ز چند روز دیگر رقابت های المپیک 2020 در کشور ژاپن و به میزبانی شهر توکیو آغاز خواهد شد. به همین مناسبت تصمیم گرفتیم در این بخش به طور ویژه به رشته ژیمناستیک در این مسابقات و همچنین تاریخچه این ورزش در المپیک های قبلی بپردازیم.
تاریخچه ژیمناستیک
ژیمناستیک از جمله ورزش‌هایی است که ریشه‌ای کهن دارد؛ هرچند گزارش شده که این ورزش در مصر و چین باستان نیز انجام می‌شده است، اما اکثر کارشناسان، اعتقاد دارند یونان باستان زادگاه اولیه این رشته بوده است. ژیمناستیک که نوعی تمرین بدنی برای انعطاف‌پذیری است، در کنار ورزش‌های دیگری چون دو و میدانی، کشتی و اسب‌سواری برای آماده‌سازی نظامیان و افراد حاضر در جنگ کاربرد داشته است. همچنین ژیمناستیک به عنوان یکی از اصلی‌ترین ورزش‌ها برای آمادگی بدن در یونان باستان و المپیک کهن کاربرد داشت.
با گذر زمان و رسیدن به قرن‌های هجدهم، نوزدهم و بیستم، اهمیت این رشته دوباره زیاد شد؛ از آن‌جایی که ژیمناستیک از فلسفه ذهن سالم در بدن سالم می‌آید، در قرون ذکر شده مورد توجه افراد زیادی قرار گرفت و از این زمان بود که آموزش و یادگیری ژیمناستیک، به خصوص در کشورهای غربی رواج یافت. در اصل دو روان‌شناس با نام‌های یوهان فردریش گوت‌موس و فدریش لودویگ یان بودند که مبانی ژیمناستیک نوین را پایه‌گذاری کردند.
با شروع کار فدراسیون جهانی این رشته در سال 1881، ژیمناستیک خیلی زود شکلی حرفه‌ای به خود گرفت و از اولین دوره رقابت‌های المپیک در این رقابت‌ها حاضر است. جالب است که اولین رقابت‌های بین‌المللی این رشته پس از المپیک و در سال 1903 برگزار شده است.
در ابتدا، رشته‌هایی چون دو و میدانی، پرتاب وزنه و پرش با نیزه نیز در قالب ژیمناستیک در المپیک حضور داشتند، اما رفته رفته این رشته‌ها از ژیمناستیک حذف شدند تا این رشته، به شکل امروزی خود درآید. گفتنی است که ژیمناستیک در طول تاریخ و مخصوصاً در المپیک، شاهد تغییرات زیادی بوده است. به شکلی که از المپیک 1924 هر دستگاه برای خود، مدالی جداگانه دید؛ همچنین از المپیک لس انجلس به بعد، رشته‌ای تحت عنوان ژیمناستیک موزون به لیست ورزش‌ها اضافه شد و از المپیک 1996 آتلانتا، این ورزش به شکل تیمی نیز صاحب مدال شد.
فدراسیون جهانی ژیمناستیک
فدراسیون بین‌المللی ژیمناستیک که وظیفه اداره مسابقات جهانی را بر عهده دارد، از کهن‌ترین فدارسیون‌های ورزشی است که در سال 1881 تاسیس شد و هم‌اکنون در لوزان سوییس واقع است.
این نهاد، در ابتدا تنها سه عضو (فرانسه، هلند و بلژیک) داشت اما در حال حاضر، بیش از 120 کشور عضو این فدراسیون هستند. گفتنی است که شش رشته ژیمناستیک هنری، ریتمیک، ایروبیک، آکروباتیک و ترامپولین تحت نظر فدراسیون جهانی فعالیت می‌کنند. ریاست این نهاد نیز هم‌اکنون بر عهده برونو گراندی ایتالیایی است.
ژیمناستیک در المپیک 2020
در المپیک 2020 توکیو نیز ژیمناستیک در سه زیر گروه اصلی (نمایشی، ریتمیک و ترامپولین) برگزار خواهد شد و هم‌چنان در زمره ورزش‌های پر مدال المپیک باقی مانده است. ژیمناستیک با اختصاص مجموعاً 54 مدال، می‌تواند در جدول مدال‌ها بسیار تاثیر گذار باشد. ترامپولین، رشته‌ای است که از المپیک 2000 سیدنی به جمع رشته‌ها اضافه شده است و ژیمناستیک موزون نیز همان‌گونه که اشاره شد، از المپیک 1984 لس انجلس به جمع رشته‌ها اضافه شد.
در المپیک 2020، 18 رویداد مختلف برگزار می شود که در آن ها، 324 مرد و زن از 24 جولای تا 8 آگوست (2 مرداد تا 17 مرداد) در مرکز ژیمناستیک آریاکه، باهم رقابت خواهند کرد.
در المپیک 2020، 324 ورزشکار در مرکز ژیمناستیک آریاکه، باهم رقابت خواهند کرد
مجموعه رشته‌هایی که تحت عنوان ژیمناستیک در المپیک برگزار می‌شوند، بدین شرح است: انفرادی تمامی اسباب، تیمی تمام اسباب، پرش از خرک، حرکات زمینی، خرک حلقه، دارحلقه، پارالل، بارفیکس، چوب موازنه، پارالل ناهم‌سطح.
در رقابت‌های ژیمناستیک المپیک، کشورهای زیادی دارای نماینده‌اند که البته ایران نماینده‌ای در این رشته نخواهد داشت. همچنین ژاپن به عنوان میزبان با 22 و چین و آمریکا به ترتیب با 21 و 20 نماینده، بیش‌ترین تعداد نماینده در این رقابت‌ها را دارا هستند. فرانسه و بریتانیا نیز با حضور در 27 دوره رقابت‌های ژیمناستیک المپیک، از حیث بیش‌ترین تعداد حضور، رکورددار هستند. سیمونه بایلز، ستاره جوان ژیمناستیک آمریکا، برای دومین المپیک خود عازم ژاپن خواهد شد. او در دوره قبلی و در شرایطی که تنها 19 سال داشت، 4 مدال طلا و یک مدال برنز المپیک به گردن آویخت. بایلز که در اوج پختگی به توکیو خواهد آمد، 19 مدال قهرمانی جهان هم در کارنامه دارد.
گفتنی است که رکورد تعداد مدال به صورت فردی در المپیک‌ها، در اختیار نادیا کومانچی، تک ستاره دهه 70 و 80 ژیمناستیک است. او نخستین ژیمناستی است که توانست در مسابقات المپیک امتیاز کاملِ ۱۰ را کسب کند.
نادیا کومانچی، اسطوره ژیمناستیک بانوان که در 14 سالگی با نمره 10 موفق به کسب 3 مدال طلا (در مجموع 5 مدال) المپیک 1976 شد
