تیم پاس تهران 22ژانویه1993(25سال پیش) در فینال جام باشگاه های آسیا الشباب را شکست داد قهرمان آسیا شد.از آن موقع تا الان هیچ تیم ایرانی به قهرمانی آسیا نرسیده است.
شرح قهرمانی
آخرين قهرماني يک تيم ايراني در آسيا را پاس تهران رقم زده است. تيم سرحال و تاکتيکي فيروز کريمي که پس از 2 قهرماني متوالي در ليگ ايران، در بحرين به قهرماني آسيا رسيد.
پاس تهران در حالی با مربیگری فیروز کریمی به مرحله نهایی رقابت های قهرمانی آسیا در منامه رفت که ذهن فوتبال ایران درگیر حذف تیم‌ملی از مسابقات جام‌ملت‌های آسیا 1992 بود. مسابقه ای که به روایت بسیاری از ایرانی ها آن را به قضاوت ضعیف جمال شریف داور سوری باختیم. اگرچه این قضاوت چندان صحیح نبود، اما طیف علاقمند به علی پروین در مطبوعات آن را جا انداخته بودند.
در آن دوران هدایت پاس با فیروز کریمی بود، مربی تازه نفس و با استعدادی که به سرعت یک تیم جوان و پرستاره را ساخت و آن را به مقام قهرمانی ایران رساند. کریمی که از همگروهی با دو تیم وهالب پاکستان و الوصل عربستان در مرحله مقدماتی خوشحال بود، رقابت ها را با شکست یک بر صفر مقابل الوصل آغاز کرد در حالی که آرش نوآموز مهاجم پاسی ها فرصت های گل فوق العاده ای را از دست داد. پاس پس از این مسابقه در یک نمایش عجیب مقابل تیم ضعیف وهالب پاکستان بدون گل مساوی کرد. نتیجه ای غیرقابل باور برای هواداران فوتبال ایران که البته باعث صعود پاس شد، چراکه وهالب با 10 گل مغلوب الوصل شد. جالب اینکه پاس حتی ممکن بود در لحاظ پایانی به وهالب ببازد و از دور رقابت ها خارج شود. این نتیجه خشم مدیران وقت پاس (کریم ملاحی) را در پی داشت و آنها فیروز کریمی را تهدید به اخراج کردند، غافل از اینکه کریمی از نمایش ضعیف مقابل وهالب قصد دیگری داشت.
کریمی که با یک امتیاز به دور بعد صعود کرده بود در نیمه نهایی مقابل یومیوری ژاپن قرار گرفت، تیمی که به دلیل شکست مقابل ژاپنی ها در جام‌ملت‌های آسیا، پیروزی مقابل آنها برای ما مهمتر بود. ژاپنی ها که نمایش ضعیف پاس مقابل وهالب را در خاطر داشتند، مقابل چهره تازه پاس غافلگیر شدند و در وقت اضافه مغلوب سبزپوشان ایران شدند. جالب اینکه گل دوم پاس در این مسابقه را علیرضا حکیم زاده کاپیتان این تیم با استفاده از دست به ثمر رساند تا پاس با چاشنی شانس و ناداوری به فینال برسد.
در بازی فینال پاس با تیم الشباب عربستان دیدار کرد که این بازی هم با گل زیبای محسن گروسی با پشت پا به سود شاگردان فیروز کریمی به پایان رسید تا ایرانی ها در منامه قهرمانی آسیا را جشن بگیرند. در بازی فینال درخشش بهزاد غلامپور بهترین دروازه‌بان آن روزهای فوتبال ایران جالب توجه بود.
نکته اینکه کریمی در بازگشت پاس به ایران نغمه جدایی سر داد و با وجود قهرمانی مجدد در ایران (آنها در روز 12 بهمن 1371پرسپولیس را در ضربات پنالتی شکست دادند) از سبزپوشان جدا شد. این آخرین قهرمانی ایرانی ها در آسیاست که فرضیه ناداوری علیه تیم های ایرانی خط بطلانی کشید.
تاریخچه باشگاه پاس تهران و همدان
بنیانگذاری و دو دهه نخست (۱۳۵۲–۱۳۳۲)
باشگاه شهربانی تهران در سال ۱۳۳۲ به دست عده‌ای از افسران شهربانی تهران و دانشجویان دانشکده افسری، به رهبری مهدی اسداللهی بنیانگذاری شد. این تیم که نخستین تمرین‌های خود را در زمین دانشکده افسری انجام داد و متشکل از دانشجویان این دانشکده بود، در همان سال ۱۳۳۲ به مقام نایب قهرمانی مسابقات قهرمانی نیروهای مسلح ایران دست یافت. در آن زمان مربی تیم شهربانی بهمن شهیدی بود.
در این سال‌ها، اکثر هواداران فوتبال در تهران طرفدار یکی از ۳ تیم تاج، شاهین یا دارایی بودند.
در ۱۷ تیر ۱۳۴۲، با تلاش سروان فریدون صادقی و جمعی دیگر از دوستداران ورزش در پلیس، باشگاه با نام پاس به ثبت رسید. پیش‌نویس اساسنامه
نخستین بازی رسمی پاس در سال ۱۳۴۳ برابر تیم فوتبال کوروش انجام شد. بازیکنان پاس در آن بازی فرامرز ظلی، حسن حبیبی، محمد رنجبر، حشمت مهاجرانی، رسولی، یزدانیان، محمدعلی معیریان، محمود یاوری، همایون شاهرخی، یینه‌ورزان و پرویز میرزاحسن بودند.این بازی با نتیجه ۱–۱ پایان یافت و تک گل پاس –که نخستین گل رسمی تاریخ باشگاه پاس بود– را محمدعلی معیریان به ثمر رساند.
در سال ۱۳۴۵ اساسنامه باشگاه پاس به تصویب هیئت مدیره‌اش رسید تا پس از سال‌ها فعالیت غیررسمی، رسماً فعالیتش را ادامه دهد. پاس پس از شرکت در مسابقات رسمی و غیررسمی مختلف آماده حضور در جام منطقه‌ای شد. پاس در دو سال حضور در جام منطقه‌ای، دو مقام نایب قهرمانی به دست آورد. آنها در سال ۱۳۴۹ پس از تاج و در سال ۱۳۵۰ پس از پرسپولیس دوم شدند.در این سال محمد صادقی با ۸ گل بهترین گلزن پاس بود.
دوران جام تخت جمشید (۱۳۵۷–۱۳۵۲)
جام تخت جمشید در سال ۱۳۵۲ تأسیس شد. این جام تا آن زمان معتبرترین جام فوتبال در ایران بود. پاس در تمامی ادوار این جام شرکت کرد و توانست در ۲ دوره آن به قهرمانی برسد. پس از این ۲ قهرمانی پاس همراه با پرسپولیس پرافتخارترین باشگاه لیگ فوتبال ایران بود. پاس پس از سومی در سال ۱۳۵۲، چهارمی در ۱۳۵۳ و تکرار سومی در ۱۳۵۴، دو سال متوالی (۱۳۵۵ و ۱۳۵۶) قهرمان جام تخت جمشید شد. در دهه ۱۹۷۰ میلادی (به جز دو سال نخست) کنفدراسیون فوتبال آسیا، جام باشگاه‌های آسیا را برگزار نمی‌کرد، از این رو پاس در این جام شرکت نکرد.
در دوران جام تخت جمشید، حسن حبیبی مربی و همایون شاهرخی کاپیتان بودند. حبیب شریفی، اسماعیل نوربخش، محسن هوشنگی، مائیس میناسیان، مجید حلوایی، حسین کازرانی، ایرج دانایی‌فرد، مهدی دینورزاده، محمد صادقی ،رضا قفلساز، مهدی مناجاتی، محسن یزدخواستی و حسین فرکی نیز بازیکنان کلیدی پاس در این سال‌ها بودند.جام تخت جمشید ۱۳۵۷، با انقلاب هم‌زمان شد و نیمه‌کاره ماند. پاس تا هفته سیزدهم این بازی‌ها، در رتبه چهارم قرار داشت و حسین فرکی، مهاجم پاس نیز آقای‌گل مسابقات تا این هفته بود.
بعد از انقلاب (۱۳۸۴–۱۳۵۸)
پاس در سال ۱۳۷۱ یعنی فصل ۹۲–۹۳ قهرمان جام باشگاه‌های آسیا شد. این تیم در دور مقدماتی العربی قطر را از پیش رو برداشت. در دور گروهی با الوصل امارات و وهیب پاکستان همگروه شد و با یک تساوی و یک باخت و صرفاً به دلیل تفاضل گل بهتر به عنوان تیم دوم گروه راهی نیمه نهایی شد. در نیمه نهایی در بحرین، ابتدا یومیوری ژاپن را در وقت‌های اضافه از پیش رو برداشت و سپس در روز دوم بهمن ماه ۱۳۷۱، یک بر صفر و با گل محسن گروسی از سد الشباب عربستان گذشت و قهرمان آسیا شد. فیروز کریمی در سی و شش سالگی سرمربی گری این تیم را برعهده داشت. ده روز پس از این بازی یعنی ۱۲ بهمن ۱۳۷۱، پاس در فینال لیگ آزادگان ۱۳۷۱ برابر پرسپولیس به میدان رفت و در نیمه اول با گل علی‌اصغر مدیرروستا پیش افتاد، اما اخراج اکبر یوسفی کار را برای این تیم دشوار کرد. کریم باوی در نیمه دوم دروازه این تیم را گشود و نهایتاً کار به ضربات پنالتی کشید و در این ضربه‌ها بهزاد غلامپور درخشان ظاهر شد و ضربه بهزاد داداش‌زاده را مهار کرد و پاس را به قهرمانی رساند.
واپسین فصل پاس تهران (۱۳۸۶–۱۳۸۵)
پاس در آخرین سال حیات خود روزگار خوبی را سپری نکرد. پس از جدایی مصطفی دنیزلی، مجید جلالی که یک بار پاس را در فصل ۸۳–۸۲ به قهرمانی لیگ برتر رسانده بود، به عنوان مربی برگزیده شد.تا هفته چهاردهم، پاس با ۴ برد، ۴ مساوی و ۶ باخت در میان ۱۶ تیم در جایگاه یازدهم قرار داشت.با وجود برد ۱–۰ برابر استقلال اهواز در هفته چهاردهم، جلالی دقایقی پس از بازی برکنار شد و همایون شاهرخی جایگزین وی شد.این در حالی بود که غیاثی، مدیرعامل باشگاه پس از تغییر مربی اعلام کرد که جلالی هفته پیش برکنار شده بود.
پاس با شاهرخی تا پایان فصل ۳ برد، ۹ تساوی و ۴ باخت دیگر به دست آورد و دهم شد. آخرین بازی پاس برابر استقلال بود که با نتیجه ۱–۱ پایان یافت. مصطفی چترآبگون آخرین گلزن تاریخ پاس تهران بود.
فروپاشی و انتقال به همدان(تاکنون-۱۳۸۶)
پس از پایان فصل ۸۶–۸۵ باشگاه پاس تهران به شهر همدان منتقل شد. در ابتدا خبرهایی دربارهٔ غیرقانونی بودن این انتقال منتشر شد، سپس اعلام شد باشگاه بدون دریافت پول به شهدای همدان هدیه شده‌است. ابتدا قرار بود باشگاه با نام شهدای الوند همدان به همدان منتقل شود،اما پاس همدان (مخفف پیروزی، استقامت، سرافرازی) نام گرفت.بر اساس تفاهم‌نامه‌ای میان نیروی انتظامی و باشگاه پاس همدان، باشگاه پاس همدان می‌تواند همچنان از بازیکنان مشمول خدمت سربازی استفاده کند.انتقال پاس به همدان، زمینه‌ساز انتقال صباباتری به قم و پیکان به قزوین شد.
فروپاشی پاس تهران و ایجاد پاس همدان که نخستین تجربه طرح انتقال باشگاه‌های تهرانی به شهرهای دیگر بود، یک جنجال در رسانه‌های ایران به وجود آورد و مخالفان بسیاری داشت. کاظم اولیایی،مدیرعامل باشگاه پاس همدان، حمیدرضا حاجی‌بابایی نماینده همدان در مجلس شورای اسلامی، بهروز مرادی، استادار همدان و کیومرث هاشمی نایب رئیس سازمان تربیت بدنی از موافقان اصلی این انتقال بودند که همگی آنان در این انتقال نقش داشتند.
عادل فردوسی پور در مقاله‌ای دربارهٔ فوتبال ایران در مجله ورلدساکر نوشت: «سران باشگاه پاس تهران با اعلام انتقال باشگاه به شهر همدان که هیچ تیم دسته برتری را در اختیار ندارد، فوتبال کشور را حیرت‌زده کردند.»
و دیروز پاس همدان با این همه سابقه و افتخار به لیگ دسته سوم سقوط کرد.
منبع:ویدئو(از یوتیوب)،شرح قهرمانی(ورزش3)،تاریخچه(ویکی پدیا)
