اختصاصی طرفداری - در برهه کنونی که ایران در بن بست قهرمانی آسیایی فوتبال قرار دارد و بدست آوردن قهرمانی در جام ملت های آسیا تبدیل به رویایی بعید شده است، اسطوره ای در فوتبال ایران وجود دارد که نه تنها دو بار جام قهرمانی ملت های آسیا را بالای سر برد بلکه با تاج نیز قهرمان باشگاه های آسیا شد. اما علی جباری آنقدر متین و افتاده است که گاهی نمی توان باور کرد او با روحیه جنگندگی، روزی کابوس پرسپولیس در دربی ها بوده است.
علی جباری ۲۹ تیرماه ۱۳۲۵ در تهران به دنیا آمد. زمین های خاکی محله اکبرآباد آغاز فوتبال آماتوری او در پست دفاع بود. اما در همان فوتبال ها چنان درخشید که در کنار حمید امینی خواه و غلام وفاخواه منطقه شهباز تهران را مقهور قدرت فوتبالی خود کرد. این سه بازیکن به واسطه دوستی و رفاقتشان به «سه تفنگدار» مشهور شدند.
در سال 1342 جباری به تیم دسته دومی پهلوان پور پیوست. او در پست هافبک بازی می کرد و فقط یک فصل برای اثبات شایستگی هایش کافی بود. رسول مددی نوعی، استعدادیاب قهار آن دوران فوتبال ایران خیلی زود استعداد جباری را کشف کرد و او را در سال 1343 به باشگاه نادر برد. در همین سال با دعوت به تیم فوتبال ارتش، جرقه حضور او در تیم ملی زده شد. دیدار برگشت ایران و عراق در این بازی ها به نقطه عطف فوتبال جباری بدل گشت. تک گل دیدنی او ایران را به مرحله بعد برد و کیهان ورزشی این گونه تیتر زد: جباری امید آینده ایران، گامی به سوی شیرزادگان. سرانجام در سال 1344 برای شرکت در جام منطقه ای به تیم ملی ایران دعوت شد.
در همین سال او قدم به باشگاه راه آهن نهاد و با تأثیرگذاری خارق العاده اش روی نتیجه های این تیم آن ها به لیگ دسته اول تهران صعود کردند.
در تیرماه سال 1344 باشگاه نورنبرگ برای برگزاری دیدارهایی دوستانه به ایران می آید. آن ها پاس را با 3 گل مغلوب می کنند. دیدار بعدی با منتخب تهران است. تیمی جوان که نام علی جباری نیز در بین بازیکنانش دیده می شود. تماشاگران امجدیه با دیدن این ترکیب بسیار جوان باخت تیم شهرشان را حتمی می دانستند. اما در دقیقه 2 روی ارسال جباری این جلال طالبی بود که با ضربه سر گل اول را زد. در ادامه نورنبرگ با دو گل پاسخ تیم منتخب تهران را داد اما چند دقیقه ای از گل دوم نورنبرگ نگذشته بود که جباری از غفلت دروازه بان این تیم در پرتاب توپ استفاده کرد و گل دوم را به ثمر رساند. گل سوم اما هیجان انگیز بود و جباری با حرکتی انفجاری توپ را به تور دروازه نورنبرگ چسباند. امجدیه سر از پا نمی شناخت. کیهان این گونه نوشت: جباری برای سه چهار روزی خانه نشین شد. دلیلش هم این است که تماشاگران از داخل امجدیه تا حمام بیرون، او را روی دست بلند کردند. چه بلند کردنی! یک پایش توی 20 تا دست! پای دیگرش هم همینطور، سر و گردنش توی چندین جفت دست گم شده بود و از سایر قسمت های بدنش نیز بهتر است حرفی نزنیم!
مردادماه 1344 جباری در ترکیب ایران برای حضور در جام منطقه ای قرار می گیرد و اولین گل رسمی ملی اش را در مقابل پاکستان به ثمر می رساند.
همین درخشش ها کافی بود که پوشیدن پیراهن باشگاه تاج دیگر برای جباری یک رویا نباشد. او در سال 1345 به تاج پیوست و پیراهن شماره 8 را که سابقاً بر تن پرویز کوزه کنانی بود پوشید. وی راهی را آغاز کرد که در ادامه پر از موفقیت ها و افتخارآفرینی های داخلی و بین المللی بود.
جباری در دو دیدار دوستانه تیم ملی ایران که به ترتیب با فنرباغچه ترکیه و ترناوا چکسلواکی برگزار شد گلزنی کرد. با ایران به مسابقات آسیایی 1966 بانکوک رفت و مدال نقره بر گردن آویخت.
جام ملت های آسیای 1968 اما رنگ و بوی دیگری برای جباری داشت. 20 اردیبهشت 1347 ایران در اولین دیدار برابر هنک گنگ قرار می گرفت و در آن دیدار آرزوی کودکی جباری برآورده شد. حمید امینی خواه و غلام وفاخواه در ترکیب اصلی قرار گرفتند و در نیمه دوم جباری هم به درون زمین آمد تا سه تفنگدار در کنار یکدیگر بازی کنند. او در دقیقه 88 گل دوم ایران را می زند تا تیم ملی این بازی را با نتیجه 2 بر 0 پشت سر بگذارد. دیدار دوم با چین اگرچه با پیروزی 4 بر 0 ایران همراه بود اما جباری به شدت در آن بازی آسیب می بیند. ایران در استادیوم امجدیه، رژیم صهیونیستی را در فینال شکست داده و جام قهرمانی ملت های آسیا را بالای سر می برد.
علی جباری 5 گل در برابر برق به ثمر رساند و آن را با دست نشان داد.
تاریخ سازی علی جباری با تاج در دربی ها از سال 1348 شروع می شود. نخستین دربی با گل تاریخ! تاج 3 بر 1 پرسپولیس را شکست می دهد و زننده دومین گل جباری است. او با تاج، جام حذفی ایران را نیز در سال 1348 از آن خود ساخت و در همان سال جام میلز هندوستان را بدست آورد. علی جباری بازوبند کاپیتانی استقلال را در 23 سالگی به بازوی خود می بندد. اما نکته عجیب اینکه بازوبند به معنای واقعی نمی بست. او در این باره می گوید: آستین من فاقد بازوبند بود. فقط رنگش فرق می کرد. بازوبند کاپیتانی نداشتم. البته بازوبند هم داشتند که اگر من بیرون می رفتم، می دانند به بازیکنی که جانشین می شد. اکبر بابلی، توپ جمع کن ما بود. توی چمدانش بازوبند داشت که اگر لازم شد بیرون بیاورد.
پس از قهرمانی در 21 فرودین 1349 ، استقلال در فینال جام باشگاه های آسیا باید در مقابل هاپوئل رژیم صهیونیستی صف آرایی می کرد. در دقیقه 69 نماینده رژیم صهیونیستی پیش می افتد. در حالی که بازی گره خورده بود، در دقیقه 83 علی جباری پاسی طلایی را برای وفاخواه می فرستد و گل! استقلال با گل مسعود معینی در وقت های اضافه کار را تمام می کند و جباری و یارانش جام قهرمانی باشگاه های آسیا را بالای سر می برند.
موفقیت های سال 1349 به همینجا ختم نمی شود. در دربی ششم او با پاس گل خود موجب گلزنی عباس مژدهی شد تا تاج بازی را به تساوی بکشاند و پس از ترک زمین توسط پرسپولیسی ها، تاجی ها 3 بر 0 برنده اعلام شوند و به فینال راه یابند. در بازی فینال نیز جباری با یک پاس گل پایه گذار گل اول تیمش شد و تاج آن بازی را 2 بر 1 برد و قهرمانی جام منطقه ای ایران (لیگ رسمی کشور در آن زمان) را تجربه کرد. وی بهترین بازیکن آن دوره از رقابت ها لقب گرفت و لقب «سلطان» را نیز همانجا از آن خود کرد. قهرمانی جام میلز هندوستان نیز در سال 1349 بار دیگر برای آبی پوشان و جباری تکرار شد.
جباری در سال 1350 با تیم ملی قهرمانی جام کوروش را نیز بدست آورد. اگرچه دربی 15 بهمن 1350 با باخت 4 بر 1 تاج خاتمه می پذیرد اما جباری تک گل آبی پوشان را به ثمر می رساند. او درباره این گل می گوید: یک ضربه کاشته نصیب استقلال شده بود و من آن را تبدیل به گل کردم. بازیکنان پرسپولیس اعتراض کردند و داور رأی به تکرار ضربه داد. من به دوستانم گفتم این توپ را هم گل می کنم و گل هم کردم. آبی پوشان برای سومین سال پیاپی قهرمان جام میلز هندوستان می شوند. در همین سال اتفاق عجیبی برای جباری رخ می دهد. تیم تاج دیدار دوستانه ای با بن سوسون برزیل داشت. ناگهان تماشاگران به دو دسته تاجی و پرسپولیسی تقسیم می شوند و شروع به فحاشی می کنند. همایون بهزادی از پرسپولیس و علی جباری از استقلال نقطه سیبل فحاشی ها می شوند. جو آنقدر سنگین می شود که جباری با گریه زمین را ترک می کند اما یک هفته بعد جباری روی دوش های محمد بوقی می نشیند و پرسپولیسی ها شعار «جباری دوسِت داریم» سر می دهند.
در این برهه وقایعی اتفاق می افتد که جباری را به پیراهن پرسپولیس نزدیک می کند. قضیه از این قرار بود که رایکوف خواستار حضور غلام وفاخواه در تاج می شود. وفاخواه در مورد رقم قرارداد جباری با تاج می پرسد و جباری هم صادقانه به او می گوید که 30 تومان بسته و ماهی 250 تومان هم دستمزد می گیرد. اما وفاخواه علاوه بر مبلغ قرارداد 10 هزار تومان زیرمیزی هم گرفت و به او می گوید وقتی به من زیرمیزی می دهند پس رقم قرارداد تو بیشتر از این حرف هاست. جباری عصبانی می شود و در همان اثنا پرسپولیس رقمی دوبرابر تاج را به جباری پیشنهاد می کند. اما او وقتی از پله های باشگاه پرسپولیس پایین می آید با صحنه عجیبی روبرو می شود. برخی هواداران در جلوی ماشین او دراز کشیده بودند و از او خواستند اگر قصد رفتن به پرسپولیس را دارد از روی جنازه آن ها رد بشود. تاج دست به کار شده و یک رقم خوب را به جباری پیشنهاد می کند، رقمی که در نهایت رنگ آن را ندید. اما هر چه که بود او در تاج ماندگار می شود.
حالا نوبت هنرنمایی دوباره در تیم ملی است. اردیبهشت سال 1351، ایران در جام ملت های آسیا به میدان می رود تا از عنوان قهرمانی خود در این رقابت ها دفاع کند. ملی پوشان در بازی اول با هت تریک حسین کلانی عراق را از پیش رو برمی دارند اما کسی نمی داند که در دومین بازی نیز یکی از ملی پوشان به نام علی جباری هت تریک خواهد کرد. بازی دراماتیک ایران و تایلند! تایلندی ها با گل های دقایق 69 و 70، 2 بر 0 پیش می افتند و کار صعود گره می خورد. اما جباری در دقایق 80، 86 و 88 سه بار توپ را با تور تایلند آشنا می سازد تا ایران به عنوان تیم اول به مرحله بعدی صعود کند. در دیدار فینال علی جباری یک گل به ثمر می رساند و ایران با غلبه بر کره جنوبی برای دومین بار فاتح جام ملت های آسیا می شود.
دربی دهم برای علی جباری خوش یمن است. با گلزنی در دقایق 40 و 87 ، جباری اولین بازیکن تاج (استقلال فعلی) بود که در دربی دَبِل کرد. روزنامه ها تیتر می زنند: علی جباری رهبر مقتدر و روح نفوذی تاج بود. غلامحسین مظلومی در مورد او می گوید: علی جباری مهره کلیدی ما بود که در خط هافبک یکی از بهترین ها به شمار می آمد. شوت و تکنیک خوبی داشت و پاسور خوبی برای من بود. یک دوها و حرکات و قدرت شوت زنی بالای او را هیچگاه از یاد نمی برم. به عنوان یک پلی میکر کارایی و توانایی بالایی داشت و به خاطر او تاج در هر بازی بوی گل میداد.
اگرچه تیم ملی به المپیک 1972 مونیخ راه می یابد اما جباری و تیمش به جز برد یک بر صفر برزیل، توفیقی در این جام کسب نمی کنند. اما با بازگشت تیم ملی، جباری به همراه تاج، جام قهرمانی جام باشگاه های تهران را در سال 1351 بالای سر می برد.
دربی 18 آذر 1352 آخرین شهرآوردی است که جباری در آن گلزنی می کند. وی زننده گل تساوی تاج در دقیقه 70 بود. جباری با 5 گل زده در دربی ها پرونده خود را از این حیث بست و با 11 بار کاپیتانی در دربی ها از این لحاظ رکوردار است. جباری در همین سال قهرمانی جام اتحاد را نیز با شکست پرسپولیس مقابل تاج در فینال تجربه می کند.
علی جباری در جام اتحاد (1352)
قهرمانی با تاج در جام تخت جمشید (سال 1353)
علی جباری در آخرین سال فوتبالیش یعنی 1353 از نعمت جام بی نصیب نمی مانَد. قهرمانی جام تخت جمشید را با تاج تجربه می کند و با تیم ملی قدم به بازی های آسیایی 1974 می گذارد. ایران در دور اول با قدرت صدرنشین می شود و جباری زننده یکی از هفت گل ایران به پاکستان است. در 24 شهریور 1353 در فینال بازی های آسیایی، ایران 1 بر 0 رژیم صهیونیستی را شکست داده و جباری و یارانش جام قهرمانی این بازی ها را بالای سر می برند. جباری در مجموع 37 بازی 13 گل برای تیم ملی به ثمر رساند. او در سال 1353 با بازی های ملی خداحافظی کرد.
قهرمانی رقیب سنتی یعنی پرسپولیس و عنوان چهارمی تاج در سال 1354 به مذاق مدیران این تیم خوش نمی آید. تمام کاسه کوزه ها بر سر نفراتی مانند جباری می شکند. باشگاه در سن 29 سالگی به او پیشنهاد بازنشستگی می دهد اما جباری می گوید: خداحافظ تاج و سلام بر راه آهن، مرا در سن 29 سالگی پیر حساب می کنند. آیا این سن بازنشستگی است که می خواهند برای من بازی خداحافظی بگذارند؟ جباری در مجموع 89 گل برای تاج به ثمر رساند و رکورد او تا سال 1391 دست نخورده باقی ماند تا آنکه آرش برهانی از او پیشی گرفت.
پس از تاج وی به ناچار و علیرغم میل باطنی به راه آهن بازمی گردد و در سال 1356 به طور رسمی از دنیای فوتبال خداحافظی می کند.
علی جباری هیچ گاه وارد عرصه حرفه ای مربیگری نشد و تنها مدتی سرمربی تیم فوتبال صنایع نظامی بود. اما پس از دوران بازنشستگی اش برخی کارهای بنیادین را برای تاج انجام داد. او یکی از نفراتی بود که در جلسه بحرانی باشگاه حاضر شد تا نام تاج به استقلال تغییر یابد و باشگاه به فعالیت خود ادامه دهد. پانزده سال بعد باشگاه استقلال وارد بحران تازه ای شد. با طرح مسخره ناصر نوآموز، رئیس وقت فدراسیون فوتبال، استقلال که نتوانسته بود به نیمه نهایی لیگ آزادگان راه باید به دسته دوم رفت و از آنجا که طرح فدراسیون برای تیم های تهرانی شامل دسته دویی ها نمی شد به دسته سه فرستاده شد. جباری سرپرست و سوکوموروخوف سرمربی باشگاه استقلال شدند. علیرغم مشکلات عدیده مالی، جباری و تیم مدیریتی استقلال توانستند از این بحران سربلند بیرون بیایند.
جباری جزو دلسوزترین افراد فوتبال ایران است. او که روزی کاپیتان ناصر حجازی و غلامحسین مظلومی بود در مدت بیماری حجازی هر روز بر بالین او حاضر می شد و رفتار مشابهی را نیز در قبال بیماری غلامحسین مظلومی داشت.
در 12 اردیبهشت 1392 علی جباری از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا نشان طلا دریافت کرد. اما چشم جباری و جباری ها نباید به AFC باشد. علی جباری خوشبختانه هنوز در میان ماست. همین در کنار ما بودن مسئولیت را سنگین تر می کند. همانگونه که او ایران را سربلند کرد امروز نوبت ما خواهد بود. نوبت حمایت از یک اسطوره ملی و میهنی، اما صد حیف که بیمارپرستی و مرده پرستی بیش از اسطوره پرستی در میان مسئولان ورزش این مرز و بوم رواج دارد.
