جزایر فالکلند (به انگلیسی: Falkland Islands) (به اسپانیایی: Islas Malvinas جزایر مالویناس) مجموعه جزایری در آمریکای جنوبی است که در اقیانوس اطلس جنوبی قرار گرفته، و مرکز آن شهر استنلی است. این جزایر به بریتانیا تعلق دارند. جنجال بر سر کشف و سپس استعمار جزایر فالکلند بین اروپاییان وجود داشته است. در زمانهای مختلف جزایر تاسیسات فرانسوی، بریتانیایی، اسپانیایی و آرژانتینی داشته است. بریتانیا حاکمیت خود را در سال ۱۸۳۳ بر این جزایر تثبیت کرد، اگرچه آرژانتین ادعای خود را بر این جزایر حفظ کرد. در آوریل ۱۹۸۲ نیروهای ارژانتینی جزایر را اشغال کردند اما مدیریت بریتانیا دو ماه بعد در پایان جنگ فالکلند بر جزایر احیا شد. تقریبا تمام فالکلندیها مایلند که این مجمع الجزایر جز قلمرو بریتانیا باقی بماند. با این حال حق حاکمیت بر این جزیره به عنوان یک اختلاف ادامه دار بین انگلستان و آرژانتین باقیمانده است. جمعیت (۳۳۹۸ نفر در سال ۲۰۱۶) در درجه اول از بومیان جزیره فالکلند تشکیل شده که اکثرا دارای لهجه بریتانیایی هستند. گروهای دیگر قومیتی شامی فرانسویها، جبل الطارقیها و اسکاندیناویها می باشند. مهاجرت از انگلستان، جزایر آتلانتیک جنوبی سنت هلن و شیلی روند کاهش جمعیت جزیره را معکوس کرده است. زبان غالب و رسمی انگلیسی است و به موجب فرمان ۱۹۸۳ فالکلندیها شهروند انگلستان محسوب میشوند. این جزایر در مرز مناطق آب و هوایی زیر قطبی اقیانوسی و توندرا قرار داشته و هردو جزیره اصلی مناطق کوهستانی با ارتفاع بالغ بر ۷۰۰ متر دارند که میزبان جمعیتهای بزرگی از پرندگان هستند. اگر چه خیلی از آنها به خاطر رقابت از طرف گونه های معرفی شده بومی جزیره نیستند. فعالیتهای اقتصادی جزیره شامل ماهیگیری، توریسم و پرورش گوسفند با تاکید بر صادرات پشم با کیفیت میباشد. کاوش نفت با مجوز دولت جزایر فالکلند به علت اختلافات دریایی با آرژانتین محل اختلاف باقیمانده است. جزایر فالکلند دربرگیرندهٔ دو جزیرهٔ بزرگ و مهم فالکلند خاوری و فالکلند باختری و نزدیک به ۷۷۶ جزیرهٔ کوچک است، که روی‌هم‌رفته ۱۲٬۱۷۳ کیلومتر مربع پهناوری دارند و در فاصلهٔ ۴۸۳ کیلومتری کرانه‌های خاوری آرژانتین قرار گرفته‌اند.
نام پارسی آن برگرفته از انگلیسی است. بر سر نام‌گذاری جزایر و هم چنین تقدم در اکتشاف جزایر اختلاف بسیار است. بر اساس روایت انگلیسی، ناخدای انگلیسی جان استرانگ این جزایر را در ۱۶۹۰ کشف کرد و به احترام آنتونی کری، پنجمین وایکانت فالکلند در اسکاتلند این نام را بر این جزایر گذاشت.نامهای دیگر جزیره عبارتند از :
- جزایر مالویناس (Islas Malvinas در زبان اسپانیایی، در فرانسوی "Malouines"): این نام را ملوانان فرانسوی در ۱۶۹۰ به این جزایر دادند. این نام از نام سنت مالو در بریتانی فرانسه گرفته شده‌است.
- جزایر سبالد (Sebald Islands نامی فراموش شده): از هلندی و به افتخار سبالد دویرت.
شبه جزیره فالکند به پنگوئن هایش معروف است پرندگانی که تعداد آن ها در جزیره تا همین چند صد سال میلیونی بود اما دست تقدیر اتفاقات بدی را برای آن ها رقم زد. ماجرا به قرن ۱۸ برمی گردد، در آن زمان صنعت جدیدی به اسم روغن نهنگ رواج زیادی پیدا کرده بود و افراد زیادی به صید نهنگ مشغول شده بودند. از طرفی موقعیت جغرافیایی شبه جزیره فالکند جایی ایده آل را برای صید نهنگ و گرفتن روغن نهنگ ایجاد کرده بود. برای تهیه ی روغن نهنگ باید چربی این جانور در ظرف های بزرگ و پر از آب بر روی آتش قرار می گرفت اما جزایر فالکلند یک بدی بزرگ دارند: کاملا خالی از درخت اند و تنها پوشش گیاهی این جزیره بوته های کوتاهی هستند که در برابر وزش باد مقاومند و البته اصلا به درد سوخت نمی خورند! بدون چوب صیادان نهنگ چطور می توانستند آتش روشن کنند؟ آن ها به سراغ پنگوئن ها رفتند چون این جزیره پر از پنگوئن است و از طرفی در زیر پوست پنگوئن ها مقدار زیادی چربی هست. صیادان نهنگ این واقعیت را می دانستند که این چربی کاملا قابل اشتعال است و می تواند جانشین مناسبی برای سوخت باشد! این که پنگوئن ها رام هستند و نمی توانند پرواز کنند هم باعث می شد تا به راحتی شکار شوند. برای همین هر وقت که سوخت کافی برای روشن ماندن آتش نبود صیادان نهنگ چند تا پنگوئن را به جای سوخت در آتش می انداختند! تا زمانی که تجارت روغن نهنگ از رونق بیفتند میلیون ها پنگوئن در این جزیره شکار شدند. ۳۰۰ سال پیش قبل از اینکه پای اروپایی ها به این شبه جزیره باز شود ۱۰ میلیون پنگوئن در این محل زندگی می کردند اما بعد از مدتی جمعیت آن ها ۹۵ در صد کاهش پیدا کرد. آرژانتین که همیشه می خواست این شبه جزیره را به سرزمین خود برگرداند برای اینکه دست بریتانیا را از سرزمین هایی که تصرف کرده بود کوتاه کند حدود ۲۰ هزار مین را در امتداد ساحل و چراگاه های نزدیک پایتخت کار گذاشت اما در نهایت هم نتوانست این شبه جزیره را برای خودش کند. بعد از پایان جنگ بریتانیا تلاش کرد تا این مناطق را پاکسازی کند اما این کار پر زحمت و خطرناک بود برای همین بریتانیا تصمیم گرفت تا این مناطق را فنس کشی کند و با قرار دادن تابلوهای هشدار مردم را از این مناطق دور نگه دارد. از آن جایی که آدم ها از ترس به این مناطق نزدیک نمی شدند اینجا کم کم به منطقه ای امن برای زندگی پنگوئن ها تبدیل شد. این پرنده ها آنقدر سبک اند که راه رفتن آن ها در این مناطق اصلا باعث عمل کردن بمب ها نمی شود برای همین پنگوئن ها به راحتی در منطقه ای امن و امان در پشت فنس ها زندگی می کنند پس تعجبی ندارد که در طول ۳۰ سال گذشته جمعیت آن ها روز به رو بیشتر شده به طوری که امروز یک میلیون پنگوئن در این شبه جزیره زندگی می کنند. این منطقه ی محافظت شده ی عجیب آنقدر برای اکوتوریسم جذابیت دارد که هیچ کس اقدامی برای پاکسازی جزایر فالکلند نمی کند. جزایر فالکند در احاطه ی اقیانوس اطلس جنوبی قرار گرفته و تا شرق پاتاگونیا ۴۹۰ کیلومتر فاصله دارد. خیلی ها به این شبه جزیره می روند تا پنگوئن های تماشایی، فوک ها و البته پرندگان دریایی را تماشا کنند. اینجا پر از پرندگان دریایی نادری هست که دوستداران طبیعت را به این منطقه می کشاند.
جنگ فالکلند (به انگلیسی: Falklands War) (به اسپانیایی: Guerra de las Malvinas / Guerra del Atlántico Sur) جنگی بود که در سال ۱۹۸۲ در زمان نخست‌وزیری مارگارت تاچر در بریتانیا بین این کشور و آرژانتین برسر مالکیت جزایر فالکلند و جزایر جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی درگرفت. این نبرد ۷۴ روز ادامه داشت و به مرگ ۲۵۵ بریتانیایی و ۶۴۹ آرژانتینی انجامید. جنگ با حمله و اشغال جزایر فالکلند توسط آرژانتین آغاز شد و با تسلیم این کشور پایان یافت. این جزایر هم چنان متعلق به بریتانیا است. جنگ فالکلند با آرژانتین در سال ۱۳۶۱ بر سر جزایر مالویناس یا به قول انگلیسی‌ها فالکلند، نماد ناسیونالیسم مارگارت تاچر بود. شخصاً از سربازان انگلیسی که در نبرد با آرژانتین کشته شده بودند تجلیل می‌کرد و به دیدار خانواده‌ها و بازماندگان آنان می‌رفت. جزایر مالویناس یا فالکلند ۴۰۰ کیلومتر با سواحل آرژانتین فاصله دارند و انگلیس از سال ۱۸۳۳ بر این جزایر حاکمیت دارد. در همه‌پرسی سال ۲۰۱۳ میلادی که در مجمع الجزایر فالکلند برگزار شد، ساکنان این جزایر به‌طور گسترده حمایت خود را از وابستگی سرزمین خود به نظام پادشاهی بریتانیا اعلام کردند. شکست آرژانتین در این جنگ منجر به سرنگونی حکومت دیکتاتوری نظامی ژنرال لئوپولدو گالتیری شد، که بعداً به علت «بی کفایتی» در حین جنگ، در بوئنوس آیرس زندانی شد. مجمع الجزایر مالویناس یا فالکلند که در ۱۳ هزار کیلومتری خاک بریتانیا و ۴۸۰ کیلومتر با آرژانتین فاصله دارند، مورد اختلاف این دو کشور است. این جزایر، از دو جزیره بزرگ فالکلند غربی و شرقی و صدها جزیره کوچک دیگر تشکیل شده‌است و انگلیسی‌ها این جزایر را در سال ۱۸۳۳ میلادی اشغال کردند. دولت آرژانتین، جزایر مالویناس که هم اینک نزدیک به ۳ هزار نفر جمعیت دارد را منطقه‌ای اشغال شده می‌داند که مالکیت آن باید به این کشور بازگردانده شود اما انگلیس این مسئله را رد می‌کند. در سال ۱۹۸۲ میلادی آرژانتین به این جزایر حمله کرد اما انگلیس در جنگی شدید و کوتاه مدت (۷۴ روز) که حدود ۹۰۰ کشته داشت (۶۴۹آرژانتینی و ۲۵۵انگلیسی) دوباره جزایر را پس گرفت. اختلافات بین دو کشور از سال ۲۰۱۰ میلادی از زمانی که انگلیس اقدام به اکتشاف نفت و گاز در اطراف این جزایر کرد و چند ماه پیش از آن هم کشتی‌های نظامی خود را به این سوی این منطقه گسیل داشت، افزایش پیدا کرد. آرژانتین در همان زمان علیه عملیات حفاری نفتی شرکت‌های انگلیسی در آبهای ساحلی جزایر مالویناس (فالکلند)، اقدامات حقوقی در سطح بین‌المللی شروع کرد. به گزارش منابع انگلیسی، پنج شرکت بزرگ نفتی با نامهای 'پرمیراویل'، 'راک هوپر'، شرکت نفت و گاز فالکلند و شرکت بین‌المللی 'ادیسون' در میان شرکت‌هایی بودند که دولت آرژانتین علیه آنها طرح شکایت کرد.
اگرچه ممکن است قوم فوجیون Fuegians در دوران ماقبل تاریخ از این جزایر دیدن کرده باشند اما هنگام حضور اروپاییان در جزایر فالکلند ، این جزایر خالی از سکنه بودند. درباره کشف این سرزمین اتفاق نظر وجود ندارد اما اولین ورود قطعی یک اروپایی به فالکلند را کاپیتان جان استرانگ John Strong انجام داد و در سال 1690 که راهی پرو و شیلی بود در میانه راه این جزیره را مشاهده کرد. جزایر فالکلند تا زمان تاسیس بندر لوئیس Port Louis در فالکلند شرقی توسط کاپیتان فرانسوی Louis Antoine de Bougainville در سال 1764 و بندر اگمونت Port Egmont توسط کاپیتان انگلیسیJohn MacBride در سال 1766 خالی از سکنه بود. مشکلات در جزیره از هنگامی شروع شد که اسپانیایی ها در سال 1770 بندر اگمونت را تصرف کردند. شهرک های اسپانیایی و انگلیسی تنها تا سال 1774 در جزایر زندگی مسالمت آمیزی با یکدیگر داشتند. تا چند دهه حضور نظامی انگلیس و اسپانیا در جزیره از بین رفته بود و فقط کشتی ها از جزایر بازدید می کردند.
از دهه 1820 حضور آرژانتینی ها در جزیره بیشتر شد. آنها که جزیره را بدون ساکن دائمی یافتند تلاش بر سکونت در این جزایر و تجارت دریایی بر اساس ماهیگیری و شکار نهنگ شدند. با این حال در سال 1832 با حضور دوباره انگلیسی ها در جزیره تنش ها میان آرژانتین و انگلیس درگرفت. در سال 1840، این جزایر به قلمرو انگلستان اضافه شد و بندر جکسون به عنوان پایگاهی برای مهاجرات تعیین شد. بعدتر بندرجکسون که امروزه استنلی نام دارد در سال 1845 پایتخت این جزایر شد.
پایتخت فالکلند در ابتدا به دلیل تلفات بارها شهرت منفی بین دریانوردان داشت اما موقعیت خوب جغرافیایی جزیره باعث شکل گیری درآمدهایی از طریق ساخت و ساز کشتی ، تعمیرات آن و فروش وسایل موردنیاز دریانوردی در این جزایر شد. کمپانی جزایر فالکلند نیز به مرور مردم را به دامداری و بالاخص نگهداری از گوسفند شویوت Cheviot sheep تشویق کرد تا با این نژاد از گوسفند که پشم های مرغوبی دارد تجارت پشم در جزایر شکل بگیرد. کمپانی جزایر فالکلند بیش از یک قرن در جزیره به بیزینس مشغول بود و اکثر املاک جزیره را خریداری کرد و به دادوستد پشم با انگلستان نیز ادامه می داد.
جزایر فالکلند نقش مهمی در پیشبرد منافع انگلستان در موارد مختلف داشته است. در نیمه اول قرن 20 ، فالکلندها نقش مهمی در ادعاهای سرزمینی انگلیس در مورد قلمرویی در قطب جنوب داشتند.فالکلند همچنین در جنگ های جهانی با پایگاه نظامی که در خود داشت به ارتش انگلستان کمک شایانی کرد. در جنگ جهانی اول در جزایر فالکلند در دسامبر 1914 ، یک ناوگان نیروی دریایی سلطنتی یک اسکادران سلطنتی آلمان را شکست داد. در جنگ جهانی دوم نیز یک کشتی انگلیسی بعد از صدمه دیدن در این جزیره لنگر انداخت و تعمیر شد.
جزایر فاکلند یک سرزمین خودگردان در قلمرو فرادریایی انگلستان می باشد. براساس قانون اساسی 2009 ، این جزایر دارای خودگردانی داخلی کامل هستند. انگلستان مسئول امور خارجه است و قدرت خود را "برای محافظت از منافع انگلستان و اطمینان از احاطه كامل دولت بر سرزمین" حفظ می كند. پادشاه انگلیس رئیس دولت است و اختیارات اجرایی او توسط فرماندار منصوبش به مرحله اجرا می رسد. سیستم قضایی این جزایر همانند انگلستان می باشد.
انگلستان و آرژانتین هر دو ادعای مالکیت بر این جزایر را دارند. انگلستان ادعا دارد از سال 1833 حق مالکیت بر جزیره را بر اساس موارد مندرج در منشور سازمان ملل دارد اما آرژانتین ادعا دارد که هنگام استقلالش از اسپانیا در 1816 ، این جزایر را از اسپانیا به دست آورده است. در مارس 2013 ، جزایر فالکلند همه پرسی خود را برای وضعیت سیاسی خود برگزار کرد که 99.8 از مردم خواستار اداره سرزمین زیرنظر انگلستان بودند.
آب و هوای جزیره سرد با اقیلم اقیانوسی و طوفانی است. بارش باران در نیمی از سال رخ می دهد و به طور متوسط 610 میلی متر (24 اینچ) است. متوسط دمای ماهانه در استنلی مرکز جزایر، از 9 درجه سانتیگراد (48 درجه فارنهایت) اوایل سال تا -1 درجه سانتیگراد (30 درجه فارنهایت) متفاوت است. اگرچه طوفان های بسیاری در این جزایر ثبت شده اما شرایط جزیره اکثرا آرام است.
جزایر فالکلند از نظر زیست جغرافیایی بخشی از قطب جنوب محسوب می شود اما جانوران و گیاهان مشابهی با منطقه پاتاگونیا دارند. پرندگانی که در خشکی زندگی می کنند اکثر جمعیت پرندگان این جزایر را تشکیل می دهند. بندپایان نیز تنوع قابل توجهی در جزایر دارند. تنها پستاندار بومی جزایر گرگ فالکلند نام داشت که در سال ۱۸۷۶ میلادی منقرض شد. پستانداران دریایی زیادی در جزیره وجود دارند که از قابل توجه ترین آنان می توان به فک فیلی جنوبی Southern elephant seal و فک خزپوش آمریکای جنوبی South American fur seal اشاره کرد.
از زمان پایان جنگ فالکلند در سال 1982 ، فعالیت اقتصادی این جزایر به طور فزاینده ای معطوف به اکتشاف میدان نفت و گردشگری شده است. شهرک بندری استنلی بعد از افزایش جمعیت با مهاجرت های مختلف ، تمرکز اقتصادی جزایر را بدست آورده است. ترس از وابستگی به صنعت ماهیگیری و نوسانات قیمتی آن باعث علاقه جزیره به اکتشاف نفت شده است. گردشگری نیز از طریق جذب علاقمندان به اکتشاف در قطب جنوب، ماهیگیری و غواصی رونق پیدا می کند. عمده صادرات این جزایر شامل پشم ، پوست و ماهی است. عمده واردات آنها نیز شامل سوخت ، مصالح ساختمانی و پوشاک است.
جمعیت جزایر فالکلند بیشتر از مهاجران اسکاتلندی و ولزی تبار تشکیل شده است که از سال 1833 در قلمرو ساکن شدند. دیگر افراد جزیره نیز از نژاد انگلیسی - فرانسوی ، جبل الطارق ، اسکاندیناویایی و آمریکای جنوبی هستند. در سال 1983 ، حق تابعیت کامل انگلیس به مردم جزایر فالکلند اعطا شد. جزایر فالکلند از تراکم جمعیتی کمی برخوردار است. در سرشماری سال 2012 ، بیشتر ساکنان جزیره خود را مسیحی (66 درصد) معرفی کردند و بعد از آن افرادی که هیچ وابستگی مذهبی ندارند (32 درصد) جمعیت دینی جزایر را تشکیل داده اند. 2 درصد باقیمانده را پیروان سایر ادیان تشکیل می دهند.
فرهنگ جزایر فالکلند براساس فرهنگ انگلیسی می باشد اما از اسپانیایی های آمریکای جنوبی نیز تاثیر پذیرفته است. زبان مردم انگلیسی است اما اسپانیایی زبان هایی نیز در آن وجود دارد. غذاهای فالکلندی اغلب از سبزیجات داخلی ، گوشت بره محلی ، گوشت گوسفندی ، گوشت گاو و ماهی تشکیل می شوند و بین وعده هم بیسکوییت و چای خورده می شود.
نشان ملی این جزایر در 29 سپتامبر 1948 تصویب شد. این نشان حاوی یک سپر است که در آن یک قوچ در چمن قرار دارد و یک کشتی قایقرانی در زیر آن قرار دارد. این کشتی نشان دهنده کشتی دزیره به رهبری جان دیویس مشهور است که در سال 1592 جزایر فالکلند را کشف کرده است. شعار ملی آنها Desire the Right که در نشان هم قرار دارد به معنی به پیش برو دزیره(نام کشتی) می باشد. قوچ نشان از پرورش گوسفند و نفع اقتصادی آن و چمن نیز اشاره به چمن بومی جزایر یعنی توسوک Tussock grasses دارد.
................................
آرشیو
