سرمربیان دهه هاست که فوتبال را سر و شکل داده اند، مهندسی کرده اند و جلو برده اند اما برخی از آنها آنطور که شایسته بود، مورد توجه قرار نگرفتند که آنهارا مرور میکنیم.
بیل نیکلسون
بیل نیکلسون افسانه ای، در سال 1960، 11 دیدار نخست فصل را پیروز شدند و این تا مدتها بهترین رکورد پیروزی پیاپی در لیگ های معتبر بود. نیکلسون بیش از 300 بازی برای تاتنهام انجام داد و به همراه این تیم در سال 1950 به دسته یک آمد و در سال 1951 قهرمان دسته یک شد. اما به عنوان یک سرمربی بود که دورانی استثنایی را در تاتنهام رقم زد و اسپرز ها را به سمت قهرمانی دیگری در سال 1961 رهنمون ساخت و در مجموع هشت قهرمانی برای آنها به ارمغان آورد که شامل 1 قهرمانی لیگ برتر، 3 قهرمانی جام حذفی، 2 قهرمانی لیگ کاپ و 1 قهرمانی جام یوفا و 1 قهرمانی جام برندگان یوفا میشود و میراثی ماندگار از خود به جای گذاشت.
ویکتور ماسلوف
او را مخترع پرسینگ در فوتبال میدانند. او دومین مربی برتر تاریخ دینامو کیف بعد از والری لوبانوفسکی است. او با تیمهای دیناموکیف، تورپد مسکو و اف سی آرارات قهرمان شد و در مجموع 6 بار قهرمان لیگ شوروی شد. او اغلب به عنوان یکی از خلاق ترین و تأثیرگذارترین مربیان فوتبال در تمام دوران شناخته می شود. همانطور که گفته شد، مفهوم پرسینگ نخستین بار توسط او ابداع شد و در سیستم 4-4-2 این کار را کرد.
جاک استاین
اسطوره جاودانه سلت ها و غول سرمربیگری فوتبال اسکاتلند که در کمال شگفتی سلتیک را به افتخار اروپایی رساند. استاین معروف بود به اینکه اعصاب آتشینی دارد و بازیکنان سلتیک فکر میکردند صندلیهای ردیف اول را نمایشی را گیر آورده بودند که در آن خشم مرد بزرگ را خواهند دید. اما در واقع برعکس آن اتفاق افتاد. استاین به خوبی میدانست اولویت اول نه برانگیختن حس ترس و تحقیر که کسب اعتماد بازیکنان بود و او فوراً قلبها و ذهنهای آنها را تصاحب کرد. طی آن سالهای ابتداییِ افسانهای در سلتیک شخصیتش بالغ شد و تاثیرش انکارناپذیر بود. او به غولی بدل شد که پیوسته مورد بحث مطبوعات بود، رقبا را له میکرد و در فصلی که نوار شکستناپذیری باشکوهی به ثبت رساندند، بازی بعد از بازی، دیدارهای خانگی را میبرد. استاین 10 بار با سلتیک قهرمان لیگ شد. همچنین 8 قهرمانی جام حذفی اسکاتلند، 6 قهرمانی لیگ کاپ اسکاتلند و البته یک قهرمانی جام حذفی اسکاتلند با تیم گمنام دانفرمالین از افتخارات اوست. الکس فرگوسن زمانی دستیار جاک استاین بود.
خوزه ویالونگا
رئال مادرید با مربیگری بییالونگا برای دو فصل پیاپی قهرمان جام باشگاه های اروپا شد. دقیقا مانند زیدان، در دو فصل اول مربیگریش قهرمان جام باشگاه های اروپا شد. ویلانوگا در هر دوسال، رئال را به مقام قهرمانی لالیگا هم رساند و همچنین دوبار هم قهرمان لاتینا کاپ شد. او از معدود کسانی است که در هر دو تیم شهر مادرید سرمربی بوده. شاهکار دیگر او، قهرمان کردن اسپانیا در یورو 1964 بود که پس از آن، اسپانیا تا 44 سال قهرمان نشد.
لوییز کارنیلیا
او یکی دیگر از مربیان موفق باشگاه رئال مادرید به شمار می آید. کارنیلیا 81 بار روی نیمکت رئال مادرید نشست که حاصل آن 56 پیروزی، 12 تساوی و 13 شکست بود. او توانست یک بار رئال مادرید را در رقابت های لیگا و دو بار در جام باشگاه های اروپا قهرمان کند تا یکی از موفق ترین سرمربیان تاریخ رئال مادرید باشد. یک آرژانتینی که روحیه تیمی را از شاگردانش انتظار داشت.
دان ریوی
در جریان دشمنی طولانیش با برایان کلاف، معمولا ریوی به عنوان طرف شر ماجرا شناخته میشد. اما ریوی یک مربی با اخلاق، باهوش و دقیق بود که لیدز را به بهترین تیم انگلیس تبدیل کرد. او در سال 1964، لیدز را قهرمان دسته دوم کرد و 5 سال بعد، این تیم را به قهرمانی لیگ انگلیس رساند. عنوانی که درسال 1974 هم آنرا تکرار کرد. یک قهرمانی جام حذفی، دو قهرمانی اینترسیتیزفیرز کاپ، یک قهرمانی لیگ کاپ و یک قهرمانی جام خیریه دیگر افتخارات ریوی است.
ویلیام مالی
اسطوره بی بدیل باشگاه سلتیک، مالی طی دو قرن، از سال 1897 تا سال 1940 سرمربی سلتیک بود. او 16 بار با سلتیک قهرمان لیگ اسکاتلند شد. بله درست شنیدید. او بیشتر از فرگوسن در انگلیس قهرمان لیگ شده است. مالی، استعدادهای محلی زیادی را شکوفا کرد. بجز 16 لیگ، او سلتیک را 14 بار هم قهرمان جام حذفی کرده بود. مالی بجز سلتیک در هیچ تیم دیگری مربیگری نکرد.
ویک باکینگهام
مردی که قبل از رینوس میشل، نسخه های اولیه توتال فوتبال را سروشکل داده بود. او کسی بود که در شکوفایی استعداد کرایوف در آژاکس نقش بسزایی داشت و کرایوف بعدها گفت که او من را حرفه ای کرد. بزرگترین افتخار او یک قهرمانی اردیویسه با آژاکس است اما بیشتر از جامها، با تاثیری که برروی فوتبال مالکانه داشت شناخته میشود.
بیل استراچ
فاتح 18 دوره لیگ اسکاتلند. استراچ 34 سال سرمربی رنجرز بود و تقریبا یک سال در میان این تیم را قهرمان لیگ میکرد. حتی الکس فرگوسن هم نتوانست به عدد قهرمانی های استراچ برسد. جانی هابارد، وینگر سابق رنجرز درباره او گفت:
او چیزهای زیادی در مورد فوتبال نمی دانست، اما او یک مربی عالی بود.
در دوره ای که توپ فوتبال چند تکه چرم و پارچه بود و بازیکنان با رانندگی و کارگری امرار معاش میکردند، این مربی به تغذیه و تناسب اندام و رژیم غذایی حرفه ای بازیکنانش اهمیت میداد. استراچ 10 قهرمان جام حذفی اسکاتلند هم در کارنامه اش دارد. این مربی با پرستیژ به نظم و انضباط به شدت اهمیت میداد به طوری که بازیکنان تیمش ملزم به پوشیدن کت و شلوار و کراوات و استفاده از کلاه بولر در خارج از زمین بودند.
آلبرت باتوکس
شاید بتوان باتوکس را موفق ترین مربی تاریخ لیگ 1 فرانسه دانست. او ریمس را در عصر طلاییش، 5 بار قهرمان لیگ کرد و دوبار به فینال جام باشگاه های اروپا رساند. قهرمانی لاتین کاپ در سال 1953 و قهرمانی جام حذفی فرانسه در سال 1958، دیگر عناوینی است که او با ریمس کسب کرد. بوتاکس در جام جهانی 1958، سرمربی تیم ملی فرانسه بود و این تیم را به مقام سوم رساند. بوتاکس سپس سرمربی سنت اتین شد و 3 قهرمانی دیگر هم با این تیم در لیگ فرانسه کسب کرد و تعداد قهرمانی هایش را به عدد 8 رساند. او دوبار هم با سبزپوشان قهرمان جام حذفی شد.
اشتفان کوواچی
اشتفان کوواچی رومانیایی توانست فلسفه آژاکس را پس از رینوس میشل افسانهای و خالق «توتال فوتبال» ، حفظ كند و بار دیگر در اوایل دهه 70 آژاكس را به بلندترین بام فوتبال اروپا برساند. کواچ، آژاکس را دوبار قهرمان جام باشگاه های اروپا و دوبار قهرمان اردیویسه هلند کرد.
کارلوس بیانچی
کارلوس بیانچی مهاجمی سطح جهانی بود اما خیلی زود از تیم ملی آرژانتین کنار گذاشته شد. وی رکورددار پیروزی در کل قاره آمریکای جنوبی، به عنوان مربی است. بیانچی ولزسارسفیلد را 3 بار، و بوکاجونیورز را 4 بار قهرمان آرژانتین کرد. وی همچنین 4 بار قهرمان لیبرتادورس شد (3 بار با بوکا و 1 بار با ولزسارسفیلد).
هنس ویزویلر
سرمربی عصر طلایی گلادباخ. ویزویلر مردی با کوله باری از افتخارات در کشورهای مختلف است که امروز کمتر اسمش به گوش میرسد. 1 قهرمانی بوندسلیگا و 2 قهرمانی جام حذفی آلمان با کلن، گراس هاپرز را در سال 1983 قهرمان لیگ سوییس کرد. 3 قهرمانی بوندسلیگا، 2 قهرمانی جام حذفی آلمان و 1 قهرمانی جام یوفا با بوروسیا مونشن گلادباخ و 2 قهرمانی ساکر بول و 3 قهرمانی لیگ NASL با نیویورک کاسموس از جمله افتخارات اوست.
یوپ دروال
موفقیت آمیزترین بازی های ملی آلمان با مربیگری «یوپ دروال» رقم خورد. رکورد 23 برد متوالی او، یک رکورد برای تیم ملی آلمان است که تا به امروز پابرجاست. مهاجم پیشین منچستر، آلمان غربی را قهرمان یورو 1980 کرد و در جام جهانی 1982 هم تا فینال پیش رفت اما مغلوب ایتالیا شد. دروال بعدها سرمربی گالاتاسارای شد و نقش بسزایی در گسترش فوتبال مدرن در ترکیه داشت.
جورج رمزی
رمزی به طور اتفاقی در استون ویلا در سال 1876 مسئول این شد تا شماره بازیکنان را مشخص کند اما در این حین آنقدر استعداد نشان داد که همانجا استخدام شد. وی در طول سالهای 1894 تا 1910، 6 بار با استون ویلا قهرمان لیگ انگلیس شد و 6 بار هم جام حذفی را با این تیم به دست آورد. استون ویلا پس از رمزی، 71 سال در حسرت قهرمانی لیگ انگلیس ماند.