طرفداری-
11- فاجعه ورزشگاه آتاتورک
تاریخ: 17 سپتامبر 1968
مکان: وررشگاه آتاتورک، کایزری (ترکیه)
تعداد کشته‌ها: 44 نفر
دیدار خونین تیم‌های ترکی کایزری ارسی اسپُر و سیواسپُر و یکی از غم‌انگیزترین حوادث تاریخ کشور ترکیه. در میانه بازی، خشونت به حداکثر خود رسیده و تماشاگران دو تیم با هم درگیر می‌شوند. در این درگیری مسلحانه 44 نفر کشته و بیش از 600 نفر مجروح می‌شوند. برخی از کشته شدگان به ضرب چاقو و حتی اسلحه گرم از بین رفته بودند.
10- فاجعه بردفورد
تاریخ: 11 مه 1985
مکان: استادیوم درّه جولان (والی پرید)، برادفورد (انگلستان)
تعداد کشته‌ها: 56 نفر
تیم‌های بردفورد سیتی و لینکلن سیتی در مقابل یکدیگر قرار می‌گرفتند. آن هم در روزی بهاری که هزاران نفر آمده بودند تا در جشن سومین قهرمانی بردفورد سیتی شرکت کنند. یک سیگار کوچک شادی ها را به غم تبدیل کرد. پژوهش‌های صورت گرفته نشان می‌داد که یک تماشاگر، سیگار خود را جایی (پشت صندلی که شکافی در آنجا وجود داشت) پرت می‌کند که گویی انباری از زباله و کاغذ بوده. درست 5 دقیقه پیش از پایان نیمه اول، دود غلیظی همه جا را فرا می‌گیرد.
پلیس تماشاگران را از آن نقطه دور می‌کند و داور نیز بازی را متوقف. ناگهان آتش در کمتر از 2 دقیقه همه جایگاه را فرا می‌گیرد. عده‌ای در راهروهای خروجی به دلیل غلظت دود ناشی از آتش سوزی جان باختند. لحظاتی نمی‌گذرد که قسمتی از سقف استادیوم هم روی تماشاگران فرود آمده و عده‌ای دیگر را می‌سوزاند. 56 نفر کشته و بیش از 450 نفر مجروح شدند.
پس از این حادثه، استفاده از سازه‌های چوبی در جایگاه‌های استادیوم‌های تمامی رشته‌های ورزشی در بریتانیا ممنوع شد.
9- دومین فاجعه ایبروکس
تاریخ: 2 ژانویه 1971
مکان: استادیوم ایبروکس، گلاسکو (اسکاتلند)
تعداد کشته‌ها: 66 نفر
در سال 1902 در همین استادیوم اسکاتلند و انگلستان به مصاف هم رفته بودند و در آن بازی به دلیل تخریب قسمتی از ورزشگاه، 25 نفر کشته و 500 نفر زخمی می‌شوند. در سال 1961 دو نفر در راه‌پله خروجی استادیوم کشته می‌شوند. اما شومی این ورزشگاه باز هم حادثه ساز می‌شود. در ژانویه 1971 بازی حساس سلتیک و رنجرز در این ورزشگاه برگزار می‌گردد. در آخرین دقیقه بازی سلتیک به گل می‌رسد و باعث می‌شود هواداران رنجرز پیش از پایان بازی استادیوم را ترک کنند. ازدحام جمعیت در پله‌های خروجی، جان 66 نفر را گرفته و بیش از 200 نفر مجروح می‌شوند. فشار و خفگی عامل اصلی این حادثه عنوان می‌شود.
نکته جالب اینکه کالین استین در آخرین ثانیه‌های بازی برای رنجرز گلزنی کرده و بازی را به تساوی می‌کشاند.
8- فاجعه لوژنیکی
تاریخ: 20 اکتبر 1982
مکان: استادیوم لنین، مسکو (روسیه)
تعداد کشته‌ها: بیش از 66 نفر
تیم‌های اسپارتاک موسکو و اچ.اف.سی هارلِم در جام یوفا مقابل هم قرار می‌گیرند. استقبال خوبی از این بازی نشده بود و در نتیجه به دلایل امنیتی تنها یک راه و درب خروجی برای تماشاگران باز نگه داشته می‌شود. در آخرین دقایق بازی هنگامی که اسپارتاک به گل دست پیدا می‌کند، عده‌ای از تماشاگران شروع به ترک استادیوم از طریق همان یک کانال خروجی می‌کنند. اما دقایقی بعد سرگئی شِوِتس‌اف گل دوم تیمش را هم وارد دروازه حریف می‌کند (او بعدها عنوان کرده بود:"ای کاش هیچگاه این گل را نمی‌زدم.")
عده‌ای که به بیرون رسیده بودند با شنیدن صدای هیاهو قصد بازگشت می‌کنند که با برخورد این تعداد با کسانی که در حال خروج بودند بسیاری تلف می‌شوند. آمار رسمی اعلام شده 66 نفر بود اما بستگان قربانیان این تعداد را بسیار بیشتر (حدود 340 نفر) برآورد کرده‌اند.
به دلیل شرایط بسته شوروی در آن سال‌ها، تنها یک روزنامه به این حادثه پرداخت. آن هم در مقاله‌ای نوشته بود که تماشاگران مسئول این اتفاق بودند که تنها تعدادی از آن‌ها مجروح شدند.
(از این دیدار تصویری در دست رسانه‌ها نیست)
سایر بخش‌های این مقاله:
قسمت اول
قسمت سوم
قسمت چهارم
