پراید در اصل در شرکت مزدا ژاپن با سفارش فورد، شرکت مادر، طراحی شد. نسل اول این خودرو که در سالهای ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۳ تولید و در ژاپن با نام مزدا ۱۲۱ و در آمریکای شمالی توسط شرکت فورد با نام فورد فستیوا فروش رفت.
این مدل همچنین با نام کیا پراید از ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ در شرکت کیا موتورز کره جنوبی تولید شد و در سال ۲۰۰۱ خط تولید آن به سایپا فروخته شد.شرکت سایپا با ایجاد زنجیرهای از قطعه سازان فنی در گروه سایپا و با حمایت از قطعه سازان بخش خصوصی سعی در ساخت داخل نمودن خودروی پراید نمود و آن را با نامهای نسیم (پراید هاچ بک)، صبا (پراید سدان) و سایپا ۱۳۲ و سایپا ۱۳۱ و سایپا ۱۱۱ و سایپا ۱۴۱ و وانت پراید (سایپا ۱۵۱) در ایران عرضه کرد.در زمستان سال ۱۳۸۹ شرکت سایپا محصولات خود تولید محصولات خود را بر پایه پلتفرم پراید متوقف نمود و تولید بر اساس پلتفرم X100 را آغاز کرد و محصولات خود را با نامهای جدید:سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۳۲، سایپا ۱۴۱ تولید میکند.مدلها ویرایش
صبا و نسیم ویرایش
دو نسخه ابتدایی پراید که در ابتدای ورود به ایران تا سال ۸۴ با برند کیا تولید و پس از آن مُهر سایپا بر پیشانی شان حک شد تولید این دو مدل در سال ۱۳۸۸ به اتمام رسید و پیکره و پلتفرم سایر مدلها به نوعی همین صبا و نسیماند.
سایپا ۱۴۱ ویرایش
پراید ۱۴۱
پراید ۱۴۱ یکی از محصولات سایپا است. این خودرو همان پراید تغییریافتهاست. این مدل در واقع مدل لیفت بک سایپا ۱۳۱ یا در واقع همان سایپا صبا میباشد. این تغییر در طراحی در دورانی انجام گرفت که بازار خودروی ایران از نظر تنوع مدلهای عرضه شده بسیار فقیر بود و ساپیا نیز تبلیغات زیادی در زمینه ۱۴۱ به راه انداخت اما شکل ظاهری نامأنوس و مشکلات کیفی ناشی از این تغییرات باعث شد این مدل هیچگاه نتواند به خودرویی موفق تبدیل شود هرچند سایپا که در آن زمان زانتیا را مونتاژ میکرد سعی کرده بود در طراحی قسمت عقب سایپا ۱۴۱ از رگههای طراحی عقب عاریه بگیرد ولی با همه این اوصاف ۱۴۱ همواره کم تیراژترین مدل در خانواده محصولات پراید بود به گونهای که با وجود طرح متفاوت نسبت به مدلهای سدان، همواره با قیمت پایینتر عرضه میشد تا بتواند نظر مشتریان را به سوی خود جلب کند.
سایپا ۱۴۱ در کشور ونزوئلا تحت نام تورپیال (به معنی یک پرنده زیبا) فروخته میشود.[۳]
سایپا ۱۵۱ ویرایش
سایپا ۱۵۱ (سایپا کارا) یک ماشین تولید شده توسط سایپا در ایران است. این وانت کوچک ۹۰۰ کیلوگرم وزن دارد و بر اساس پراید ساخته شدهاست. سایپا این خودرو رابا قیمت مقرون به صرفهای (نسبت به دیگر خودروهای ایرانی) عرضه میکند در این مدل به دلیل کاربری متفاوت نسبت به سایر مدلها تغییراتی درفنربندی عقب و دیسک و سیستم انتقال قدرت صورت گرفتهاست
سایپا ۱۱۱ ویرایش
سایپا ۱۱۱ یک خودرو هاچبک از محصولات سایپا است که از سال ۲۰۱۰ توسط سایپاساخته میشود. این خودرو در اصل مدل هاچبک سایپا ۱۳۲ است که آن هم از محصولات سایپا و از سری پلتفرم پراید X100 است. سایپا با راه اندازی تشکیلات جدید تولید خودرو در کاشان مدل هاچ بک پراید را با تغییرات اندکی در چراغهای جلو و عقب و تغییر فرم شیشه عقب به بازار میفرستد. در ابتدای تولید برای این خودرو نام مروارید انتخاب شد که بعداً به رمز سه رقمی ۱۱۱ تغییر نام داد. این خودرو همانند سایر انواع پراید به موتوری با حجم ۱۳۲۳ سی سی و توان ۶۲ اسب بخار مجهز است. گفته میشود که در سال ٩٣ به بعد تغییراتی در موتور صورت گرفته تا علاوه بر آلایندگی خودروها طبق استاندارد یورو۴ خودروتوان بیشتری معادل ۶٩ اسب بخار تولید کند و در ضمن مصرف سوخت کمتری داشته باشد در این حال این خودروی ارزان قیمت با مصرف ۶٫۹ لیتر سوخت در هر صد کیلومتر در سیکل ترکیبی، پنجمین خودرو کم مصرف تولید داخل است.[۴]
سایپا ۱۳۲ ویرایش
پراید ۱۳۲ نسخه سدان پراید ۱۱۱ است و تفاوتش با پراید ۱۳۱ که زودتر از این خودرو معرفی شده همرنگ بودن سپر و زههای بدنه است. تنها مزیت پراید ۱۳۲ نسبت به پراید ۱۱۱ صندوق عقب جادارتر آن است و از لحاظ فنی مانند سایر پرایدها از همان موتور و گیربکس بهره میبرد.
سایپا ۱۳۱
در واقع همان پراید صبا است که پس از تغییر طراحی داشبورد و کریستالی شدن چراغهای عقب به این عدد سه رقمی مرموز تغییر نام داد[۵]انتقادات به ایمنی پراید ویرایش
رئیس سازمان پزشکی قانونی پراید را رکورد دار وسایل نقلیه در کشته شدن ایرانیان در سال ۹۲ عنوان کرد و افزود: «در سال گذشته متأسفانه ۲ هزار و ۴۵۴ نفر به دلیل وقوع تصادف خودرو پراید جان خود را از دست دادند که این مسئله باعث شد تا ۱۳٫۶ درصد از تصادفات منجر به مرگ به این خودرو اختصاص یابد.»[۶]آیت الله مکارم شیرازی هم با اشاره به اینکه «گفته میشود بیشترین ضایعات، ضایعات تصادفات رانندگی به واسطه خودروی پراید است» گفت: باید فکری در این خصوص کرد و این خودرو به خودروی مناسبی تبدیل شود. از سوی دیگر اینکه علیرغم اینکه میگویند این خودرو ارزان است باید گفت که با تلفاتی که به بار میآورد اصلاً به صرفه نیست.[۷]
در یک دورهٔ زمانی نیز قرار بود پلیس راهنمایی و رانندگی ایران طرحی را اجرا کند که به واسطهٔ آن خودروی پراید فقط برای تردد درونشهری مورد استفاده قرار بگیرد و اجازهٔ تردد برونشهری به آن داده نشود ولی به دلیل این که تعداد قابل توجهی از مردم از این خودرو استفاده میکنند و اجرای این طرح نارضایتی را به وجود خواهد آورد از اجرای آن صرف نظر کردند. سازمان استاندارد ایران در بین تمامی خودروهای داخل کشور در مقام اول بی کیفیتترین را به MVM 110 و مقام دوم را به پراید اعطا کرد. شاید انگشت شمار مزیتهای پراید را بتوان تسلط رانندگی، سادگی در تعمیرات، ارزان بودن قطعات یدکی و کم مصرف بودن آن دانست.