اختصاصی طرفداری - دو تیم ایران و ژاپن در اولین بازی از مرحله نیمه نهایی جام ملت های آسیا در ورزشگاه هزاع بن زایدِ العین به مصاف یکدیگر رفتند که در پایان این شاگردان هاجیمه موری یاسو بودند که در یک بازی حساب شده، توانستند ایران را شکست داده و به فینال جام ملت های آسیا راه پیدا کنند.
تیم ملی فوتبال کشورمان، پس از برد شیرین 3-0 مقابل چین در مرحله یک چهارم، پا به بازی نیمه نهایی برابر دیگر تیم شرقی حاضر در این مسابقات، یعنی ژاپن گذاشته بود. بازی که دو نیمه کاملا متفاوت داشت. در نیمه اول بازی خوبی را از شاگردان کی روش شاهد بودیم و تیم ایران توانست موقعیت هایی را بر روی دروازه سامورایی ها خلق نماید. اما در نیمه دوم و پس از اشتباه فاحش مدافعان ایران بر روی گل اول، شیرازه این تیم به کلی از هم پاشید و ژاپنی ها نبض بازی را کاملا در اختیار گرفتند و در پایان ایران با شکست سنگین 3-0 از رسیدن به نیمه نهایی بازماند. در این یادداشت تحلیلی قصد داریم تا شما را با جزییات ششمین و آخرین بازی ملی پوشان ایران در جام ملت های آسیا 2019 بیشتر آشنا سازیم.
گفتنی است تمام آمارهای درج شده در این یادداشت، از سایت AFC اخذ شده است.
ترکیب ابتدایی و آمار بازی
| ژاپن |
ایران |
آمار بازی |
| 3 |
0 |
گل ها |
| 7 |
11 |
اقدام به شوت |
| 4 |
3 |
شوت در چارچوب |
| 347 |
301 |
تعداد کل پاس ها |
| 74.4% |
64.5% |
درصد صحیح پاس ها |
| 8 |
18 |
سانتر |
| 2 |
0 |
آفساید |
| 1 |
5 |
کرنر |
| 19 |
18 |
خطا |
| 2 |
3 |
کارت زرد |
| 52.7% |
47.3% |
درصد مالکیت توپ |
آرایش ابتدایی تیم کی روش در این بازی برخلاف بازی های پیشین دفاعی تر و 1-3-2-4 چیده شده بود. سردار آزمون در غیاب زوج او در این بازی ها یعنی طارمی، به تنهایی در خط حمله ایران جای گرفته بود و پشت سر او وحید امیری، اشکان دژاگه و علیرضا جهانبخش قرار داشتند. مهدی طارمی به دلیل کارت زردی که در بازی یک چهارم برابر چین گرفته بود از این بازی محروم بود. بازیکنی که تاثیر نبود او به خوبی در حرکات هجومی ایران به چشم می آمد. در آن سوی میدان، هاجیمه موری یاسو، سرمربی تیم ملی ژاپن ترکیب خود را با آرایش 2-4-4 روانه میدان کرد که دو مهاجم این تیم را شماره های 9 و 15 آن ها شکل می دادند. تاکومی مینامینو و یویا اوساکو. شماره 15 تیم ملی ژاپن که در بازی برابر ایران ستاره تیمش بود، دقیقا همان بازیکنی بود که توانسته بود در بازی اول ژاپن در این تورنمنت برابر ترکمنستان نیز دو گل به ثمر برساند و ستاره بی چون چرای سامورایی ها در آن دیدار بود. مهاجم زهرداری که به دلیل مصدومیت تمامی دیدارهای ژاپن تا نیمه نهایی را از دست داده بود و به خوبی برای بازی با ایران آماده شده بود. ژاپن با درخشش او و البته سهل انگاری بی موقع مدافعان ایران، توانست در نیمه دوم قدرت خود را به رخ ایران بکشد و برای پنجمین بار در تاریخ خود، به فینال جام ملت های آسیا برسد. مردان هاجیمه موری یاسو در بسیاری از آیتم های بازی نظیر درصد مالکیت توپ، شوت به چارچوب، تعداد پاس و درصد صحیح پاس نسبت به شاگردان کارلوس کی روش برتر بودند و مزد این برتری خود را هم در پایان این دیدار، به خوبی گرفتند.
تحلیل روند کلی بازی
نگاهی گذرا به آمار بازی
ایران در این بازی به عنوان تیم میزبان (Home) از سوی مسئولان برگزاری بازی انتخاب شده بود و تیم ژاپن نیز در این دیدار میهمان (Away) بود. همان طور که در تصویر زیر می توانید مشاهده کنید 50.4% زمان و گردش توپ بازی در میانه میدان سپری شده بود و 23.1 در یک سوم دفاعی تیم ایران و مابقی که 26.5% است هم در زمین تیم ژاپن، توپ در جریان بوده است. همان گونه که مشاهده می کنید، گردش توپ در یک سوم تیم ژاپن بیشتر از ایران بوده است و ایران حتی در تعداد شوت نیز برتری خاصی نیز به این تیم داشته است؛ اما ژاپنی ها با آنالیز خوبی که بر روی مردان ایران داشتند، توانستند در بازی که حتی زمان بیشتری نیز بر روی دروازه آن ها سپری شده، ایران را در پایان با شکست روبرو سازند. مثال این دست از بازی ها در این تورنمنت برای ژاپنی ها کم نبوده و می توان از بازی هایی چون عربستان و حتی عمان و ازبکستان نیز نام برد.
چیدمان بازیکنان
اگر به چیدمان تک تک بازیکنان ایران در حین بازی نگاهی دقیق تر بیاندازیم، متوجه می شویم که در بیشتر زمان این دیدار، تنها 5 از 11 بازیکن ایران (دایره های نارنجی رنگ)، در زمین ژاپن حاضر بوده اند و دیگر بازیکنان کشورمان یا در میانه میدان حضور داشته اند و یا در زمین خودی در ساختار دفاعی قرار داشتند. نکته جالبی که می توان در گراف زیر مشاهده کنیم، حضور دو بازیکن ژاپن، گاکو شیباساکی (شماره 7) و اِندو (شماره 6) در میانه میدان و نزدیک به شماره 9 ایران، امید ابراهیمی دانست. مربی ژاپن به خوبی نقطه قوت ایران در میانه میدان یعنی ابراهیمی را شناسایی کرده بود و دو بازیکن خلاق خود را مامور مهار امید و همچنین بازیسازی در میانه میدان ایران کرده بود. با همین تاکتیک امید ابراهیمی به آن شکل به خصوص در نیمه دوم پرفروغ ظاهر نشد و بازی متوسط ابراهیمی برابر به فلج شدن ایران در میانه زمین بود. در تصویر زیر به خوبی می توانید، میانگین جاگیری تاکتیکی بازیکنان دو تیم در طول بازی را مشاهده فرمایید.
طرح ریزی حملات
ژاپنی ها در نیمه اول بیشترین فشار خود را از سمت راست جایی که میلاد محمدی و حاج صفی حضور داشتند، وارد نمود و ایران هم تعادل کاملی در حملات خود در این نیمه از هر دو جناح راست و چپ داشت. با تغییر وضعیتی که پس از گل اول ژاپنی ها در بازی رخ داد، شیوه حملات سامورایی ها نیز بکل دچار تغییر شد و آن ها فشار خود بر روی سمت راست ایران، جایی که رامین رضاییان حضور داشت، وارد کردند. تقریبا دو برابر حملات ژاپنی ها در سمت راست ایران نسبت به جناح چپ پی ریزی شد. بازی ضعیف رامین رضاییان در نیمه دوم سبب شد که ژاپنی ها هر زمان که اراده کنند، خود را در نزدیکی دروازه ایران ببینند. هر سه گلی که ایران در این بازی و نیمه دوم دریافت نمود، به نوعی از جناح راست ایران وچپ ژاپنی ها جایی که هاراگوچی، ناگاتومو و مینامیتو حضور داشتند، شکل گرفت. هر سه تصویر زیر به خوبی نشان از وضعیت حملات دو تیم در طول این بازی می دهند.
عملکرد هجومی دو تیم در نیمه اول بازی
عملکرد هجومی دو تیم در نیمه دوم بازی
عملکرد هجومی دو تیم در تمام زمان بازی
برترین بازیکنان از نظر ارسال پاس
ایران در آیتم پاس از حریف آبی پوش خود چه در تعداد پاس و چه در ارسال صحیح و کیفیت آن، ضعیف تر عمل نمود. ژاپنی ها با 347 پاس در برابر 301 پاس ایران، 46 پاس بیشتر دادند؛ ضمن اینکه درصد صحیح پاس های ایران عدد 64.5% بود که ابدا برای تیمی در سطح ایران، مناسب نبوده است. همین دو عامل ذکر شده، در برتری ژاپن در تملک توپ نقش اساسی داشت و آن ها 52.7 درصد مالکیت توپ را در اختیار داشته اند. این در حالی است که در بازی این تیم برابر عربستان در بسیاری از اوقات درصد مالکیت این تیم در آن بازی به زیر 30% می رسید! وقتی به آمار بهترین بازیکنان دو تیم از نظر تعداد پاس نیز نگاهی دقیق می اندازیم، متوجه می شویم که بهترین بازیکنان زمین از نظر ارسال پاس صحیح، شاگردان موری یاسو بوده اند. حتی نفر سوم ژاپن در این زمینه نیز از بهترین بازیکن ایران که امید ابراهیمی بوده است، بیشتر پاس صحیح داده است. مایا یوشیدا مدافع میانی تیم ژاپن با 47 پاس بهترین عملکرد را در این زمینه در طول بازی داشته است. پس از او، گاکو شیباساکی هافبک خلاق ژاپنی ها با 34 پاس در جایگاه دوم قرار گرفته و تاکاهیرو تومیاسو با 32 پاس در جایگاه سوم ایستاده است. در تیم ایران، همانطور که گفته شد امید ابراهیمی با 31 پاس در بین ملی پوشان کشورمان درجایگاه اول بوده و پس از او احسان حاج صفی با 27 پاس و رامین رضاییان با 19 پاس در جایگاه های بعدی تیم ایران قرار گرفته اند. در ادامه سه بازیکن برتر از هر دو تیم را که در نحوه ارسال پاس بهتر عمل کرده اند، را خدمت شما معرفی خواهیم کرد.
الف) تیم ژاپن
تمام پاس های مایا یوشیدا در بازی برابر ایران
تمام پاس های گاکو شیباساکی در بازی برابر ایران
تمام پاس های تاکاهیرو تومیاسو در بازی برابر ایران
ب) تیم ایران
تمام پاس های امید ابراهیمی در بازی با ژاپن
تمام پاس های احسان حاج صفی در بازی برابر ژاپن
تمام پاس های رامین رضاییان در بازی برابر ژاپن
تحلیل گرافیکی شوت ها و پاس های کلیدی
ایران در بازی برابر ژاپن از نظر تعداد شوت برتری خاصی نسبت به ژاپن داشت ولی اکثر شوت های بازیکنان ایران برخلاف حریف ژاپنی شان دقت کافی را نداشت. در زمینه پاس های کلیدی، ایران در این دیدار 4 پاس کلیدی بین خود رد و بدل کردند که این آمار برای تیم ملی ژاپن به 5 عدد می رسد که البته دو پاس از این تعداد، پاس گل بوده است. در ادامه به گراف پاس های کلیدی بازیکنان ایران و ژاپن می پردازیم.
پاس های کلیدی بازیکنان ایران
پاس های کلیدی و گل بازیکنان ژاپن
حال به شوت های بازیکنان دو تیم می رسیم که قصد داریم شوت های درچارچوب و خارج از چارچوب دو تیم را با هم بررسی نماییم. تعداد شوت هایی که بازیکنان ایران در این بازی زدند و درچارچوب دروازه ژاپن قرار نداشت به هشت شوت می رسید. این آمار برای ژاپن تنها به دو مورد در بازی رسیده بود؛ خود همین امر، یکی از دلایل اصلی برتری ژاپن و شکل گیری این نتیجه به نوعی بوده است. در بازی برابر عمان نیز بسیاری از شوت های ایران در خارج از چارچوب بود و در آن یادداشت به عینه گفتیم که اگر مهاجمین و بازیکنان ایران ضریب دقت خود در شوت هایشان را بالا نبرند، ممکن است در بازی های مرحله بالاتر و احتمالا با ژاپن دچار مشکل شوند که دقیقا نیز این اتفاق رخ داد.
شوت های خارج از چارچوب بازیکنان ایران
شوت های خارج از چارچوب بازیکنان ژاپن
در نهایت به شوت هایی می رسیم که بازیکنان دو تیم به سمت دروازه شلیک کرده و موقعیت و خطر جدی را به سود آن ها رقم زده است. شوت های درچارچوب ایران همانطور که مشاهده می کنید آمار بسیار ناچیزی بود که آن هم تنها توسط آزمون در این بازی به ثمر رسیده است. در آن سوی میدان، ژاپن 4 شوت به سمت چارچوب ایران داشته که یکی از آن ها پنالتی بود و دو مورد دیگر نیز تبدیل به گل شده است. ژاپن به بهترین شکل ممکن از فرصت های خود در این دیدار استفاده نمود و در پایان توانست با استفاده از فرصت هایش به فینال جام ملت های آسیا راه یابد.
شوت های در چارچوب بازیکنان ایران
شوت های در چارچوب بازیکنان ژاپن
دلایل شکست ایران برابر ژاپن
در بازی دوشنبه شب ایران و ژاپن، عوامل مختلفی درکنار یکدیگر قرار گرفتند که موجب شد ایران شکست تلخی را برابر ژاپن تجربه نماید. شکست سنگینی که بسیاری از رکوردهای خوب تیم ملی ایران را در صدمین بازی که کی روش بر روی نیمکت تیم ملی می نشست، برباد داد. از بازیکنان و پرخاشگری بی دلیل آن ها به بازیکنان حریف و داور گرفته تا شخص خود کارلوس کی روش و کادر فنی به طور حتم در این دیدار مقصر جدی بودند که در ادامه و به اختصار در بخش پایانی این تحلیل، به آن می پردازیم.
1) هاجیمه موری یاسو
هاجیمه موری یاسو را می توان درکنار فلیکس سانچز سرمربی تیم ملی قطر یکی از بهترین چهره های این جام به حساب آورد. در یادداشتی که قبلا و پیش از شروع جام ملت های آسیا در طرفداری کار شد، هاجیمه موری یاسو را یکی از برترین ستارگانِ جام ملت های آسیا معرفی نمودیم. سرمربی که هرچند در سطح ملی به آن شکل شناخته شده نبود، اما با درایت و آرامش خاصی که از آن برخوردار بود، توانست تیم ملی کشورش را به فینال جام ملت های آسیا برساند. آن هم با تغییرات گسترده ای (13 تغییر) که نسبت به جام جهانی 2018 در تیم ژاپن پدید آورده بود. در تیم جوان شده ژاپن، به نوعی هاجیمه موری یاسو تک ستاره سامورایی ها بود و ژاپنی ها با اندیشه های او حال بسیار به پنجمین قهرمانی خود در آسیا، امیدوار هستند. موری یاسو که همزمان عهده دار هدایت تیم ملی المپیک این کشور نیز هست، سعی دارد علاوه بر قهرمانی در امارات، تیم خوب و یکدستی را نیز برای رقابت هایی مهم تر، یعنی جام جهانی 2022 قطر آماده سازد.
2) کارلوس کی روش
سرمربی پرتغالی تیم ملی ایران نیز یکی از مقصران اصلی شکست در این دیدار به حساب می آید. پلن اصلی تیم ملی ایران برای رسیدن به گل در این بازی به مشابه بازی با عمان و چین بود و توپ های ارسالی بلند پشت مدافعان ژاپن و تلاش سردار آزمون برای بهره بردن از اشتباهات مدافعان یکی از حربه های اصلی ایران برای رسیدن به گل بود. ولی در این بازی، فرق مدافعان باتجربه و باهوش ژاپنی نسبت به مدافعان چینی و عمانی به خوبی مشخص می شود. جایی که تنها در یک مورد مدافعان ژاپن اشتباه کردند که با بدشانسی آزمون و سیو خوب گوندا، گلر ژاپنی ها ایران از گل بازماند ولی در سایر زمان های بازی، مدافعان ژاپنی به خوبی تاکتیک تیم ایران را شناسایی کردند و توانستند آزمون را در این بازی مهار کنند. ایرادی که بسیاری از کارشناسان به تیم کی روش وارد می کردند، این بود که اگر در مقابل تیم های هم سطح و قویتر از ایران، تیم او گل اول را دریافت نماید، بازگشت به بازی تقریبا برای تیم او غیرممکن می شود. نمونه هایی از این موارد را می توان در جام جهانی 2014 و بازی برابر بوسنی و همچنین دیدارهای تدارکاتی با تیم های قوی چون سوئد نام برد. ضمن اینکه کی روش می توانست با آرامش بیشتری به مانند موری یاسو تیم خود را از کنار خط هدایت کند. عدم آرامش کادرفنی به بازیکنان ایران نیز در این دیدار انتقال پیدا کرد و صحنه گل اول این دیدار و پرخاش بی دلیل بازیکنان به سوی داور که حتی خطایی را نیز نگرفته بود و عدم تمرکز از سوی آن ها، باعث شد تا بازیکن ژاپن در آسودگی خاطر توپ را در گوشه زمین گرفته و با یک سانتر دقیق زمینه ساز گل اول تیمش شود.
3) یویا اوساکو
در مقدمه این یادداشت به حضور شماره 15 تیم ملی ژاپن در این بازی پس از مصدومیت اشاره کردیم. در کنار سرمربی با دانش ژاپنی ها، یویا اوساکو از برترین چهره های ژاپن در دو بازی بوده که به میدان رفته است. او در بازی اول ژاپن در این تورنمنت مقابل ترکمنستان نیز دو گل به ثمر رساند تا به خوبی نشان دهد که تاچه اندازه فرصت طلب است. مهاجم حال حاضر تیم ملی ژاپن و باشگاه وردربرمن آلمان، قاتلی بالفطره در محوطه جریمه حریفان به حساب می آید که از کوچکترین فرصت ها نیز می تواند بهترین استفاده را ببرد. اوساکو 4 گل در دو بازی به ثمر رسانده که سه گل این بازیکن از فرصت طلبی محض او به دست آمده است. شماره 15 ژاپن، در این دیدار دو گل زد و یک پاس گل داد تا خط دفاع ایران را به طور کامل در نیمه دوم متلاشی سازد و نشان دهد چرا ژاپنی ها در بازی دادن به وی تا قبل از دیدار برابر ایران، ریسک نکردند تا او این چنین، ژاپن را برای پنجمین بار به فینال جام ملت های آسیا برساند.
4) نبود مهدی طارمی
قطعا نبود شماره 17 تیم ملی ایران برابر ژاپن به چشم آمد و تیم ملی در غیاب او طراوتی در خط حمله نداشت. سردار آزمون به طور کلی در خط حمله و میان چهار مدافع سرسخت ژاپنی، تنها بود و همانطور که در بخش چیدمان بازیکنان نیز گفتیم، با بستن امید ابراهیمی از سوی بازیکنان ژاپن، عملا خط هافبک ایران هم در این بازی کارایی چندانی نداشت. مهدی طارمی بازیکنی است که خود توپ می گیرد، پا به توپ بازی می کند و می تواند برای خود و مهاجمین روی دستش، موقعیت گلزنی فراهم سازد. طارمی که در بازی مقابل چین با کارت زرد داور از بازی بعد محروم شده بود، ایران را از داشتن یک مهره باارزش درون زمین بی بهره ساخت. مهدی طارمی علاوه بر راه انداختن زوج خود در خط حمله یعنی سردار آزمون در نوع بازیِ بازیکنانی چون وحید امیری و حتی جهانبخش نیز اثرگذار بوده است. در غیاب او جهانبخش و امیری نیز فروغ چندانی نداشتند و ژاپنی ها از نبود او به خوبی نهایت استفاده را بردند. وحید امیری به نوعی جانشین طارمی در پست وینگر چپ شده بود که به هیچ وجه نتوانست به اندازه طارمی مثمرثمر باشد و خیلی زود در نیمه دوم و به عنوان اولین تعویض، جای خود را به کریم انصاری فرد داد.
به هر دلیلی تیم ملی از جام ملت های آسیا کنار رفت و باخت به ژاپن به منزله از دست رفتن جام قهرمانی برای ایران بود. کارلوس کی روش به احتمال فراوان و به زودی از نیمکت تیم ملی کناره گیری خواهد کرد و راه کشور کلمبیا را در پیش خواهد گرفت. حال این وظیفه سنگین متوجه مدیران فدراسیون فوتبال است که در انتخاب سرمربی اینده تیم ملی دقت بیشتری را به خرج دهند. تجربه هدایت تیم ملی قطر نشان داده که می توان صرفنظر از نام های بزرگ، مربی را استخدام کرد که به نوع و سبک تیم بخورد وگرنه در این جام شاهد حضور سرمربیانی چون اسون گوران اریکسون، پیتزی، هکتور کوپر و در آخر آلبرتو زاکرونی بودیم که در بازی نیمه نهایی برابر قطرِ فلیکس سانچز شکست سنگین 4-0 را تجربه نمود. باید به نظاره نشست و دید که آینده تیم ملی ایران چگونه رقم خواهد خورد و چه کسی سکان هدایت فوتبال کشورمان را در دست خواهد گرفت؟
