طرفداری- هفدهمین دوره رقابت های جام ملت های آسیا از 14 دی (5 ژانویه 2019) در 4 شهر و 8 ورزشگاه مختلف امارات متحده عربی آغاز و در نهایت در 12 بهمن (1 فوریه 2019)، با انجام مراسم اختتامیه و بازی فینال در ورزشگاه زاید شهر ابوظبی، به پایان خواهد رسید. در این مطلب به تمام موارد و اطلاعاتی خواهیم پرداخت که لازم است از جام ملت های آسیای 2019 و تاریخچه آن بدانید:
تاریخچه
جام ملت های آسیا، دومین تورنمنت قاره ای قدیمی در جهان به شمار می رود و فقط کوپا آمریکا را بالاتر از خود می بیند که چند سال قبل در 2016، صد سالگی اش را جشن گرفت. اولین دوره رقابت های جام ملت های آسیا در 1956 در هنگ کنگ برگزار شد. این مسابقات از 1956 تا 2004، در فواصل مرتب 4 ساله برگزار می شد، ولی در ادامه AFC تصمیم گرفت به خاطر عدم همزمانی آن با المپیک تابستانی و رقابت های یورو، جام ملت های آسیا را به سال تقویمی خلوت تری منتقل کند. تورنمنت بعدی در 2007 برگزار شد و از آن پس در سال های فرد انجام می شود.
چند تیم بزرگ همانند کره جنوبی و ایران، قهرمانان بلامنازع سال های اولیه جام ملت های آسیا بودند، اما در ادامه ژاپن و عربستان سعودی هم به جمع آنها افزوده شدند و توانستند قهرمانی 7 دوره از 9 دوره اخیر این تورنمنت را مال خود کنند. علاوه بر این، استرالیا (قهرمان فعلی)، کویت، عراق و رژیم صهیونیستی هم قهرمانی این مسابقات را تجربه کرده اند. کانگروها در 2007 به AFC پیوستند و در 2015 میزبانی و قهرمانی آن را مال خود کردند.
این اولین باری است که 24 تیم در این رقابت ها شرکت می کنند. تا سال 2007، مسابقات معمولا در پایان فصل فوتبالی انجام می شد، اما از آن زمان و به دلیل تطابق بهتر با شرایط آب و هوایی میزبان، در زمستان انجام شده که داستان امارات هم از این قضیه مستثنی نیست. وضعیت میزبانی و قهرمانی جام ملت های آسیا طی 16 دوره قبل را در زیر مشاهده می کنید:
| تاریخچه میزبانی و قهرمانی جام ملت های آسیا |
| سال |
میزبان |
فینال |
تیم سوم |
تعداد تیم ها |
| (1956) |
هنگ کنگ |
کره جنوبی |
لیگی |
ر.صهیونیستی |
هنگ کنگ |
4 |
| (1960) |
کره جنوبی |
کره جنوبی |
لیگی |
ر.صهیونیستی |
چین |
4 |
| (1964) |
ر.صهیونیستی |
ر.صهیونیستی |
لیگی |
هند |
کره جنوبی |
4 |
| (1968) |
ایران |
ایران |
لیگی |
برمه |
ر.صهیونیستی |
5 |
| (1972) |
تایلند |
ایران |
1-2 |
کره جنوبی |
تایلند |
6 |
| (1976) |
ایران |
ایران |
0-1 |
کویت |
چین |
6 |
| (1980) |
کویت |
کویت |
0-3 |
کره جنوبی |
ایران |
10 |
| (1984) |
سنگاپور |
عربستان |
0-2 |
چین |
کویت |
10 |
| (1988) |
قطر |
عربستان |
0-2 |
کره جنوبی |
ایران |
10 |
| (1992) |
ژاپن |
ژاپن |
*0-0 |
عربستان |
چین |
8 |
| (1996) |
امارات |
عربستان |
*0-0 |
امارات |
ایران |
12 |
| (2000) |
لبنان |
ژاپن |
0-1 |
عربستان |
کره جنوبی |
12 |
| (2004) |
چین |
ژاپن |
1-3 |
چین |
ایران |
16 |
| (2007) |
4 کشور |
عراق |
0-1 |
عربستان |
کره جنوبی |
16 |
| (2011) |
قطر |
ژاپن |
0-1 |
استرالیا |
کره جنوبی |
16 |
| (2015) |
استرالیا |
استرالیا |
1-2 |
کره جنوبی |
امارات |
16 |
| (2019) |
امارات |
؟ |
؟ |
؟ |
؟ |
24 |
ترکیب تیم ملی ایران در جریان کسب دومین قهرمانی جام ملت های آسیا (تایلند 1972)
آمار ده تیم برتر تاریخ جام ملت های آسیا هم به شرح جدول زیر است که ایران با 3 قهرمانی پیاپی پیش از انقلاب و 4 عنوان سومی بعد از انقلاب، در رده سوم قرار گرفته است:
| تیم |
قهرمانی |
نایب قهرمانی |
سومی |
چهارمی |
حضور در نیمه نهایی |
| ژاپن |
4 |
- |
- |
1 |
5 |
| عربستان |
3 |
3 |
- |
- |
6 |
| ایران |
3 |
- |
4 |
1 |
8 |
| کره جنوبی |
2 |
4 |
4 |
- |
10 |
| رژیم صهیونیستی |
1 |
2 |
1 |
- |
4 |
| کویت |
1 |
1 |
1 |
1 |
4 |
| استرالیا |
1 |
1 |
- |
- |
2 |
| عراق |
1 |
- |
- |
2 |
3 |
| چین |
- |
2 |
2 |
2 |
6 |
| امارات |
- |
1 |
1 |
1 |
3 |
تیم ملی ژاپن در اولین قهرمانی جام ملت های آسیا (1992 ژاپن)
جام ملت های آسیا با وجود اینکه دومین تورنمنت قاره ای قدیمی در سراسر دنیا به شمار می رود، اما همواره به دلیل عدم جلب توجه طرفداران فوتبال و خالی ماندن ورزشگاه ها، دخالت های سیاسی در نتایج ثبت شده و مسافت بزرگ مابین کشورهای مختلف، مورد انتقاد بوده است. جدول آماری مربوط به برترین تیم های این مسابقات را هم در زیر مشاهده می کنید:
| رده |
تیم |
حضور |
بازی |
برد |
مساوی |
باخت |
زده |
خورده |
تفاضل |
امتیاز |
| 1 |
ایران |
13 |
62 |
37 |
18 |
7 |
119 |
45 |
74+ |
129 |
| 2 |
کره جنوبی |
13 |
62 |
32 |
16 |
14 |
100 |
62 |
38+ |
112 |
| 3 |
ژاپن |
8 |
41 |
24 |
12 |
5 |
80 |
38 |
42+ |
84 |
| 4 |
چین |
11 |
51 |
20 |
13 |
18 |
81 |
58 |
23+ |
73 |
| 5 |
عربستان |
9 |
44 |
19 |
13 |
12 |
63 |
45 |
18+ |
70 |
| 6 |
کویت |
10 |
42 |
15 |
10 |
17 |
47 |
51 |
4- |
55 |
| 7 |
عراق |
8 |
35 |
13 |
7 |
15 |
38 |
42 |
4- |
46 |
| 8 |
ازبکستان |
6 |
24 |
11 |
3 |
10 |
35 |
44 |
9- |
36 |
| 9 |
استرالیا |
3 |
16 |
10 |
3 |
3 |
34 |
10 |
24+ |
33 |
| 10 |
قطر |
9 |
32 |
6 |
11 |
15 |
33 |
46 |
13- |
29 |
سومین و آخرین قهرمانی عربستان سعودی در جام ملت های آسیا (1996 امارات)
در جدول آمار گلزنی هم همانند دو جدول بالا در تاریخچه جام ملت های آسیا، چندین از ایران به چشم می خورد که مطابق انتظار، علی دایی، مهاجم افسانه ای فوتبال کشورمان، با 14 گل و اختلافی 4 گل با مهاجم مشهور کره ای، لی دونگ گوک، به رده نخست تکیه زده است:
| تعداد گل |
بازیکن |
ملیت |
| 14 |
علی دایی |
ایران |
| 10 |
لی دونگ گوک |
کره جنوبی |
| 9 |
نائوهیرو تاکاهارا |
ژاپن |
| 8 |
جاسم الهویدی |
کویت |
| یونس محمود |
عراق |
| 7 |
بهتاش فریبا |
ایران |
| حسین کلانی |
ایران |
| چون سون هو |
کره جنوبی |
| فیصل الدخیل |
کویت |
| 6 |
یاسر القحطانی |
عربستان |
| الکساندر گنریخ |
ازبکستان |
| تیم کاهیل |
استرالیا |
یونس محمود و شادمانی از کسب اولین و تنها عنوان قهرمانی عراق در جام ملت های آسیا (به میزبانی 4 کشور 2007)
در جدول بیشترین تعداد حضور در جام ملت های آسیا هم نام 11 بازیکن به چشم می خورد که با 4 دوره حضور در این رقابت ها رکورددارند. مهدی مهدوی کیا و جواد نکونام از ایران هم نمایندگان کشورمان در این جدول هستند. مهدوی کیا بین سال های 1996 تا 2007 و نکونام بین سال های 2004 تا 2015، در این مسابقات به میدان رفته اند.
از حیث تماشاگر هم پرتماشاگرترین بازی تاریخ جام ملت های آسیا، فینال 1976 در تهران بود که طی آن، تیم کشورمان توانست با پیروزی تک گله مقابل کویت، به سومین و آخرین قهرمانی اش در آسیا دست پیدا کند. ایران پس از این دیگر رنگ قهرمانی و حتی فینال به خود ندیده است.
هت تریک به یادماندنی علی کریمی در جریان برد 4 به 3 ایران مقابل کره جنوبی در یک چهارم جام ملت های 2004
این تورنمنت قدیمی یادآور خاطرات تلخ و شیرینی برای فوتبالدوستان ایرانی بوده و همه امیدوارند در این دوره همانند دهه 70، شاهد درخشش و قهرمانی کشورمان بعد از 40 سال وقفه در این مساله باشند. برای مطالعه تاریخچه اختصاصی دوره های مختلف جام ملت های آسیا می توانید از لینک های زیر استفاده کنید:
جام ملت های آسیای 2019 امارات
در 9 مارس 2015 و بعد از 3 سال نامزدی کشورهای داوطلب بود که امارات متحده عربی در شرایطی به عنوان میزبان هفدهمین دوره جام ملت های آسیا انتخاب شد که فقط ایران را به عنوان رقیب به خود می دید. بعد از سال 1996، که آنها به فینال هم رسیدند، این دومین میزبانی اماراتی ها در این تورنمنت است. این اولین بار است که 24 تیم در جام ملت های آسیا حضور دارند و قرار است در 6 گروه 4 تیمی باهم رقابت کنند. استرالیا مدافع عنوان قهرمانی است و فاتح این دوره جام ملت های آسیا، نماینده این قاره در جام کنفدراسیون های 2021 خواهد بود. رقابت هایی که بعد از عزل قطر از میزبانی در آن، قرار است در یکی از کشورهای دیگر قاره کهن، برگزار شود. دلیل گرفتن میزبانی جام کنفدراسیون ها از قطر، عدم وجود شرایط لازم در این کشور برای برگزاری این تورنمنت در تابستان به خاطر گرمای غیرقابل تحمل هوا بود. این همچنین اولین باری خواهد بود که جام کنفدراسیون ها در کشور میزبان جام جهانی بعدی، انجام نمی شود. اگر هم میزبان انتخابی جام کنفدراسیون ها و قهرمان این دوره جام ملت های آسیا، یکی باشد، نایب قهرمان مسابقات راهی آن تورنمنت خواهد شد.
قهرمانی استرالیا در آخرین دوره مسابقات جام ملت های آسیا (2015 استرالیا)
جام مسابقات
جام ملت های آسیا دو کاپ مختلف به خود دیده است. اولین جام از 1956 تا 2015 مورد استفاده قرار گرفت. نام تیم های قهرمان و همچنین دوره مسابقات در ابتدا در زیر جام و از سال 2000، دور آن حک می شد.
و جام جدید مسابقات قرار است از این دوره در امارات به تیم قهرمان تعلق گیرد. این جام توسط توماس لایت، برند مشهور جواهرسازی انگلیسی طراحی شده و در روز قرعه کشی مسابقات، در دوبی از آن رونمایی شد. لایت همچنین طراحی و ساخت جام های مشهور دیگری چون جام حذفی انگلیس را هم به عهده داشته است. این جام 78 سانتی متر ارتفاع، 42 سانتی متر عرض و 15 کیلو وزن دارد و از نقره ساخته شده است. جام جدید مسابقات سمبلی از لاله تالابی است که تقریبا در تمام نقاط آسیا یافت می شود و 5 گلبرگ به نشانه پنج زیرمجموعه منطقه ای AFC، در آن گنجانده شده است.
لوگو و شعار
در 23 ژانویه 2017 از لوگوی رقابت های جام ملت های آسیا 2019، رونمایی شد. رنگ های لوگو برگرفته از پرچم امارات متحده عربی و اضلاع مختلف آن نماینده امارت های مختلف این کشور شیخ نشین عربی و برگرفته از هنر اسلامی است. دایره بیرونی و شکل هندسی لوگو هم نمادی از ورزش فوتبال است.
اماراتی ها برای شعار مسابقات هم "جمع آسيا معاً" را انتخاب کرده اند که به معنای "همه آسیا یک جا" است.
توپ و مسکات
توپ هفدهمین دوره مسابقات جام ملت های آسیا، مولتن اکسنتک (Molten Acentec) نام گرفته و توسط برندی با همین نام طراحی شده است. این برند که متخصص تولید توپ های بسکتبال و والیبال است، توسط میزبان به عنوان طراح توپ امارات 2019 برگزیده شد.
در جریان قرعه کشی مسابقات، منصور و جراح به عنوان مسکات (عروسک نمادین) جام ملت های آسیا معرفی شدند. منصور، سمبل کودکان عرب فوتبال دوست با سرعتی رعدآسا، و جراح، یک شاهین عرب است.
گروه بندی
بعد از انجام مسابقات مقدماتی و مشخص شدن تکلیف 24 تیم نهایی جام ملت های آسیا، قرعه کشی این مسابقات در 4 می 2018 در برج خلیفه مشهور شهر دوبی انجام شد و کشورهای مختلف حریفانشان را شناختند. تیم ها در 6 گروه 4 تیمی قرار گرفتند که دو تیم اول هر گروه و 4 تیم سوم هر گروه، راهی دور یک هشتم نهایی خواهند شد تا 16 تیم پایانی مسابقات شناخته شوند.
این اولین دوره بازی ها است که 24 تیم در رقابت های جام ملت های آسیا، حاضر خواهند بود. برای دسترسی به بررسی جامع هر کدام از گروه های این دوره جام ملت های آسیا، روی عبارت های زیر کلیک کنید:
جدول بازی ها و نتایج گروه های شش گانه این دوره جام ملت های آسیا که برای اولین بار با 24 تیم برگزار می شود، به شرح زیر است و به مرور تکمیل خواهد شد:
| گروه یک |
| تاریخ |
تیم |
نتیجه |
تیم |
| 15 دی |
امارات |
1-1 |
بحرین |
| 16 دی |
تایلند |
1-4 |
هندوستان |
| 20 دی |
بحرین |
1-0 |
تایلند |
| 20 دی |
هندوستان |
2-0 |
امارات |
| 24 دی |
امارات |
1-1 |
تایلند |
| 24 دی |
هندوستان |
1-0 |
بحرین |
| گروه دو |
| تاریخ |
تیم |
نتیجه |
تیم |
| 16 دی |
اردن |
0-1 |
استرالیا |
| 16 دی |
فلسطین |
0-0 |
سوریه |
| 20 دی |
سوریه |
2-0 |
اردن |
| 21 دی |
استرالیا |
0-3 |
فلسطین |
| 25 دی |
سوریه |
3-2 |
استرالیا |
| 25 دی |
اردن |
0-0 |
فلسطین |
| گروه سه |
| تاریخ |
تیم |
نتیجه |
تیم |
| 17 دی |
قرقیزستان |
2-1 |
چین |
| 17 دی |
فیلیپین |
1-0 |
کره جنوبی |
| 21 دی |
چین |
0-3 |
فیلیپین |
| 21 دی |
کره جنوبی |
0-1 |
قرقیزستان |
| 26 دی |
چین |
2-0 |
کره جنوبی |
| 26 دی |
فیلیپین |
1-3 |
قرقیزستان |
| گروه چهار |
| تاریخ |
تیم |
نتیجه |
تیم |
| 17 دی |
ایران |
0-5 |
یمن |
| 18 دی |
ویتنام |
3-2 |
عراق |
| 21 دی |
ایران |
0-2 |
ویتنام |
| 21 دی |
عراق |
0-3 |
یمن |
| 26 دی |
یمن |
2-0 |
ویتنام |
| 26 دی |
عراق |
0-0 |
ایران |
| گروه پنج |
| تاریخ |
تیم |
نتیجه |
تیم |
| 18 دی |
کره شمالی |
4-0 |
عربستان |
| 19 دی |
لبنان |
2-0 |
قطر |
| 22 دی |
عربستان |
0-2 |
لبنان |
| 23 دی |
قطر |
0-6 |
کره شمالی |
| 27 دی |
قطر |
0-2 |
عربستان |
| 27 دی |
کره شمالی |
4-1 |
لبنان |
| گروه شش |
| تاریخ |
تیم |
نتیجه |
تیم |
| 19 دی |
ترکمنستان |
3-2 |
ژاپن |
| 19 دی |
عمان |
2-1 |
ازبکستان |
| 23 دی |
ژاپن |
0-1 |
عمان |
| 23 دی |
ازبکستان |
0-4 |
ترکمنستان |
| 27 دی |
ترکمنستان |
3-1 |
عمان |
| 27 دی |
ازبکستان |
1-2 |
ژاپن |
مراحل حذفی
| یک چهارم نهایی |
| ویتنام 0-1 ژاپن |
ایران 3-0 چین |
| امارات 0-1 استرالیا |
کره جنوبی 0-1 قطر |
| نیمه نهایی |
| ژاپن 3-0 ایران |
| امارات 0-4 قطر |
داوران
روز 14 آذر (5 دسامبر) بود که AFC لیست 30 داور، 30 کمک داور به همراه 4 داور و کمک داور رزرو را اعلام کرد. قرار است در این دوره از جام ملت های آسیا، همانند جام جهانی و برخی رقابت های اروپایی همانند بوندس لیگا و سری آ، از کمک داور ویدیویی هم بهره گرفته شود. از جمع 30 داور نهایی جام ملت های آسیا، ژاپن، قطر و ازبکستان 3 داور؛ استرالیا، چین، عراق، امارات، کره جنوبی، اردن و امارات 2 نماینده و کشورهایی چون ایران و عربستان، یک نفر نماینده خواهند داشت. علیرضا فغانی، داور شایسته کشورمان که نامزد قضاوت دیدار نهایی جام جهانی هم بود و دیدارهای مهمی چون آلمان-مکزیک، فرانسه-آرژانتین و انگلیس-بلژیک را در روسیه 2018 هم سوت زد، در این مسابقات به همراه محمدرضا منصوری و رضا سُخندان حاضر خواهد بود. این در حالی است که فغانی چند هفته پیش اعلام کرد انگیزه ای برای قضاوت در جام ملت های آسیا ندارد!
ورزشگاه ها
در ابتدا تصمیم بر این بود که مسابقات این دوره جام ملت های آسیا، در 6 ورزشگاه کشور امارات برگزار شود، اما بعد از طراحی و اجرای مناسب یورو 2016 با 24 تیم، AFC هم تصمیم به افزایش تعداد تیم های تورنمنت کرده و آنها را به 24 رساند تا در نهایت نیاز به افزایش تعداد استادیوم های محل برگزاری جام ملت های آسیا هم باشد. شهرهای شارجه و ابوظبی توانستند امتیاز میزبانی را بگیرند و ورزشگاه های آل نهیان و شارجه را هم وارد مسابقات نمایند. در نهایت قرار است 51 مسابقه امارات 2019 در 4 شهر دوبی، ابوظبی، شارجه و العین و هشت ورزشگاه زاید، محمد بن زاید و آل نهیان (ابوظبی)، هازا بن زاید و خلیفه بن زاید (العین)، آل مکتوم و مکتوم بن راشد آل مکتوم (دوبی) و شارجه (شارجه) به شرح زیر برگزار شود.
| شهر |
ابوظبی |
شارجه |
| ورزشگاه |
زاید |
محمد بن زاید |
آل نهیان |
شارجه |
| عکس |
 |
 |
 |
 |
| ساخت |
1980 |
1980 |
1995 |
1980 |
| گنجایش |
43630 |
42056 |
12000 |
11073 |
| شهر |
دبی |
العین |
| ورزشگاه |
مکتوم بن راشد |
آل مکتوم |
بن زاید |
خلیفه بن زاید |
| عکس |
 |
 |
 |
 |
| سال ساخت |
12000 |
15000 |
16000 |
25965 |
| گنجایش |
1995 |
1995 |
2014 |
1996 |
ورزشگاه های زاید و محمد بن زاید در سال 2009 بازسازی شده اند و ورزشگاه های آل نهیان و شارجه به همراه 4 ورزشگاه شهرهای دبی و العین در حال افزایش ظرفیت خود هستند.
بازی های ابتدایی ایران در دور گروهی رقابت ها در دو شهر مشهور امارات یعنی دوبی و ابوظبی برگزار خواهد شد. ورزشگاه محل برگزاری بازی های تیم کشورمان در دور گروهی جام ملت های آسیا به شرح زیر است:
هفدهم دی: ایران-یمن (محمد بن زاید، ابوظبی)
بیست و دوم دی: ویتنام-ایران (آل نهیان، ابوظبی)
بیست و ششم دی: ایران-عراق (آل مکتوم، دبی)
گفتنی است هر دو بازی افتتاحیه و فینال رقابت های این دوره جام ملت های آسیا در ورزشگاه 43 هزار نفری زاید شهر ابوظبی انجام می شود.
برنامه جامع بازی ها
جام ملت های آسیای 2019 امارات از 14 دی و بازی میزبان مسابقات مقابل بحرین آغاز می شود و در 12 بهمن با دیدار فینال در ورزشگاه زاید به پایان می رسد. تیم کشورمان که در گروه چهارم رقابت ها کنار یمن، عراق و ویتنام قرار گرفته، اولین دیدار خود را 17 دی ماه برگزار می کند و به شرح برنامه جامع زیر، مقابل حریفان صف خواهد کشید:
پاداش قهرمانی و پخش تلویزیونی
مجموعا چهارده میلیون و 800 هزار دلار نصیب تیم های حاضر در امارات 2019 خواهد شد. قهرمان هفدهمین دوره جام ملت های آسیا در امارات، 5 میلیون دلار آمریکا، جایزه خواهد گرفت. نایب قهرمان 3 میلیون و تیم های بازنده نیمه نهایی هرکدام یک میلیون دلار به دست خواهند آورد. علاوه بر این، تمامی 24 تیم حاضر در مسابقات، 200 هزار دلار دریافت می کنند.
هشتاد شبکه تلویزیونی حق پخش مسابقات را خریداری کرده اند و قرار است آن را برای 2.5 میلیارد بیننده بالقوه پخش کنند، ولی بیننده نهایی این مسابقات، 800 میلیون نفر تخمین زده می شود. صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران هم از جمله شبکه هایی است که حق پخش مسابقات را خریده و قرار است آن را پوشش دهد.
