مرحله مقدماتی:
از چهارمین دوره مسابقات 32 تیم استقبال کردند و در نهایت چهار تیم بلژیک، آلمان غربی، مجارستان و شوروی راهی دور نهایی شدند. از چهار تیم مذکور، بلژیک و آلمان غربی اولین حضورشان را در مرحله نهایی مسابقات تجربه می کردند. ایسلند تنها عضو یوفا بود که در مرحله مقدماتی مسابقات غایب بود.
مسابقات مقدماتی در هشت گروه چهار تیمی برگزار شد و از هر گروه تیم اول راهی دور دوم شد. در گروه 1، رومانی بالاتر از چکسلواکی، ولز و فنلاند اول شد. در گروه 2، مجارستان بالاتر از بلغارستان، فرانسه و نروژ قرار گرفت. در گروه 3، انگلیس، سوئیس، یونان و مالت به ترتیب اول تا چهارم شدند. در گروه 4، شوروی قهرمان دوره نخست مسابقات بالاتر از اسپانیا قهرمان دوره دوم رقابت ها قرار گرفت و ایرلند شمالی و قبرس در جایگاه های بعدی قرار گرفتند. در گروه 5، بلژیک به مرحله بعدی صعود کرد و پرتغال، اسکاتلند و دانمارک حذف شدند. در گروه 6، ایتالیا مدافع عنوان قهرمانی بالاتر از اتریش، سوئد و جمهوری ایرلند راهی دور بعد شد. در گروه 7، نایب قهرمان دوره گذشته صدرنشین شد و راهی مرحله بعدی شد. یوگوسلاوی بالاتر از هلند قرار گرفت و آلمان شرقی و لوکزامبورگ نیز حذف شدند و سرانجام در گروه 8، آلمان غربی بالاتر از لهستان، ترکیه و آلبانی راهی مرحله بعدی شد.
در مرحله بعدی که به صورت رفت و برگشت انجام شد، بلژیک موفق شد 2-1 ایتالیا را شکست دهد تا مدافع عنوان قهرمانی از راهیابی به مسابقات بازماند. آلمان غربی با نتیجه 3-1 از سد انگلیس عبور کرد تا اولین حضورش در مرحله نهایی مسابقات را تجربه نماید. دیدار مجارستان و رومانی نیز در پایان دو دیدار رفت و برگشت به تساوی 3-3 انجامید تا دیدار تکراری سرنوشت بازی را تعیین کند. در دیدار تکراری در کشور یوگوسلاوی، مجارستان با نتیجه 2-1 رومانی را شکست داد تا چهارمین تیم حاضر در مرحله نهایی مسابقات باشد.
برای مشاهده تاریخچه کامل، تاریخ سازان، بازی های ماندگار تاریخ یورو و برنامه کامل یورو 2016، اینجا را مشاهده نمایید.
مرحله نهایی:
مرحله نهایی مسابقات با حضور چهار تیم بلژیک، آلمان غربی، مجارستان و شوروی از 14 ژوئن تا 18 ژوئن 1972 به میزبانی بلژیک برگزار گردید. چهار استادیوم هیسل شهر بروکسل، امیل ورس شهر بروکسل، سلسین شهر لیژ و بوسویل شهر آنتورپ برای میزبانی مسابقات در نظر گرفته شده بود.
برخلاف سه دوره قبلی، در این دوره یک تیم به وضوح برتر و متمایزتر از سایر تیم ها بود. آلمان غربی در دور مقدماتی موفق شده بود در استادیوم ومبلی با نتیجه 3-1 از سد انگلیس عبور کند، مسابقه ای که در تمامی کتاب های تاریخ فوتبال با سه علامت تعجب درج شده است. در آن شب گونتر نتزر کارگردان خط میانی، ستاره میدان بود. او واسطه و پیوند دهنده خط دفاع و حمله ژرمن ها بود و آلمان با گلزنی اولی هوینس، گونتر نتزر و گرد مولر در مقابل تک گل فرانسیس لی پیروز میدان شد.
در مرحله نیمه نهایی ابتدا میزبان مسابقات یعنی بلژیک به مصاف آلمان غربی رفت. این دیدار در سطحی بسیار بالا و سرعتی زیاد در جریان بود و با وجود موقعیت های گلی که رائول لمبرت و پل فن هیمست به وجود آوردند، بیشتر وقت بازی در اختیار آلمان بود. گل اول آلمان را گرد مولر روی سانتر گونتر نتزر وارد دروازه حریف کرد. سپس کار دو نفره گونتر نتزر و گرد مولر در دقیقه 73 به گل دوم آلمان بدل شد. اودیلون پولئونیس یکی از گل ها را جبران کرد، اما آلمان غربی راهی فینال شد. تیم ملی شوروی نیز موفق شد با تک گل آناتولی کونکوف از سد مجارستان عبور کند تا برای سومین بار حضور در فینال مسابقات را تجربه نماید.
در دیدار رده بندی برای تعیین تیم سوم مسابقات، بلژیک موفق شد با گل های رائول لمبرت و پل فن هیمست با نتیجه 2-1 از سد مجارستان عبور نماید. لایوس کو تک گل مجارها را به ثمر رساند.
دیدار فینال این مسابقات در تاریخ 18 ژوئن 1972، در حضور 43437 نفر در استادیوم هیسل شهر بروکسل، مابین دو تیم شوروی و آلمان غربی به قضاوت فردیناند مارشال از اتریش برگزار شد. قبل از دیدار فینال لو یاشین دروازه بان افسانه ای شوروی گفته بود: "اگر همه چیز آنطور که باید انجام گیرد، آلمان پیروز میدان می شود. ولی در فوتبال همیشه اوضاع آنطور که انتظار می رود پیش نمی رود." در این دیدار و از همان ابتدا آلمان غربی فشار زیادی به خط دفاعی تیم شوروی وارد کرد که باعث شد در دقیقه 27 روی همکاری فرانس بکن باوئر، گرد مولر و گونتر نتزر، نتزر شوتی به سمت دروازه شوروی روانه کند که این توپ دفع شد و در بازگشت یوپ هاینکس به توپ رسید و او توپ را به گرد مولر پاس داد تا گلزن بزرگ ژرمن ها گل اول بازی را به ثمر رساند. هربرت ویمر (52) و گرد مولر (58) دو بار دیگر برای آلمان گلزنی کردند تا این تیم با نتیجه 3-0 و مقتدرانه به اولین عنوان قهرمانی خود در اروپا دست یابد.
تیم منتخب یورو 1972 |
- اوگنی روداکوف (شوروی)
- رواز زودزواشویلی (شوروی)
- فرانس بکن باوئر (آلمان غربی)
- پل برایتنر (آلمان غربی)
- مرتاض خورتسیلاوا (شوروی)
- اولی هوینس (آلمان غربی)
- گونتر نتزر (آلمان غربی)
- هربرت ویمر (آلمان غربی)
- رائول لمبرت (بلژیک)
- یوپ هاینکس (آلمان غربی)
- گرد مولر (آلمان غربی)
|
بهترین گلزنان یورو 1972 |
تعداد گل | نام بازیکن |
4 | گرد مولر (آلمان غربی) |
1 | اودیلون پولئونیس (بلژیک) |
1 | رائول لمبرت (بلژیک) |
1 | پل فن هیمست (بلژیک) |
1 | آناتولی کونکوف (شوروی) |
1 | هربرت ویمر (آلمان غربی) |
1 | لایوس کو (مجارستان) |
تاریخچه یورو در دوره های گذشته را اینجا مشاهده نمایید.