طرفداری- برخی تیم ها با دیدن قهرمانی حریف در فینال، تاثیر خود را روی تورنمنت گذاشته اند. مجارستان در 1954 و هلند در 1978 هر دو به فینال جام جهانی رسیدند اما مغلوب آلمان غربی شدند. در سال 1982، برزیلی که به با حضور سوکراتس و زیکو، به زعم خیلی ها بهترین برزیل تاریخ به شمار می آمد، به ایتالیایی که پائولو روسی ستاره‌ی اصلی‌اش بود، باخت. یوگوسلاوی را هم می‌توان در میان این تیم های بدشانس به شمار آورد. اگر جنگ داخلی یوگوسلاوی اتفاق نمی‌افتاد، ممکن بود تیم ملی یوگوسلاوی در یورو 92 و در کل دهه 90 تاثیر مهمی بگذارد. با این‌حال این تاریخ بود که یوگوسلاوی را شکست داد، نه کشوری دیگر به عنوان حریف. تاریخ 4 می 1980 تنها سالروز مرگ تیتو، رییس جمهور یوگوسلاوی نبود، بلکه نقطه شروع فروپاشی کشور به شمار می‌رفت. از آن روز، در یوگوسلاوی هیچ چیز مانند قبل نشد. پیشروی کشورهای معترض شرق اروپا در اواخر دهه 80 و فروپاشی شوروی تاثیر بسیار بزرگی روی یوگوسلاوی گذاشت. از سال 1989 که اسلوبودان میلوشویچ قدرت را در یوگوسلاوی در دست گرفت، فروپاشی این کشور سرعت بیشتری گرفت.
پس از تیتو، بحران های سیاسی و اقتصادی مهمی در یوگوسلاوی ایجاد شد. وجود نژادها و قوم های متعدد و درگیری میان آن ها، یوگوسلاوی را در خطر جنگ داخلی قرار داد. علی رغم دورانی بد از نظر سیاسی، یوگوسلاوی از نظر ورزشی در این زمان دوران طلایی خود را می گذراند. تیم ملی بسکتبال یوگوسلاوی در سال 1988 مدال نقره المپیک را کسب کرد و در سال 89 و 90 توانست قهرمان اروپا و جهان شود. مونیکا سلس، تنیسور اهل یوگوسلاوی نیز توانست در دهه نود، قهرمان گرند اسلم شود. در رشته فوتبال، یوگوسلاوی در سال 1987 در جام جهانی جوانان عملکرد درخشانی ارائه داد. در آن تورنومنت، یوگوسلاوی به راحتی به فینال رسید و آلمان غربی با هدایت برتی فوگس و بازیکنانی چون آندریاس مولر را شکست داد. برخی از بازیکنان یوگوسلاوی در این تورنمنت در آینده به بازیکنان مشهوری تبدیل شدند. روبرت یارنی، زوانمیر بوبان، داور شوکر، ایگور اشتیماچ، روبرت پروسینچکی و پردراگ میاتوویچ از همین تورنمنت توانستند نامی برای خود دست و پا کنند.
در مقدماتی جام جهانی 1990 یوگوسلاوی توانست در گروه خود صدرنشین شود و آن ها با ترکیبی از بازیکنان باتجربه و بازیکنان جوان تورنمنت 1987 به جام جهانی ایتالیا رفتند. اگرچه، نام مهمی در لیست یوگوسلاوی برای جام جهانی دیده نمی شد؛ زوانمیر بوبان. بوبان که از با استعدادترین بازیکن فوتبال یوگوسلاوی به شمار می آمد، به دلیل جنجالی که دو ماه قبل در بازی ستاره سرخ بلگراد و دیناموزاگرب رخ داد، نتوانست به جام جهانی برود. تنش ها میان صرب ها و کروات ها در استادیوم ماکسیمیر زاگرب بالا گرفت و آن چه که در این استادیوم رخ داد، دقیقا نمایی از وضعیت کشور یوگوسلاوی در مدلی کوچک بود. زلیکو راژناتوویچ که بعدا به خاطر جنایت جنگی محاکمه شد، لیدر هواداران ستاره سرخ بود و فرانیو تودمن، فرماندار منطقه کرواسی در سال 1991 هوادار دیناموزاگرب بود. بروز تنش میان صرب ها و کروات ها، امری اجتناب ناپذیر بود.
با وجود این که بازی در کرواسی برگزار می شد، افسرهای پلیس امنیت ورزشگاه، صرب بودند. به جای این که آن ماموران از درگیری صرب ها و کروات ها در استادیوم جلوگیری کنند، از صرب ها حمایت کردند و آتش جنجال ها شعله ورتر شد. زوانمیر بوبان به افسر پلیسی که قصد داشت که به هوادار دیناموزاگرب حمله کند، لگد زد و بعدا به نمادی برای کرواسی تبدیل شد. اما آن حرکت بوبان، تاثیر مهمی روی فوتبال ملی اش گذاشت. فدراسیون فوتبال یوگوسلاوی بوبان را برای شش ماه از همراهی تیم ملی محروم کرد و در نتیجه، او به تیم ملی برای حضور در جام جهانی 1990 دعوت نشد. بازی دیناموزاگرب و ستاره سرخ، آغازی بر جنگ های داخلی در یوگوسلاوی بود. چیزی که بوبان درباره این حادثه گفت نیز این موضوع را تایید می کند:
من آن روز همه چیزم را به خطر انداختم. فوتبالم، حرفه ام و تمام شهرتی که می توانستم به دست بیاورم را به خطر انداختم. اما همه این ها برای یک چیز بود؛ برای کرواسی.
پس از آن اتفاق، با وجود دست کم گرفته شدن یوگوسلاوی به دلیل نبود بوبان، آن ها در جام جهانی 1990 فراتر از حد انتظار کار کردند. با رسیدن به یک چهارم نهایی، یوگوسلاوی برابر آرژانتین قرار گرفت و آرژانتینی ها حسابی به دردسر افتادند اما در نهایت یوگوسلاوی در ضربات پنالتی مغلوب شد. این آخرین تورنمنتی نبود که یوگوسلاوی در آن شرکت می کرد اما برای آخرین بار بازیکنان اهل بوسنی، صربستان و کرواسی در قالب تیم ملی یوگوسلاوی در کنار یکدیگر بازی کردند. پس از کسب موفقیت در جام جهانی 1990، یوگوسلاوی برای حضور در یورو 92 حاضر می شد. در دور مقدماتی، یوگوسلاوی با تیم های دانمارک، ایرلند شمالی، اتریش و جزایر فارو هم گروه شد. در بازی تعیین کننده گروه، یوگوسلاوی باید به مصاف دانمارک می رفت و آن ها در کپنهاگن با گل های باژدارویچ و یارنی، 2-0 پیروز شدند. با سه برد در سه بازی ابتدایی، یوگوسلاوی حالا مدعی اصلی صعود از گروه بود.
برای فوتبال یوگوسلاوی، خبرهای خوب بیشتری در راه بود و این بار آن ها در فوتبال باشگاهی به موفقیت رسیدند. ستاره سرخ به عنوان نماینده فوتبال یوگوسلاوی، در فصل 91-1990 به فینال مسابقات جام قهرمانان اروپا رسید. آن ها با شکست گراس‌هاپرز سوئیس، رنجرز اسکاتلند و دینامودرسدن در نیمه نهایی با بایرن مونیخ مدعی روبرو شدند. ستاره سرخ در بازی رفت در آلمان 2-1 پیروز شد و این برای بازی برگشت در بلگراد، مزیت بزرگی بود. در بلگراد، ستاره سرخ با یک تساوی 2-2 به فینال رسید. در فینال، مارسی حریف ستاره سرخ بود و تیم شهر بلگراد در فینال با شکست مارسی در ضربات پنالتی توانست قهرمان اروپا شود. این آخرین دستاورد فوتبال یوگوسلاوی و شرق اروپا بود که به قهرمانی در بزرگ ترین تورنمنت فوتبال اروپا منجر شد. صنعتی شدن فوتبال در سال های آینده و برداشته شدن مانع جذب بازیکنان خارجی، دیگر به لیگ ها و تیم های کوچک تر اجازه قهرمانی در اروپا را نداد.
قهرمانی ستاره سرخ در اروپا، تاثیر مستقیمی بر تیم ملی یوگوسلاوی داشت و به غیر از میودراگ بلوددیچی رومانیایی، همه بازیکنان ستاره سرخ، بازیکنان ملی پوش یوگوسلاوی بودند. برای شرکت در یورو 92 که یک سال دیگر برگزار می شد، ایویکا اوسیم، سرمربی تیم ملی یوگوسلاوی این فرصت را داشت تا یازده بازیکن تیم قهرمان اروپا در سال 1991 را به تیمش دعوت کند. در همان زمان، بازیکنان اهل یوگوسلاوی به تیم های بزرگ اروپایی منتقل شدند و اولین نقل و انتقال بزرگ برای بازیکنان یوگوسلاوی، انتقال زوانمیر بوبان به میلان، یکی از بزرگ ترین تیم های اروپا در 1990 بود. در همان سال، دراگان استویکوویچ به مارسی پیوست. یک سال بعد، داور شوکر به سویا منتقل شد، یارنی به باری ایتالیا رفت و پروسینچکی به رئال مادرید پیوست.
در طول مقدماتی یورو 92، یوگوسلاوی با پیروزی در خاک دانمارک، صدرنشین گروه خود بود اما در تابستان 1991 آشفتگی سیاسی در یوگوسلاوی به اوج رسید. اسلوونی و کرواسی برای استقلال، رفراندوم برگزار کردند و چند ماه بعد، کرواسی و اسلوونی ادعای استقلال کردند که در نتیجه این امر، یوگوسلاوی رسما تجزیه می شد. در تیم ملی این کشور نیز طبعا این اتفاق رخ داد. اسلوونی و کرواسی اعلام استقلال کردند و با پیمانی بین المللی که باعث سرعت بخشی به فروپاشی یوگوسلاوی می شد، در مجامع بین المللی به رسمیت شناخته شدند. دولت میلوشویچ، رفراندوم و استقلال اسلوونی و کرواسی را به رسمیت نشناخت و پیشروی ارتش صربستان با کمک اقلیت صرب در کرواسی، آغاز شد. به محض شروع جنگ داخلی، رفراندومی مشابه در بوسنی و هرزگوین در سال 1992، به آتش اختلافات دامن زد و حالا جنگ به کل قلمروی یوگوسلاوی سابق کشیده شد. جهان که شاهد پایان جنگ سرد و ظهور دموکراسی در شرق اروپا بود، در ناحیه بالکان، فقط خونریزی می دید.
فوتبالیست های اهل یوگوسلاوی که در دو سال اخیر تحت تاثیر اتفاقات سیاسی در کشور خود قرار داشتند و شاهد تقسیم شدن تیم هایشان بودند، بازهم حق شرکت در یورو 92 را به دست آوردند. در قرعه کشی، یوگوسلاوی با سوئد، انگلیس و فرانسه هم گروه شد که احتمالا آن ها می توانستند از گروه صعود کنند. با وجود شرایط دشوار و پیچیده در کشور یوگوسلاوی، بازیکنان تیم ملی این کشور تحت هدایت اوسیم برای شرکت در یورو 92 آماده می شدند. اما با این حال، اخبار بد برای یوگوسلاوی در تاریخ اول ژوئن و تنها ده روز پیش از شروع تورنمنت از راه رسید. سازمان ملل متحد به دلیل وجود جنگ های داخلی در یوگوسلاوی، تحریم هایی را علیه این کشور اعمال کرد که شامل حذف تیم ملی این کشور از تمام رویدادهای ورزشی بود. به دنبال این تحریم ها، یوفا تصمیم به حذف یوگوسلاوی از یورو 92 گرفت. به علاوه، یوگوسلاوی از شرکت در مسابقات جام جهانی 1994 نیز منع شد. این یعنی علاوه بر یورو 92، تیم ملی یوگوسلاوی از شرکت در بزرگ‌ترین تورنمنت فوتبال دنیا نیز محروم گردید.
به جای یوگوسلاوی، تیم ملی دانمارک که با یک امتیاز پایین‌تر نسبت به یوگوسلاوی در گروهش دوم شد به جای آن ها به یورو رفت. دانمارک تقریبا ناآماده و بدون مایکل لادروپ، بهترین بازیکن خود راهی یورو شد. پس از صعود از مرحله گروهی، دانمارک در مرحله حذفی بر هلند غلبه کرد و با شکست آلمان، قهرمان اروپا شد. قهرمانی دانمارک، یکی از غیر منتظره ترین قهرمانی ها در یکی از جالب ترین دوران فوتبال اروپا بود. آیا یوگوسلاوی به جای دانمارک راهی یورو می شد، می توانست قهرمان شود؟ خیلی ها این گونه فکر می کنند.
علی رغم تلاش های سازمان ملل متحد، جنگ داخلی در یوگوسلاوی تا سال 1995 ادامه یافت. تلاش ها برای صلح شکست خورد و افراد زیادی به خصوص در بوسنی و هرزگوین کشته شدند. توافق نامه صلح دیتون در دسامبر 1995 به امضا رسید و جنگ داخلی در یوگوسلاوی پایان یافت. نام یوگوسلاوی باقی ماند اما مناطق کرواسی، اسلوونی، بوسنی و هرزگوین و مقدونیه مستقل شدند. کشوری که سال ها تحت فرمان تیتو در صلح و آرامش بود، تجزیه شد و تنها نام آن باقی ماند. در ابتدای قرن 21، نام یوگوسلاوی نیز به تاریخ پیوست.
کرواسی، موفقیت های فوتبال یوگوسلاوی را به ارث برد. آن ها در مقدماتی یورو 96 صدرنشین شدند و در این مسابقات با تیم های پرتغال، دانمارک و ترکیه هم گروه شدند. بازی دوم این گروه میان کرواسی و دانمارک از اهمیت تاریخی بالایی برخوردار بود. دانمارک در تورنمنت قبلی به جای یوگوسلاوی به یورو رفت و قهرمان مسابقات شد اما وقت انتقام از راه رسیده بود. کرواسی با گل های داور شوکر و زوانمیر بوبان، 3-0 دانمارک را مغلوب کرد. در نهایت کرواسی در دور حذفی توسط آلمان از گردونه مسابقات حذف شد اما آن ها خود را به عنوان یک تیم کلاس جهانی به اثبات رساندند. در جام جهانی 2018 نیز کرواسی با ستارگانی چون لوکا مودریچ، ایوان راکیتیچ و ماریو مانژوکیچ، تاریخ سازی کرد و به فینال جام جهانی رسید اما در نهایت مغلوب فرانسه شد و به مدال نقره دست یافت.
با پایان رسمی جنگ داخلی یوگوسلاوی و برداشته شدن محرومیت های فیفا، یوگوسلاوی توانست تا مقدماتی جام جهانی 1998 شرکت کند. یوگوسلاوی در دور مقدماتی پایین تر از اسپانیا دوم شد اما آن ها در پلی آف با غلبه بر مجارستان، به جام جهانی فرانسه رسیدند. کرواسی نیز برای رسیدن به فرانسه، مسیر مشابهی را طی کرد و آن ها با شکست اوکراین در پلی آف به جام جهانی صعود کردند. در جام جهانی، یوگوسلاوی که با آلمان، ایران و آمریکا هم گروه شده بود، از گروهش صعود کرد اما ان ها در برابر هلند با گل دقیقه 92 ادگار داویدز حذف شدند. از سوی دیگر، کرواسی شگفتی ساز جام جهانی شد. آن ها در یک چهارم نهایی، با پیروزی 3-0 برابر آلمان یاد و خاطره پیروزی سال 1987 را زنده کردند. فوگتس بازهم سرمربی آلمان بود و آندریاس مولر، ستاره تیم. یارنی، شوکر، بوبان و پروسینچکی که ستارگان جوان ده سال قبل یوگوسلاوی بودند، حالا رهبران کرواسی در پیروزی برابر آلمان نام داشتند.
در نیمه نهایی، کرواسی علی رغم پیش افتادن از فرانسه میزبان، در نهایت شکست خورد از رسیدن به فینال جام جهانی باز ماند. با این حال، کرواسی تیمی بود که از همه بیشتر صحبت ها پیرامون آن ها جریان داشت. علی رغم نداشتن حمایت زیاد و تصمیمات جنجالی داوری، کرواسی با وقار و شکوه، مسابقات را ترک کرد. تصور کنید که اگر بازیکنانی چون میهایلوویچ، میاتوویچ، ساویچویچ و یوگوویچ در کنار بازیکنان کرواسی بودند، چه پیش می آمد! آن ها بهترین بازیکنان وقت اروپا بودند و یوگوسلاوی متحد، می توانست شانس اصلی قهرمانی در جام جهانی باشد.
جنگ داخلی یوگوسلاوی در سال 1995 به پایان رسیده بود اما بحران ها ادامه داشت چون میلوشویچ در حال کشاندن این کشور به سوی ویرانی بود. در مارس 1998 در ناحیه کوزوو جنگ شروع شد. سازمان ملل برای جلوگیری از شروع جنگ خونین داخلی دیگری، مداخله کرد. دوره جدیدی در یوگوسلاوی در اکتبر 2000 آغاز شد. در این هنگام، میلوشویچ از قدرت خلع شد و وویسلاو کوشتونیتسکا به عنوان رهبر یوگوسلاوی انتخاب شد. دو سال پس از این انتخابات، محاکمه میلوشویچ به دلیل جنایت جنگی آغاز شد اما این رهبر منفور، پیش از حکم قطعی دادگاه، در سال 2006 در گذشت. پس از جنگ داخلی، حیات یوگوسلاوی، هشت سال دیگر ادامه یافت و در سال 2003، نام کشور یوگوسلاوی به صربستان و مونته نگرو تغییر یافت. در 21 می سال 2006 با استقلال مونته نگرو، نام جدید نیز تغییر کرد. چند سال بعد، کوزوو نیز استقلال رسمی خود را اعلام کرد و با استقلال تمام نواحی یوگوسلاوی سابق، نام یوگوسلاوی به تاریخ پیوست.
