اختصاصی طرفداری- بیش از نیم قرن از آغاز معتبر ترین رقابت های باشگاهی در اروپا می گذرد و این رقابت ها هر ساله تعداد زیادی از علاقه مندان به فوتبال را در مقابل صفحه های تلویزیون میخ کوب می کند. یکی از قله های جذابیت در فوتبال باشگاهی که باعث علاقه مند شدن تعداد زیادی از مردم به ورزش فوتبال می شود. جام باشگاه های اروپا و لیگ قهرمانان اروپا، میدان نبرد تیم های برتر از نقاط مختلف اروپا، این جاست؛ برای سرگرم کردن، افتخار آفریدن و جاودانه شدن. اما چه چیزی در تاریخ این رقابت ها نهفته است؟ بد نیست نگاهی به تاریخچه بلند بالای این رقابت های جذاب انداخته و هر دوره آن جداگانه بررسی شود.
پس از چندین سال برنامه ریزی، از ابتدای فصل 1995/96 اولین دوره جام باشگاه های اروپا به عنوان بالاترین سطح رقابت باشگاهی در اروپا آغاز شد. این رقابت ها از جام قهرمان قهرمانان امریکای جنوبی الهام گرفته شده بود. در این فصل، تیم های شرکت کننده در رقابت ها توسط مجله اکیپ فرانسه بر اساس توانایی به عنوان نماینده کشور ها انتخاب می شدند. از بین تیم های انتخاب شده، تیم چلسی از طرف فدراسیون فوتبال انگلستان اجازه حضور در این رقابت ها را پیدا نکرد. دلیل تصمیم فدراسیون فوتبال انگلستان بر هم خوردن تمرکز تیم چلسی از رقابت های داخلی، در صورت شرکت در این مسابقات عنوان شد. بنابراین به جای تیم چلسی، تیم گواردیا ورشو از لهستان به این مسابقات راه یافت. همچنین تیم های کپنهاگن دانمارک، هونوید مجارستان و هلند اسپورت هلند (این تیم بعدا نام خود را به شونینگن تغییر داد) از شرکت در این مسابقات سر باز زدند تا شانس خود را برای بازی به عنوان نماینده کشور های خود از دست بدهند. بنابراین از مجارستان تیم ووروش لوبوگو (نام این تیم به ام تی کی بوداپست تغییر یافته است)، از دانمارک تیم ای گی اف آرهوس (نام این تیم به انجمن ژیمناستیک آرهوس تغییر یافته است) و از هلند هم تیم پی اس وی آیندهوون نماینده کشور های خود شدند. نکته دیگر این بود که رقابت های این سال تنها رقابتی بود که یک نماینده از کشور زارلاند داشت که این کشور در سال 1957 تبدیل به ایالتی از کشور آلمان غربی شد.
تیم های شرکت کننده در این رقابت ها در جدول زیر آمده اند:
سروت سوئیس | رئال مادرید اسپانیا | اسپورتینگ لیسبون پرتغال | پارتیزان بلگراد صربستان |
راپید وین اتریش | پی اس وی آیندهوون هلند | آث میلان ایتالیا | زاربروکن زارلاند |
ای گی اف آرهوس دانمارک | رنس فرانسه | ووروش لوبوگو مجارستان | آندرلخت بلژیک |
دیورگاردنز سوئد | گواردیا ورشو لهستان | روت وایس اسن آلمان | هیبرنیان اسکاتلند |
مرحله یک هشتم نهایی
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
اسپورتینگ لیسبون | 8-5 | پارتیزان بلگراد | 3-3 | 5-2 |
- اولین بازی در تاریخ این رقابت ها بین دو تیم اسپورتینگ لیسبون و پارتیزان بلگراد، در لیسبون در حضور حدود 30 هزار نفر برگزار شد. اولین گل تاریخ جام باشگاه های اروپا را ژوائو باپتیستا مارتینز در دقیقه 14 این دیدار برای تیم اسپورتینگ لیسبون به ثمر رساند. اولین اخراجی تاریخ این جام هم در همان دیدار اول رقم خورد و خوزه گالاز از تیم اسپورتینگ لیسبون در دقیقه 50، در حالی که بازی با نتیجه 1-1 دنبال می شد از زمین مسابقه اخراج شد. با این وجود بازی رفت با حساب 3-3 مساوی به پایان رسید و تیم پارتیزان بلگراد موفق شد در دیدار برگشت با حساب 5-2 در مقابل 15 هزار تماشاگر خودی در بلگراد پیروز شود تا در مجموع دو دیدار با حساب 8-5 به مرحله بعد صعود کند.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
ووروش لوبوگو | 4-10 | آندرلخت | 3-6 | 1-4 |
- دومین تقابل این دوره بین دو تیم ووروش لوبوگو و آندرلخت در مقابل 35 هزار هوادار مجارستانی انجام شد که در یک بازی پر گل تیم میزبان با حساب 6-3 موفق به کسب پیروزی شد. در این دیدار پیتر پالوتاش، بازیکن تیم ووروش لوبوگو، تبدیل به اولین کسی شد که در یک دیدار اروپایی هت تریک می کند. تیم آندرلخت در دیدار برگشت در زمین خودی با حضور 33 هزار نفری هواداران خودی هم موفق به کسب نتیجه مطلوب نشد و شکست سنگین 4-1 را متحمل شد.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
سروت | 7-0 | رئال مادرید | 2-0 | 5-0 |
- تقابل بعدی بین دو تیم رئال مادرید و سروت بود که تیم رئال مادرید با دو گل میگل مونیوز و هکتور ریال در ژنو مقابل 7 هزار هوادار تیم سوئیسی موفق به کسب پیروزی شد. بازی برگشت در سانتیاگو برنابئو با حساب 5-0 با دو گل آلفردو دی استفانو و گل های هکتور ریال، خوزیتو و مولونی در حضور بیش از 40 هزار نفری هواداران به پایان رسید تا رئال مادرید مقتدرانه گام اول خود را برداشته باشد.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
روت وایس اسن | 5-1 | هیبرنیان | 4-0 | 1-1 |
- تقابل تیم های روت وایس اسن و هیبرنیان تقریبا در همان دیدار رفت در زمین تیم آلمانی به پایان رسید. جایی که تیم اسکاتلندی هیبرنیان موفق شد در شهر اسن مقابل دیدگان 5 هزار بیننده با نتیجه 4-0 به پیروزی برسد. در بازی که در شهر ادینبرو برگزار شد، تیم آلمانی به نتیجه ای بهتر از تساوی 1-1 مقابل 30 هزار تماشاگر نرسید تا نماینده آلمان در همان دور اول از رقابت ها کنار برود.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
دیورگاردنز | 1-4 | گواردیا ورشو | 0-0 | 1-4 |
- تیم های دیورگاردنز و گواردیا ورشو رقابت بعدی این مرحله را برگزار کردند که در دیدار رفت در استکهلم در حضور بیش از 3 هزار بیننده گلی رد و بدل نشد ولی در دیدار برگشت در ورشو، تیم سوئدی مقابل 25 هزار هوادار تیم گواردیا ورشو موفق به کسب پیروزی 4-1 شد و جواز حضور در مرحله بعدی را کسب کرد و تیم گواردیا ورشو که جایگزین چلسی در این رقابت ها شده بود نتواند از شانسی که در اختیارش قرار داده شده بود به درستی استفاده کند. نکته جالب در مورد بازی برگشت این است که تمام 5 گل بازی در 29 دقیقه ابتدایی بازی به ثمر رسید و یک ساعت بعدی این تقابل، مانند دیدار رفت، گلی در بر نداشت.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
راپید وین | 2-6 | پی اس وی آیندهوون | 1-6 | 1-0 |
- دو تیم راپید وین و پی اس وی آیندهوون دیدار رفت خود را در وین در مقابل 10 هزار بیننده برگزار کردند که تیم اتریشی با حساب 6-1 تیم هلندی را در هم کوباند و در همان دیدار رفت تا حد زیادی خیال خود را بابت صعود راحت کرد. پیروزی 1-0 پی اس وی آیندهوون در دیدار برگشت در مقابل 8 هزار هوادار خودی هم تغییری در نتیجه حاصل نکرد و تیم اتریشی راهی مرحله بعد شد.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
ای گی اف آرهوس | 4-2 | رنس | 2-0 | 2-2 |
- ای گی اف آرهوس دانمارک در دیدار با تیم فرانسوی رنس، در مقابل 18 هزار هوادار خودی در شهر کپنهاگن، تن به شکست 2-0 داد. در دیدار برگشت در فرانسه، بیش از 5 هزار هوادار تیم رنس شاهد تساوی 2-2 دو تیم و حذف سومین تیم جایگزین از جانب یوفا بودند. تنها تیم ووروش لوبوگو مجارستان موفق شد از 4 تیم جایگزین به مرحله بعد راه پیدا کند.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
آث میلان | 5-7 | زاربروکن | 4-3 | 1-4 |
- در دیدار رفت دو تیم که در ورزشگاه سن سیرو و در مقابل 18 هزار نفر بیننده برگزار شد، نتیجه عجیبی رقم خورد. تیم زاربروکن موفق شد آث میلان را با نتیجه 4-3 شکست دهد. گل های تیم میلان در این دیدار را آملتو فرینیانی، خوان آلبرتو شیافینو و دال مونته در نیمه اول به ثمر رساندند تا این نیمه با حساب 3-1 به پایان برسد. اما در نیمه دوم ورق برگشت و تیم زاربروکن سه گل دیگر به تیم آث میلان زد. در بازی برگشت اما شرایط متفاوت بود. تیم آث میلان موفق شد در زمین تیم حریف در مقابل 15 هزار هوادار زاربروکن، با نتیجه 4-1 حریف خود را شکست دهد و به مرحله بعد راه پیدا کند. گل های آث میلان در این دیدار را والنتینو والی (دو بار) و اروس بلاردو به ثمر رساندند. ضمن این که گل دوم تیم میلان را تئودور پاف از تیم زاربروکن وارد دروازه خودی کرد تا به این ترتیب او هم به عنوان زننده اولین گل به خودی تاریخ این رقابت ها نام خود را در تاریخ جاودانه کند.
مرحله یک چهارم نهایی
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
دیورگاردنز | 4-1 | هیبرنیان | 3-1 | 1-0 |
- دو تیم دیورگاردنز و هیبرنیان مقابل هم قرار گرفتند که در بازی رفت که در کشور سوئد برگزار شد تیم میهمان، یعنی هیبرنیان، موفق شد 3-1 در حضور بیش از 21 هزار نفر هودار تیم دیورگاردنز پیروز شود. در دیدار برگشت هم این تیم هیبرنیان بود که در اسکاتلند و مقابل بیش از 31 هزار نفر هوادار تیمش، موفق شد 1-0 پیروز شود تا در مجموع با نتیجه 4-1 به مرحله بعد راه پیدا کند.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
رنس | 6-8 | ووروش لوبوگو | 2-4 | 4-4 |
- دیدار رفت این دو تیم در پاریس برگزار شد که تیم رنس با حضور بیش از 36 هزار هوادار تیمش موفق شد با نتیجه 4-2 به پیروزی برسد. گل دو تیم مجارستانی از روی نقطه پنالتی به وسیله میهای لانتوش به ثمر رسید که این اولین پنالتی تاریخ این جام بود. در دیدار برگشت 35 هزار هوادار مجارستانی یک بازی جذاب و پر گل را دیدند. بازی با حساب 4-4 مساوی به پایان رسید. نکته جالب این بازی زدن دو گل دیگر توسط میهای لانتوش از روی نقطه پنالتی بود!
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
رئال مادرید | 3-4 | پارتیزان بلگراد | 0-4 | 3-0 |
- تقابل دو تیم اسپانیایی و صربستانی در دیدار رفت کاملا یک طرفه رقم خورد. تیم رئال مادرید که از حضور بیش از 105 هزار نفر هوادار خود در ورزشگاه سود می برد، موفق شد با گل های هلیودورو کاستانو پدروسا (دوبار)، پاکو خنتو و آلفردو دی استفانو، حریف خود را 4-0 شکست دهد و گام بلندی به سمت مرحله بعد بردارد. بازی برگشت هم کاملا یک طرفه بود؛ اما این بار به سود پارتیزان بلگراد! تیم صربستانی موفق شد با کمک 40 هزار هوادار خود، تیم رئال مادرید را 3-0 شکست دهد تا در آستانه ی بازگشت به مسابقات قرار بگیرد. اما این تیم موفق نشد دیگر گل خورده در بازی رفت را جبران کند و رئال مادرید با شکستی سنگین اما دستان پر به اسپانیا بازگشت.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
راپید وین | 8-3 | آث میلان | 1-1 | 7-2 |
- دیدار رفت دو تیم راپید وین و آث میلان در اتریش برگزار شد که 18 هزار نفر از نزدیک این بازی را تماشا کردند. نتیجه این دیدار 1-1 مساوی شد. تک گل تیم آث میلان را آقای گل تاریخ این باشگاه، یعنی گونار نوردال به ثمر رساند. دیدار برگشت اما اصلا شباهتی به دیدار رفت دو تیم نداشت. آث میلان در سن سیرو با کمک 40 هزار نفری هوادارانش موفق شد با نتیجه خیره کننده 7-2 تیم اتریشی راپید وین را در هم بکوباند و با اقتدار راهی مرحله بعد شود. گل های تیم آث میلان را آموس ماریانی، گونار نوردال (دو بار)، ادواردو ریکانی (دو بار)، آملتو فرینیانی و خوان آلبرتو شیافینو به ثمر رساندند.
مرحله یک نیمه نهایی
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
رنس | 0-3 | هیبرنیان | 0-2 | 0-1 |
- تیم فوتبال رنس فرانسه در نیمه نهایی مقابل تیم هیبرنیان اسکاتلند قرار گرفت. در دیدار رفت که در ورزشگاه پارک دو پرنس پاریس در حضور بیش از 35 هزار هوادار برگزار شد، تیم فوتبال رنس موفق شد 2-0 حریف خود را شکست دهد. در دیدار برگشت، نزدیک به 45 هزار هوادار تیم هیبرنیان هم نتوانستند به کمک این تیم بیایند و تیم رنس فرانسه با نتیجه 1-0 موفق به کسب پیروزی شد و به عنوان اولین تیم راهی فینال اولین دوره جام باشگاه های اروپا شد.
نام تیم | نتیجه مجموع | نام تیم | بازی رفت | بازی برگشت |
رئال مادرید | 4-5 | آث میلان | 2-4 | 2-1 |
- دیدار رفت تقابل این دو تیم یکی از پر بیننده ترین دیدار های تاریخ جام باشگاه های اروپا و شلوغ ترین شب سانتیاگو برنابئو محسوب می شود. ورزشگاه رئال مادرید 129 هزار و 690 نفر را در شب دیدار این دو تیم در خود جای داد. در این دیدار تیم رئال مادرید موفق شد با حساب 4-2 تیم آث میلان را شکست دهد. گل های تیم میزبان را در این دیدار هکتور ریال، خوزیتو، روکه اولسن و آلفردو دی استفانو به ثمر رساندند. گل های تیم مهمان هم توسط گونار نوردال و خوان آلبرتو شیافینو زده شدند. این آخرین گل گونار نوردال برای تیم آث میلان در جام باشگاه های اروپا بود و او سال بعد راهی آس رم شد. در دیدار برگشت، سن سیرو حتی کمتر از دیدار های قبلی آث میلان در این جام پر شد و تنها 30 هزار نفر برای حمایت تیم خود به ورزشگاه آمدند. در این دیدار تیم آث میلان موفق شد با دو گل دال مونته که هر دو از روی نقطه پنالتی به ثمر رسیدند 2-1 تیم رئال مادرید را شکست دهد. تک گل تیم رئال مادرید را خوزیتو در این دیدار به ثمر رساند. اما این پیروزی برای صعود به فینال کافی نبود و رئال مادرید برای دومین مرحله متوالی به کمک اندوخته خود در دیدار رفت که هر دو در سانتیاگو برنابئو لبریز از جمعیت بودند، موفق به صعود شد.
فینال
فینال اولین دوره جام باشگاه های اروپا بین دو تیم رنس فرانسه و رئال مادرید اسپانیا برگزار شد. این بازی در تاریخ 13 ژوئن 1956 در ورزشگاه پارک دو پرنس فرانسه با حضور 38 هزار و 239 نفر و به قضاوت آرتور ادوارد الیس، داور انگلیسی انجام شد. ترکیب دو تیم به صورت زیر بود:
رنس | رئال مادرید |
شماره | پست | نام بازیکن | نام بازیکن | پست | شماره |
1 | دروازه بان | رنه جاکوئت | خوان آلونسو | دروازه بان | 1 |
2 | مدافع | سیمون زیمنی | آنخل آتینزا | مدافع | 2 |
3 | مدافع | رائول جیرادو | رافائل لسمس | مدافع | 3 |
5 | مدافع | روبر ژونکت (کاپیتان) | مارکویتوس | مدافع | 5 |
4 | هافبک | میشل لبلوند | میگل مونیوز (کاپیتان) | هافبک | 4 |
6 | هافبک | روبرت سیاتکا | خوزه ماریا زاراگا | هافبک | 6 |
8 | هافبک | لئون گلواکی | هکتور ریال | هافبک | 10 |
10 | هافبک | رنه بیلارد | رامون مارسال ریبو | هافبک | 8 |
9 | مهاجم | ریموند کوپا | خوزیتو | مهاجم | 7 |
7 | مهاجم | میشل هیدالگو | آلفردو دی استفانو | مهاجم | 9 |
11 | مهاجم | جین تمپلین | فرانسیسکو خنتو | مهاجم | 11 |
سرمربی رنس | سرمربی رئال مادرید |
آلبرت باتو | خوزه ویالونگا |
شرح بازی:
تیم رنس بازی را طوفانی آغاز کرد. در دقیقه 6، ارسال ریموند کوپا، که از قبل با رئال مادرید برای فصل بعد قرارداد بسته بود، روی سر میشل لبلوند فرود آمد و او هم با ضربه سر توپ را از بالای سر خوان آلونسو به درون دروازه فرستاد. گرچه بازیکنان رئال مادرید روی این صحنه بسیار معترض بودند و اعتقاد داشتند توپ از خط عبور نکرده است. تیم رنس خیلی زود و در دقیقه 10 توسط جین تمپلین به گل دوم رسید. کمی بعد شوت زیبای کوپا، توسط مدافعان از روی خط دروازه رئال مادرید بیرون کشیده شد. حرکت و ضربه زیبای دی استفانو در دقیقه 14، خیلی زود رئال مادرید را به بازی برگرداند. دقیقه 30 این دیدار هکتور ریال روی ارسال کرنر، با ضربه سر بازی را به تساوی کشاند تا نیمه اول با حساب 2-2 مساوی به پایان برسد. در نیمه دوم درخشش دی استفانو شروع شد. او با یک پاس زیبا خوزیتو را در موقعیت تک به تک قرار داد تا دروازه را باز کند. اما با تصمیم کمک داور این گل آفساید گرفته شد. در دقیقه 62، میشل هیدالگو باز هم روی ارسال زیبای ریموند کوپا، دروازه رئال مادرید را باز کرد تا حساب کار 3-2 به سود تیم رنس شود. درست زمانی که در تیم رئال مادرید نیاز به کمک احساس می شد، استارت ناگهانی مارکویتوس از خط دفاع و شوت او، در حالی که به نظر می رسید توپ با اختلاف زیاد به بیرون می رود، به مدافعان رنس برخورد کرد و وارد دروازه این تیم شد. در 11 دقیقه پایانی، این هکتور ریال بود که روی فرار و ارسال عالی از خنتو، برای بار دوم دروازه را باز کرد تا رئال مادرید برای اولین بار در این بازی از حریف خود پیش بیفتد. در دو دقیقه پایانی بازی تیم رنس موفق شد تا آستانه فروریختن دروازه رئال مادرید پیش برود که ضربه آخر آن ها به تیرک دروازه برخورد کرد و بازی با همان نتیجه 4-3 به سود رئال مادرید به پایان رسید و رئال مادرید فاتح اولین دوره جام باشگاه های اروپا شد.
این رقابت ها به اروپا، قدرت رئال مادرید و همینطور ستاره ای مانند آلفردو دی استفانو را نشان داد. پس از این بازی ریموند کوپا، بازیکن تیم رنس که قرار بود فصل آینده به رئال مادرید بپیوندد گفت:
پس از چیزی که من در این بازی دیدم، متوجه نمی شوم که چرا رئال مادرید من را نیاز دارد. تیم آن ها کامل است.
جام قهرمانی توسط ابه شوارتز، رئیس وقت یوفا به کاپیتان تیم رئال مادرید، میگل مونیوز داده شد.
شادی بازیکنان رئال مادرید پس از دریافت جام قهرمانی در سال 1956