یکی از نشانههای هر ملتی که نماد ملی و فرهنگی آن ملت و میراث گذشتگان محسوب میشود، لباس است.
لباس از بارزترین نمادهای فرهنگی، مهمترین و مشخصترین مظاهر قومی و همچنین از سریع الانتقالترین نشانههای فرهنگی است که به سرعت تحت تاثیر پدیدههای فرهنگپذیری در بین جوامع گوناگون انسانی قرار میگیرد.
لباس همواره نشانگر بخش عظیمی از نیازهای مادی و معنوی انسانها بوده که دانش فرهنگی و تصورات و تفکرات و جهانبینی یک گروه قومی را نشان میدهد.
محیط زیست طبیعی، نوع معیشت، روابط و منزلتهای اجتماعی، مواد و مصالح موجود در محیط زندگی از عواملی هستند که در شکلگیری لباس دخالت دارند.
باید گفت که در جای جای ایران کهنسال به واسطه وجود اقوام مختلف، از جمله کُرد، ترک، لر، بلوچ، ترکمنی، بختیاری و ... میتوان انواع پوششها را مشاهده کرد.
لباس كُردی يكی از زيباترين، متنوع ترين و پوشیدهترين پوششهايی است كه به نوشته سياحان در سفرنامههايشان، در سطح فرهنگ مردم دنيا كمنظير است؛ به طوری که اين لباس در چندين جشنواره مختلف بينالمللی مقام اول را به لحاض پوشش، زيبايی و تنوع طرح بهخود اختصاص داده است.
هنر دوخت پوششهای كُردی با توجه به تنوع و تعدد فرمها و كاربردهای مختلف آن از غنیترين هنرهای اين مرز و بوم بوده که پرداختن به آن مستلزم شناخت و تبحر زيادی میباشد.
قدمت لباس کردی به قدمت خود مردمان کُرد برمی گردد و اگر بخواهیم به تصویری مستند از قدیمیترین لباس کردی استناد کنیم، گویاترین تصاویر نقش برجستههای دوره هخامنشی است، در این نقش برجسته ها تصاویری از سربازان و سرداران ماد وجود دارد.
با توجه به اینکه مادها را برابر مستندات تاریخی نیای کُردها میدانیم پس میتوان این تصاویر را قدیمیترین تصاویر از لباس کردی دانست؛ لباس و مخصوصاً کلاه مادها شباهت زیادی با لباس کردی دارد؛ کلاهی مشابه این کلاه هنوز در بعضی از مناطق کردستان استفاده می شود و به آن «سهر کلاوه» و یا «کلیته» می گویند.
اولین طرحهای کشیده شده از لباس کردی مربوط به زمانی است که مستشرقان اروپایی به ایران آمدند، یعنی از دوره صفویه به بعد طرح های ارزندهای از لباس مردمان آن زمان توسط این مستشرقین کشیده شده و در سفرنامه های آنان موجود است؛ چند طرح برگرفته از این سفرنامهها در قطعی بزرگتر کپی شده و اکنون در خانه کُرد سنندج در معرض دید علاقمندان قرار دارد.
مردمان کُرد، قوم ایرانی هستند که در بخشهایی از خاورمیانه و آسیای مرکزی و در ایران به ویژه در شمال شرق و غرب ایران زندگی میکنند.
کشورهای ترکیه، عراق، سوریه و ایران دارای مردمانی از کردها هستند. تصرفات نظامی عثمانی علیه ایران موجب پخش شدن کردها در چهار کشور خارج از فرهنگ ایرانی (ترکیه، سوریه، عراق، و شوروی سابق) و سیاسی شدن کردها شد.
کردها در بسیاری از نقاط ایرانزندگی میکنند.[ بخش کردنشین جداشده از ایران (بهویژه در جنگ چالدران)، امروزه سه ناحیه کردستان ترکیه، کردستان عراق و کردستان سوریه را تشکیل میدهند. سه کشور ترکیه، عراق، و سوریه پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی عثمانی با توافق انگلستان، در سال ۱۹۲۳ تأسیس شدند. در جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، جمهوری ازبکستان و جمهوری تاجیکستان، نیز کردها زندگی میکنند.
جمعیت کردها در سال ۲۰۰۹، ۴۶٬۵۰۰٬۰۰۰ تا ۴۷٬۸۶۳٬۰۰۰ تن برآورد شدهاست که هشت و نیم تا نه میلیون تن از آنها در ایران زندگی میکنند.
فردوسی از زبان کاوه آهنگر هنگام قیامش بر ضد ضحاک میگوید :
(((بپویید کاین مهتر آهرمنست؛ جهان آفرین را به دل دشمن است)))
(((همی رفت پیش اندرون مرد گُرد؛ جهانی برو انجمن شد نه خرد)))
که این اوج حضور کُردها در شاهنامه فردوسی است در داستان کاوه آهنگر و ضحاک است که بعد از قیام کاوه آهنگر و پیروزی در برابر ضحاک؛ فردوسی نژاد «کُرد» را از کاوه آهنگر میداند . که عمده این نژاد ساکن کوهستانهای غرب ایران شدند و با ازدیاد جمعیتشان متحد شدند و ضحاک را سرنگون کردند.