اختصاصی طرفداری- رابطه بین قدرت دفاعی و قهرمان شدن (یا حداقل بالا نشین شدن در جدول) چیزی مثل دو خط موازی است؛ نمیتوان توقع داشت روزی هم را قطع کنند و تناسبشان را زیر سوال ببرند؛ حداقل در این برهه زمانی که هستیم!
از وقتی که شهر صنعتی مثل تهران برف سنگین به خود ندیده، اهمیت دادن تیمهای لیگ به خط دفاعی بیش از پیش شده است. البته وقتی که پرترافیکترین و شاید پراستعدادترین بازیکنان فوتبال ما از انتهای زمین رخ نمایی میکنند نباید چنین اتفاقی را غیرقابل پیشبینی و ماورای انتظار بپنداریم. در این بین نمیتوان منکر این شد که شهامت فوتبالما ته کشیده و لیگمان جز اندک مواردی پراست از اتوبوسهای پارک شده با رانندگان متغیر!
در لیگ هجدهم امیر قلعهنویی با آمار قابل توجه 46 گل زده، لقب زهردارترین خط حمله فصل را به جیب زد. اما شاید همین مورد تنها دستاورد سپاهانیها از فصل گذشته است. آنها هر چهقدر با کیروش استنلی آسمان خراشی میکردند بازهم زورشان به دیوار دفاعی برانکو نرسید تا دست آخر علاوه بر لیگ، در خانه جام حذفی را دو دستی تقدیم یاران سید جلال حسینی کنند. خود برانکو هم البته زخم خورده این پدیده است. جایی که سرخها در لیگ پانزدهم با خط حمله رویایی علیپور و طارمی آمار قابل توجه 50 گل را به ثمر رساندند؛ ولی خب از شما چه پنهان که فیلم کمدی خط دفاعی آن فصل پرسپولیس ذوق جام یکی از هجومیترین تیمهای لیگ را کور کرد.
همه این موارد دست در دست هم میدهند که اهمیت خط دفاعی در قهرمانی لیگ را بیش از پیش ارج بنهیم. اگر قهرمانی میخواهید یا باید به سختی گل بخورید یا مثل استقلال لیگ هشتم آنقدر حمله کنید تا بهترین خط حمله تاریخ لیگ را به نام خودتان بزنید. اما از آنجایی که این روزها مهاجمهای خیلی زهردار مثل گذشته در لیگ توپ نمیزنند، بهنظر میرسد هزینه برروی ارتقای خط دفاعی هم مقرون به صرفهتر باشد و هم کم ریسکتر! البته مطمئناً خودتان خوب میدانید قدرت دفاعی خوب هم نمیتواند تضمین صد در صدی بر قهرمانی باشد؛ میپرسید نه؟ از شفر فصل پیش و علی دایی لیگ سیزدهم بپرسید.
نگاهی به فصول گذشته؛ دفاع بهتر قهرمانی راحتتر
لیگ سیزدهم؛ اصفهان دیوار دفاعی دایی را خراب کرد
مگر میشود لیگ سیزدهم را از یاد برد؟ جایی که علی دایی همان بحث جنجالی غشکردن محسن قهرمانی را پیش کشید و تا سالها قاب جنجالی برای لنزهای دوربین فراهم کرد. فولاد خوزستان آن فصل با یک آمار متوسط توانست قهرمان لیگ شود؛ با 24 گل خورده و 36 گل زده! این در حالی است که از حیث هجومی و دفاعی، تیمهای بهتری هم به چشم میامدند. آن فصل بهترین خط دفاعی لیگ متعلق به سرخهای پایتخت با آمار 15 گل خورده بود و بهترین خط حمله را هم تیم ملوان با 40 گل زده از آن خود کرد.
لیگ چهاردهم؛ آن قهرمانی پرحاشیه
یک لیگ عجیب با اتفاقاتی که خاص کشورمان است. مطمئناً کمتر کسی است که ماجرای قهرمانی چند دقیقهای تراکتور و حواشی آن را فراموش کند. تنها نکته قاطعانه آن فصل این است که هیچ کدام از مدافعان لیگ چهاردهم فصل موفقی را با تیم خود سپری نکردند. در حالی که سپاهان با 27 گل خورده چهارمین تیم برتر از حیث خط دفاعی بود توانست با هوشیاری فرکی از پس رقبایی نظیر تراکتور و نفت تهران بربیاید. البته در این بین نمیشود از آمار فوق العاده 58 گل زده آن فصل تبریزیها با اختلاف زیاد نسبت به 46 گل سپاهان، غافل شد.
لیگ پانزدهم؛ جوهر جوانی
یکی از سورپرایز کنندهترین لیگهایی که دیدهبودیم. با وجود مدعیانی نظیر استقلال تهران، تراکتور، سپاهان و پرسپولیس این استقلال خوزستان بود که با تعدادی جوان صدر جدول را گرفت و بیخیال هم نمیشد. چیزی به عنوان خط حمله آتشین برای آن تیم چندان مطرح نبود؛ در حقیقت شاهکار عبدالله ویسی در خط دفاعی به چشم میآمد. آبیها با 14 گل خورده آماری تحسین برانگیز برجای گذاشتند. این در حالی بود که آن فصل هیچ تیمی در لیگ زیر 20 گل خورده نداشت. نزدیکترین تعقیب کننده آبیهای خوزستان، پرسپولیس هجومی آن فصل بود که با 34 گل خورده و 50 گل زده به دلیل تفاضل کمتر جام را به یکی از گمنامترین قهرمانهای لیگ واگذار کرد.
لیگ شانزدهم؛ استارت قهرمانی برانکو
لیگ پانزدهم مثل یک کلاس درس برای سرمربی کروات پرسپولیس بود؛ نشانهای از بلوغ تیمی که در نهایت لیگ شانزدهم را به راحتی تصاحب کرد. همان زمانی که برانکو با جذب فوری سید جلال حسینی عملاً به اشتباه خود در بیاعتنایی به او در فصل قبلتر اعتراف کرد. از طرف دیگر علیرضا بیرانوند هم به خدمت گرفته شد تا چهارچوب دروازه که حسابی توسط همتایان سابق او به زوال میرفت، تعمیر شود. این تغییرات نتیجه شگرفی داد. آن فصل پرسپولیس با هنرنمایی طارمی و خط دفاعی تیم، بدون رقیب عنوان قاطعانهترین قهرمانی تاریخ لیگ را تصاحب کرد. آماری تحسین برانگیز؛ 14 گل خورده و 46 گل زده.
لیگ هفدهم؛ جامی که سرخ باقی ماند
در حالی که انتظار میرفت عصاره انقلاب برانکو در پرسپولیس ته بکشد، بازهم سرخها صدر جدول را نشانه گرفتند و دست آخر غارتش کردند. آنها با 15 گل خورده و 48 گل زده از حیث حمله و دفاع بهترین بودند. این در حالی بود که ذوب آهن قلعه نویی به عنوان نزدیکترین رقیب پرسپولیس آمار دفاعی ضعیفی به جا گذاشت. استقلال گرچه سوم شد اما با 18 گل خورده از حیث آمار نزدیکترین تعقیب کننده به پرسپولیس بود و چه بسا اگر فصل را بد شروع نمیکردند اجازه دبل قهرمانی را به رقیب دیرینه خود نمیدادند.
لیگ هجدهم؛ به وقت هتریک
پرسپولیس لیگ هجدهم شاید پختهترین تیمی بود که از برانکو دیده بودیم؛ همان تیمی که فینال آسیا را تجربه کرد و حتی در روزگار بیثمر و رو به نزولشان در پایان فصل، تن به شکست نمیداد. فصل گذشته رقابت نزدیکی بین برانکو و شفر برای تصاحب بهترین خط دفاعی لیگ جریان داشت. استقلال بعد از چند فصل عملکرد نهچندان خوب خط دفاع خود، با تیم شفر به یک ثبات نسبی رسید. از آن طرف پرسپولیسیها مثل سه فصل اخیر خود با رهبری سیدجلال در این زمینه حرفهای زیادی برای گفتن داشتند. در انتهای فصل آبیهای پایتخت با 13 گل خورده بهترین خط دفاعی تاریخ لیگ را به نام خود زدند. در جایگاه بعد پرسپولیس با یک گل خورده بیشتر قرار داشت. با این وجود این یاران مرد کروات بودند که حتی با گل زده کمتر نسبت به استقلال جام قهرمانی را در شهر جم بالای سر خود بردند. دلیل این اتفاق هم کاملاً مشخص است؛ برانکو با چنگ و دندان دروازهاش را در برابر تیمهای بالای جدول ایمن کرده بود. برعکس استقلال که به رقبای مدعی امتیازهای پر و پیمان میداد!
بهترین و بدترین دفاع تاریخ لیگ
شاید بزرگترین آورده وینفرد شفر آلمانی شکستن رکورد بهترین دفاع تاریخ لیگ برتر با آمار 13 گل خورده در 30 بازی باشد. قبلتر این جایگاه در اختیار پرسپولیس برانکو و استقلال خوزستان با 14 گل خورده بود. عبداله ویسی در حالی دومین خط دفاعی برتر را خلق کرد که در لیگ دوازدهم با پیکان تهران بدترین آمار دفاعی تاریخ لیگ را با 66 گل خورده به ثبت رساند. طوری که بلافاصله بعد از اتمام نیم فصل اول مسئولان پیکان فیروز کریمی را جانشین وی کردند که البته نتوانست مانع عملکرد فاجعه ماشینسازان تهرانی شود.
نتیجه
در شش فصل گذشته لیگ، چهار قهرمانی از دل بهترینهای خطوط دفاعی بیرون آمدهاند. بررسی آمار فصول اخیر لیگ برتر نشان میدهد داشتن یک دفاع مناسب میتواند خیز بلندی برای قهرمان شدن باشد. صرفاً در حد همین خیز بلند و نه بیشتر؛ پس با چیدن اتوبوس جلوی دروازه نباید دلتان را به قهرمانی خوش کنید. اگر هم تیم محبوبتان در این زمینه لنگ میزند، باید دست به دامان مهاجمان تیمتان بشوید که شاید با گلباران رقبا این درد را درمان کنند.