در موسیقی کلاسیک سیستم دستبندی برای وسعت صدا و جنس صدای ( زنان و مردان ) انسان در نظر گرفته می شود که برا اساس آن صداهای مختلف را برای آواز دستبندی می کند. بر اساس این دستبندی خوانندگان با توجه به ظرفیت صدا، رنگ و…. قابلیت اجرایی حنجره خود رپرتوار متناسب با توانایی خود را انتخاب می کنند. هرچند این سیستم ثبات زیاد و تغییر پذیری اندکی دارد اما با این حال برخی از خوانندگان قابلیت تععییر در حجم و رنگ و .سعت صدای خود را دارند.
در ادامه از بالاترین محدوده صوتی صدای انسان تا پایین ترین محدوده را معرفی می نماییم:
محروده صوتی زنان:
__ سپرانو soprano
زير ترين صدا در زنان ( و خردسالان ) سوپرانو نامیده می شود و دامنه ي آن از do میانی تا do یک اکتاو بالاتر مي باشد. شاخه ي سپرانوبه چندين شاخه تقسيم مي شود كه نازكترين آنها كه بسيار ضعيف و سبك نيز هست سپرانو كلراتورناميده ميشود و بعد از آن لژر، ليريك و دراماتيك قرار دارند.سپرانو در موسیقي آوازي اهميت فراوان و بيش از ساير صورتهاي ديگر صدا دارد.
__ متسو سپرانو mezzo soprano
صداي میانه زنان متسو سوپرانو نامیده می شود که اندکی بم تر از سپرانو است ( دو نت بم تر ) و گستره ي آن از La ماقبل از دو میانی تا La بالاي خط پنجم حامل مي باشد. در موسيقي غربی سپرانوي ميان از صداهاي پايين و بسيار قوي تشكيل مي شود و متعلق به نقش هاي بسيار محكم و شاخص اپرا است.
__ كنتر آلتو contr alto یا آلتو
بم ترين صدا زنان را کنتر آلتو می نامند كه وسعت آن از نت Fa زير خط اول حامل تا Fa روي خط پنجم حامل مي باشد.( بيشتر زنان آوازخوان در ايران صدايي از نوع آلتودارند )
این مطلب را هم بخوانید: کاپو چیست ؟-زنگ آموزشگاه موسیقی
محدوده صوتی مردان :
__ تنور Tenor
زيرترين نوع صداي مردان تنور نامیده می شود كه دامنه ي آن بر اساس كليد Sol، ازنت Do زيرخط اول تا Do بالاي خط پنجم است با اين تفاوت كه صدا دهندگي آن يك اُكتاو بم تر ( از سپرانو) مي باشد. ( صدا تنور در موسيقي ايراني اهميت فوق العاده اي دارد و ميتوان گفت كه بيشتر آوازخوانهاي ايراني صدايي از همين نوع را دارند )
__ باريتون Baryton
صداي میانه مردان را باریتون می نامند و گستره ي آن از نت La زير خط اول حامل تا La بالاي خط پنجم حامل بوده و صدا دهندگي آن يك اكتاو بم تر (از متسو سپرانو) است.
__ باس Basse
بم ترين نوع صداي مردان را باس می نامند و وسعت آن از نت Fa زير خط اول حامل تا Fa روي خط پنجم حامل بوده و صدا دهندگي آن يك اكتاو بم تر (از آلتو ) است.
محدوده صوتی صدای سوپرانو خود تقسیم می شود به :
_ سوپرانوی کولوراتور Coloratura sopranosr
_ سوپرانوی کولوراتور دراماتیک Dramatic coloratura soprano
_ سوبرته Soubrette
_ لیریک سوپرانو Lyric sopano
_ دراماتیک سوپرانو Dramatic soprano
_ واگنرین سوپرانو Wagnerian soprano
محدوده صوتی صدای متسو سوپرانو تقسیم می شود به:
_ متسو سوپرانوی لیریک Lyric mezzo-soprano
_ متسو سوپرانوی دراماتیک Dramatic mezzo
محدوده صوتی صدای تنور خود تقسیم می شود به:
_ لژیرو تنور Leggiero tenor
_ لیریک تنور Lyric tenor
_ سپینتو تنور Spinto tenor
_ دراماتیک تنور Dramatic tenor
_ هلدن تنور Heldentenor
محدوده صوتی صدای باریتون تقسیم میشود به :
_ لیریک باریتون Lyric baritone
_ دراماتیک باریتون Dramatic baritone
محدوده صوتی صدای باس تقسیم می شود به :
این مطلب را هم بخوانید: مهندسی صوت چیست؟-زنگ آموزشگاه موسیقی
_ باس کانتانته Basso cantante
_ باس پروفوندو Basso profondo
* لازم به ذکر است که خواننده سُپرانو soprano که بتواند بالاتر از C#6 بخواند را به اصطلاح sopranino و همچنین خواننده باس Bass که بتواند G1 یا پایین‌تر از آن را بخواند sub-bass singer یا basso profondo می‌نامند. این در حالی است که بسیاری از افراد هنوز sopranino را به‌عنوان soprano یا basso profondo را به عنوان bass تلقی می‌کنند.
