کمک داوری ویدئویی در جام‌جهانی ۲۰۱۸ همه نگاه‌ها را به خود جلب کرد. فیفا بعد از چند استفاده آزمایشی موفقیت‌آمیز، اعلام کرد که این سیستم در این مسابقات استفاده می‌شود. استفاده از این سیستم اشتباهات داوری را به حداقل می‌رساند و عدالت به‌خوبی در زمین اجرا می‌شد.
نحوه عملکرد این سیستم به این صورت است که افرادی در اتاق مرکزی به بررسی تصمیمات تاثیرگذار داوری می‌پردازند. این تصمیمات شامل اعلام گل، پنالتی، خطا‌های منجر به کارت قرمز و اشتباه تشخیص هویت بازیکن است. در اتاق بازبینی یک کمک داور، سه دستیار کمک داور، چهار مسئول بازپخش صحنه‌های مشکوک و یک کارمند فیفا که با تبلتی تمام اطلاعات درون اتاق بازبینی را به اطلاع می‌رساند، حاضر هستند. در جام‌جهانی روسیه این سیستم با کمک از ۳۷ دوربین مخصوص که شامل ۸ دوربین سوپراسلوموشن و ۲ دوربین اولترا اسلوموشن بود، فعالیت می‌کردند. در کنار همه این‌ها از دو دوربین مخصوص آفساید هم استفاده می‌شد که در لحظه امکان بررسی را داشت.
برای پوشش تلویزیونی این صحنه‌ها سه کادر تشکیل می‌شد. یک کادر بزرگ در سمت چپ و دو کادر کوچک در نشان داده می‌شوند. تصویر بزرگ برای نشان دادن بازیکنان حاضر در صحنه و نمایی است که داور در حال تماشای آن است. یکی از تصاویر کوچک هم برای نشان دادن داور است و تصویر کوچک دیگر هم برای به تصویر کشیدن اتاق بازبینی ویدئویی است. چگونگی اعلام بازبینی هم به صورتی است که داور ابتدا با اشاره به گوش خود اعلام می‌کند که اتاق مرکزی در ارتباط است. بعد داور با رسم یک صفحه نمایش اعلام می‌کند که قصد بازبینی صحنه مشکوک را دارد. در نهایت هم تصمیم می‌گیرد که نظر اتاق مرکزی را قبول کند یا خودش در (RRA(Referee review arena حاضر شود. استفاده از این سیستم در لیگ‌های اروپایی نیز با مکانیسم مشابه‌ای همراه است.
با افزایش اعتراضات به داوری‌ها در لیگ ایران تیم‌ها خواهان استفاده از سیستم کمک داور ویدئویی شدند. در دید اول وجود این سیستم بسیار ضروری به نظر می‌رسد اما با کمی بررسی بیشتر می‌توان فهمید که با توجه به هزینه‌های این سیستم استفاده از آن نمی‌تواند به صرفه باشد. استفاده از سیستم کمک داور ویدئویی در لیگ ایران حدود یک میلیون دلار هزینه به دنبال خواهد داشت. هزینه‌ای که هر باشگاه باید پرداخت کند حدود ۶۰ هزار دلار است و علاوه بر تمام این‌ها باید هزینه دوربین‌هایی را که باید استفاده شود در نظر گرفت. آخرین دربی در ایران با ۱۴ دوربین HD پوشش داده شد. در شهرستان‌ها هم بازی‌ها عمدتا با ۵ تا ۸ دوربین که کیفیت مناسبی ندارند نمایش داده می‌شود. در لالیگای اسپانیا تعداد دوربین‌ها بازی به بازی متفاوت است و حدود ۲۰ دوربین با کیفیت فوق‌العاده بازی را نمایش می‌دهند. در بازی‌هایی بزرگی مانند الکلاسیکو این دوربین‌ها افزایش چشم‌گیری می‌یابند برای مثال در الکلاسیکو سال گذشته پوشش تلویزیونی با ۷۰ دوربین انجام گرفت که در نوع خود کم‌نظیر است. در پوشش تلویزیونی مسابقات لیگ‌‌برتر انگلستان هم پوشش تلویزیونی با ۲۴ دوربین انجام می‌شود.
البته داود رفعتی، رئیس دپارتمان داوری، اعتقاد دارد که می‌توان این سیستم را با فقط ۱۰ دوربین اجرا کرد. ادعایی که در جالب توجه است زیرا با در نظر گرفتن دو دوربین برای خط آفساید، فقط ۸ دوربین برای مشاهده صحنه‌های مشکوک جریان بازی باقی می‌ماند. پیش از هر چیز باید بدانیم که ما فعلا در نمی‌توانیم در لحظه در همه استادیوم‌های ایران خط آفساید را رسم کنید زیرا اندازه‌های آن‌ها را در اختیار نداریم. در برنامه تلویزیونی پس بازی هم با آزمایش و خطا و همچنین استفاده استپ‌های دائم و اعصاب خرد کن می‌فهمیم که صحنه مشکوک در آفساید بوده یا نه دقیقا عکس کشور‌هایی که به صورت درست بازی را پوشش می‌دهند.
با تمام این تفاسیر و برداشت‌ها برای اینکه سیستم کمک داور ویدئویی در ایران اجرایی شود باید سال‌ها به انتظار بشینیم که ابتدا پوشش تلویزیونی را اصولی پخش کنیم و بعد از برای بالا بردن سطح داوری به اندازه کافی تلاش کنیم و در نهایت به استفاده از سیستم کمک داوری ویدئویی فکر کنیم.
علیرضا جوادی
