طرفداری- همزمان با سفر سیل عظیمی از هواداران لیورپول به سمت قطر برای تماشای بازی این هفته این تیم در رقابت های جام باشگاه‌های جهان، احتمالا کسی هزاران کارگر از مناطق بسیار فقیر دنیا که در قطر سال‌ها تحت شرایط بسیار بدی زندگی کردند تا ساختمان‌های پر زرق و برق بسازند را به یاد نخواهد داشت.
وقتی هواداران لیورپول روی صندلی ورزشگاه بین المللی الخلیفه می‌نشینند، جایی که لیورپول بازی نیمه نهایی را در آن برگزار خواهد کرد، آنها شاید ندانند هزاران کارگری که به ساخته شدن این ورزشگاه کمک کردند، در چه شرایطی بودند. جایی که آنها در اتاق‌هایی کثیف، پر از جمعیت و حتی درکنار لوله فاضلاب زندگی می‌کردند. هیچ کجای ورزشگاه قرار نیست اعلام شود که این کارگران پایین‌تر از دستمزد خود دریافت کردند، همانطوری که قرار نیست گرفته شدن پاسپورتشان، آن هم به زور، را کسی یادآور شود. هیچکس نخواهد نوشت که آنها دیگر نمی‌توانستند شغل خود را عوض کنند یا دست از کار بکشند. بر اساس اعلام عفو بین الملل، این کارگران شکل جدیدی از بردگی را تجربه کردند.
وقتی قوس ورزشگاه را می‌بینند، هواداران لیورپول احتمالا نمی‌دانند که حتی یک مهندس انگلیسی به نام زک کاکس در سال ۲۰۱۷ در اینجا سقوط کرد و مرد. فیفا شنبه اعلام کرده بود ورزشگاه اصلی بازی، استادیوم بسیار مدرن Education City یا بنیاد قطر، هنوز آماده بازی نشده است اما این ورزشگاه سابقه‌ای طولانی در ایجاد ناعدالتی و مرگ در فوتبال دارد.
راپچاندرا رومبا، کارگر ۲۴ ساله نپالی، بر اثر خفگی در یکی از کمپ‌های کارگران در دوحه جان باخت. او در همین ورزشگاه Education City مسئول داربست‌ها بود. ۶ ماه بعد از مرگش گاردین فاش ساخت قطر هیچ پولی به علت این تخلف به همسر وی نیرمالا پاکرین نداده است. همسرش در اتاق کوچکی در کاتماندو زندگی می‌کند که یک عکس از وی، همسر و فرزندش روی دیوار اتاق است. پاکرین می‌گوید کودک ۶ ساله آنها یعنی نیراج، هنوز نتوانسته با برنگشتن پدرش کنار بیاید. پسر او دائما می‌پرسد پدرم کجاست و چرا زنگ نمی‌زند.
پاکرین می‌گوید در هفته‌های اخیر، رئیس شرکتی که شوهرش را استخدام کرده به وی فشار می‌آورد تا ۱۴۰۰ پوندی که پیشنهاد شده را بپذیرد قبل از اینکه داستان بیشتر از این رسانه‌ای شود. برادرش پرادیپ می‌گوید باید برای حقوق برادرش بجنگد و اگر این را قبول کند بقیه خانواده‌های عزادار هم عذاب خواهند کشید. نیک مک‌گرین، رئیس پروژه عدالت بر متر مکعب در مورد شرایط کارگران در قطر می‌گوید: "ما با یک موقعیت ناراحت کننده روبرو هستیم که خانواده‌های کارگران فوت شده با پیشنهاداتی بسیار پایین روبرو هستند تا از شر شکایت آنها خلاص شوند. گاهی حتی به آنهاهیچ گونه پولی داده نمی‌شود. کمیته راهبری که مسئول برگزاری جام باشگاه‌های جهان است باید مسئولیت این کار را قبول کند و خسارت را جبران نماید."
پیتر مور، مدیر لیورپول از نامه مک‌گرین دفاع می‌کند و می‌گوید: "ما نظر شما در مورد لزوم تحقیقات کامل راجع به مرگ‌های ناخواسته را کاملا تایید می‌کنیم و خانواده‌های داغ‌دار باید آنچه لایقش هستند را دریافت کنند."
داستان رومبا تنها یک استثنا نیست. در سال ۲۰۱۸، ۱۱ کارگر خارجی طبق گفته کمیته راهبری جام باشگاه‌های جهان از دنیا رفتند. ۱۰ مرگ را غیر مرتبط با کار دانسته‌اند و اکثر آنها را حمله قلبی و یا مشکل تنفسی اعلام کردند. آمار کشته شدگان در سال ۲۰۱۹ هنوز منتشر نشده است.
در سال گذشته، گاردین با خانواده‌های ۵ کارگر کشته شده صحبت کرده است که رومبا یکی از آنها بود. دو نفر از آنها می‌گویند که از قطر هیچ پولی دریافت نکرده‌اند و ۳ تای آنها می‌گویند که پول بسیار کمی دریافت کردند. جوهورول اسلام، یکی از بستگان مونجورول اسلام که در قطر کشته شد می‌گوید: "مردم فقیری مانند ما قدرت گرفتن این پول را ندارند. دولت قطر ما را اصلا انسان نمی‌داند."
سخنگوی کمیته راهبری می‌گوید قطر تنها به خانواده‌هایی پول می‌دهد که بستگانشان در یک مورد "کاری" فوت شده باشد نه مرگ‌های غیر مرتبط با کار. تحقیقات گاردین نشان می‌دهد که فشار‌هایی بر لیورپول وجود دارد و هواداران و گروه‌های حقوق بشری از آنها می‌خواهند که در این بازی‌ها شرکت نکنند. مینکی وردن، مدیر یکی از کمیته‌های حقوق بشری می‌گوید بازیکنان و مدیریت لیورپول باید این مرگ‌ها را ببیند و به دنبال اصلاحات باشد. وی در گفتگو با گاردین می‌گوید:
لیورپول و بقیه تیم‌های حاضر در تورنمنت باید بدانند که کارگران مهاجر در ساختن این ورزشگاه‌ها به تعداد زیادی کشته شده‌اند و باید از هر فرصتی برای رساندن پیام خانواده‌ها استفاده کرد.
ماه پیش، پیتر مور، در مصاحبه با تلویزیون رسمی لیورپول گفت که این باشگاه در مورد مسائل قطر با جدیت تحقیق کرده است. مور می‌گوید: "ما ارگانی سیاسی نیستیم و در جایگاهی هم نیستیم که به کشور‌های مختلف برویم و اعتقادات و ارزش‌های خود را به زور به بقیه کشورها وارد کنیم."
شاید این حرف‌ها خبر بدی برای خانواده‌های داغ‌دار باشد. اسلام بنگلادشی نزدیک ۵ هزار یورو پول داده بود تا بتواند در قطر شغلی بگیرد و حتی برای این پول وام گرفت و زمین خود را فروخت. کسی که این شغل را به وی داد، وعده داده بود دستمزدی بسیار بالا به او تعلق خواهد گرفت با این حال حقوق او تنها در ماه ۱۲۵ پوند بود که حتی از پایین‌ترین نرخ کارگری هم کمتر است. نزدیکان اسلام می‌گویند قطر حتی حقوق گذشته وی را هم نداده بود.
جوهورول می‌گوید: "من به او خیلی نزدیک بودم. هیچ مریضی نداشت و گواهی پزشکی وی تاکید کرده بود که مرگ وی یک حمله قلبی بوده ولی هنوز باورم نمی‌شود."
او دلیل خوبی برای مشکوک شدن دارد. گاردین اکتبر فاش ساخت که مسئولان قطری در مورد خیلی از مرگ‌ها هیچ تحقیقی نمی‌کنند و دلیل اصلی مرگ حتی مشخص نخواهد شد. گزارشات پزشکی دائما علت مرگ را مشکلات تنفسی یا حملات قلبی ذکر می‌کنند و همه طبیعی و غیر مرتبط با کار سنگین است. البته اینها برای همیلتون که یک پاتولوژیست است، کاملا بی معنی است. وی می‌گوید: "تنها چیزی که آنها می‌گویند این است که یکی مرده چون دیگر زنده نیست. اگر یک پاتولوژیست چنین نتایجی را بگیرد، من به او توصیه میکنم باز هم بیشتر کار کند تا علت اصلی مرگ را بفهمد."
گاردین دریافته است که علت خیلی از مرگ و میر کارگران مهاجر در قطر، دمای بسیار بالا در حین انجام کار بوده است. جایگاه‌هایی که مهاجران در آن کار می‌کنند معمولا دمایی ۴۵ درجه دارند. تعداد کارگرانی که هر سال در آماده سازی جام جهانی قطر می‌میرند تنها درصد کمی از کل کارگران مهاجری است که در قطر جان خود را از دست می‌دهند. تنها ۲٪ از کارگران مهاجر قطری در ساخت ورزشگاه‌های جام جهانی ۲۰۲۲ قطر کار می‌کنند اما ده‌ها هزار کارگر دیگر مشغول کار در ساخت و ساز مراکزی هستند که مرتبط با جام جهانی ۲۰۲۲ است. مراکزی نظیر هتل‌ها، ریل آهن و جاده‌ها.
آمار دولتی هند، نپال و بنگلادش نشان می‌دهد که تعداد کشته‌شدگان این کشورها در قطر به چه عدد بالایی رسیده است. بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ حداقل ۱۰۲۵ کارگر نپالی در قطر کشته شدند که دلیل اصلی مرگ آنها در ۶۷۶ مورد "طبیعی" اعلام شده است. در سال ۲۰۱۸، بنگلادش ۱۴۹ شهروند خود را در قطر از دست داد که ۱۰۷ مرگ طبیعی اعلام شد. بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸، ۱۶۷۸ کارگر مهاجر هندی در قطر فوت شدند که ۱۳۴۵ تای آنها طبق گفته قطری ها با مرگ طبیعی از دنیا رفتند. اینها یعنی به شکل میانگین در قطر هر هفته ۴ کارگر مهاجر می‌میرد.
البته که سخنگوی کمیته راهبری می‌گوید سلامت و امنیت کارگران برای آنها "نهایت اهمیت" را دارد. سخنگوی قطری ها می‌گوید: "ما چه در مرگ‌های مرتبط با کار و چه غیر مرتبط با آن تحقیق می‌کنیم تا بدانیم کدام فاکتور ها را می‌توانیم جلوگیری کنیم. این پروسه شامل جمع‌آوری داده‌ها، آنالیز و مصاحبه با شاهدان است تا حقایق این اتفاقات مشخص شود. مسئولیت تحقیقات در مورد مرگ‌های غیر مرتبط با کار با مسئولان مربوطه است."
سخنگوی فیفا در بیانیه‌ای از طرف این ارگان گفت که در کنار شرکای داخلی خود، کاملا به امنیت حقوق بشری کارگران نظارت دارند. وی می‌گوید تمرکز شدیدی بر روی سلامت و امنیت کارگرانِ مشغول در ورزشگاه‌های جام جهانی ۲۰۲۲ وجود دارد.
گزارش اختصاصی گاردین
