طرفداری - تیم ملی فوتبال زنان آمریکا در اعتراض به کیفیت چمن مصنوعی بازی دوستانه با ترینیدادوتوباگو بیانیه ای صادر کرد که در بخشی از آن آمده: «بدن ما، شغل ماست و ما آن را در معرض خطر و آسیب قرار نخواهیم داد».
وقتی صحبت از ورزشکار حرفه ای می شود، منظور کسی است که ورزش را به عنوان شغل و حرفه خود انتخاب کرده است. علاوه بر اینکه خود ورزشکار باید نکات مربوط به حرفه ای بودن را رعایت کند، باید شرایط و امکانات برای حرفه ای بودن او هم فراهم شود. مسلم است که بانوان ورزشکار نیز از این قاعده مستثنی نیستند. اما ورزشکاران زن در این بین با چالش هایی متفاوت از مردان برای رسیدن به هدفشان در حرفه خود روبرو هستند که در این نوشته به چند مورد آن اشاره می شود.
1.تبعیض جنسیتی: جام جهانی فوتبال زنان در سال 2015 در حالی در کانادا برگزار شد که بازی ها در زمین هایی با چمن مصنوعی انجام می شد. اتفاقی که موجب اعتراض بازیکنان بزرگ در این تورنومنت شد و معتقد بودند در این زمینه میان فوتبالیست های زن و مرد تبعیض وجود دارد و امکانات ورزش حرفه ای زنان در حد و اندازه مردان نیست. با وجود حضور زنان در رقابت ها و میادین مهم ورزشی مانند مردان اما هنوز هم برخی اقدامات مسئولین و متولیان امر ورزش حرفه ای برای فراهم آوردن امکانات ورزشی در مورد زنان و مردان متفاوت است. اتفاقی که نیاز به بازنگری مسئولین در نوع نگاهشان به ورزش حرفه ای زنان دارد تا بستر رشد و پیشرفت برای آنها مانند مردان مهیا شود و این حرفه آنها را در معرض خطر و آسیب قرار ندهد.
2.مسائل مربوط به بارداری: کریستین تیله، نایب قهرمان جودوی المپیک لندن که از بخت های اصلی کشور آلمان برای کسب مدال طلا در المپیک پیش رو بود، در پیامی برای هواداران خود نوشت: «به دلیل بارداری فرصت حضور در المپیک 2016 ریو را از دست داده ام». بارداری مسئله ای است که زنان ورزشکار زیادی را با چالش مواجه کرده است. هر چند برخی از این ورزشکاران، در مواجهه با این موضوع دست از تلاش نکشیده اند و به تمرینات و تلاش خود ادامه داده اند. برای مثال، آلیسیا مونتانو در حالی در مسابقات قهرمانی دوی800متر شرکت کرد که هشت ماهه باردار بود و در کمال ناباوری توانست از خط پایان عبود کند. پائولو راد کلیف دونده ماراتن تا آخرین روز بارداری به دویدن ادامه می داد. ترموند قهرمان وزنه برداری هرگز تمرینات خود را متوقف نکرد. مسئله بعدی در مورد ورزش حرفه ای زنان باردار، زایمان و مسائل پس از آن است که به صورت مقطعی و برای برخی دیگر برای همیشه آنها را ازمیادین ورزشی دور می کند. اتفاقی که بر روی دوران ورزش حرفه ای زنان تاثیر گذار است اما بسیاری توانسته اند بعد از بچه دار شدن هم، پس از مدتی دوری به میادین ورزشی برگردند و افتخارات خود را تکرار نمایند.
3. وظیفه مادر بودن: ویژگی دیگری که زنان را در عرصه ورزش حرفه ای از مردان متمایز می کند، سنگین تر بودن وظایف مربوط به تربیت فرزند است. اینکه در بسیاری از اردوها و مسابقات مادران در کنار فرزندان خود نیستند قطعا از لحاظ روحی شرایط مطلوبی برای مادر و فرزند ایجاد نمی کند. هر چند این روزها این مسئله را بسیاری از خانواده ها پذیرفته اند و با آن کنار آمده اند به طوری که اکنون فرزندان برای تشویق مادرهایشان به ورزشگاه می آیند. اما در مجموع رابطه میان مادر و فرزند و مشکلات دوری آنها چالشی ست که اکثر زنان ورزشکار با آن مواجه هستند و حل آن نیازمند ارائه راهکار و تلاش -هم از سوی مسئولین و هم از سوی خانواده ها- می باشد.
علاوه بر مسائلی که برای زنان در نقاط مختلف دنیا وجود دارد، در کشور ما برای زنان ورزشکار چالش هایی متفاوت از سایر کشورها وجود دارد.
1.الزام رعایت پوشش: زن ایرانی به عنوان نماینده کشور مسلمان بایستی با حجاب اسلامی در میادین ورزشی حاضر شود. این پوشش شاید در مورد برخی رشته ها که تحرک کمتری دارند مشکلی ایجاد نکند اما در رشته هایی مثل دو و میدانی، فوتبال، فوتسال، بسکتبال و حتی برخی رشته ها مثل سنگ نوردی و امثال آن برای ورزشکاران چالش برانگیز است. موضوعی که به نظر می رسد نیاز به توجه و نگاه دقیق مسئولین دارد تا با تشکیل کارگروه هایی جهت طراحی لباس هایی مناسب و مختص هر رشته، شرایط ورزشکاران زن ایرانی را به شرایط حریفان نزدیک کند تا رقابت با اختلاف کمتری انجام گردد. جنس و طراحی لباس از موضوعاتی است که می تواند مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد و با بهبود آن شرایط را طوری فراهم کرد که زن ایرانی با حجاب کامل در میادین ورزشی حضور یابد و فرصت رقابت را پیدا کند.
2.اجازه همسر: تیم ملی فوتسال زنان ایران، امسال در حالی قهرمان آسیا شد که نیلوفر اردلان، کاپیتان تیم به علت مخالفت همسرش برای خروج از کشور، غایب بزرگ این مسابقات بود. کاپیتان تیم ملی فوتبال و فوتسال، در اولین دوره مسابقات آسیایی نتوانست همراه تیم سفر کند. این بازیکن برای مسابقات جام جهانی گواتمالا با اجازه دادستانی از کشور خارج شد. اردلان اولین ورزشکاری نیست که برای شرکت در مسابقات برون مرزی با چنین مسئله ای روبرو می شود و قطعا آخرین ورزشکار هم نخواهد بود.
3.نداشتن اسپانسر: عدم پخش رسانه ای مسابقات ورزشی بانوان در کشور ما موجب می شود ورزشکاران زن کمتر دیده شوند. بنابراین طبیعی ست که اسپانسرها علاقه ای به حمایت مالی از این ورزشکاران نداشته باشند. موضوعی که ورزشکاران زن را در ایران با مشکلات زیادی مواجه کرده است. به طوری که حتی مجبورند در اردوها و مسابقات را با هزینه های شخصی خود شرکت کنند یا اینکه عطای شرکت در مسابقات را به لقایش ببخشند. نداشتن محل تمرین مناسب، لباس مناسب و بسیاری از مسائل مالی موضوعاتی ست که به دنبال نداشتن اسپانسر برای این ورزشکاران پیش می آید. عدم اختصاص بودجه مناسب برای ورزش بانوان از طرف فدراسیون ها نیز مزید بر علت شده اوضاع را وخیم تر می کند.
آنچه گفته شد تنها گوشه ای از چالش هایی ست که یک زن ورزشکار با آنها روبروست. موضوعی که نیاز به اراده و خرد جمعی برای حل آن احساس می شود.
