طرفداری- این یادداشت در چند قسمت به واکاوی 55 نقل و انتقال پرسروصدای تاریخ محبوب ترین ورزش دنیا که همه را به تعجب واداشته، می پردازد:
| پله بعد از بازنشستگی به نیویورک کازموس؛ سال 1975 (به عنوان بازیکن آزاد) |
"در آن زمان لیگ فوتبال آمریکا تقریبا متروکه بود. به این نتیجه رسیدیم که برای احیای آن دو حرکت می توان انجام داد. اولی برگزاری جام جهانی و دومی آوردن پله بود. او تنها بازیکنی بود که همه در سراسر کشور، نامش را شنیده بودند." این ها صحبت های کلایو تویه، رئیس نیویورک کازموس، در سال 1975 است که با توجه به نام پله و وضعیت لیگ، بیشتر باعث تمسخر وی شده بود، ولی 5 سال بعد و با قراردادی 2.8 میلیون دلاری، پله 34 ساله و بازنشسته، پردرآمدترین ورزشکار دنیا شد و به ممکن شدن ناممکن، کمک کرد.
در این انتقال، بیشتر از هر چیزی، قدرت نام پله به نظر می آمد. در فاصله دو فصل بعد از آمدن او، کارلوس آلبرتو و فرانتس بکن باوئر هم در شهری که هیچ گاه نمی خوابد، در بین هم تیمی های پله بودند. دنیا هم توجه اش به اولین پروژه کهکشانی های جهان فوتبال، جلب شده بود. در کشوری که کسی اهمیت چندانی به فوتبال نمی داد، 10 میلیون نفر برای تماشای اولین بازی پله، مقابل گیرنده هایشان نشستند. این ترانسفر در واقع تلنگری بود که در نهایت منجر به کسب میزبانی جام جهانی 94 از سوی ایالات متحده شد؛ لیگ MLS را رقابتی تر کرد و جایگاه مناسبی برای فوتبال نزد آمریکایی ها را فراهم کرد.
یادداشت: لیونل مسی، فیلیپ لام و دیگران؛ تیم دهه 70 پله، امروز چقدر می ارزید؟
| دیوید بکام از رئال مادرید به لس آنجلس گلکسی؛ سال 2007 (به عنوان بازیکن آزاد) |
لیگ آمریکا سال ها است مقصد ستاره های در شرف بازنشستگی دنیای فوتبال شده است، ولی حدود 10 سال قبل وقتی دیوید بکام از قصدش برای رفتن به سرزمین یانکی ها صحبت کرد، چنین چیزی عرف نبود و برای بسیاری غافلگیرکننده تلقی شد. فابیو کاپلو، سرمربی وقت کهکشانی ها، در ابتدا گفت بکام دیگر برای رئال مادرید به میدان نخواهد رفت، اما بعدها نظرش تغییر کرد و بازهم از او استفاده کرد.
ستاره سابق منچستریونایتد 113 بازی طی 5 سال حضورش برای گلکسی انجام داد و از حضور قرضی یک ساله اش در میلان در فصل تعطیلی MLS هم لذت برد تا در نهایت دوران بازی اش را در پاری سن ژرمن به پایان ببرد.
یادداشت: دیوید بکام، مردی برای دوست داشتن فوتبال
| کلایو الن از آرسنال به کریستال پالاس؛ سال 1980 (انتقال به صورت معاوضه) |
اگر صرف هزینه گزاف برای خرید مهاجمی جوان چندان براساس سیاست های آرسنالی که می شناسیم، نباشد، معاوضه او تنها 2 ماه بعد با یک مدافع چپ، عجیب تر هم خواهد بود، ولی این اتفاق افتاد. در تابستان 1980 تنها یک سال بعد از آنکه ترور فرانسیس اولین بار از قیمت 1 میلیون پوندی گذشت، توپچی ها 1.25 میلیون پوند برای کلایو الن، بازیکن 19 ساله ای که در 49 بازی برای QPR بیش از 30 گل زده بود، خرج کردند.
تنها 3 بازی پیش فصل بعد بود که او به همراه دروازه بان ذخیره تیم، پل بارون، در معاوضه با کنی سنسوم، راهی کریستال پالاس شد. سنسوم در نهایت 400 بازی برای آرسنال انجام داد و الن شاید تنها بازیکن تمام تاریخ باشد که در آرسنال، چلسی، تاتنهام، وست هم، میلوال، کیو پی آر و پالاس، بازی کرده است.
| فرناندو تورس از لیورپول به چلسی؛ سال 2011 (هزینه انتقال: 50 میلیون پوند) |
فرناندو تورس در سال 2011 شرایطی مشابه آندری شفچنکو در سال 2006 داشت؛ انگار چلسی می دانست کی بازیکنی قرار است افت کند و دقیقا در همان زمان او را می خرید. اگر قرار بود آمار ضعیف تورس در چلسی (20 گل در 110 مسابقه) نادیده گرفته شود، صرف هزینه هنگفت 50 میلیون پوندی از سوی آبراموویچ (که رکورد نقل و انتقالات انگلیس را شکست) هم می توانست توجیه شود، اما این گونه نشد و بعد از 6 ماه افت، همه به این نتیجه رسیدند که شاهد عملکرد نرمال فرناندو تورس هستند و او قرار نیست تغییر خاصی بکند و به روزهای خوب قبلش بازگردد.
بازی های ال نینیو در چلسی بسیار کسل کننده دنبال می شد تا اینکه در نهایت به طور قرضی راهی میلان شد، به طور دائمی به آنجا رفت، به اتلتیکو قرض داده شد و انتقال خود را دائمی کرد تا 7 فصل اخیر قهرمان سابق جهان و اروپا، این گونه سپری شده باشد. در آنجا است که او بالاخره شاید بتواند تعداد بازی هایش در یک لیگ را دو رقمی کند.
| تامی لاوتون از چلسی به نانتس کانتی؛ سال 1947 (هزینه انتقال: 20 هزار پوند) |
آرتور استولری، پزشک سابق چلسی، بود که تامی لاوتون، مهاجم تیم ملی انگلیس و باشگاه چلسی، را متقاعد کرد تیمش در لیگ سطح اول فوتبال انگلستان را رها کرده و و به نانتس کانتی در دو دسته پایین تر بپیوندد. نانتس کانتی بعد از آنکه فهمید لاوتون در غرب لندن ناراضی است، با 20 هزار پوند در 1947، رکورد نقل و انتقالات انگلیس را جابجا کرد و با توجه به در اوج بودن مهاجم جدید نانتس کانتی، در هر بازی قریب به 30 هزار نفر به ورزشگاه می آمدند.
منتقدان عنوان کردند لاوتون حضوری کوتاه در مدو لین خواهد داشت، ولی اون 5 فصل آنجا بود و 103 گل در 166 بازی به ثمر رساند. او همچنین در رسیدن نانتس کانتی به دسته دوم انگلیس (سطح دو) کمک شایانی کرد.
| رابین فن پرسی از آرسنال به منچستریونایتد؛ سال 2012 (هزینه انتفال: 24 میلیون پوند) |
حواس تان به قراردادی که به زودی تمام می شود، باشد. "همیشه در این اوقات که لازم است تصمیم مهمی در زندگی بگیرم، به ندای درونی ام گوی می دهم. مهم است بدانم او چه می گوید و می خواهد. ندای درونم در آن زمان اسم منچستریونایتد را فریاد می کشید." تناقض تلخ و شیرین برای آرسنال این است که بهترین فصل رابین فن پرسی برای آنها زمانی ثبت شد که توپچی ها کمتر از هر زمان دیگری آماده حفظ این مهاجم هلندی بودند. قبل از آن، فن پرسی هیچ وقت نتوانسته بود حتی 20 گل برای آرسنال بزند، اما در فصل 12-2011، او نه تنها در تمام 38 بازی آنها در لیگ به میدان رفت، بلکه توانست 30 گل هم به نام خود ثبت کند.
در جولای 2012 و در شرایطی که یک سال از قرارداد فن پرسی باقی مانده بود، او اعلام کرد قصد تمدید قراردادش را ندارد. آرسنال به گوشه رینگ هدایت شده بود و مجبور شد ستاره و کاپیتان خود را به مبلغ ابتدایی 22 میلیون پوند به منچستریونایتد بفروشد؛ مبلغی که سال بعد با قهرمانی شیاطین سرخ با گل های فن پرسی، بالاتر هم رفت.
یادداشت: درباره رابین فن پرسی؛ ترک انگلستان با خاطراتی از جنس سحر و جادو
| آلفردو دی استفانو از میلیوناریوز/ ریور به رئال مادرید؛ سال 1953 (هزینه انتقال نامشخص) |
همیشه بین رئال مادرید و بارسلونا، رقابتی بزرگ در جریان بوده است. از جریان جنگ داخلی در اسپانیا تا حکومت دیکتاتوری فرانکو، این چنین بوده، ولی مبارزه برای جذب آلفردو دی استفانو، ملقب به Blond Arrow، رقابت دو تیم در زمین را شدیدتر کرد. وقتی در 1951، دی استفانو ریورپلاته را به دلیل اعتصاب بازیکنان در آرژانتین به مقصد تیم کلمبیایی میلیوناریوز ترک کرد، سوال بزرگ این بود که این مهاجم قهار در واقع به کدام تیم تعلق دارد. دو سال بعد، بارسلونا برای جذب آلفردو با ریور (که حق فروش بازیکن را همچنان در اختیار داشت) به توافق رسید در حالی که رئال معامله را با میلیوناریوز (که بازیکن برای آن بازی می کرد)، تمام کرده بود.
بعد از مجادله بسیار، اتحادیه فوتبال اسپانیا اعلام کرد آنها می توانند هر کدام یک فصل دی استفانو را در اختیار باشند که کاتالان ها خیلی واضح اعلام کردند نمی توانند زیر بار چنین معامله ای بروند. دی استفانو راهی رئال مادرید شد و 15 جام کوچک و بزرگ به همراه آنها بدست آورد که شامل 5 قهرمانی باشگاه های اروپا هم می شود.
یادداشت: واکاوی انتقال دی استفانو به رئال مادرید؛ یک بار برای همیشه
| الن سیمونسن از بارسلونا به چارلتون اتلتیک؛ سال 1982 (هزینه انتقال نامشخص) |
سیمونسن، مرد سال سابق اروپا، که با آمدن دیگو مارادونا به بارسلونا نیمکت نشین شده بود، به این نتیجه رسید که انتقال به تیم دسته دومی قعرنشین چارلتون اتلتیک می تواند زندگی آرامی در ادامه برایش داشته باشد. مارک هیولر، رئیس چارلتون با پیشنهادی 324 هزار پوندی، حتی رئال مادرید را هم کنار زد تا سیمونسن را به خدمت بگیرد.
با این حال، در نهایت نمی توان به این نتیجه رسید که این انتقال موفق بوده است. علی رغم آنکه سیمونسن به درخشش خود ادامه داد و نمایش های خوبی بروز داد، هم تیمی هایش چند سطح پایین تر از او بودند و چارلتون به موفقیت چندانی نرسید. مهاجم دانمارکی پس از تنها 5 ماه به کشورش بازگشت و چارلتون ماند و بدهی های بسیار ناشی از این ترانسفر گران قیمت.
| ترور فرانسیس از بیرمنگام به ناتینگهام فارست؛ سال 1979 (هزینه انتقال: 1 میلیون پوند) |
اگر چه برایان کلاف بزرگ همیشه ادعا می کرد هزینه انتقال فرانسیس، 999 هزار و 999 پوند بوده (تا توهم اولین بازیکن یک میلیون پوندی انگلیس وارد مغز مهاجم سابق بیرمنگام نشود)، این ترانسفر جهان فوتبال را غافلگیر کرد. در پایان فصل، این بازیکن بود که گل قهرمانی ناتینگهام فارست در فینال جام باشگاه های اروپا برابر مالمو را به ثمر رساند؛ البته این اتفاق پس از استراحت بین دو نیمه رخ داد که طی آن کلاف، فرانسیس را مجبور کرده بود برای جوگیر نشدن، برای همه بازیکنان حاضر در رختکن، چای درست کند.
| روبینیو از رئال مادرید به منچسترسیتی؛ سال 2008 (هزینه انتقال: 32.5 میلیون پوند) |
در ساعت های گرگ و میش روز اول سپتامبر 2008، یک برنده بلیط بخت آزمایی در خیابان های اروپا در حال گشت و گذار بود، ولی وقتی تمام فروشگاه ها را به روی خود بسته دید، به تنها در باز موجود، پناه آورد. منچسترسیتی باید بازیکن می خرید. گروه مدیریتی در ابوظبی زمانی به روبینیو رسیدند که کاکا و داوید ویا در ایستگاه های دیگری پیاده شده بودند. با این حال، این رئال مادرید بود که در ساعت های پایانی روز، مهاجم خارج از فرمش را به مبلغ 32.5 میلیون پوند راهی سیتی کرد تا صبح تمام مردم موقع خواندن روزنامه، قهوه شان را تف کنند.
این ترانسفر به چشم یک شکست دیده می شود که چندان هم غیرمنطقی نیست: روبینیو تقریبا همیشه ناامید کننده ظاهر می شد و هیچ گاه انتظارات را برآورده نکرد. با این حال، چنین انتقالی تمام انگلیس را متوجه خود کرد، چون سیتی از میلیاردری بی دست و پا به ترسناک ترین لاشخور نقل و انتقالاتی دنیا، بدل گشت.
یادداشت: خرید روبینیو، منچستر سیتی را برای همیشه عوض کرد
| اندی کول از نیوکاسل یونایتد به منچستریونایتد؛ سال 1995 (هزینه انتقال: 7 میلیون پوند) |
کوین کیگان یک بار گفته بود اگر فرگی دوباره به خاطر اندی تماس بگیرد، گوشی را رویش قطع خواهد کرد. با این حال، اختلاف به وجود آمده بین سرمربی و بازیکن (کیگان تصور می کرد کول تمرینات را جدی نمی گیرد)، سبب شد حتی آمار فوق العاده این مهاجم (34 گل در 40 بازی در اولین فصل حضورش در لیگ برتر) هم نادیده گرفته شود. هزینه 7 میلیون پوندی این انتقال، طرفداران خشمگین نیوکاسل را به هیچ وجه راضی نکرد و در نهایت می توان گفت سبب خروج کیگان از سنت جیمزپارک هم شد تا مجبور نباشد در تک تک رویارویی اش با هواداران، فروش کول را توجیه کند.
تعجب آور هم نیست که او تصمیم گرفت در اولین بازی اش مقابل نیوکاسل، به میدان نرود که نشان از حسن نیت او بود: "حساسیت در بازی خارج از حد تصور بود و بازی کردن من می توانست آتش بیار معرکه باشد." این ها را خودش بعدا گفته بود. هشت جامی که او در دوران حضورش در یونایتد کسب کرد شاید مرحمی بر عذاب وجدان خروج از تیم سابقش بوده باشد.
برای شرکت در این قسمت از نظرسنجی مربوط به جنجالی ترین نقل و انتقالات تاریخ، کلیک کنید
ادامه این یادداشت را در روزهای آتی در طرفداری بخوانید...
از همین سری یادداشت بخوانید:
از پیرلو و بیل تا شیرر و رونالدینیو؛ فصل اول از جنجالی ترین نقل و انتقالات تاریخ فوتبال
از کرایوف و استام تا به به و اندریاس مولر؛ فصل دوم از جنجالی ترین نقل و انتقالات تاریخ فوتبال
از باتیستوتا و کامبیاسو تا کلینزمن و مارادونا؛ فصل سوم از جنجالی ترین نقل و انتقالات تاریخ فوتبال
