طرفداری | زلاتان ابراهیموویچ با بهت و حیرت دستانش را روی سرش گذاشت و خیره شد! خستگی و ناامیدی در ساق پای اندی فن در مِیده، دیده میشد. دقیقه 94 بازی مرحله گروهی لیگ قهرمانان اروپا میان تیمهای آژاکس و میلان بود و بازی 1-0 به نفع شیطانِ ایتالیا ادامه داشت. تیمِ هلندی به شدت دنبال گل تساوی بود. سانتر کوتاهی از گوشه زمین به مرد سوئدی آژاکس رسید که توسط کافو دفع شد. در برگشت توپ مقابل پای رافائل فن در فارت، کاپیتان تیم افتاد و ضربه او در میان نگاه مدافعان میلان، راهی دروازه شد.
دیدا نقش بر زمین، به توپ نگاه میکرد. همه خود را برای شادی و یا تاسف آماده کرده بودند، اما دیدا مانند قهرمانی از گور بازگشته، جوانه زد و دستانش را به سمت توپ دراز کرد. به همین سادگی، او مقابل شوت فن در فارت ایستاد. باورنکردنی بود. جادویی که او با کف دست چپش انجام داده بود.
«به شما اطمینان میدهم سخت تر از این توپها را هم میشود مهار کرد.» این اولین حرفهای دیدار در مصاحبه با گاتزتا دلو اسپورت بود. شاید چنین حرفی پرادعا به نظر بیاید، اما وقتی چنین مهاری انجام میدهید، قادرید هرچه دلتان خواست، بگویید.
نلسون ده خسوس سیلوا، متولد اکتبر 1973 در منطقه باهیای برزیل، در دوران اوج خود یکی از برترین دروازه بانهای جهان بود. دیدا طرفدار فلامینگو بود و اسمش الهام گرفته از مهاجم این تیم بود. دیدا در ابتدای کودکی با انجام هندبال، وارد دنیای ورزش شد. او سپس والیبال را هم به لیست ورزشهای دلخواهش افزود و بدین ترتیب، مهارتهایش در انجام ورزشهایی که با دست انجام میشود، افزایش یابد.
همه چیز بر وفق مراد دیدا پیش میرفت. او در 13 سالگی موفق شد با برادرانش یک تیم بسازد و راهی برخی مسابقات کند. چهار سال بعد، او برای کروزیرو ده آلاگوئاس اولین بازی اش را انجام داد. این انتقال به نسبت انتقال قبلی او به تیم ویتوریا که اغلب با بدشانسی گذشت، عالی محسوب میشد. وی در جام جوانان 1994 که برزیل قهرمان شد، خوش درخشید. همچنین توانست در آن سال بهترین دروازه بان لیگِ جوانان شود.
چنین عنوانی قطعا دیدا را در تیررس قرار داد و در سال 1994 بود که کروزیرو، تصمیم به جذب او گرفت. دیدار در کروزیرو دو بار به عنوان برترین دروازه بان لیگ برگزیده شد و دو بار هم جام کوپا ده برزیل و کوپا لیبرتادورس را بالای سر برد. در پایان این دوره، او توانست برای سلسائو هم بازی کند و حتی اولین دیدارش هم در کوپا آمریکای 1995 بود که برابر اکوادور برگزار شد. البته به علت محرومیت تافارل، دیدا توانست خودی نشان دهد.
وی همچنین در المپیک 1996 آتلانتا هم بازی کرد که با شکست برابر ژاپن، به آرزوهای خود پایان دادند. این بار نوبت حضور در جام جهانی بود. 1998 و تجربهای متفاوت تر. در ژانویه همان سال، دیدا اعلام کرد میخواهد در فوتبال اروپا شانسش را امتحان کند. فقط میلان بود که تمایلی از خود نشان داد و کروزیرو را به دادگاه کشاند تا شش ماه زودتر از موعد، اجازه خروج دهند. در پایان با رای دادگاه، تیم سوئیسی اف سی لوگانو توانست دیدا را قرض بگیرد و بدین ترتیب، پایههای حضور این سنگربان 26 ساله در میلانلو، زده شد. میلان برای خرید او تنها 3 میلیون یورو هزینه کرد.
دیدا شروعی سخت در ایتالیا داشت. با وجود درخشش در کوپا آمریکای 1999، دیدا بازهم انتخاب سوم بود. وی به صورت قرضی به کورینتیانس برگشت. در این یک سال، دیدا به پنالتی گیر قهاری بدل شد. دیدا در سپتامبر 2000، در دیدار لیگ قهرمانان اروپا که با پیروزی 4-1 برابر میلان بشیکتاش همراه بود، برای روسونری به میدان رفت.
در جریان فاجعه پاسپورت جعلی که کل فوتبال ایتالیا شوکه شد، دیدا ضربه بدی خورد. مشخص شد تمام مستندات دال بر داشتن پاسپورت پرتغالی، جعلی است. فیفا هم بیکار ننشست و این سنگربان را یک سال از حضور در رقابتهای اروپایی منع کرد. این اتفاق عاملی شد بر بازگشت دیدا به کورینتیاس؛ این بار هم قرضی. او در سال 2002 دوباره به میلان برگشت. او پس از مصدومیت آبیاتی در دیدار لیگ قهرمانان اروپا برابر اسلوان لیبرک، وارد بازی شد و در جریان پیروزی 1-0، کارلو آنچلوتی را بسیار تحت تاثیر خود قرار داد.
در آن فصل دیدار فقط 30 گل دریافت کرد و کمک کرد میلان لیگ قهرمانان و کوپا ایتالیا را فتح کند. در لیگ قهرمانان دیدار تاثیر گذار بود. میلان با اینکه در طول بازی کاملا بهتر بازی کرد، اما با 0-0 شدن بازی در وقتهای قانونی و اضافه، در ضیافت پنالتی با مهار پنالتی ترزگه، مونترو و مارچلو زالایتا، تیمش را به قهرمانی اروپا رساند. بعد از آن بازی، مارچلو لیپی اعتراف کرد تیمش از دیدا هراس داشت و چهار بازیکن تیم، از زدن ضربه پنالتی خودداری کردند.
برای حسن ختام به این فوق العادهای، دیدا جزو نامزدهای کسب توپ طلای بود که در نهایت سیزدهم شد. «شانسی برای کسب این عنوان ندارم، چون بازیکنان محشر زیادی در لیست هستند. با این حال افتخار میکنم که نامم در این لیست قرار دارد.» حال برزیلی که سال ها با فقدان دروازه بان خوب مواجه بود، یک ستاره در حال درخشش داشت.
در فصل 2003/04 میلان یک پله فراتر رفت و با کسب اسکودتو، تنها اسکودتوی دیدا، باعث شد این سنگربان برزیلی به اولین خارجی تبدیل شود که عنوان برترین دروازه بان سری آ را کسب کرده است. وی با شکست دادن رقیبش جانلوییجی بوفون، نامش را جهانی کرد و بر شهرتش افزود. دیدا در اولین مصاف فصل 2004/05 برابر لیورنو، اخراج شد، اما دوباره برگشت و آمار 10 گل در 18 بازی و تنها یک شکست را ثبت کرد که دیوانه کننده بود.
فصل کمی پرنوسان ادامه یافت و میلان با هفت امتیاز فاصله با یوونتوس، دوم شد. اسکودتو گرچه بعدها از یوونتوس گرفته شد. به آن وضعیت فینال لیگ قهرمانان و کامبک لیورپول را هم اضافه کنید. این بار او در فینال شاهد درخشش یک سنگربان بود. این بار او شکست خورده ناکام بود و این بار، شب، شبِ یرزی دودک بود. لیگ قهرمانان خاطره بدی هم برای دیدا دارد. پس از اینکه گل استبان کامبیاسو مردود اعلام شد، طرفداران خشمگین اینتر شعلههای آتش را به سمت او پرتاب کردند که به شانه وی برخورد کرد و باعث شد داور، بازی را متوقف کند.
پس از وقفهای 10 دقیقهای، بازی کنسل شد و یوفا میلان را برنده اعلام کرد. اینتر به خاطر رفتار ناشایست هواداران 200 هزار یورو جریمه شد. با وجود شکست در فینال، او همچنان به عنوان بهترین دروازه بان سال فیفا، دومین دروازه بان از نظر IFFHS-که به پتر چک عنوان را واگذار کرد- و یکی از نامزدهای توپ طلا انتخاب شد. موفقیتهای بیشتری در راه بود، مثل قهرمانی با برزیل در رقابتهای کنفدراسیونها.
میلان دوباره به فینال لیگ قهرمانان اروپا بازگشت تا انتقامش را بگیرد و گرفت. سومین بار بود که دیدا رنگ فینال را میدید و شاید بهترین پایان مثبت میتوانست یک قهرمانی دیگر باشد. پیپو با بریس خوب قهرمانی را به ارمغان آورد، اما دیدا تشنه موفقیت بود. خنده دار ترین اشتباه دیدا در میلان، مربوط به دلامادونینای 2008 میشود که با یک اشتباه بد، باعث پیروزی اینتر شد. دیدار دیگر آن مرد قرص و محکم نبود و کاملا به مردی غیرقابل اعتماد تبدیل شده بود. هواداران روسونری از دست اشتباهات او عاصی شده بودند.
این عدم ثبات همراه با مصدومیتهای پی در پی، دیدا را به مشکل انداخته بود. کریستین آبیاتی پس از پایان یافتن دوران حضور قرضی در اتلتیکو مادرید، به میلان برگشت و با آغاز فصل 2008/09، دیدا ذخیره آبیاتی شده بود. در پی مصدومیت آبیاتی برابر سینا، دیدار خیلی زود به ترکیب تیم برگشت. اشتباه عجیب او برابر رئال مادرید که منجر به گلزنی رائول شد، هنوز از اذهان پاک نشده است. دیدار دوباره به یک نیمکت نشین تبدیل شد. قرارداد دیدا در تابستان 2010 با روسونری تمام شد. او دو سال تمام به عنوان بازیکن آزاد باقی ماند و در سال 2012 به برزیل بازگشت تا در تیم پرتکیزا بازی کند. یک دوره هم جانشین مارسلو گروهه در گرمیو شد و سپس در اینترناسیونال همراه آلیسون تمریناتش را آغاز کرد که بیشتر جنبه مربی-بازیکن بودن داشت.
آخرین بازی دیدا در آوریل 2015 بود. وقتی که 41 سال داشت. او به مسن ترین بازیکن تاریخ اینترناسیونال بدل شد. لوئیس فلیپه اسکولاری در ستایش از دیدا چنین گفته است: «او به اروپا رفت، در یکی از بهترین تیمهای جهان بازی و درها را برای جوانان باز کرد. چه چیز دیگری میخواهید بشنوید؟» راست هم میگفت. چه انتظاری از دیدا دارید؟ او لایق آن است تا به عنوان یکی از برترین دروازه بانهای نسل خود شناخته شود.
به قلم جیمز کلی برای وبسایت Thesefootballtimes