-
چرا بازار تجریش؟
- یکی از بازارهای تاریخی تهران است.
- در نزدیکی امامزاده صالح و در قلب محله تاریخی و خاطره انگیز تجریش قرار گرفته است.
- تنوع کالایی بالایی دارد و اجناسی از همه نوع قیمت در آن دیده می شود.
- با حضور در این بازار می توان، فضای تهران قدیم را لمس کرد.
آشنایی با بازار تجریش | قدیمی ترین بازار شمال تهران
به محله تجریش در شمال پایتخت آمده ایم؛ یکی از قدیمی ترین محله های تهران که آوردن نامش خاطره های بسیاری را در ذهن تهرانی ها و ایرانی ها زنده می کند.
این بازار که در منطقه شمیرانات تهران واقع شده است، از یک سمت به تکیه مشهور تجریش و امامزاده صالح و از سوی دیگر به میدان تجریش راه دارد و دو محله قدیمی سرپل و تجریش را به هم می رساند. بازاری که در آن می توان کالاهای متنوع، خوراکی های تازه و خوشمزه و صنایع دستی مختلف و بسیاری دیگر را خرید و دست پر به خانه بازگشت؛ جایی که بسیاری از گردشگران از آن به عنوان مکانی نوستالژیک یاد می کنند و در اولین فرصت دوباره به آن سر می زنند.
حال و هوای خوش بازار تجریش
بازار تجریش و قدم زدن و گشت و گذار در آن یکی از معروف ترین بازارگردی های ایران و تهران است .در بازار تجریش می توانید به گذشته های نه چندان دور سفر کنید و حس و حال پاساژگردی های شیک را کناری بگذارید. مطمئن باشید با یک بار گردش در بازار تجریش حس و حالی خوب و خاطره ای خوش از آن به یادگار می برید که همیشه برای تکرارش دوباره راهی تجریش می شوید.
*زندگی شبانه
زمان که می گذرد و آفتاب رو به غروب می رود خیلی از مغازه ها در سطح شهر کم کم کرکره ها را پایین می کشند و به فکر رفتن به خانه می افتند؛ اما زندگی در بازار تجریش در این موقع اندک اندک جان تازه ای می گیرد و تحرک و شلوغی آن چند برابر می شود. یکی از بزرگترین جذابیت های بازار تجریش همین زندگی شبانه ای است که داخل و اطرافش جریان دارد و خیلی ها برای لذت بردن از حال و هوای این موقع بازار، شب ها راهی بازار تجریش می شوند.
*عکاسی
عکاسی از بازار تجریش به دلیل رنگ های متنوع محصولات به ویژه میوه و سبزی ها، نحوه چیدمان جنس های مختلف، حضور مردم در کنار هم، ساختمان زیبای مغازه ها و بیشتر از اینها خیلی طرفدار دارد و بسیاری این نقطه از تهران را برای گرفتن عکس های حرفه ای و زیبای خود انتخاب می کنند.
*شکم گردی
بازار گردی کرده اید و حالا حسابی خسته و گرسنه اید؟! اصلا نگران نباشید، بازار تجریش و محله اطراف آن، خود مجموعه ای از یک شکم گردی متنوع را در اختیارتان می گذارد. اگر اهل آش و حلیم هستید، شما در بهترین نقطه تهران برای خوردن این خوراکی های سنتی قرار دارید. تجریش به آش فروشی های سنتی خود بسیار معروف است و همه حداقل یک بار طعم آش و حلیم های اینجا را چشیده اند. اگر هم هوس خوردن نان تازه کرده اید، چند مغازه نانوایی در بازار هستند که می توانید نان های متنوع و سنتی و جدید را از آنجا بخرید. در کنار همه اینها بازار فروش لبو و باقالی در زمستان و آبمیوه و بستنی در تابستان در اینجا داغ داغ است. این لذت ها را از دست ندهید.
آنچه در بازار تجریش در انتظار شماست
تخمین زده شده است که بازار تجریش بین 300 تا 700 متر طول دارد و با بیش از 400 باب مغازه 12 تا 40 متری، گردشگران و خریداران را به سوی خود می خواند. تفاوت بزرگی که این بازارچه با بازار بزرگ تهران دارد این است که بیشتر کسبه بازار تجریش خرده فروش هستند؛ اما بازار تهران مرکز عمده فروشی اجناس مختلف است. اینجا شما مغازه هایی با حال و هوای تهران و تجریش قدیم را می بینید، جایی که غرفه ها و حجره ها هنوز نقشه سنتی خود را حفظ کرده اند و با کاشی کاری و مشبک کاری زیبای سردر خود که نام هر مغازه بر روی آن حک شده است، به خریداران خوش‌آمد می گویند. بازار تجریش در کنار اینها به تکیه قدیمی خود، تکیه تجریش معروف است و به مانند بازارهای قدیمی ایرانی چند مسجد نیز در خود جای داده است یا به آنها راه دارد .
این بازار همچنین برای میدان میوه و تره بار خود نیز شهرت بسیاری پیدا کرده است .
1- تکیه تجریش
بازارچه تجریش را که تا انتها بروید به یک محوطه بزرگ می رسید که میدان میوه و تره بار بازار محسوب می شود؛ اما اگر خوب به نشانه ها نگاه کنید متوجه می شوید که شما در تکیه بزرگ و مشهور تجریش قرار گرفته اید. تکیه بالای شمرون یا تکیه بزرگ تجریش که قدمت آن به دوران قاجار و 220 سال پیش باز می گردد و یکی از قدیمی ترین تکیه های شهر تهران به شمار می رود. این تکیه آنقدر اهمیت و ارزش دارد که در تاریخ ۲۵ مهر ۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تکیه ای که در زمان ایام محرم، اربعین حسینی و ایام فاطمیه رنگ و بوی عزاداری می گیرد و تعزیه های باشکوهی در آن برگزار می شود. به طوری که در ششمین اجلاس شورای عالی ثبت کشور، مراسم تعزیه خوانی در تکیه بزرگ تجریش به عنوان میراث معنوی ثبت شد.
معماری تکیه تجریش
تکیه بزرگ تجریش یک فضای میانی دارد و ساختمانی دو طبقه آن را در برگرفته است. در بخش غربی یک باب مغازه دیده می شود که چند دهنه دارد و ارتفاع آن بیشتر از سایر مغازه هاست و به آن شاه نشین می گویند. علاوه بر اینها، 5 باب مغازه در ضلع شمالی و 4 باب مغازه نیز در ضلع جنوبی و شرقی تکیه ساخته شده است. طبقه دوم این ساختمان نیز در زمان هایی که مراسم مذهبی در این جا اجرا نمی شود، استفاده تجاری دارد. در قدیم ستون هایی چوبی سقف را نگه می داشتند که امروز ستون های فلزی جای آنها را گرفته اند.
آنچه می توانید در بازار تجریش بخرید
بازار تجریش جایی است که در آن می توان از هر صنعت و محصولی نمونه ای پیدا کرد.
صنایع دستی: در بازار چندین مغازه وجود دارد که با سر زدن به آنها می توانید تقریبا تمام صنایع دستی ایران را به صورت یک جا مشاهده کنید. از معروف ترین آنها می توان به ترمه یزد، سفال همدان، خاتم، مینا و ظروف مس اصفهان، گلیم و جاجیم کردستان و کرمان و بسیاری دیگر نام برد.
آجیل و خشکبار: ایران به آجیل و خشکبار مرغوب و درجه یکی که هر ساله تولید می کند در دنیا معروف است، بهترن و درجه یک ترین آجیل و خشکبار را میتوانید از این بازار تهیه کنید .
ادویه: از مقابل مغازه های ادویه فروشی و عطاری های بازار که رد می شوید آنقدر تنوعِ رنگ و اسم می بینید که نمی دانید کدام یک را بخرید .
گز اصفهان ، سوهان داغ ، نان شیرمال داغ و تازه از جمله خوردنی های این بازار است .
میوه و تره بار: تازگی، بوی خوب و طراوت محصولات بخش میوه و تره بار بازار تجریش به اندازه ای است که شما را مجبور به خرید می کند؛ اما کار به اینجا ختم نمی شود. هر بار که در بازار تجریش قدم می زنید به یک میوه عجیب و غریب دیگر برمی خورید که نظیرش را در هیچ جای دیگری ندیده اید و اسمش را نشنیده اید.
ترشی: ترشی فروشی های بازار تجریش نیز بسیار معروف هستند و طیف مختلفی از محصولات خوشمزه، ترش و رنگارنگ را در خود جای می دهند. به هنگام گشت در قسمت های مختلف بازار، تماشا و خرید از این قسمت را فراموش نکنید. تنوع خوراکی اینجا آنقدر زیاد هست که هر بار با اسم و شکل تازه ای از ترشی غافلگیر می شوید.
ورودی های بازار تجریش
این بازار، به غیر از مسیر اصلی خود از سمت پاساژهای اطراف مانند پاساژ قائم به بیرون و داخل دسترسی دارد. همچنین یک قسمت از این بازار به سمت امامزاده صالح و حسینیه کناری آن باز می شود.
جاذبه های اطراف بازار تجریش
حالا که تا محله تجریش آمده اید، بهتر است بازدید از چند جاذبه معروف این منطقه را در کنار گشت و گذار از بازار تجریش در لیست انتخابی خود بگذارید. در این قسمت چند تا از آنها را به شما معرفی می کنیم:
- امامزاده صالح: در همسایگی بازار تجریش
دربند: فاصله تقریبی 3.7 کیلومتر
موزه سینما و باغ فردوس: فاصله تقریبی 2.4 کیلومتر
تاریخچه بازار تجریش
بازار تجریش قدیمی ترین بازار منطقه شمیران در شمال تهران است و نمونه کوچکی از بازار بزرگ پایتخت به شمار می رود. این مکان قدمتی ۱۵۰ ساله دارد. هرچند برخی از سازه هایی که در این مکان وجود دارند قدمت شان بیش از این ها می باشد. مانند تکیه معروف بازار تجریش که گفته می شود از ۲۲۰ سال پیش در محل ساخت بازار وجود داشته است.
محله تجریش در منطقه شمیران یا شمیرانات واقع شده است؛ اما از ابتدا به این شکلی که امروز می بینیم نبوده و بیشتر قسمت های آن با باغ های بزرگ و روستاها و خانه های ییلاقی پوشیده شده بود. عشایر و دیگر مردم برای گذران فصل بهار و تابستان خود به این منطقه ییلاقی می آمدند تا از آب و هوا و خنکای هوای آن استفاده کنند. در بهار و تابستان علاوه بر اهل محل تعدادی کارگر از طالقان، نایین، لرستان و نطنز و چند شهر دیگر به این منطقه می آمدند تا در کار باغداری به صاحب باغ کمک کنند. این کارگرها به مرور زمان برای همیشه در تجریش ماندند و جمعیت تجریش زیاد شد. زمانی هم که رضاشاه دربند را برای ییلاق خود انتخاب کرد کم کم تجریش شکل مدرن تری به خود گرفت. جاده قدیم شمیران تا میدان انتهایی جاده قدیم تجریش ادامه پیدا کرد و ایستگاه های خر و قاطر به ایستگاه اتوبوس و سواری تبدیل شد. تمام اینها و رفت و آمد بیشتر مردم تهران به تجریش باعث شد تا برخی از اهالی با جمع آوری میوه از باغ های تجریش، دارآباد، ازگل و فرمانیه و ... غرفه هایی را در نزدیکی تکیه تجریش و امامزاده صالح راه اندازی کنند و محصولات‌شان را آنجا به فروش برساندند. برخی هم حجره هایی برای کارهای تجاری و مشاغل دیگر مانند چلنگری (عوض کردن نعل اسب و قاطر، تیز کردن داس، ساخت گل میخ برروی درها) راه انداختند که بعدها این حجره ها با کرایه های یک تا پنج تومانی در ماه اجاره داده می شد. کم کم بازار تجریش رونق گرفت و حجره های فروش لبنیات، قصابی، عطاری، بقالی و قهوه خانه هم به تعداد مغازه ها اضافه شد؛ اما تا حدود بیش از پنجاه سال پیش، هنوز غرفه ها و مغازه ها سرقفلی نداشتند و کل بازار روباز بود. این روباز بودن بازار باعث می شد تا در زمستان ها و با بارش سنگین برف بازار تعطیل شود و مردم برای تهیه محصولات مورد نیاز خود به دردسر بیفتند. از همین رو کسبه بازار تصمیم گرفتند تا سقفی برای بازار درست کنند. برای انجام این کار سقف بازار را با چوب پوشاندند و برای هر کدام از مغازه های‌شان با استفاده از تیر چوبی، خشت و گل، سقفی شیروانی درست کردند.
در سال 1352 اما کسبه، سقف چوبی و حلبی را با سقف های آهنی و یکپارچه جایگزین کردند. این سقف ها تا چند سال پیش هم پابرجا بود تا اینکه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بازار را دوباره مرمت کرد و شکل و شمایل باشکوه و سنتی به بازار داد. آنها در زمان مرمت خود در ابتکاری جالب سردر هر یک از مغازه ها را با کتیبه‌های سنتیِ کاشی کاری شده تزیین کردند و بازار را به شکل امروزی‌اش درآوردند.
