی دو بعدی که از همان ابتدا، با آزادی عمل بی نظیری که به بازیباز می داد، توانست طرفداران زیادی را برای خود دست و پا کند.
هدف در GTA، انجام ماموریت های مختلف و پیشرفت در بازی بود. شخصیت اصلی بازی یک تبهکار بود که قصد داشت در دنیای جرم و جنایت، با انجام کارهای خلاف به موفقیت دست یابد. ماموریت های بازی بسیار متنوع بودند. سرقت و فروش اتومبیل های مختلف، تعقیب و گریز، کشتار جمعی، بوجود آوردن خرابی در یک منطقه خاص و ... تنها بخشی از 200 مرحله متنوع بازی بودند. پس از اتمام هریک از این مراحل، مقدار معینی امتیاز (و یا پول) به حساب شخصیت بازی اضافه میشد. موفقیت و یا شکست در ماموریت ها در تعیین این مقدار نقشی اساسی داشتند.
همانطور که قبلا نیز اشاره شد، GTA یک عنوان دو بعدی و با نمای دوربین (Top-Down) بود. گیم پلی بازی، بر پایه آزادی عمل بنا شده بود و بازیباز این توانایی را در اختیار داشت تا در دنیای آن، به صورت آزادانه به گشت و گذار بپردازد، آزادانه و به صورت دلخواه، اتومبیلی را انتخاب کرده و آنرا به سرقت ببرد (کنترل وسایل نقلیه مختلف با همدیگر، متفاوت بود) و در زمان دلخواه، به سراغ ماموریت های آن برود.
دنیای بازی، از سه شهر Liberty City (برگرفته شده از شهر New York)، Vice City (برگرفته شده از شهر Miami) و San Andreas (برگرفته شده از شهر San Francisco) تشکیل شده بود. بازی در شهر LC شروع می شد و با پیشروی در آن و بدست آوردن امتیازات معین، دسترسی بازیباز به دو شهر دیگر نیز آزاد می شد. هر یک از این شهر ها، مراحل و امکانات منحصر بفرد خود را دارا بودند. در هر شهر، بیش از 20 نوع اتومبیل مختلف و جدید وجود داشت که تنوع و جذابیت گیم پلی بازی را به طرز قابل توجهی افزایش میداد. در بازی 7 ایستگاه رادیویی وجود داشت که در هر اتومبیل، تنها تعدادی از آنها قابل دسترسی بود.
دنیای GTA، بسیار زنده بود و در مقابل اعمال بازیباز، عکس العمل نشان میداد. حاضر شدن آمبولانس پس از رخ دادن حادثه های مختلف و یا تحت تعقیب قرار گرفتن توسط پلیس و پس از انجام کارهای خلاف از جمله این عکس العمل ها بودند.
روند ساخت بازی کش و قوس های فراوانی داشت. پروژه ساخت بیش از آن چیزی که برنامه ریزی شده بود، طول کشید و در مواقعی پروژه تا آستانه کنسل شدن نیز پیش رفت. روند ساخت بازی، بسیاری از برنامه ریزی های انجام شده را تغییر داد. بازی در ابتدا قرار بود برای پلتفرم های PC DOS، PC Windows 95، PlayStation، Saturn و Nintendo 64 عرضه شود. تغییرات صورت گرفته پلتفرم های Saturn و Nintendo 64 را از جمع پلتفرم ها حذف کرد و بازی در نهایت برای PC DOS/WIN 95 و PS عرضه شد. اسم بازی نیز از جمله تغییرات صورت گرفته بود. Race'n'Chase عنوان اولیه بازی بود که پس از مدت کوتاهی و به دست برادران هاوسر، به Grand Theft Auto تغییر یافت.
عرضه بازی، سر و صدای زیادی را در رسانه ها و جوامع بین المللی به پا کرد. علیرغم رده بندی سنی بزرگسال بازی، خشونت و آزادی عملی که GTA برای انجام جرم و جنایت به بازیباز ها میداد باعث بروز عکس العمل های شدیدی شد. کشورهایی مثل فرانسه، آلمان، بریتانیا و استرالیا بازی را محکوم کردند. حتی تظاهراتی نیز در همین رابطه صورت گرفت. دولت برزیل نیز تصمیم به ممنوع اعلام کردن GTA گرفت و برای خرید و فروش آن، جرایم سنگینی را در نظر گرفت. بحث ها و جدل های متعددی در مجالس مختلف و بین اشخاص مختلف صورت گرفت ولی چیزی که در این میان مشخص بود – و فروش بازی نیز به اثبات این ادعا کمک میکرد – استقبال خوب مردم از این IP بود. استقبالی که ضمینه ساز تولد یک عصر افسانه ای بود.

تکامل | 2 Grand Theft Auto
به فاصله تقریبا 2 سال و پس از عرضه محتوای قابل دانلود (GTA: London 1969 و نرم افزار اضافه کننده مولتی پلیر)، GTA 2 برای پلتفرم های PC و PlayStation روانه بازار شد. (پس از مدت زمان کوتاهی، نسخه پورت شده، برای Dreamcast و Game Boy Color نیز عرضه شد)
GTA 2 پیشرفت های قابل توجهی داشت. هر چند که گرافیک تاریخ گذشته آن، مانع دیده شدن این تغییرات شده بود و هر کسی در نگاه اول، GTA 2 را حالت یک دست تر نسخه اول تصور میکرد.
اتفاقات GTA 2 در مکانی نامشخص در کشور آمریکا و در زمان آینده رخ می داد. نقشه بازی، بر خلاف نسخه اول که از سه شهر تشکیل شده بود، یک شهر بزرگ بود که به سه منطقه مجزا تقسیم شده بود. هر یک از این سه منطقه، ویژگی های خاص و منحصر بفرد خود را داشتند. منطقه اول، که مرکز تجاری شهر بود و مکان های تجاری و دانشگاه در آن حضور داشت. منطقه دوم، قسمت اقامتی شهر بود که در آن، یک زندان، مرکز خرید و نیروگاه برق وجود داشت. منطقه سوم بازی، قسمت صنعتی شهر بود که از یک بندر بزرگ تشکیل شده بود. همچنین یک نیروگاه اتمی نیز در این منطقه حضور داشت.
GTA 2 دارای 7 گروه (Gang) بود که هر یک، کنترل قسمتی از شهر را بر دست داشتند. هر قسمت از شهر بدست 3 گروه کنترل می شد. هر گروه شخصیت، نوع رفتار و ماشین های خاص خود را داشتند. همه این 7 گروه در ابتدا در دسترس نبودند و با انجام مراحل مختلف و پیشروی در بازی، 2 گروه جدید معرفی میشد.
گیم پلی بازی، ترکیبی از فرمول موفق نسخه قبل و ایده های جدید بود. بازیباز کماکان اجازه گشت و گذار آزادانه و انجام کارهای دلخواه را داشت، هدف بازی کماکان رسیدن به یک مقدار معین و رسیدن به مناطق جدید بود. اما کیفیت انجام آنها دچار تغییراتی شده بود. یکی از قابلیت های بازی، امکان همکاری و انجام ماموریت برای گروه های Gang مختلف بود. همکاری با هر یک از این گروه ها تبعاتی به همراه داشت. به طوریکه کار کردن با یک گروه، سبب عکس العمل های گروه های دیگر میشد و رابطه بازیباز با آنها را دچار مشکل میکرد. یکی از پیشرفت های دیگر بازی، پلیس های بازی بودند. بر خلاف بازی قبلی که فقط نیروهای پلیس به تعقیب بازیباز میپرداختند، نیروهای SWAT، ویژه و ارتش بسته به میزان تحت تعقیب بودن، به دنبال بازیباز می افتادند.
یکی از پیشرفت های قابل توجه بازی، هر چه زنده تر شدن محیط بازی بود، ساکنین شهر نیز همانند شخصیت اصلی کارهای خلاف انجام می دادند، تحت تعقیب قرار میگرفتند، سوار تاکسی میشدند و به سرقت اتومبیل میپرداختند.
GTA 2 شامل مراحل فرعی متنوعی بود. بازیباز برای اولین بار این توانایی را داشت تا نقش یک راننده تاکسی، راننده اتوبوس و یا راننده کامیون را تجربه کند و درآمد کسب کند. همچنین در سطح شهر ماشین ها و اسلحه های مختفلی قرار داده شده بود که با پیدا کردن آنها، ماموریت های خاص آنها آزاد میشد. سیستم Save بازی نیز دچار پیشرفت های شده بود و با وارد شدن به کلیسا ها و در صورت داشتن موجودی معین، امکان سیو کردن وجود داشت.
Grand Theft Auto 2 علیرغم دریافت بازخورد های نسبتا خوب، نتوانست فروش و موفقیت نسخه اول را تکرار کند. سری نیازمند تغییرات بود. برادران هاوسر نیز که پس از جدایی جونز (جونز پس از اتفاقاتی که در زمان ساخت بازی رخ داد و باعث بوجود آمدن برخی اختلافات شد، از تیم سازنده کناره گیری کرد) سرنوشت IP را در دستان خود می دیدند، به خوبی از نیاز به این تغییرات آگاه بودند. تغییراتی که تنش ها و درگیری های بازی را در سطح خیابان ها نشان دهد.

تحولات انقلابی، آغاز پادشاهی | Grand Theft Auto III
تاریخ انقضای گرافیک 2 بعدی، مدت ها بود که گذشته بود و به عبارتی گرافیک 3 بعدی، به یک استاندارد تبدیل شده بود. عملکرد نه چندان خوب GTA 2 نیز به اثبات این ادعا کمک میکرد. GTA برای ادامه حیات خود، نیاز به 3 بعدی شدن داشت.
اکتبر 2001، زمان مشاهده یک GTA متحول شده بود. یک GTA سه بعدی. GTA III یک عنوان انقلابی بود. به قدری که اثرات آن، در بازیهای امروزی نیز به وضوح مشاهده میشود.
داستان بازی، در Liberty City سال 2001 رخ میداد. شخصیت اصلی بازی، فردی بنام Claude بود. فردی که در حین سرقت از بانک، با خیانت نامزدش مواجه و زخمی شده بود. او پس از این اتفاق، دستگیر شده و روانه زندان میشود. در مسیر زندان و بر اثر یک خوش شانسی، از اتومبیل حامل زندانیان فرار میکند. او که دیگر آزاد بود، به گروه های مافیایی میپیوندد تا از کسانی که به او خیانت کرده بودند، انتقام بگیرد.
گیم پلی بازی ترکیبی از عناصر بازیهای Third-Person Shooter (شوتر سوم شخص) و Driving (رانندگی) بود. آزادی عمل و توانایی گشت و گذار کماکان وجود داشت و بازیباز ها میتوانستند در زمان دلخواه، به انجام ماموریت ها بپردازند. ماموریت هایی که بازیهای دیگر، بازیباز ها را مجبور به انجام آنها میکردند. آن ها میتوانستند پیاده و یا سوار بر اتومبیل در سطح شهر تردد کنند، به درگیری های تن به تن بپردازند، از طریق راه و روش های فرعی (رانندگی تاکسی و آمبولانس، عضویت در گروه حراست شهر و ...) درآمد کسب کنند، اتومبیل های مختلف را به سرقت ببرند و یا در زمان به زیر گرفتن شهروندان، به رادیو گوش دهند. ایستگاه های رادیویی بازی نیز، دچار تغییراتی شده بودند. لیست ایستگاههای رادیویی بازی غنی تر از همیشه بود. هر یک از این ایستگاه ها، برنامه های مخصوص به خود را داشتند. برخی به پخش موسیقی میپرداختند و برخی دیگر، به بررسی اتفاقات سطح شهر و گفتگو با افراد مختلف.

حیط شهر نیز همانند نسخه های قبل، بسیار زنده بود. مردم LC در مقابل رفتار های شما عکس العمل نشان میدادند. اگر به سمت آنها اسلحه میگرفتید، فریاد میکشیدند و فرار میکردند، اگر اقدام به سرقت اتومبیل آنها میکردید، با شما درگیر میشدند و اگر یکی از آنها را میکشتید، شاهدان صحنه به سراغ پلیس میرفتند. به لطف استفاده از موتور جدید، سیستم گردش شبانه روز و همچنین تغییر شرایط آب و هوایی به بازی اضافه شده بود. روزها و شب ها پشت سر هم سپری میشدند، آسمان ساعتی ابری بود و ساعتی آفتابی، آب و هوا روزی بارانی بود و روزی مه آلود. چیزی که تا آن زمان و در بهترین حالت، کم سابقه بود.
همانطور که قبلا نیز اشاره شد، GTA III در اول اکتبر سال 2001 و به فاصله کمتر از یک ماه پس از حادثه 11/9 (مورد اثابت قرار گرفتن برج های دوقلو)، روانه بازار شد. حادثه ای که باعث اعمال تغییرات ریز و درشت زیادی در بازی شد. (نسخه PC بازی به فاصله چند ماه و با کمترین میزان تغییر عرضه شد) از تعداد ماموریت های هوایی کاسته شد و ماموریت هایی که به نظر نامناسب می رسیدند، به کل حذف شدند. رنگ و طرح نیروهای پلیس LC (که برگرفته از NYPD بود) تغییر یافت و حتی تعداد مراحلی که پلیس در آنها نقش داشت (طرف درگیری بود)، کاهش یافت. با وجود همه تغییرات صورت گرفته، GTA کماکان هویت بزرگسالانه خود را حفظ کرده بود و به نوعی، همان GTA همیشگی بود. (بازی همچنان در بعضی از کشور ها ممنوع اعلام شده بود)
بازی علیرغم وجود مشکلات فراوان و همچنین اتفاقاتی که افتاده بود، عرضه شد و هم از بعد فروش و هم از بعد امتیاز (کسب میانگین 97)، عملکردی خیره کننده داشت. GTA III به مدت بیش از 50 هفته در جمع 10 عنوان پر فروش انگلستان حضور داشت، کاری که Metal Gear Solid 2، یکی از پرطرفدارترین و بزرگترین عناوین انحصاری PS2 نیز توان رقابت با آن را نداشت. GTA III در نهایت و بر روی پلتفرم PS2، به تنهایی فروشی معادل 7 میلیون نسخه داشت.
انقلاب GTA III، صنعت بازیها را از ابعاد مختلفی تحت تاثیر قرار داد. با اینکه توانایی گشت و گذار در دنیای بازی (به اصطلاح Open-World بودن) چیز جدیدی نبود ولی ترکیب آن با GTA سه بعدی، و همچنین ایده ها و نوآوری های راکستار، باعث بوجود آمدن محصولی خاص شده بود. بازیباز حق انتخاب داشت، اینکه به انجام ماموریت بپردازد و یا در سطح شهر و به صورت آزادانه تردد کند. آزادی گشت و گذار در محیط بازی، باعث تولد "ماموریت های جانبی" شد. ماموریت هایی که انجام ندادن آنها، در روند پیشرفت داستان، تاثیری نداشت.
محصول راکستار، طعمی متفاوت و در عین حال خوشایند داشت. دیگر نگاه ها و دیدگاه ها با نوع نگاه قبل از عرضه GTA III و دوران اوج بازیهای خطی و محدود یکسان نبود. همین عامل باعث آغاز دوران بوجود آمدن بازی هایی شد که قصد داشتند با استفاده از فرمول موفق راکستار، اعتباری برای خود دست و پا کنند. Mafia، یکی از بزرگترین و با کیفیت ترین این نوع از بازیها بود. عنوانی که با ترکیب داستانی پیچیده و جذاب از دنیای خانواده های مافیایی و آزادی عمل به سبک GTA، ساخته شده بود.
عرضه عناوینی مثل GTA III و Mafia، تاثیرات فراوانی داشت که شاید مهمترین آنها، عوض شدن دیدگاه بسیاری از افراد نسبت به صنعت بازیها بود. صنعتی که تا چند سال قبل، وسیله ی سرگرمی کودکان و نوجوانان بود، اکنون جدی تر از همیشه به حیات خود ادامه میداد. جدیتی که به جهان ثابت کرد بازیها نیز میتوانند مانند رسانه های دیگر، رسانه ای مناسب بزرگسالان و در عین حال سودآور باشند.

فرمول یکسان، طعمی متفاوت | Grand Theft Auto: Vice City
سری GTA پس از تجربه تحولات نسخه سوم، محبوب تر از هر زمان دیگر بود. محبوبیتی که هر بازیسازی را وسوسه میکرد تا با عرضه یک عنوان تکراری، سود و درآمد قابل توجهی را بدست آورند. شاید برادران هاوسر بودند که میتوانستند با مشاهده چنین محبوبیتی، کماکان بدنبال پیشرفت و ایجاد نوآوری ها باشند.
به فاصله یکسال از عرضه GTA III، بزرگترین نسخه فرعی سری (تا آن زمان)، با عنوان GTA: Vice City عرضه شد. داستان بازی در آمریکای 1986 رخ میداد. شخصیت اصلی بازی، یکی از قاتلین حرفه ای یکی از گروهای مافیایی شهر Vice City به نام Tommy Vercetti بود که در یکی از معاملات مواد مخدر، دستگیر شده و روانه زندان می شود. او پس از آزادی از زندان، گروه خلافکاری خود را تشکیل می دهد تا از افرادی که در دستگیر شدن او مقصر بودند، انتقام بگیرد.
شهر Vice City، برگرفته شده از شهر میامی سال 86 بود. (Vice City یکی از سه شهر قابل بازی در اولین نسخه سری بود) نوع لباس پوشیدن شخصیت ها، اتومبیل های سطح شهر، لیست موسیقی های رادیو و ... همه و همه بر اساس فرهنگ آمریکایی دهه 80 طراحی شده بود. محیط شهر Vice City، بسیار زنده تر از نسخه های قبل بود. ساکنین شهر همانند شهروندان دنیای واقعی، به گردش می رفتند، بر روی نیمکت های پارک می نشستند، روزنامه میخواندند و با هم به صحبت کردن مشغول میشدند، تصادف میکردند و جرم های بزرگ مرتکب میشدند. Vice City از دو منطقه مجزا تشکیل شده بود که بوسیله چند پل بزرگ به هم متصل شده بودند. جایجایی بین مناطق مختلف نیازمند بارگذاری بود و بازیباز در هر بار عبور از روی پل ها، مجبور به تحمل کردن صفحه Loading بود.

GTA: VC بر خلاف ظاهرش، پیشرفت های زیادی داشت. بازی از هر نظر بزرگتر از قبل شده بود. دنیای بازی به تنهایی دو برابر نسخه قبل وسعت داشت. وسایل نقلیه افزایش 150 درصدی داشتند. اسلحه ها به اندازه 4 برابر بیشتر از قبل شده بودند. بیش از 60 لوکیشن داخلی نیز به بازی اضافه شده بود که در مقایسه با تعداد آن در نسخه قبل (صفر) پیشرفت قابل توجهی به حساب می آمد. VC دارای بیش از 8 ساعت دیالوگ، بیش از 9 ساعت رادیو، 80 نوع مختلف از افراد پیاده و بیش از 8000 سطر دیالوگ فرعی بود.
گیم پلی بازی نسبت به قبل تفاوت های زیادی نداشت و به عبارتی، حالت بهبود یافته آن بود. توانایی قفل کردن بر روی هدف، پریدن از اتومبیل های در حال حرکت، کشتن افراد از پشت شیشه اتومبیل ها و استفاده از اسنایپر جهت پنچر کردن اتومبیل های مختلف و ... از جمله پیشرفت های خوب بازی بود. با این وجود، بازی کماکان در بخش تیراندازی از مشکلات بزرگی رنج میبرد و اضافه شدن قابلیت های جدید نیز به برطرف شدن آنها کمک چندانی نکرده بود.
Grand Theft Auto: Vice City ادامه ای قابل قبول برای نسخه سوم سری بود و عملکردی فوق العاده داشت. بازی هم از نظر تجاری و هم از نظر امتیازی، بسیار موفق بود. فروش بازی به قدری بالا بود که توانست لقب پر فروش ترین عنوان تاریخ PS2 را برای چند سال در اختیار داشته باشد.
آزادتر از همیشه | Grand Theft Auto: San Andreas
در اواسط سال 2003، راکستار از ساخته شدن نسخه ای جدید از سری GTA خبر داد. اطلاعات اندکی از بازی در دسترس بود و ساخت بازی در سکوت راکستار ادامه می یافت. *پس از چند ماه اولین اطلاعات بازی منتشر شد و توانست طرفداران سری را به وجد آورد. به نظر می رسید راکستار بار دیگر در خلق عنوانی خاص و منحصر بفرد موفق شده بود.
Grand Theft Auto: San Andreas جاه طلبانه ترین و بزرگترین عنوانی بود که تا آن زمان ساخته شده بود. بازی بسیار گسترده تر شده بود و اتفاقات آن بر خلاف نسخه قبل که در یک شهر رخ میداد، در یک ایالت به وقوع میپیوست. همین عامل و وجود محیط های شهری، روستایی، جنگلی، کویری، ساحلی و ... به دنیای بازی تنوع و جذابیت خاصی بخشیده بود.
داستان بازی در San Andreas سال 1992 رخ میداد. شخصیت اصلی بازی، فردی سیاه پوست بنام Carl Johnson بود. CJ که در شهر Liberty City زندگی میکرد، پس از اطلاع یافتن از قتل مادرش، مجبور به ترک LC شده و به San Andreas بازمیگردد تا قاتلین مادرش را پیدا کند. San Andreas به سراغ فرهنگ زندگی سیاه پوستان و همچنین گنگستر های آمریکایی رفته بود. داستان بازی مشکلات و اتفاقات جامعه آمریکا را در دهه 90 نشان میداد و به همین دلیل در سرتاسر بازی، صحنه های جنایت، خیانت و نژادپرستی مشاهده میشد.

گیم پلی بازی در عین حفظ کردن هسته اصلی، دچار پیشرفت های قابل توجهی شده بود. هدف گیری و تیراندازی بازی ارتقا یافته بود، فیزیک ماشین ها واقع گرایانه تر شده بود و انفجار ها بزرگتر و بهتر از همیشه بودند. درگیری های تن به تن بسیار گسترده تر شده بودند و CJ میتوانست با شرکت در کلاس های هنر های رزمی، فنون جدیدی را یاد بگیرد. المان های مخفی کاری نیز به بازی اضافه شده بود و در برخی از مراحل، بازیباز این توانایی را داشت تا ماموریت خود را مخفیانه به پایان برساند. برای اولین بار در سری، شخصیت اصلی بازی توانایی شنا کردن و بالا رفتن از دیوار را دارا بود. بازیباز میتوانست در San Andreas راه برود، بدود، کوه نوردی کند، شنا کند، سوار اتومبیل شود، دوچرخه سواری کند و یا با هواپیما، در آسمان SA پرواز کند. در GTA: San Andreas آزادی حرف اول و آخر را میزد.
GTA: San Andreas از بسیاری از المان های سبک RPG (نقش آفرینی) نیز بهره میبرد. شخصیت اصلی بازی یک سیاه پوست بسیار لاغر با توانایی های محدود بود. قابلیت پیشرفت کردن بارز ترین تفاوت بین او با شخصیت های پیشین سری بود. CJ در اکثر فعالیت هایی که انجام میداد این توانایی را داشت تا مهارت هایش را افزایش دهد. او میتوانست با شرکت در کلاس های رانندگی و خلبانی، مهارت های خود را در کنترل وسایل نقلیه بالا ببرد، با شرکت در باشگاه های بدنسازی و کلاس های شنا و هنرهای رزمی، توانایی های بدنی خود را بهبود بخشد و با استفاده از خالکوبی ها و مدلهای متفاوت مو، جذابیت ظاهری خود را بیشتر کند. قابلیت های ارتقا دادن به بدن CJ محدود نمیشد. او میتوانست اتومبیل های دلخواه خود را به گاراژ های مخصوص برده و از فنر بندی گرفته تا رنگ آنها را تغییر دهد.
San Andreas بسیار بزرگ و پهناور بود. (حدود 5 برابر بزرگتر از Vice City) ایالت از 3 شهر اصلی Los Santos (برگرفته از Los Angeles)، San Fierro (برگرفته از San Francisco) و Las Venturas (برگرفته از Las Vegas) و مناطق بیرون شهری و روستایی تشکیل شده بود. بازی در شهر Los Santos شروع میشد و با پیشرفت در داستان، مناطق دیگر (که در ابتدا قابل دسترسی نبودند) آزاد میشدند. جابجایی های بین مناطق مختلف برخلاف نسخه قبل، به هیچ گونه بارگذاری نیاز نداشت و CJ بدون هیچ وقفه ای در محدوده بازی تردد میکرد. (بارگذاری های بازی به صحنه های منتقل شدن از یک لوکیشن خارجی به داخلی یا برعکس خلاصه میشد) دنیای بازی، زنده تر از هر زمان دیگر بود، هوش مصنوعی شهروندان افزایش یافته بود و در برابر کوچکترین عمل های تهدید آمیز بازیباز عکس العمل نشان میدادند.

وسایل نقیله نیز بسیار بیشتر و گسترده تر از قبل شده بودند و بازیباز میتوانست به روش های متخلفی خود را از یک نقطه، به نقطه ای دیگر برساند. اتومبیل، دوچرخه، موتور سیکلت، هواپیمای شخصی، جت جنگی، تانک، هلیکوپتر و ... از جمله این وسایل بودند. بازیباز حتی میتوانست با استفاده از قطار در دنیای بازی جابجا شود و به دلخواه به نشستن و تماشای طبیعت بپردازد و یا حتی قطار را به سرقت ببرد.
به لطف نقشه بزرگ بازی، ماموریت های فرعی هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی، پیشرفت قابل توجهی داشتند. کشیدن گرافیتی (Graffiti) گنگ (Gang) خود، جنگ بین گنگ ها و تصاحب مناطق مختلف، سرقت های شبانه از منازل شهروندان و ... تنها بخشی از این ماموریت ها بودند. برای اولین بار در سری قابلیت عضو گیری به بازی اضافه شده بود و CJ میتوانست اعضای گنگ Grow Street را برای انجام ماموریت های مختلف، در کنار خود داشته باشد. فعالیت های فرعی بازی نیز افزایش چشمگیری داشتند. قمار، رقص، بیلیارد، شرط بندی، شرکت در مسابقات دوچرخه سواری، شنا، اتومبیل رانی و رقابت های چندگانه تنها قسمتی از فعالیت هایی بودند که میتوانستند بازیباز ها را تا ساعت ها سرگرم کنند.
GTA: San Andreas نیز همانند GTA های قبلی، مشکلات بعد از عرضه فراوانی داشت. در بسیاری از کشورها، فروش بازی ممنوع اعلام شده بود و جرایم سنگینی برای فروشندگان متخلف در نظر گرفته شده بود. اتفاقات “Hot Coffee” (وجود برخی محتویات بزرگسالانه مخفی در بازی که بوسیله یک Modder هلندی آزاد شده بود، باعث تغییر رده بندی سنی بازی از M (افراد بالغ) به AO (فقط برای بزرگسالان) و بوجود آمدن موانع زیاد در فروش بازی شده بود.) نیز بر بیشتر شدن این مشکلات دامن زده بود. با وجود تمامی این مشکلات، Grand Theft Auto: San Andreas عنوان پرفروش ترین بازی تاریخ PlayStation 2 را ازآن خود کرد. GTA: SA نقطه اوج سری بود. آزادی عمل بی نظیر سن آندریاس را به یک سبک زندگی تبدیل کرده بود. یک سبک زندگی بزرگسالانه.
رویای آمریکایی | Grand Theft Auto IV
چند سال از شروع نسل هفتم بازی های رایانه ای گذشته بود و صنعت تشنه تجربه یک GTA جدید بود. یک GTA که آزادی را در مقیاس تکنولوژی نسل جدید به ارمغان آورد. سال 2008، راکستار به انتظار ها خاتمه داد و چهارمین نسخه اصلی از سری را منتشر کرد. نسخه ای که ساخت آن نزدیک به 100 میلیون دلار هزینه داشت و یکی از پرخرج ترین عناوین تاریخ این صنعت بود.
داستان بازی، سرگذشت یک مهاجر اهل اروپای شرقی بنام Niko Bellic را دنبال میکرد. فردی که بدنبال دعوت پسر عموی خود (Roman Bellic) به آمریکا رفته بود تا یک زندگی ایده آل و رویایی را تجربه کند. نیکو پس از رسیدن به آمریکا، متوجه میشود که تمام خانه های بزرگ، ماشین های گران قیمت و ... که به او وعده داده شده بود، فقط یک رویاست و زندگی رومن کوچکترین شباهتی به آنچیزی که در نامه ها و تماس های تلفنی گفته شده بود، ندارد. حالا تنها انگیزه نیکو از ماندن در آمریکا، پیدا کردن و کشتن فردی است که در زمان جنگ، به آنها خیانت کرده بود و بسیاری از هم رزم های نیکو را به کشتن داده بود.
سری GTA بار دیگر به شهر Liberty City برگشته بود. شهری که به عبارتی، نقطه آغاز سری در هر نسل بوده است. شهر آزادی اینبار، مدرن تر از همیشه بود. داستان بازی در سال 2008 به وقوع میپیوست و تابلو های تبلیغاتی بزرگ و رنگارنگ، سرتاسر شهر را پوشانده بود. Liberty City از 4 منطقه مختلف تشکیل شده بود. این مناطق، Broker، Dukes، Bohan و Algonquin نام داشتند که به تریتیب از مناطق Brooklyn، Queens، Bronx و Manhattan شهر نیویورک برگرفته شده بودند. Liberty City از نظر ابعاد، هم اندازه San Andreas بود. با این تفاوت که تمام مناطق روستایی و بیرون شهری آن، خالی نبودند و قسمتی از شهر بزرگ LC بود.
GTA IV از موتور جدید و اختصاصی RAGE (Rockstar Advanced Game Engine) و همچنین Euphoria بهره میبرد. استفاده از موتور جدید، تغییرات زیادی را در ساختار بازی بوجود آورده بود. بازی از نظر بصری پیشرفت فوق العاده ای کرده بود و شهر Liberty City بسیار با جزئیات طراحی شده بود. IV نیز همانند San Andreas، هیچ گونه بارگذاری -در حین جابجایی در شهر- نداشت با این تفاوت که دیگر بارگذاری های تغییر لوکیشن هم از بین رفته بودند و وارد شدن از یک لوکیشن بیرونی به یک لوکیشن داخلی بدون هیچ وقفه ای صورت میگرفت. به لطف استفاده از Euphoria سیستم انیمیشن های از پیش نوشته شده (Pre-Written)، به انیمیشن های قانونی (Procedural یا به عبارتی سیستمی که در آن انیمیشن ها با پیروی از قانون های خاص و تعیین شده اجرا میشوند) تغییر یافته بود. برای مثال در صحنه های به سرقت بردن اتومبیل ها، زمانی که نیکو، راننده ای را از اتومبیل خود و از طریق پنجره بیرون میکشید، راننده با گرفتن قسمت های مختلف اتومبیل، سعی میکرد از بیرون کشیده شدنش ممانعت کند و یا صحنه های تصادف نیکو با یک اتومبیل که بسته به شدت و زاویه برخورد، بدن نیکو عکس العمل نشان میداد. مزایای استفاده از موتور جدید به موارد ذکر شده خلاصه نمیشد. تنوع انیمیشن های بازی، به شکل مثال زدنی افزایش یافته بود و تقریبا برای انجام هر عملی، چندین انیمیشن وجود داشت. این عامل به خودی خود عمق جالب توجهی به ساده ترین کارها داده بود. شاید بهترین مثال، دزدیدن اتومبیل های مختلف باشد که با توجه به مدل و زمان ساخت آنها، با روش های مختلفی صورت میگرفت. این تنوع در مورد NPC ها نیز صادق بود. افراد مختلف شهر در قسمت های مختلف آن، به کارهای مختلفی مشغول بودند. برای مثال ممکن بود در حین گردش در شهر، شهروندی را ببینید که در حال تعمیر اتومبیل خود بود و یا گروهی از افرادی را مشاهده کنید که در حال صرف عصرانه بودند. تمامی این ها به هر چه زنده تر شدن شهر کمک شایانی کرده بودند.
وسایل نقلیه بازی نسبت به San Andreas کم تنوع تر شده بودند. با این حال لیست این وسایل کماکان پر بار بود. دوچرخه ها و هواپیما ها حذف شده بودند و بازیباز میتوانست بوسیله اتومبیلهای مختلف، موتور سیکلت ها و اتوبوس ها، قایق ها و هلیکوپتر ها و ... در سطح شهر تردد کند. حتی میتوانست در صورت خسته بودن سوار تاکسی یا مترو شده و با تکیه دادن به صندلی آن، قسمت های مختلف شهر را نظاره کند.

GTA IV دارای لیست فعالیت های فرعی بلند بالایی بود که میتوانست بازیباز، با انجام آنها برای ساعت ها سرگرم شود. نیکو میتوانست به تماشای برنامه های مختلف تلویزیون بنشیند، وبگردی کند، بیلیارد، دارت و یا بولینگ بازی کند، در مسابقات اتومبیل رانی غیرقانونی و تور های گردش شهر شرکت کند، به انجام بازی های آرکید بپردازد، به تئاتر رفته و نمایش های زنده را نظاره کند، با دوستان خود تماس گرفته و با آنها برای گردش قرار گذاشته و یا به گفت و گویی ساده بسنده کند.
GTA IV رکورد های تجاری را پشت سر هم می شکست. بازی در روز اول عرضه، بیش از 3.6 میلیون نسخه فروش داشت که این تعداد تا پایان هفته اول به 6 میلیون نسخه رسید و با فروشی نزدیک به 500 میلیون دلار رکورد فروش روز اول و هفته اول را به نام خود ثبت کرد. بازی در انگلستان، فروشی بیش از 631000 نسخه را در روز اول تجربه کرد و توانست لقب پرفروش ترین عنوان روز اول تاریخ انگلستان را که قبلا در اختیار GTA: San Andreas قرار داشت، ازآن خود کند. موفقیت های بازی به بعد تجاری آن خلاصه نمیشد. بسیاری از مجلات و سایت های معتبر به بازی نمره کامل دادند و GTA IV را به عنوان برترین بازی سال انتخاب کردند. بازی در نهایت با کسب میانگین 97 در سایت Metacritic، عنوان بهترین بازی تاریخ Xbox 360 و PS3 را ازآن خود کرد. تمامی موارد ذکر شده یک حقیقت را نشان میدادند. اینکه روند صعودی راکستار با شیب بسیار تندی ادامه داشت.
جاه طلبانه تر از همیشه | Grand Theft Auto V
در اکتبر 2011، وبسایت راکستار در اقدامی غافلگیرکننده تصویر صفحه اول خود را تغییر داد. البته تغییر دادن تصویر صفحه اصلی کار عجیبی نبود، تصویر عوض شده قسمت عجیب کار بود. تصویری که از پنجمین نسخه اصلی سری Grand Theft Auto پرده برداشت. به فاصله چند ماه اولین اطلاعات و تصاویر بازی منتشر شد و بازیبازان سرتاسر دنیا را بیش از پیش تشنه تجربه این عنوان کرد. جاه طلبی ها و بلندپروازی های راکستار کماکان فروکش نکرده بود و این، بهترین قسمت داستان بود.
برای اولین بار در تاریخ سری، بازی دارای 3 شخصیت اصلی است. Michael، Franklin و Trevor که هر سه دارای یک نکته مشترک هستند، اینکه مشکل اصلی هیچ یک از آنها، پول نیست و هر سه آنها، به خاطر مسئله ای نامشخص به مسیری که در داستان GTA V در پیش گرفته اند، هدایت شده اند. مایکل یک سارق حرفه ای بازنشته حدودا 40 ساله است که در زندگی شخصی خود با مشکل روبروست. ترور یکی از همکاران سابق مایکل است که از مشکلات روانی شدیدی رنج میبرد. مشکلاتی که اعتیاد او به مواد مخدر، به آنها دامن میزند. فرانکلین سومین شخصیت اصلی بازی، در یک نمایشگاه اتومبیل مشغول به کار است. او در ابتدای بازی هیچگونه آشنایی با دو شخصیت دیگر ندارد و در جریان بازی با آنها آشنا میشود.
هر یک از سه شخصیت اصلی بازی دارای دسته ای از توانایی ها و مهارت ها هستند که بعضی از آنها، منحصربفرد است. برای مثال مایکل درای توانایی Bullet-Time (تیراندازی در زمان آهسته) است در حالی که توانایی فرانکلین در آسته کردن زمان، محدودبه رانندگی است. ترور هیچ گونه توانایی مربوط به آهسته کردن زمان ندارد اما در درگیری های تن به تن بی رقیب است. بازیباز در هر زمانی که بخواهد میتواند بین این سه نفر یکی را انتخاب کرده و به بازی بپردازد.
گیم پلی بازی دچار تغییرات شگرفی شده است. شاید مهمترین این تغییرات، قسمت تیراندازی بازی باشد که از سیستم تیراندازی مشابه Max Payne 3 بهره میبرد. راکستار امیدوار است تا با استفاده از این سیستم، مشکلات بخش تیراندازی که سری از بدو بوجود آمدنش با آن دست و پنجه نرم میکند را برطرف سازد.

اتفاقات بازی در شهر Los Santos ایالت San Andreas رخ میدهد. لوس سانتوسی که حالا به یک شهر پرجمعیت و بزرگ مدرن تبدیل شده است. نقشه بازی علیرغم کمتر شدن تعداد شهر ها (San Fierro و Las Venturas در بازی حضور ندارند) به شکل باورنکردنی بزرگ است. برای هرچه بهتر درک کردن بزرگی نقشه، کافی است نقشه دو عنوان Open-World قبلی راکستار (GTA IV و Red Dead Redemption) را با هم ترکیب کنید. دنیای GTA V 3.5 برابر بزرگتر از آن است. البته اگر قسمت های زیردریایی طراحی شده را هم محاسبه کنیم، این مقدار به 5 برابر میرسد. تمامی قسمت های این دنیای عظیم با بالاترین سطح جزئیات ممکن طراحی شده است و بازی از نظر بصری نیز بسیار شگفت انگیز است.
GTA V دارای کلکسیونی از سرگرمی ها و فعالیت هایی است که بازیباز را میتواند برای ساعت ها مشغول کند. خرید و فروش سهام و اتومبیل، مسابقات دوچرخه سواری، اتومبیل رانی، موتورسوانی، قایق رانی، جت سواری، تنیس، گلف، مچ اندازی، شکار حیوانات، پرش از ارتفاع، مسابقات دو و ... تنها قسمت کوچکی از این سرگرمی هاست. شاید بتوان گفت که GTA، مخلوطی از چندین بازی ساخته شده تاریخ است. مخلوطی که GTA را به یک شبیه ساز زندگی تبدیل کرده است.

در بازه زمانی تقریبا 16 ساله، Grand Theft Auto صنعت بازیها را دچار تحولات عظیمی کرد. بازیها را بزرگتر کرد، جذاب تر کرد و از همه مهمتر بر این نکته تاکید کرد که بازیها فقط برای کودکان نیستند. سری که روزگاری به عنوان یک بازی کوچک و جذاب بود و حالا به یک ابرغول صنعت بازیها تبدیل شده و احترام بی نظیری را برای استودیو راکستار به همراه آورده است. اکنون و در آستانه عرضه GTA V، دنیا منتظر است. منتظر بازگشت به شهری که مدت زمان زیادی از زندگی خود را در آن گذرانده اند، منتظر فرصت بازدید از کوچه ها و خیابان هایی که دوران کودکی و نوجوانی خود را در آنها گذرانده اند. منتظر فرصت بودن در Grove Street.
نظرتون راجب مقاله چیه؟
با کدوم سری بیشتر خاطره دارید؟
اگه مقاله رو دوست داشتید لایک کنید.