طرفداری - چهار سال پیش دیدار مقابل نیجریه در برزیل را تاکتیکی ترین بازی تاریخ فوتبال ایران عنوان کردم و تاکید کردم که این تیم با کارلوس کی روش این پتانسیل را دارد که چهار سال بعد از امروزش هم بهتر شود. دقیقا چهار سال بعد مقابل یک تیم آفریقایی دیگر، ایران با کارلوس کی روش پتاسیل جدیدی از خود ارائه کرد و نشان داد که با کار اصولی حتی در شرایطی مثل فوتبال ایران هم می شود پیشرفت کرد. نمایش نود و چند دقیقه ای ایران مقابل مراکش در جام جهانی 2018 نشان دهنده بلوغ در کارهای تیمی و انفرادی توسط بازیکنان ایران بود و خیلی حیف می شد اگر شانسی که ایران لیاقتش را داشت، باز هم آن ها را نادیده می گرفت. مانند تمامی تیم های دنیا چه در مسابقات ملی و چه باشگاهی که به شانس برای ضربه نهایی خود در بازی های نزدیک نیاز دارند، ایران نیز به این عامل نیاز داشت و بالاخره با چهار سال تاخیر، ایران به آنچه باید، دست پیدا کرد.
کارلوس کی روش بازی را با آرایش پایه 1-4-1-4 آغاز کرد. جایی که رامین رضاییان سرانجام به پژمان منتظری ترجیح داده شد. روزبه چشمی جایگاهش را به عنوان زوج پورعلی گنجی تثبیت کرد و وحید امیری نیز در خط میانی به کار گرفته شد . در تصویر زیر می بینیم که چگونه امید ابراهیمی(شماره 9) به عنوان یکی از مهم ترین بازیکنان ما در پست شماره 6 و نقش «Destroyer» جلوی مدافعان به بازی گرفته شد. علیرضا جهانبخش و کریم انصاری فرد به عنوان دو بازیکن کناری سمت راست و چپ در فاز تهاجمی به بازی گرفته شدند و مسعود شجاعی و امیری نیز کمی جلوتر از ابراهیمی در نقش «Shuttler» سمت راست و چپ (توضیح مفصل فنی پیرامون این نقش) قرار گرفتند. با این حال شرح بالای وظایف تدافعی تمامی این چهار بازیکن باعث می شد تا در عمل ما شاهد شکل گیری آرایش پایه 1-5-4 در میدان باشیم.
در نقطه مقابل رنار نیز تیمش را با آرایش پایه 1-4-1-4 وارد میدان کرده بود. کریم الاحمدی در پست شماره 6 و نقش «Holding midfielder» جلوی مدافعان را پوشش می داد. زیاش و حارث در دو سمت میدان در فاز تهاجمی قرار گرفتند و الکعبی نیز در نوک خط حمله به بازی گرفته شد. نکته جالب توجه همان طور که در تصویر زیر می بینیم و در ادامه نیز به آن خواهیم پرداخت، آرایش واقعی بازیکنان مراکش در طول بازی است. جایی که می بینیم اشرف حکیمی و آمرابات به عنوان دو مدافع کناری مراکش تا چه اندازه اصطلاحا «بالا» به بازی گرفته شدند. رنار، قصد داشت با حضور مداوم حکیمی و آمرابات در فاز تهاجمی در کنار حارث و زیاش، ایران را به طور کامل از کناره ها آزار دهد. مسئله ای که البته کارلوس کی روش برای آن برنامه ویژه ای داشت.
یکی از مهم ترین نکات فنی در این دیدار شروع ناامید کننده ایران در 15 دقیقه ابتدایی بازی در هر دو نیمه بود. جایی که بار دیگر مشخص شد بازیکنان ما علی رغم اینکه تعداد قابل توجهی از آن ها در اروپا بازی می کنند، باز هم از کمبود قرار گرفتن در اتمسفر یک بازی بزرگ رنج می برند و وقتی برای اولین بار در چنین اتمسفری قرار می گیرند، می توانند در دقایق ابتدایی بسیار پر اشتباه باشند. بازیکنان ایران بازی را در هر دو نیمه بسیار پر استرس، بدون تمرکز و پر اشتباه آغاز کردند. مسئله ای که در 15 دقیقه اول هر دو نیمه باعث شد مراکش توپ و میدان را در اختیار گیرد و خطرناک ترین لحظاتش را نزدیک به دروازه ایران خلق کند. تصاویر زیر به ترتیب تعداد دفعاتی را نشان می دهد که بازیکنان ایران در 15 دقیقه ابتدایی هر دو نیمه مالکیت توپ را در مناطق مختلف زمین از دست دادند. در 15 دقیقه ابتدایی نیمه اول 5 بار ایران توپ را تقدیم مراکش کرد و همین مسئله باعث شد تا فشار زیادی را متحمل شود. در تصویر دوم می بینیم که بازیکنان ایران در شروع نیمه دوم نیز در 15 دقیقه ابتدایی بار دیگر 5 بار مالکیت توپ را تقدیم مراکشی ها کردند و باز هم همچون نیمه اول بیش ترین فشار را در همین زمان متحمل شدند.
بهترین عملکرد ایران در طول این بازی نیز درست زمانی رخ داد که بازیکنان ما هر چه در هر نیمه به جلوتر می رفتیم، ضریب اشتباهاتشان پایین تر می آمد. به عنوان مثال تصویر زیر تعداد دفعات از دست دادن مالکیت توپ را در 15 دقیقه پایانی نیمه اول نشان می دهد. 15 دقیقه ای که بازیکنان ایران بهترین نمایش خود را ارائه کردند و تنها 1 بار در طول این 15 دقیقه مالکیت توپ را از دست دادند. این مسئله در نیمه دوم پس از 15 دقیقه ابتدایی باز هم مشخص بود.
در ابتدای مطلب از تاکید رنار برای تحت فشار قرار دادن ایران از کناره ها صحبت کردم. جایی که او با تعریف شرح وظایف بسیار تهاجمی برای دو مدافع کناریش قصد داشت در کنار هر دو مهره فوق تکنیکی اش یعنی زیاش و حارث ایران را از کناره ها مغلوب کند. در تصویر زیر می بینیم که چگونه 51 درصد حملات مراکشی ها از جناح چپ و 30 درصد حملات آن ها از جناح راست پایه ریزی شده است. بیش ترین فشار را مراکش از سمت چپ به ایران آورد. جایی که رامین رضاییان به عنوان مدافع راست حضور داشت.
کارلوس کی روش اما به خوبی پیش بینی این مسئله را کرده بود و از دو بازیکن فانتزی ما یعنی مسعود شجاعی و علیرضا جهانبخش در سمت راست، دو بازیکن فیزیکی و درگیر خلق کرد. تصویر زیر وضعیت این دو بازیکن را از لحاظ تعداد تکل در طول 90 دقیقه نشان می دهد. می بینیم که جهانبخش و شجاعی چگونه با 8 تکل در سمت راست توانستند درگیری لازم را ایجاد کنند. از این 8 تکل، 7 تکل نیز با موفقیت صورت گرفت و باعث شد تا بازیکنان مراکش در سمت چپ خودی ناکام بمانند. رامین رضاییان به خوبی از طرف شجاعی و جهانبخش حمایت شد تا بیش ترین تلاش بازیکنان مراکش که از همین جناح با حضور حکیمی و حارث صورت گرفته بود، ناکام بماند. زیاش نیز دقایق زیادی از بازی را با توپ گیری در سمت چپ خودی سپری کرد. جایی که رنار انتظار داشت مثلث حکیمی، حارث و زیاش، ایران را به طور کامل از دور خارج کند اما کی روش و بازیکنان ایران به خوبی در تمامی این نقاط حضور داشتند.
نکته کلیدی دیگر در این دیدار که تا حدی بر خلاف پیش بینی ها بود، باز هم ارائه دفاع موسوم به «Defending deep» از سوی کارلوس کی روش بود. در حالی که انتظار می رفت بخش زیادی از بازی را با توجه به آنچه در دیدارهای تدارکاتی دیده بودیم، ایران پرس از بالا را انتخاب کند، اما باز هم شاگردان کارلوس کی روش ترجیح دادند با آرامش عقب بنشینند و با حفظ تمرکز و پایین آوردن ضریب اشتباه در یک سوم تدافعی خودی بازیکنان مراکش را در مشت داشته باشند. مسئله ای که بار دیگر در عمل رخ داد. تصویر زیر پاس کاری های مداوم و بی حاصل دو مدافع میانی مراکش را که تقریبا بخش زیادی از بازی را نزدیک به مرکز زمین حضور داشتند، نشان می دهد. مهدی بن عطیه و سایس مجموعا 50 بار توپ را میان یکدیگر به راحتی رد و بدل کردند که البته تنها سودش بالا بردن آمار مالکیت توپ برای مراکش بود. ایرانی ها بسیار هوشیار بودند. آن ها 13 بار در طول بازی توپ بازیکنان مراکش را قطع کردند و 25 بار نیز با دفع توپ موثر نزدیک به باکس خودی، از ایجاد خطر جدی جلوگیری کردند.
با چنین نمایش قهرمانانه ای در طول 90 دقیقه اگر قرار بود باز هم الهه شانس به ایران بی محلی کند، واقعا عدالت زیر سوال می رفت. بسیاری معتقد هستند صبوری بالاخره رستگاری را به ارمغان می آورد. شاید دیر، اما بالاخره زمانش می رسد. الهه شانس چهار سال با تاخیر پس از بوسه دراماتیک سامان قدوس روی توپی که حاج صفی روی دروازه فرستاد، روی شانه ایرانیان نشست. این کمترین حقی بود که پس از 270 دقیقه نمایش قهرمانانه مقابل سه تیمی که به وضوح از ایران قوی تر بودند، می توانست نصیب کارلوس کی روش، بازیکنان ایران و مردم ایران شود. حالا رویا پردازی ادامه دارد، هم اینکه در گروه مرگ جام جهانی و در مقابل تیم هایی که قدرتشان چندین برابر ایران است، این تیم تا لحظات پایانی بازی سوم شانس صعود خواهد داشت، کار فوق العاده ارزشمندی انجام شده است.
