طرفداری- یادداشتی که میخوانید، روایت یکی از بهترین تیمهای منچستر یونایتد در دهه 80 میلادی است که نتوانست علیرغم روندی خوب، مانع قهرمان شدن رقیب دیرینه شود.
در تابستان 1985، فوتبال انگلستان با افول مواجه شد. همه از فوتبال انگلستان ناراضی بودند، هم دولت و حکومت و هم هواداران. در پی فاجعه ورزشگاه هیسل، باشگاههای انگلیسی بهشکل عجیبی از حضور در رقابتهای اروپایی محروم شده بودند. هرج و مرجهای سن آندرو و کنیلوورث رود باعث شد تا مجلس موضوع منع فروش مشروبات الکلی در ورزشگاهها را مطرح کند. قانونی که تخمین زده میشود در دورانی که گرانترین بازیکن دنیا 1/5 میلیون پوند ارزش داشت، بیش از 4 میلیون پوند به باشگاهها ضرر زد. در جولای، دیوان عدالت در گزارشی، برای افزایش امنیت ورزشگاهها، پیشنهاد منعِ حضور هواداران تیم مهمان را ارائه کرد. در کنار این موضوع، مشکلات پوشش تلویزیونی بازیها (پوشش بهصورت سیاه و سفید)، اوضاع را خرابتر و خرابتر کرد.
در این زمان، سرمربی پرجوش و خروش منچستر یونایتد، ران اتکینسون در صحبتهایی، گفت: «در حال حاضر اوضاع فوتبال کمی آشفته شده است. نباید این موضوع را از یاد برد که هدف اصلی فوتبال سرگرمی است. در اولدترافورد ما قصد داریم لبخند را به لب مردم بازگردانیم.» مرد اول یونایتد، کسی شاگردانش به تازگی بهلطف گل نورمن وایتساید اورتون را در جام حذفی شکست داده بودند و مانع دبلِ داخلیِ تیم مرسیسایدی شده بودند، گفته بود که اگر یونایتد در فصلِ پیش رو، بالاتر از لیورپول و اورتون فصل را به پایان برساند، بدون شک قهرمان لیگ سال 1986 خواهد بود.
منچستر یونایتد در جام حذفی سال 1985، با برتری در برابر اورتون موفق به قهرمانی شد.
در پی تحقق یک رویا:
یونایتد در آن زمان بهنظر آمادهترین تیم میآمد. لیورپول هنوز در شوک هیسل بود و در شرایط خوبی قرار نداشت. سرمربی آنها جو فاگان بهتازگی استعفا کرده بود. باشگاه آماده بود تا با هدایت کنی داگلیش بهعنوان بازیکن - مربی بهکار خود ادامه دهد. در طرف دیگر، اورتون هم در حرکتی عجیب، ستاره خود اندی گری را به استون ویلا فروخت. این درحالی بود که اتکینسون یکی از بهترین یونایتدهای آن زمان را در اختیار داشت. آنها یک دفاع مستحکم و قدرتمند با محوریتِ پل مکگرت داشتند. در خط هافبک از مهارت گوردون استراکن در کنار وایتسایدِ جوان بهره میبردند و شاهمهره آنها در زمین، برایان رابسون بود. با حضور دین یسپر اولسنِ چابک، عرض به تیم اضافه شد. در خط حمله، فرانک استپلتونِ تنومند در کنار مارک هیوز حضور داشت.
در آن سالها، درپی فاجعه هیسل و محرومیتِ اروپایی تا زمان نامعلوم، تعداد تماشاگران پایین آمده بود، اما حضور 50 هزار هوادار در اولین بازی فصل یونایتد در برابر استون ویلا و پر شدنِ ورزشگاه، نوید فصلی پرامید را میداد. آنها در اولین بازی 4-0 پیروز شدند و مارک هیوز با دو گلی که بهثمر رساند، درخشید. اتکینسون پس از بازی گفت: «بازی ما بسیار روان بود و وحشت در دل حریف ایجاد کردیم. اینگونه ریتیمیک بازی کردن در ابتدای فصل، واقعاً خوشحالکننده است.»
برایان رابسون، مک گرت، وایت ساید و هیوز خوشحال از پیروزی در برابر آرسنال درورزشگاه هایبوری
سه روز بعد، رابسون پیروزی در برابر ایپسوئیچ را به ارمغان آورد و هفته پس از آن، وایتساید با از کار انداختنِ خط هافبک آرسنال در هایبوری، پیروزی 2-1 شیاطین سرخ با گلهای هیوز و مکگرت را رقم زد. پیش از آنکه آگوست تمام شود، شاگردان اتکینسون وست هم و ناتینگهام فارست را هم شکست دادند تا پنج پیروزی پیاپی کسب کنند. مهاجم آن روزهای یونایتد، فرانک اسپلتون در مصاحبهای، گفت: «این شرایطی که ما در آن قرار داریم، بسیار بسیار هیجانانگیز است. در پنج بازی اولمان پیروز شدهایم و همه را از تیغ گذراندهایم. باور داریم که میتوانیم به این روند ادامه دهیم. از آرسنال به اینجا آمدهام که یک برنده باشم. سایر بازیکنان نیز احساس مشابهی دارند. این فرصت حالا در اختیار ما قرار گرفته است که به آرزویی که داریم برسیم.»
سپتامبرِ گرم و دلانگیز:
موتورِ قطار یونایتد بهتر از همیشه کار میکرد. آنها در سه بازی پیاپی در منچستر، با نتیجه 3-0 پیروز شدند. ابتدا نیوکاسل و آکسفورد را در خانه شکست دادند و پس از آن، منچستر سیتی را در مِین رود شکست دادند. پیروزیای شیرین در دربی منچستر، شیرینیای که همچنان در خاطر هواداران قدیمی منچستر یونایتد با شوتِ 25 متری آرتور آلبیستون که به تور دروازه سیتی چسبید، مانده است. یونایتد به هاوتورنز رفت، با کولاک رابسون، شاگردان اتکینسون به یک پیروزی 5-1 دست یافتند و این پیروزی روحیهبخش، باعث شد تا ماه ستپامبر را با پیروزی 1-0 در برابر ساوتهمپتون بهپایان برسانند. یونایتد در ده بازی پیاپی خود پیروز شده بود و آخرین صندلیهای خالی اولدترافورد هم در بازیهای خانگی پر میشدند. اتکینسون در وصف آن شرایط، میگفت: «بدون نقص کار میکنیم، اما لیگ یک مارتون است، نه دوی سرعت.» او تجربه خوبی داشت، از بالا و پایینهای لیگ آگاه بود. جایی دیگر گفت: «میدانیم که تا ابد نمیتوانیم پیروز شویم و حالا مهمترین نکته این است که پس از متوقف شدن، خودمان را دوباره بالا بکشیم.»
همچنان بدون شکست:
اگرچه روند پیروزیهای پیاپی در اولین بازی ماه اکتبر به پایان رسید و یونایتد نتوانست به بهترین رکوردِ آن زمان - 11 پیروزیِ پیاپی تاتنهام در سال 1960 - دست یابد، اما رکورد ثبت شده، همچنان درخورد توجه و فوقالعاده بود. در کنیلوورث، هیوز هشتمین گل فصل خود را به ثمر رساند تا یونایتد در برابر لوتون شکست نخورد. یونایتد با پیروزی در برابر کویینز پارک رنجرز به روند پیروزیها بازگشت و با شکست دادن چلسی، اوضاع مساعد شد. گل مکگرت در 19 اکتبر، باعث شد لیورپول هم نتواند یونایتد را شکست دهد و آنگاه که یونایتد در اوایلِ نوامبر در برابر کاونتری به پیروزی رسید، تعداد دیدارهای پیاپیای که یونایتد شکست نخورده بود، به عدد 15 رسید. آنها در جدول لیگ با اختلاف 10 امتیاز بیشتر از لیورپول داشتند و 17 امتیاز بیشتر از مدافع عنوان قهرمانی، اورتون؛ ترمز اما کشیده شد.
چرا یونایتد سقوط کرد؟
بسیاری عوامل دستبهدست یکدیگر دادند تا آن شرایط برای منچستر یونایتد پیش بیاید. شاید علت اصلی را بتوان در اوایل اکتبر پیدا کرد، جایی که رابسون مصدوم شد. زمانی که او در ژانویه به ترکیب تیم بازگشت، شانهاش جابهجا شد و نتوانست تا پایان فصل تیم را همراهی کند. اوضاع اما زمانی بدتر شد که جایگزین رابسون، رمی موزس هم مصدوم شد. یک هافبک تند و تیز از کار افتاد و دیگر نمیتوانست اوضاع را برای هافبکهای حریفان سخت کند. اولین بازیای که یونایتد در آن شکست خورد، در برابر شفیلد ونزدی بود. پس از آن یک تساوی بدون گل در برابر تاتنهام از راه رسید و باخت بهتآور 3-0 در برابر لستر، مانند یک چکش بر سر تیم کوبیده شد. بهشتِ یونایتد در لیگ برتر که در ابتدای فصل شاهد آن بودیم به پایان رسید. کوین موران درباره آن شرایط گفت: «پویایی و شرایطی که داشتیم را از دست دادیم.» وقتی اولسن و پتر بارنز هم مصدوم شدند، اوضاع سختتر شد.
اولین نشانهها از افت هیوز هم پدیدار شد. پس از بهثمر رساندن 10 گل در 15 بازی ابتدایی، او در ادامه فصل تنها هفت گل دیگر بهثمر رساند. اتکینسون میگفت مشکل موقتِ بازیکنان جوان است. اصل ماجرا این بود که یونایتد نگذاشت هیوز در ژانویه به بارسلونا برود. موضوعی که خود او بعدتر آن را عامل از دست رفتن تمرکزش عنوان کرد.
از دست رفتن تاج و تخت:
زمانی که باشگاههای مرسیسایدی در اوایل سال جدید میلادی جای یونایتد را گرفتند، سوالی که پیش آمد این بود که آیا سبک زندگی بازیکنان یونایتد باعث ایجاد این شرایط شده است؟ اتکینسون بهخاطر ناتوانی در کنترل مصرف الکل بازیکنان مقصر شناخته میشد. آنها در 13 بازی از 15 بازی ابتدایی خود پیروز شده بودند و بهیکباره در 27 بازی بعدی، تنها 9 پیروزی و ده شکست بهدست آوردند. اوضاع بهگونهای شده بود که کمدین اسکاورزی (اهل لیورپول)، استن بوردمن، در مورد یونایتد یکبار گفت: «منچستر یونایتد اگر لیگ میان دو تیم برگزار میشد هم سوم میشد.»
نبرد هیوز و گاس سزار بر سر توپ؛ یونایتدی که در هایبوری آرسنال را شکست داده بود، در خانه با نتیجه 1-0 شکست خورد.
آنها با اختلاف زیادِ 12 امتیاز فصل را پشت سر قهرمان، لیورپولِ دشمن، بهپایان رساندند. لیورپولی که در آن فصل اورتون را در فینال جام حذفی هم شکست داد تا برای اولینبار در 15 سال، یک تیم بتواند در دو جام داخلی پیروز شود. زمانی که جایگاه جدول در رفتن به اروپا تاثیری نداشت (بهعلت محرومیت باشگاههای انگلیسی)، انگیزهای هم برای جنگیدن بر سر عنوانی بهغیر از قهرمانی، معنا نداشت. آنها فصل را با اختلاف هشت امتیاز نسبت به تیم سوم، وست هم، در جایگاه چهارمی بهپایان بردند. گوردون استراکن در اینباره گفت: «ران ثابت کرد که نمیتواند سرمربی یک تیم قهرمان باشد. یک چیزی در اینجا باید تغییر کند.»
و ران رفت.
بله، رفت و نتوانست کاری برای یونایتد انجام دهد. یونایتد در فصل بعد دلسرد شده بود و زمانی که در اوایل نوامبر، تیم با نتیجه عجیبِ 4-1 در برابر ساوتهمپتون شکست خورد، الکس فرگوسن جایگزین او شد. فقط هفت سال طول کشید تا سرمربی موفق آبردین، تیم را از منجلابِ سقوط بیرون بکشد. بازیکنان عیاش را سربهزیر کند و تیمی جدید بسازد. بعد از آن، یونایتد پس از زمانی طولانی، بالاخره به قهرمانی لیگ برتر رسید و شیاطین سرخ، ترکیب برندهای در اولدترافورد داشتند. آنگاه که برایان رابسون جام قهرمانی لیگ برتر را در سال 1993 بالای سر برد، دوربین اسکای تاریخ را ثبت میکرد، دیگر دوران گیرندههای سیاه و سفید بهپایان رسیده بود و اولدترافورد به تئاتر رویاها برای منچستر یونایتد و جهنمی برای رقبا تبدیل شد.