طرفداری- صدمین کوپا آمریکا تاریخ در ماه ژوئن ۲۰۱۶ برگزار می‌‌شود. کوپا آمریکا قدیمی‌ترین تورنمنت بین المللی فوتبال است. این تورنمنت که در تابستان اجرا می شود تلفیقی است از کوپا امریکا و رقابت های ملی کونکاکاف که همان تیم های مرکز و شمال قاره امریکا هستند. به مناسب ۱۰۰ مین سالگرد جام ملت های امریکای جنوبی این بار بازی ها برای اولین بار در خارج از امریکای جنوبی و در ایالات متحده امریکا برگزار می شود و بر خلاف همیشه که هر ۴ سال اجرا می شد به این مناسبت خاص تیم ها یک سال بعد از تورنمنت قبلی در بازی های کوپا امریکای ۲۰۱۶ باز هم به رقابت می پردازند. بر خلاف کوپا امریکای ۱۲ تیمه، این تورنمنت که نام Copa América Centenario دارد شامل ۱۲ تیم از امریکای جنوبی و ۶ تیم از امریکای مرکزی و امریکای شمالی است. EUAN MCTEAR از وبسایت thesefootballtimes اولین دوره کوپا امریکا رو بررسی کرده است که مانند تمام رقابت های امریکای جنوبی سرشار از هیجان بوده است.
هایتی توانست ترینیداد و توباگو را شکست دهد تا به همراه پاناما دو تیم آخر صعود کرده به این تورنمنت ۱۶ تیمی شوند. گفته می‌‌شود یکی از این دو بازی سرشار از تنش بوده و دیگری آنچنان جذاب نبوده است. درست مثل ۱۰۰ سال پیش در اولین دوره این بازی ها.
در سال ۱۹۱۶، به مناسبت ۱۰۰ سالگی استقلال آرژانتین، اروگوئه، برزیل و شیلی با این کشور همراه شدند و اولین تورنمنت کوپا آمریکا تاریخ را برگزار کردند. این رقابت‌ها در آن سال‌ها Cameonato Sudamericano نامیده می‌‌شد که در سال ۱۹۷۵ به کوپا آمریکا تغییر نام پیدا کرد.
البته ۶ سال قبل تر چیزی مانند این تورنمنت وجود داشت اما برزیل درست قبل از شروع بازی از رقابت کنار کشید که پس از آن کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی آن تورنمنت را رسمی اعلام نکرد. اولین دوره این رقابت‌ها در آرژانتین رقابتی بود که به سختی می‌‌توان آن را از تاریخ حذف کرد. تورنمنتی که از اول تا آخر ان خبر از تاریخچه کوپا می دهد.
اولین کوپا آمریکا تاریخ:
این تورنمنت خیلی زود به دعوا کشیده شد. اولین تنش آنجا ایجاد شد که هکتور ریواداویا، دیپلمات و خبرنگار اروگوئه‌ای اعلام کرد که یک تورنمنت قاره‌ای باید بین تیم‌های که "پیمان برادری" بستند، برگزار شود. منظور وی از این کشور‌ها آرژانتین، برزیل، شیلی و اروگوئه بود.
با این حال، این تنها هدف وی نبود. او می‌‌خواست یک فدراسیون فوتبال بسازد که فدراسیون‌های فوتبال کشور‌های آمریکای جنوبی را با هم متحد سازد. وی می‌‌خواست با این کار یک "مرکز اداره قدرت" بسازد. فیفا که در سال ۱۹۰۴ تاسیس شده بود، شدیدا با این ایده مخالف بود که یک فدراسیون بین قاره‌ای ایجاد شود.
جان سوگدن و آلن تاملینسون در کتابی که در سال ۱۹۹۸ نوشتند فاش کردن که ژول ریمه شدیدا مخالف این بود که فیفا از ساختار یک "خانواده" جدا شود و قطعهٔ قطعهٔ شود.
اگر فیفا با این ایده مخالف بود، کشور‌های آمریکای جنوبی شدیدا از آن دفاع می‌‌کردند. این قاره در نظر فیفا کاملا فراموش شده بود و حالا کشور‌ها باید سرنوشت فوتبال خود را خودشان به دست می‌‌گرفتند. آندرس کامپمار در کتاب معروف خود در مورد تاریخچه فوتبال آمریکای جنوبی به خوبی در یک جمله شرایط آن دوران را وصف می‌‌کند. وی می‌‌نویسد:
"اگر کشور‌های آمریکای جنوبی نخواهند از خودشان حفاظت کنند، چه کسی حاضر است این کار را برای آنها انجام دهد؟"
تنها راهی که این کشور‌ها برای مقابله با فیفا پیدا کردند این بود که اعلام کنند فیفا واقعا "یک خانواده" نیست.
پس در روز ۹ ژلای ۱۹۱۶، که دقیقا مصادف با استقلال آرژانتین بود، رهبران فوتبال شیلی، آرژانتین، اروگوئه و برزیل تشکیل کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی که مخفف آن CONMEBOL بود را اعلام کردند.
کشور‌های آمریکای جنوبی در وسط برگزاری اولین تورنمنت بین المللی فوتبال تاریخ، اولین کنفدراسیون بین قاره‌ای تاریخ را تاسیس کردند. این اتفاق ۴۴ سال پیش از تشکیل جام ملت‌های اروپا بود. با این شرایط، ما باید فکر کنیم که اولین دوره کوپا آمریکا باید با خوشی و برادری بین کشور‌ها برگزار شده باشد اما حقیقت هیچگاه بیشتر از این از تصور ما دور نبوده است!
افتتاحیه
این تورنمنت رابین هود گونه، در ۲ ژولای در بوینس آیرس بین اروگوئه و شیلی شروع شد. اروگوئه شانس اول بازی‌ها بود که آرژانتین را رقیب خود می‌‌دید. شیلی و برزیل که مردمانی عاشق فوتبال داشتند از نظر فوتبالی رشد کندی را مشاهده می‌‌کردند. در اولین بازی تاریخ کوپا آمریکا اروگوئه توانست شیلی را ۴-۰ ببرد اما تاریخ از آن بازی با این نتیجه یاد نخواهد کرد. ایسابلو گرادین و خوان دلگادو دو بازیکن اروگوئه اولین سیاه پوستانی بودند که در تاریخ در یک تورنمنت بین المللی توپ زدند.
گرادین یک بازیکن استثنایی و با وقار بود. به خوبی طرف خنک بالشت. دو گل او در بازی افتتاحیه به کار اروگوئه آمد. بازیکنی که اینقدر سریع بود که مدال طلای دو ۲۰۰ متر و ۴۰۰ متر بازی‌های آمریکای جنوبی سال ۱۹۱۹ را مال خود کرد. معمولا او را "سیاه پوستی که روحی سپید داشت" صدا می‌‌کردند( el negro con el alma blanca) اما مردم اهل شیلی پس از آن او را آنچنان دوست نداشتند.*
بدون هیچ خجالتی، مسئولان شیلی یک شکایت نامه تنظیم کردند و در آن نوشتند که اروگوئه به دو "برده آفریقای" بازی داده که سبب پیروزی آنها شده است. اگر نژاد پرستی آشکار را در این شکایت نامه در نظر نگیریم، باید بگوییم که دلیل آنها کاملا غیر معقول بود. گرادین در منتویدئو که پایتخت اروگوئه است به دنیا آمده است و دلگادو هم در همین کشور زاده شده بود.
شکایت شیلی رد شد و آنها پس از شکست ۶-۱ برابر آرژانتین به قعر جدول رفتند و در آخر با برزیل ۱-۱ مساوی کردند.
پس از پیروزی ۶-۱ برابر شیلی، تیم آرژانتین حالا با توجه به گل‌های زده بیشتر بر رقیب جدی خود اروگوئه پیشی گرفته بود و در صدر جدول قرار داشت. آرژانتین اما پس از اولین بازی در روز ۱۰ ژولای باید به مصاف برزیل می‌‌رفت. این بازی اولین بازی تاریخ پس از تاسیس کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی بود. آرژانتین نتوانست از پس برزیل بر بیاید و حالا اروگوئه اگر برزیل را می‌‌برد به صدر می‌‌رفت. گرادین برای اروگوئه گلزنی کرد تا آنها برزیل را ۲-۱ ببرند. حالا همه چیز به بازی فینال کشیده شده بود جایی که اروگوئه در صدر بود و آرژانتین باید بازی را می‌‌برد تا قهرمان شود.
بازی قرار بود در ورزشگاه ۱۸ هزار نفری گیمناسیای بوینس آیرس برگزار شود اما در دورانی که تلویزیونی جایی نداشت، هجوم جمعیت باعث شد که ۵ دقیقه بازی به خاطر حضور زیاد مردم به تاخیر بیفتد. آشوب هواداران سبب شکستن دیواره‌های چوبی ورزشگاه شد و حالا هواداران که با خود بنزین ماشین‌های خود را هم آورده بودند به تنگی در کنار هم نشسته بودند.
به خاطر این اتفاقات، قرار شد بازی در ورزشگاه ۳۰ هزار نفری در نزدیکی‌‌های شهر اویاندا برگزار شود. پس بازی یک روز دوباره به تاخیر افتاد. اروگوئه در بازی فینال بر خلاف انتظار بسیار کسل کننده بازی کرد و دنبال یک مساوی بود تا اولین قهرمانی را به دست آورد. آنها موفق شدند اولین قهرمان تاریخ کوپا آمریکا شوند. این تورنمنت آمریکای جنوبی را تشویق کرد تا رقابت‌های فدراسیون‌های فوتبال این قاره را افزایش دهد. اتفاقی که باعث شد تنها یک سال بعد، دوباره این تورنمنت برگزار شود. آن هم پس از تورنمنتی که فدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی در وسط آن متولد شده بود.
با این حال، اتهامات نژاد پرستانه در مورد تقلب، آشوب هواداران و شکستن دیوار ها، انتقاد مطبوعات برزیل از خشن بودن تیم‌های رقیب همه و همه اصل فوتبال را زیر سایه قرار دادند.
حالا صدمین کوپا آمریکا قرار است برای اولین بار خارج از آمریکای جنوبی برگزار شود و آمریکا میزبان آن است. آیا تنش‌ها هنوز پا برجاست؟ فکر می‌‌کنیم بله چون سال پیش که این تورنمنت در شیلی برگزار شد شاهد آزار جنسی ادینسون کاوانی، ۷ کارت قرمز و محرومیت‌های بعدی و دعوای کلمبیایی‌ها و برزیلی‌ها بودیم. برزیلی های که حالا نه مارسلو رو دارند و نه نیماری که به خاطر تداخل با المپیک ترجیح داده است که به المپیک برود تا اولین دوره کوپا امریکای جدید.
با این حال، اینها قشنگی‌‌های کوپا آمریکا است؛ جایی که احساسات عمیق مردم این ناحیه شکل و جان می‌‌گیرد. بیاید امیدوار باشیم که کوپا آمریکا ۲۰۱۶ مثل همیشه جذاب باشد اما این بار بدون آشوب و نژاد پرستی!
* لقب گرادین برای حفظ ادب با کمی تغییر ترجمه شده است.
