به گفته ایگور دیاکونوف پژوهشگر برجسته روس و نویسنده ی کتاب ارزشمند "تاریخ ماد" این آرامگاه گوردخمه شکل متعلق به هووخشتره(یا به یونانی کیاکاریس) نوه ی دیاکو بنیانگذار ماد است
هووخشتره، سومین و پیروزمند ترین پادشاه ماد بود، پدربزرگش دیاکو در حدود 700سال قبل از میلاد پادشاهی ماد را پی ریزی کرد اما در مقابل آشوریان شکست خورد و تبعید شد،پدرش فرورتیش نیز در پیروزی بر آشور ناکام ماند، اما وی با متحد خود یعنی بابل، نینوا را در سال 612 قبل از میلاد فتح کرد. و همچنین پیروزی هایی بر لیدیه نیز بدست آورد و سرزمین های شرق رود هالیس(قزل ایرماق کنونی) را تصرف کرد. از وی به عنوان اولین پادشاه فاتح آریایی یاد میکنند هرچند سومین پادشاه ماد بعد از پدر و پدربزرگش بود. وی 40 سال حکومت کرد و در سال 585 قبل از میلاد درگذشت.
در بخشی از سنگ نگارنده های تصویر دو شخص را مشاهده میکنیم، سمت راست پادشاه و سمت چپ روحانی زردشتی(مغ) هر دو کمان بدست دارند که نشانه ی بدست آوردن پیروزی بزرگیست( احتمالا فتح پایتخت آشور) این سنگ نگاره بالای ورودی به آرامگاه است.
در بین دو ستون اصلی آرامگاه نماد های فروهر، آناهیتا ملکه آب(احتمالا) و مهرپرستی (میترا) را مشاهده میتوان کرد
نمای کلی آرامگاه بی شباهت به آرامگاه های پادشاهان هخامنشی نیست، این آرامگاه نیز در دل کوه کنده شده و به نوعی نمایان گر فرهنگ زردشتی پاک بودن خاک را میدهد
وضعیت تاسف بار آرامگاه قبل از بازسازی
گستره پادشاهی ماد در حداکثر سرزمینی خود حدود 600سال قبل از میلاد :
ویدیویی 1 دقیقه ای از آرامگاه در دل کوهستان های سلیمانیه
https://authgram.com/p/BsiKOH3n3JJ
