چرا مصرف ویتامین ها اهمیت دارد؟ و چه ساعتی مناسب ترین زمان برای مصرف و جذب ویتامین ها است؟ این سوالاتی هستند که خیلی ها به دنبال جواب آن هستند. شما حتی اگر از یک برنامه غذایی مناسب برخوردار باشید در حد درصد کمی هم که باشد لازم است نیازهای تغذیه ای بدن از طرق مصرف مولتی ویتامین ها برطرف شود. اگر هم ورزشکار هستید و یا رژیم دارید مصرف مولتی ویتامین ها ضرورت بیشتری پیدا می کند.
متخصصان تغذیه به این مواد، ریز مغذی می‌گویند که کمبود آن ها در بدن باعث بروز بیماری می‌شود. پروفسور کراس استاد تغذیه دانشگاه کلمبیا معتقد است که اگر افراد رژیم غذایی سالم و مناسب داشته باشند، دریافت این ریز‌مغذی‌ها بسیار راحت است. متأسفانه اغلب مردم این‌کار را نمی‌کنند و با مصرف تنها یک تا دو واحد میوه و سبزیجات مقدار کافی از ریز‌مغذی‌ها را دریافت نمی‌کنند. این در حالی است که برای دریافت ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن، باید حداقل ۵ واحد در روز میوه و سبزی مصرف شود. شاید به همین دلیل بعضی متخصصان برای مردم مولتی ویتامین تجویز می‌کنند، چون اکثریت آن ها رژیم غذایی مناسبی ندارند.
چرا مصرف مولتی ویتامین ها مهم است؟
همانطور که بارها به این نکته اشاره کرده ایم، مولتی ویتامین ها هیچ وقت نمی توانند جایگزین مواد غذایی باشند، اما در شرایطی که رژیم و سبک غذایی شما نیاز بدن را تأمین نکند اینجاست که باید از مولتی ویتامین ها استفاده کنید.
مکمل‌ها تنها برنامه غذایی را از لحاظ دریافت ویتامین و املاح غنی‌تر می‌کنند.
مصرف مولتی ویتامین ها به عنوان مکمل در کنار مواد غذایی، نه تنها موجب تأمین نیازهای تغذیه‌ای تأمین نشده از غذاها می‌شود بلکه در بسیاری موارد موجب پیشگیری یا کاهش عوارض یک بیماری می‌شود. برای مثال مصرف فولیک اسید در کم خونی و یا قرص‌های کلسیم + ویتامین Dدر پیشگیری یا کاهش عوارض پوکی استخوان و حتی پیشگیری از سرطان!
بهترین زمان برای مصرف مولتی ویتامین ها:
معمولا” برای خیلی ها پیش آمده که شنیده اند، صبح ها یا شب قبل از خواب بهترین زمان برای مصرف مولتی ویتامین ها است، یا شاید هم شنیده باشید که مصرف آن ها با غذا جذب بهتری دارد. به عنوان مثال خیلی ها خوردن کلسیم را در شب پیشنهاد می کنند زیرا کلسیم در شب مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین به دلیل اینکه کلسیم می تواند زمانی که در رختخواب هستید به خوابیدن تان کمک کند. برای مثال خوردن یک لیوان شیر را قبل از خواب به خاطر بسپارید.
بیشتر پزشکان و متخصصان تغذیه معتقدند که خوردن ویتامین ها و املاح در زمان هایی می تواند جذب بیشتری داشته باشد یا برعکس همراه کردن آن ها با بعضی از خوراکی ها می تواند از اثربخشی آن ها بکاهد. در بین مکمل های خوراکی به زمان مناسب خوردن نمونه هایی از آن ها اشاره می کنیم، مثلا” بسیاری خوردن کلسیم را در شب پیشنهاد می کنند به این دلیل که مصرف کلسیم در بدن بیشتر در شب صورت می گیرد و همچنین به دلیل این که کلسیم می تواند به خوابیدن کمک کند.
اما چرا برخی مصرف مولتی ویتامین ها را همراه با غذا پیشنهاد می کنند؟ ویتامین های محلول در چربی برای جذب به چربی نیاز دارند بنابراین آن ها باید همیشه با غذاهایی که چربی دارند مصرف شود. این ویتامین ها شامل ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E، و ویتامین K هستند. در مورد مجموعه ای از ویتامین های گروه B مثل B 1 تا B 12 گفته می شود چون ما در حالت عادی این ویتامین ها را که از جمله ویتامین های محلول در آب هستند با غذا دریافت می کنیم پس بهتر است این ویتامین ها هم همزمان با خوردن غذا به خصوص میوه ها و سبزی ها مصرف شوند.
دقت کنید در صورتی که قرص آهن برای شما تجویز شده است از نوشیدن شیر و لبنیات و همچنین قرص کلسیم با آن خودداری کنید چون جذب آهن را کاهش می دهد.
ویتامین C هم از ویتامین های محلول در آب است اما تفاوت آن با دیگر ویتامین ها این است که فقط چند ساعت در خون می ماند و به سرعت از راه کلیه ها دفع می شود به همین علت برای کسب نتیجه بهتر، ویتامین C بهتر است در هر سه وعده غذایی تقسیم و مصرف شود. خوشبختانه ویتامینC تنها ویتامینی است که خوردن میزان بیش از نیاز آن دفع می شود و عارضه ای ندارد. ویتامین های محرک مثل ویتامین C، نباید قبل از خواب مصرف شوند زیرا شخص را بیدار نگه می دارد. بعضی ها معتقدند که آب مرکبات و ویتامین C خواب را برهم می زند اما این مورد تأیید نشده است.
هنگام مصرف مولتی ویتامین به این نکته توجه کنید:
فیبر(مانند پوست میوه و یا سبزیجات) در روده می تواند مانع جذب ویتامین ها شود، زیرا به عنوان یک پوشش برای روده عمل می کند، بنابراین بهتر است قبل از مصرف فیبر ویتامین استفاده نکنیم. اگر از فیبر خوراکی هم برای رفع یبوست یا کاهش وزن استفاده می کنید، بهترین زمان برای جذب آن صبح است و لازم است که قرص های مکمل ویتامینی و املاح همراه با آن میل نشوند چون فیبر مانع جذب ویتامین ها می شود.در واقع پودرهای حاوی فیبر به عنوان پوششی برای روده عمل می کنند، بنابراین بهتر است مصرف فیبر را به صبح ها موکول کنیم و ویتامین ها را با وعده دیگری از غذا میل کنیم. آهن نیز همراه با فیبر به خوبی جذب نمی شود.
قبل از خرید و مصرف مولتی ویتامین این موارد را به خاطر بسپارید:
از ویتامین‌هایی استفاده کنید که برچسب شرکت‌های تولیدکننده مطمئن و معروف را دارند. به این ترتیب اطمینان خواهید داشت که محصول مربوطه، واقعا حاوی همان مواد و ترکیباتی است که روی برچسب آن چاپ شده است. سن، جنسیت و شرایط جسمی خود را همواره در نظر بگیرید و مولتی ویتامینی را انتخاب کنید که فرمول آن مخصوص شرایط شما باشد. از مکمل‌هایی استفاده کنید که فاقد هر نوع ماده مضر مثل قند، نشاسته، گلوتن یا رنگ‌ها و طعم دهنده‌های مصنوعی باشند .
در پایان:
با توجه به نیاز بدن مولتی ویتامین ها و همچنین نیاز مبرم آن در شرایط خاص مانند بیماری،گروهی از سالمندان، برخی از کودکان، مبتلایان به بیماری های مزمن و همچنین کسانی که تحت رژیم های غذایی قرار دارند و یا ورزشکار هستند یا مبتلا به بیماری های گوارشی هستند توصیه می شود. با این وصف از خوردن خودسرانه مولتی ویتامین ها خودداری کنید، زیرا پزشکان تأکید می کنند خوردن نابجا و بدون تجویز ویتامین ها فقط از این جنبه که بخواهیم سلامت بیشتری داشته باشیم صحیح نیست و چه بسا ممکن است متحمل عوارض تجمع آن ها در بدنمان هم بشویم. قرص‌های مولتی ویتامین هم به هر حال دارو هستند و عوارض خاص خودشان را دارند و به همین دلیل توجهات ویژه‌ای را می‌طلبند.
