طرفداری - سه‌شنبه، خبر سقوط یک هواپیمای مسافر بری جهان را در شوک فرو برد. هواپیمایی که بخشی از مسافران آن، اعضای تیم فوتبال چاپوکوئنسه بودند. به همین بهانه، نگاهی داریم به تمام حوادث هوایی که باعث نابودی تیم‌های فوتبال شده است.
* گفتنی است که ترتیب این وقایع براساس تاریخ وقوع حادثه است.
| تورینو | حادثه هوایی سوپرگا | 4 می 1949 |
|---|
فصل 1948/49 رو به پایان بود، تورینیو که تا آن زمان قهرمان 5 فصل سری آ بود و با روندی فوق‌العاده، در هر سه فصل پس از پایان جنگ جهانی دوم به قهرمانی رسیده بود، در حال بازگشت از لیسبون بود. آن‌ها به تازگی در پرتغال بازی دوستانه‌ای را با بنفیکا انجام داده بودند. بازی‌ای که به افتخار کاپیتان پرتغال، فرانسیسکو فریرا برگزار شده بود و در آن دیدار، تورینو با تمام بازیکنان خود از جمله تعداد زیادی از بازیکنان تیم ملی ایتالیا حاضر شده بود. پس از انجام بازی، درحالی که تیم درحال برگشت به ایتالیا و تورینِ ایتالیا بود، در نزدیکی این شهر هواپیما با کلیسای سوپرگا برخورد کرد و 31 نفر از جمله 4 خدمه هواپیما کشته شدند. در میان کشته‌شدگان نام خبرنگاران مشهوری چون رناتو کاسالبور (موسس روزنامه توتو اسپرت)، رناتو توساتی و لوئیجی کاوایرو به چشم می‌خورد.
▬ برای آگاهی از جزئیات بیش‌تر، داستانِ تورینو: تجدید حیات غم انگیز ترین باشگاه تاریخ فوتبال را بخوانید.
در این حادثه، سائورو توما، مدافع باشگاه، دروازه‌بان ذخیره باشگاه، گزارش‌گر رادیو، نیکولو کاروزیو، لوئیجی گیلیانو (کاپیتان تیم جوانان باشگاه) و سرمربی سابق تیم ملی ایتالیا (ویتوریو پوتزو) به علل گوناگونی در کنار ریاست باشگاه، فروسو نووو که به علت آنفولانزا به لیسبون سفر نکرده بود، از جمله افرادی بودند که قرار بود به این سفر بی‌پایان بروند، اما نرفتند. دو روز بعد، تورینو با اقتدار قهرمانی خود در سری آ را بالاتر از اینتر، میلان، یوونتوس و سمپدوریا قطعی کرد. قهرمانی‌ای که تنها یک بار دیگر در سال 1976 برای تورینی‌ها تکرار شد. در پی فشار سنگین این حادثه، تیم ملی ایتالیا سال بعد با کشتی راهی رقابت‌های جام جهانی برزیل شد.
| منچستر یونایتد | حادثه هوایی مونیخ | 6 فوریه 1958 |
|---|
یکی از درخشان‌ترین و بهترین تیم‌های تاریخ منچستر یونایتد، پس از جنگ جهانی و با هدایت سر مت بازبی درحال شکل‌گیری بود. منچستر یونایتد با ستاره‌های طلایی خود در آن زمان، در عرض 6 سال چند قهرمانی از جمله سه قهرمانی در لیگ دسته اول انگلستان به دست آورده بود و آماده بود تا با تجربه ناکامی در اولین حضور، به افتخار بریتانیا در اروپا تبدیل شود. موضوعی که لجاجت انگلیسی مانع آن شد.
بنر هواداران منچستر یونایتد برای حادثه هوایی مونیخ: «ما هیچ‌گاه نمی‌میریم.»
یونایتد در برابر اتحادیه فوتبال برای حضور در رقابت‌های اروپایی قرار گرفت. رقابت‌هایی که اتحادیه در آن زمان مخالف حضور تیم‌های انگلیسی در آن بود، اما مت بازبی و یارانش خواهان حضور در آن بودند. در همین راستا، یونایتد برای حضور هم‌زمان در لیگ برتر و لیگ قهرمانان اروپا، در مضیقه زمانی قرار گرفت و مجبور شد با هواپیمای چارتری که اجاره کرده بود به بلگراد برای دیدار یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا برود.
▬ برای آگاهی از جزئیات بیش‌تر، یونایتد از نگاهی دیگر،بازبی و شاگردانش، ققنوسی که از خاکستر بر می‌خیزد را بخوانید.
یک تساوی پرگل در بلگراد در برابر ستاره سرخ با اتکا به پیروزی در خانه، حکم صعود مجدد یونایتد به نیمه نهایی را امضا کرد. در راه برگشت به خانه اما، برف سنگین در مونیخ، شیاطین سرخ را زمین‌گیر کرد و به علت محدودیت زمانی، چون امکان لغو پرواز فراهم نبود، پس از چند تلاش ناکام، سرانجام پرواز یونایتد به علت سنگینی بال سقوط کرد و یکی از بهترین نسل‌های تاریخ فوتبال انگلستان از جمله دانکن ادواردز، مارک جونز، دیوید پگ، تامی تیلر و سایرین جان‌باختند و سرمربی یونایتد، سر مت بازبی نیز نتوانست در کنار تیم باشد تا کارها به دستیار او، جیمی مورفی‌ای که ناجی یونایتد بود واگذار شود. در ادامه فصل یونایتد به ترتیب در رقابت‌های لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان اروپا رقابت را به وولورهمپتون، بولتون و میلان واگذار کرد تا فصلی کابوس‌وار را پشت سر بگذارد. ده سال بعد اما آن‌ها موفق شدند با مثلث طلایی خود، شکست 4-1 را به بنفیکا در ومبلی متحمل کنند تا اولین تیم انگلیسی فاتح لیگ قهرمانان باشند. تیمی که در تاریخ جاودانه شد.
| تیم المپیک دانمارک | فاجعه هوایی کپنهاگن | جولای 1960 |
|---|
در آستانه المپیک 1960 رم، 8 نفر از بازیکنان تیم المپیک دانمارک که برای یک بازی انتخابی راهی فرودگاه هرنینگ بودند، به علت وخامت وضع هوا و اشتباه انسانی سقوط کردند و جان‌باختند. سه نفر از این بازیکنان پیش‌تر برای حضور در تیم المپیک دانمارک انتخاب شده بودند و سایرین از اعضای تیم دوم بودند.
پس از این حادثه، فدراسیون فوتبال دانمارک در آستانه انصراف از رقابت‌های فوتبال المپیک رم بود، رقابت‌هایی که در نهایت دانمارک در آن شرکت کرد و موفق شد با پیروزی در برابر تیم‌هایی چون مجارستان و آرژانتین و البته شکست در برابر یوگوسلاوی در دیدار پایانی، به مدال نقره برسد.
| تیم ملی شیلی | پرواز لان 210 | 3 آوریل 1961 |
|---|
در آوریل 1961، پس از آنکه تیم ملی شیلی از دیداری دوستانه و خارج از خانه باز می‌گشت، برخی بازیکنان این تیم با پرواز شماره 210 لان از تموکو به مقصد سانتیاگو پرواز کردند. پروازی که رشته کوه‌های آند مانع به اتمام رسیدن آن شد و بدترین حادثه هوایی تاریخ شیلی با کشته شدن 28 مسافر و خدمه، از جمله 8 ملی‌پوش تیم ملی شیلی رقم خورد.
در آن زمان، جست‌وجوها برای پیدا کردن بقایای اجساد و لاشه هواپیما بی‌نتیجه ماند تا بیش از 50 سال بعد، در فوریه سال 2015 گروهی از کوه‌نوردان موفق به پیدا کردن لاشه این هواپیما در رشته کوه‌های آندِ شیلی شدند.
| تیم استرانگست | تراژدی ویلوکو | 26 سپتامبر 1969 |
|---|
در میان تعطیلات محلی، تیم استرانگست به دعوت سانتا کروز برزیل به این کشور رفت تا دیداری دوستانه انجام دهد. در روز حادثه اما زمانی که هواپیما در راه برگشت از سانتا کروز بود، اعلام شد که هواپیما با تمام سرنشینانش از مدار خارج شده است و هیچ خبری از آن نشد. نکته عجیب و شبه برانگیز این است که دقیقاً در همین روز، دولت نظامی در بولیوی روی کار آمد؛ در روزها بعد نیز بدون انتشار هیچ‌گونه اطلاعاتی در مورد حادثه، گفته شد که تمام 74 مسافر و 9 خدمه هواپیما مرده‌اند.
در این بین، سه نفر از کادر فنی تیم استرانگست بولیوی و 17 نفر از بازیکنان این تیم نیز جان خود را از دست دادند.
| پاختاکور | تصادف هوایی دنیپرودزرژینسک | 11 آگست 1979 |
|---|
در تصادف هوایی‌ای که میان دو توپولوفِ TU-134 در نزدیکی اوکراینِ شوروی روی داد، تمام 178 مصاف دو هواپیما جان خود را از دست دادند. در این حادثه، دو هواپیما به علت اشتباهات انسانیِ برج مراقبت در اعلام ارتفاع مناسب، بر فراز شهر دنیپرودزرژینسک یا کامیانسکه با یکدیگر تصادف کردند. در میان کشته‌شدگان، نام اعضای تیم فوتبال پاختاکور، از تیم‌های سطح اول لیگ فوتبال شوروی به چشم می‌خورد که در مجموع، 17 بازیکن و مربی این تیم نیز در این تصادف هوایی، جان خود را از دست دادند.
| آلیانزا لیما | فاجعه هوایی لیما | 8 دسامبر 1987 |
|---|
دسامبر 1987 است، آلیانزا لیمای پرو در فاصله چند هفته مانده به پایان مسابقات لیگ، در جایگاه نخست قرار دارد و به نظر نمی‌رسد که مانعی برای قهرمانی آن‌ها وجود داشته باشد. پس از پیروزی 2-0 در برابر دپورتیوو پاکایپا، اعضای تیم سوار بر یک فوکر F27-400M، متعلق به نیروی دریایی پرو که به صورت چارتر در اختیار تیم قرار گرفته بود، به سمت فرودگاه خورخه چاوز پرواز می‌کنند.
پرو نتوانست به جام جهانی 1986 صعود کند اما با نسل جوان فوتبال خود موسوم به لوس پوتریوس امید زیادی برای بازگشت دوباره داشت. اما هواپیمای باشگاه آلیانزا لیما در 8 دسامبر 1987 در اقیانوس آرام سقوط کرد و مردم پرو در عزای بازیکنان جوان و مستعد خود نشستند. مارکوس کالدرون، سرمربی تیم ملی پرو، و ستاره هایی چون اسکوبار و گانوزا هم در این سانحه هوایی کشته شدند.
پرو بعد از آن حادثه نتوانست در صحنه فوتبال به موفقیت چشمگیری برسد.
بخشی از یادداشت پرو، در جست‌وجوی دوران طلایی کهن
در راه بازگشت اما، هواپیما دورتر از فرودگاه لیما کایااو، جایی که بلند شده بود، در منطقه وانتاییا و اقیانوس آرام سقوط کرد. از آن حادثه، تنها خلبان هواپیما نجات یافت و سایر مسافرین و خدمه پرواز جان باختند. در ادامه رقابت‌های لیگ نیز علی‌رغم حمایت‌های بی‌بدیل تیم کولوکولوی شیلی، آلیانزا لیما نتوانست کاری از پیش ببرد و یونیورسیتاریو دو دپورتس قهرمان لیگ شد. در فصل بعد، آلیانزا لیمای بحران‌زده تنها یک بازی با سقوط به دست پایین‌تر فاصله داشت، اما ققنوس آن‌ها ده سال بعد از خاکستر برخاست و آلیانزا لیما به قهرمانی لیگ پرو رسید.
| کالرفول 11 | پرواز 764 سورینام | ژوئن 1989 |
|---|
در بدترین حادثه تاریخ هوانوردی سورینام، جمعی از بازیکنان سورینامی شاغل در لیگ هلند، برای انجام بازی خیریه‌ای راهی کشور خود شدند. این بازیکنان که تیم خود را «11 رنگ» نامیده بودند، با پرواز شماره 764 از فرودگاه آمستردام به مقصد سورینام پرواز کردند، اما در آستانه فرودگاه یوهان آدلف پنگلِ سورینام دچار مشکل شد و 176 نفر از جمله 15 بازیکن تیم کالرفول 11 جان خود را از دست دادند و تنها 3 نفر از بازیکنان این تیم زنده ماندند.
بازیکنانی که جان خود را از دست دادند، از بهترین نسل‌های فوتبال سورینام بودند، نسلی که خبرنگار و نویسنده هلندی، ایوان تول در کتاب خود از آن‌ها به عنوان نسل طلایی سورینام یاد کرده است.
| تیم ملی زامبیا | فاجعه هوایی تیم ملی | 27 آوریل 1993 |
|---|
یکی از بهترین تیم‌های ملی زامبیا که خود را برای حضور در جام جهانی 1994 ایالات متحده آمریکا آماده می‌کرد، با پرواز هواپیمای نیروی هوایی زامبیا کشور را به مقصد سنگال ترک کرد تا اولین دیدار خود را در مرحله پایان رقابت‌های انتخابی جام جهانی انجام دهد.
در برنامه پرواز، سه توقف در کنگو، گابون و ساحل عاج پیش‌بینی شده بود تا راه طولانی شرق به غرب آفریقا طی شود. در توقف اول اما موتور هواپیما مشکل پیدا کرد و در نهایت، هواپیما در گابون سقوط کرد تا تمام 30 مسافر و خدمه کشته شوند.
در رقابت‌های انتخابی آن سال نیز زامبیایی که بازیکنان اصلی خود را از دست داده بود، عملکرد خوبی داشت، اما نتوانست در برابر تونس مقاومت کند و درحالی که در دیدار آخر زامبیایی‌ها به یک تساوی در خانه مراکش نیاز داشتند، اما شکست 1-0 در کازابلانکا باعث شد تا زامبیایی‌ها از رسیدن به جام جهانی باز بمانند.
| چاپه‌کوئسنه | پرواز لا میا | 28 نوامبر 2016 |
|---|
پرواز ابدی به مقصد کلمبیا که هیچ‌گاه به مقصد نرسید، جهان را در شوک فرو برد. در کنار 71 قربانی این حادثه، اعضای تیم فوتبال چاپه‌کوئنسه برزیل نیز حضور داشتند که جان باختن آن‌ها، واکنش‌های زیادی را در پی داشت. علت سقوط هواپیما در دست بررسی است، اما بازیکنان چاپه‌کوئنسه دیگر هیچ‌گاه به زمین مسابقه باز نمی‌گردند.
