بازنشر به بهانه بازگشت شماره 5 به برنابئو

مروری بر دستاوردهای زین الدین زیدان، ستاره جاودان تیم ملی فرانسه و باشگاه رئال مادرید

- - 03/12/2019 - 12:32 مشاهده پروفایل

4,749 مشاهده / 64 دیدگاه 75 11 39

در این یادداشت، به بهانه بازگشت دوباره زیدان به برنابئو، مروری بر دستاوردهای دوران ورزشی این بازیکن بزرگ خواهیم داشت.

اختصاصی طرفداری - هنگامی که رافا بنیتز پس از تساوی رئال در برابر والنسیا از مقامش برکنار گردید و زیدان جایگزین او شد، شاید خوش بین ترین طرفداران رئال مادرید نیز فکر نمی کردند، تیمی که پس از بارسلونا و با 4 امتیاز اختلاف نسبت به اتلتیکو مادرید در رده سوم جدول جای گرفته بود، ال کلاسیکو را 4-0 به رقیب دیرینه واگذار کرده و هر هفته هوادارانش را بیش از پیش ناامید می کرد، با اسطوره فرانسوی خود، سه بار متوالی قهرمانی در رقابت لیگ قهرمانان اروپا را تجربه نماید.

زیدان حتی به این هم بسنده نکرد و تیم تحت هدایتش را در فصل 17-2016 به دو قهرمانی در اروپا و لالیگا رساند تا رئال پس از 59 سال به دوگانه برسد. پس از قهرمانی در ورزشگاه میلنیوم کاردیف و زمانی‌ که بازیکنان رئال مادرید در وسط زمین در حال خوشحالی‌ بعد از قهرمانی بودند، زیدان به آرامی در کنار همسرش ایستاده بود و آنها را تماشا می‌‌کرد. خودش می‌‌گوید:

نکته کلیدی این است که این بازیکنان به شکل عجیبی‌ با هم به خوبی‌ کنار می‌‌آیند.

چیزی که زیدان، چه در زمان بازیش و چه در زمان سرمربی گری در رئال مادرید، همیشه در وجودش بود، فقط و فقط ایمان بود. ایمانی که در کمتر از سه فصل هدایت رئال نیز، به شاگردانش تزریق کرده بود. این مقدمه، فقط بخش کوچکی از زندگی شخصی است که دنیای فوتبال، بیش از دو دهه است که با نام و خاطرات او عجین شده است. زین الدین زیدان ملقب به «زیزو» متولد 23 ژوئن 1972 (تیرماه 1351 شمسی) در مارسی فرانسه است. زیدان از والدینی الجزایری در مارسی به دنیا آمده و پنجمین فرزند خانواده است. پدر و مادرش، اسماعیل و ملیکه نام داشتند و نسب‌شان به روستایی در الجزایر برمی‌گشت. زیدان خیلی زود و از 9 سالگی جذب باشگاه «یواس سن هنری» در حومه مارسی شد و بعد از گذراندن دوره‌ای در آکادمی المپیک توسط «ژان وارود» برای بازی در باشگاه کن انتخاب شد. به دلیل استعداد فوق العاده ای که از خود نشان می داد، در کن ماندنی شد و اولین بازی خود را در لوشامپیونه با این تیم در هفده سالگی و سال 1989 انجام داد.

زیدان در اولین فصلش در کن، توانست با این تیم راهی مسابقات جام یوفا شود. پس از سه فصل بازی در کن، زیزو در سال 1992 راهی تیم بوردو شد و چهار فصل در این تیم توپ زد. در بوردو، زیدان در سال 1995 قهرمان جام اینترتوتو و در فصل 96-1995 نایب قهرمان جام یوفا شد. زیزو در این تیم با «لیزارازو» و «کریستوف دوگاری» هم بازی شد که این سه نفر با هم در جام جهانی 1998 و در بوردو به یک نماد تبدیل شدند. شاید برایتان جالب باشد بدانید که لقب زیزو را در واقع هواداران باشگاه بوردو بر روی ستاره خود نهاده بودند. زیدان در بوردو و در سال 1994 به تیم ملی فرانسه دعوت شد و در 17 آگوست 1994 در برابر جمهوری چک، اولین بازی ملی خود را انجام داد. او در دقیقه 63 هنگامی که فرانسه 2 بر 0 عقب بود، وارد زمین شد و با به ثمررساندن 2 گل، بازی را به تساوی کشاند. در چهار فصل بازی برای بوردو، زیزو در 157 بازی لیگ فرانسه شرکت داشت و 32 گل به ثمر رساند. وی پس از چهار سال بازی در بوردو، در سال 1996 با مبلغ سه میلیون دلار به یوونتوس ایتالیا پیوست.

در یوونتوس او تحت مربیگری «مارچلو لیپی» در کنار ستارگانی هم چون دیدیه دشان، الساندرو دل پیرو و ادگار داویدز به یکی از اصلی‌ترین ستاره‌های این تیم تبدیل شد. زیدان در تیم مارچلو لیپی با بازیسازی های فوق العاده اش در فصل 97-1996 با یوونتوس قهرمان سری آ شد و دیدار جام بین قاره ای برابر ریورپلاته را نیز با یووه 1-0 برد. او هم چنین به فینال لیگ قهرمانان اروپا در سال 1997 راه یافت که در این سال یووه 3-1 مغلوب بوروسیا دورتموند شد. در فصل دوم حضور در یوونتوس، زیدان موفق شد 7 گل برای این تیم در سری آ به ثمر برساند تا فاتح دومین اسکودتو خود در این تیم شود. زیدان در فصل 98-1997 برای دومین بار به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسید که به مانند سال قبل، طعم تلخ شکست در مسابقه پایانی را، این بار مقابل رئال مادرید یوپ هاینکس چشید و باز هم در حسرت قهرمانی در این تورنمنت مهم باقی ماند. هر چند سال 1998 به گونه ای دیگر و بهترین شکل ممکن برای زیزو ادامه یافت.

در سال 1998 و در کشورش، زیدان و فرانسه برای اولین بار فاتح جام جهانی شدند و ستاره بازی فینال بدون هیچ شک و شبه ای، این بازیکن الجزایری الاصل تیم ملی فرانسه بود. هر چند زیدان خاطرات تلخی نیز از این جام جهانی در ذهن و یادش باقی مانده است. در دومین بازی فرانسه در رقابت های گروهی و در پیروزی 4-0 برابر عربستان سعودی، زیدان با کارت قرمز داور مواجه شد و دو بازی محروم گشت. او در این بازی به «فواد امین» بازیکن عربستان لگد زد، هرچند بعدها اظهار داشت که امین به او اهانت کرده است. بعد از پیروزی در ضربات پنالتی برابر ایتالیا، او در فینال جام جهانی دو گل با ضربه سر برابر برزیل به ثمر رساند تا این تیم با نتیجه ی 3-0 فاتح جام جهانی 1998 شود. بازی های بسیار خوب زیزو در سال 1998، باعث شد که او اولین و تنها توپ طلای جهان خود را در این سال دریافت نماید. دو سال پس از فتح جام جهانی و در رقابت های جام ملت های اروپا در سال 2000 که به میزبانی مشترک کشورهای بلژیک و هلند برگزار می شد، زیدان با بازی های خوب خودش، فرانسه را به فینال این رقابت ها رساند.

او در مقابل اسپانیا در یک چهارم نهایی یک کاشته زیبا به ثمر رساند و در نیمه نهایی هم با یک ضربه ی پنالتی برابر پرتغال و گل طلایی، باعث شد تا فرانسه در ظرف دو سال، به دو فینال مهم و معتبر جهان برسد. فرانسه در فینال با پیروزی برابر ایتالیا، قهرمان یورو شد تا پس از آلمان غربی، دومین تیمی باشد که در طول دو سال هم فاتح جام جهانی و هم جام ملت های اروپا شده باشد. گفتنی است آلمان غربی در طی سال های 1972 و 1974 به ترتیب قهرمان جام ملت های اروپا و جام جهانی شده بود. به رقابت های باشگاهی برمی گردیم، جایی که زین الدین زیدان در 5 فصل حضورش در یوونتوس در 209 بازی با پیراهن این تیم به میدان رفت و موفق به زدن 31 گل نیز شد. در سال 2001 زیدان در یکی از مشهورترین نقل و انتقالات تاریخ فوتبال به رئال مادرید پیوست. رقم این انتقال، 74 میلیون یورو بود که تا آن زمان در تاریخ فوتبال بی‌سابقه بود و حتی تا چندین سال بعد هم هیچ بازیکنی با این مبلغ هنگفت، به باشگاهی دیگر منتقل نشد.

زیدان در همان فصل اول حضورش در مادرید، کار نیمه تمام خود که همان قهرمانی در چمپیونز لیگ بود را با بهترین شکل ممکن با رئال مادرید به سرانجام رساند. در 15 می 2002 و در وزشگاه همپ‌دِن پارک گلاسکو، زیدان در دقیقه 45 گل دوم رئال مادرید مقابل بایرن لورکوزن را به ثمر رساند تا علاوه بر اینکه یکی از زیباترین گل های تاریخ رقابت های لیگ قهرمانان اروپا به نام او به ثبت رسید، باعث شد تا رئال مادرید برای نهمین بار فاتح این رقابت ها شود. روبرتو کارلوس به سولاری و سولاری دوباره، توپ را به روبرتو می‌سپارد. روبرتو کارلوس نیز با ظرافت تمام از آسمان توپ را به روی پاهای زیزو می اندازد تا در مقابل چشمان بهت زده «میشائیل بالاک» زیزو گل پیروزی بخش رئال مادرید را روانه دروازه لورکوزن کند. در فصل بعد، رئال مادرید سوپرجام اروپا و سوپرجام اسپانیا را برد و زیدان به عنوان برترین بازیکن سال جهان در سال 2003 برای سومین بار برگزیده شد تا در این عرصه با رونالدو نازاریو برابر شود.

قبل از آن نیز، این اسطوره فرانسوی ها در سال های 1998 و 2000 عنوان بهترین بازیکن جهان را کسب نموده بود که این دو عنوان وی در یوونتوس اتفاق افتاده بود. زیدان اولین و آخرین هت تریک خود در رئال مادرید را در پیروزی 4-2 برابر سویا انجام داد. آخرین سال بازیگری زیزو چندان با خاطرات خوشی برای وی همراه نبود. او با رئال خیلی زود از جام پادشاهی به مربی گری «رومن لوپز کارو» و چمپیونزلیگ به مربی گری «واندرلی لوکزامبورگو» کنار رفت و فصل را با 12 امتیاز اختلاف نسبت به بارسلونا در رتبه دوم به پایان رساند. در 7 می 2006 زیدان رسما اعلام کرد که پس از رقابت های جام جهانی 2006 بازنشسته خواهد شد. آخرین بازی او با رئال مادرید با گلزنی در تساوی 3-3 برابر ویارئال همراه بود . هم تیمی های زیدان در این بازی با پوشیدن پیراهن هایی که در کنار لوگوی رئال مادرید «زیدان 2006-2001» نوشته بود، از او یاد کردند. 80 هزار هوادار رئال مادرید یکصدا به تشویق او پرداختند و با بنرهایی با این جمله «متشکریم برای جادویت» از زحمات اسطوره فرانسوی خود قدردانی کردند.

لحظاتی احساسی و باشکوه که زیزو با چشمانی اشک بار از هواداران لوس بلانکوس و سانتیاگو برنابئو خداحافظی کرد. زیدان در جام جهانی 2006 برای سومین بار پیاپی در ترکیب تیم ملی فرانسه در رقابت های جام جهانی ظاهر شد و این بار بازوبند کاپیتانی را بر بازو داشت. او در هر دو بازی اول، مقابل سوئیس و کره جنوبی، کارت زرد گرفت و از بازی سوم محروم شد. در یک هشتم پایانی و بازی برابر اسپانیا، او به ترکیب تیم بازگشت و با یک گل و یک پاس گل نقش مهمی در صعود تیمش به یک چهارم نهایی داشت. در یک چهارم نهایی، فرانسه در بازی حساسی مقابل برزیل، مدافع عنوان قهرمانی، قرار گرفت. این تکرار فینال جام جهانی 1998 و به نوعی انتقام برزیلی ها از زیزو بود. فرانسه با تک گل «تیری هانری» این بازی بزرگ را به سود خود به پایان برد و پا به نیمه نهایی و بازی مقابل پرتغال گذاشت. آن ها با یک نتیجه مشابه 1-0 پرتغالی ها را نیز از پیش رو برداشتند و به فینال جام جهانی رسیدند. در 9 جولای 2006 بازی نهایی بین فرانسه و ایتالیا برگزار شد و زیدان نیز به عنوان کاپیتان فرانسه به میدان آمد.

این آخرین بازی تاریخ زندگی ورزشی او بود. او در دقیقه 7 از روی نقطه پنالتی برای فرانسه گل زد تا به همراه پله، واوا و پل برایتنر یکی از چهار بازیکنی باشد که در دو فینال جام جهانی گل زده‌اند. بازی در وقت معمولی 1-1 مساوی شد و کار به وقت اضافه کشید. زیدان در وقت اضافه اول می توانست با ضربه سر دروازه را باز کند اما بوفون ضربه او را به خوبی مهار کرد. دقیقه 110 این بازی، که می‌رفت آخرین بازی زیدان باشد، به یکی از جنجالی‌ترین صحنه‌های تاریخ فوتبال در جهان تبدیل گشت. زیدان پس از برخورد با ماتراتزی در فینال جام جهانی از زمین بازی اخراج شد که پس از دیدار، رسانه ها در پی آن بودند که چه حرفی از ماتراتزی، زیدان را تا این حد خشمگین کرده است و او را مجبور کرده است تا با ضربه سر به سینه ی ماتراتزی بزند. این صحنه توسط داور چهارم «لوئیز مدینا کانتالخو» رصد شده بود و خود «هوراسیو الیزوندو» آرژانتینی، داور این بازی آن صحنه را ندیده بود.

صحنه های تلویزیونی اثبات کرد که ماتراتزی به زیدان توهین لفظی کرده است. رسانه های انگلیسی در مطالب خود به آنچه ماتراتزی گفته بود پرداختند. روزنامه «تایمز» نوشت که ماتراتزی زیدان را «فرزند تروریست فاحشه» خطاب کرده است. زیدان در اولین اظهار نظرها در این باره گفت که اگر یک بار دیگر در چنین شرایطی قرار بگیرد کار خود را تکرار می کند و توهین به خواهر و مادر او چنین واکنشی را در پی داشته است. ماتراتزی در مورد این اتفاق چندین سال بعد در مصاحبه ای با نشریه اِکیپ گفت:

آنچه من به زیدان گفتم در خصوص خواهرش بود و نه مادرش. مادر من وقتی که تنها 15سال سن داشتم فوت شد؛ بنابراین من هیچ وقت به مادر او دشنام نمی دادم. هرگز نفهمیدم چرا آن اتفاق تا بدین حد، حالت زشتی به خودش گرفت. تنها چیزی که من از آن روز به خاطر می آورم گل هایی بود که به ثمر رساندم.

به هر حال با اخراج زیزو، فرانسه ده نفره به بازی ادامه داد و در ضربات پنالتی مغلوب ایتالیا شد. با وجود حرکت جنجالی و اخراج زیدان در فینال، او عنوان بهترین بازیکن جام جهانی 2006 را از آن خود کرد تا کلکسیون افتخارات بی‌نظیرش کامل شده باشد.

زیدان در سال 1993 با «ورونیک»، مدل اسپانیایی، ازدواج کرد. آن‌ها چهار پسر به نام‌های انزو، لوکا، تئو و الیاس دارند که انزو سابقه بازی در تیم های دوم و سوم رئال مادرید و یک بازی در جام حذفی در فصل 17-2016 برای تیم اصلی رئال را در کارنامه خود داشته است. پس از بازنشستگی از فوتبال، زیدان از سال 2014 در تیم رئال مادرید کاستیا به مربی گری روی آورد. در ژانویه 2016 رافائل بنیتز پس از 7 ماه از سمت خود به عنوان سرمربی رئال مادرید برکنار شد و زین الدین زیدان هدایت رئال مادرید را به عهده گرفت. تنها پس از پنج ماه از آغاز حضور زیدان بر روی نیمکت مربی گری رئال مادرید، وی توانست برای مادریدی‌ها یازدهمین عنوان قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا را به ارمغان بیاورد. افتخارات زیزو در رئال مادرید نیز هم چنان در سال های بعد نیز ادامه داشت و این اسطوره رئال مادرید، توانست دو بار دیگر و در سال های 2017 و 2018 قهرمانی در این رقابت ها را تکرار نموده و به یک رکورد خارق العاده دست یابد. وی همچنین به عنوان سرمربی رئال مادرید در فصل 17-2016 توانست رئال را پس از 59 سال به یک دوگانه اروپایی-لالیگایی برساند. زیدان در پایان فصل 18-2017 از هدایت رئال مادرید استعفا داد و شوک بزرگی را به هواداران این تیم وارد نمود. حال پس از اوضاع اسفناکی که رئال مادرید در طول این فصل از رقابت های داخلی و اروپایی داشت و در عرض یک هفته دستش از کسب سه جام کوتاه ماند، شماره 5 افسانه ای لوس بلانکوس بازگشته و تصمیم گرفته تا با هنر خود، بار دیگر از ویرانه های مادرید، قصری باشکوه برای هواداران اش بسازد.