طـرفـداری— میگویند «دوصد گفته چون نیم کردار، نیست» اما در مورد رومن آبراموویچ، هیچ معیاری نداریم. این میلیاردر روسی هرگز صحبت نمیکند، بنا بر این فقط بر اساس تصمیماتی که خود یا افرادی که به آنها مسئولیت سپرده، میگیرند، میتوانیم او را قضاوت کنیم.
با در نظر داشتن این مسئله، تصمیم مالک چلسی برای اجازهدادن به پیتر چک برای پیوستن به آرسنال، اقدامی ستودنی و واقعاً باکلاس بود. در عصر فوتبال مدرن، که همواره وقتی حتی احساس شود که یک برتری رقابتی وجود دارد، تمامی ظرافتها و خوبیها را به کنار میگذارند، اجازهدادن به بازیکنی بزرگ برای پیوستن به یک رقیب، لحظهای سرشار از کمال اخلاقی است که طی سالهای اخیر دائماً نادرتر شده و شاید بتواند اندکی از آن عشق بچهگانه و رمانتیکمان را به بازی بازگرداند؛ عشقی که همواره با پیرتر، خردمندتر و بدبینتر شدنمان، محو میشود.
خداحافظی با یکی از بزرگان چلسی
مایلام از همه کسانی که به تحقق این اتفاق کمک کردند، تشکر کنم؛ هم چلسی و هم آرسنال، مخصوصاً رومن آبراموویچ و ایجنتام، اسپورتس اینوست
شاید هواداران چلسی تحت تأثیر این انتقال قرار نگرفته باشند، که خب حق هم دارند، اما شاید همه هواداران باشگاه، به جز اولتراترینهایشان، با درجات مختلفی از بیمیلی، با خط فکر و شیوه استدلال آبراموویچ در این مورد موافق باشند: که 11 سال حضور چک در باشگاه، که شامل چهار قهرمانی لیگ برتر، چهار قهرمانی FA کاپ و یک قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا میشود، کاملاً به او این حق را میدهد که خودش آیندهاش را تعیین کند.
شاید آرسنال در قعر لیست مقاصد مطلوب چلسی برای فرستادن دروازهبان دوماش باشد، اما اگر امارات در صدر لیست شخصی این بازیکن چکتبار بوده، آنگاه به نظر میرسد که آنها به طرز قابل ستایشی مایل بودند که این تصمیم را بپذیرند (آبیها همین حالا در ترکیب خود سسک فابرگاس را دارند، بنا بر این میدانند که بودن در سوی دیگر این معادله، چگونه است...).
چک در نامهای سرگشاده به هواداران چلسی گفت:
میخواهم از اعماق قلبام از او [رومن آبراموویچ] به خاطر حمایتاش در این مسئله، تشکر کنم. ما بار دیگر ملاقات خواهیم کرد اما این بار، در دروازه مقابل خواهم ایستاد. امیدوارم که تاریخ بینمان را به خاطر داشته باشید و درک کنید که زمان آن رسیده که ماجراجویی تازهای را آغاز کنم.
صد البته تقریباً غیر ممکن است که بتوان کاملاً بدون شک و شبهه بود و آدمی وسوسه میشود که به این مسئله فکر کند که تصمیم آبراموویچ در این مسئله، تماماً از روی بخشندگی نبوده است. میدانیم که دو سال پیش، این اولیگارش در مورد بازگشت ژوزه مورینیو به باشگاه شروط خاصی داشت و میدانیم که مدتها پیش از آنکه این سرمربی پرتغالی به باشگاه بازگردد، اتمام حجتهایی بین این دو صورت گرفته بود تا دقیقاً مشخص شود که المانهای مختلف قدرت و مسئولیت چگونه در باشگاه مشخص و توزیع خواهند شد.
آبراموویچ صریحاً مشخص نمود که مورینیو باید در ساختاری به کار بپردازد که گاهی مطابق میل او عمل نخواهد کرد. قهرمانی چلسی در لیگ برتر در فصل پیش باعث تقویت جایگاه مورینیو در استمفورد بریج شد، به همین خاطر جالب بود که او به طور عمومی اظهار کرد که ترجیح میدهد چک به یک رقیب نپیوندد. شاید آبراموویچ با عمل بر خلاف میل مورینیو، میخواهد بزرگتر بودن خودش را نسبت به سرمربی نشان دهد.
مورینیو اخیراً در پاسخ به سؤال در مورد وضعیت چک به The Guardian گفت:
پاسخ من مهم نیست؛ زیرا مالک، مالک است. او شخصی است که دیدگاهاش را بسیار میستایم و به آن احترام میگذارم. وی به انسانهای بسیاری که کارهای مهمی برای او انجام میدهند، احترام میگذارد. من متفاوتام. من همان احترامی را برای پیتر قائلام که سایرین در باشگاه قائلند اما پاسخ من [به پیشنهاد انتقال به آرسنال] این خواهد بود: «هرگز.» اگر پاسخ [آبراموویچ] چیز دیگری باشد، آن را خواهم پذیرفت.
پیتر چک به آرسنال - هنوز هم یک دروازهبان در سطح جهانی است، تجربه عظیمی دارد و فاتح ثابتشدهای در بالاترین سطح است. یک خرید فوق العاده.
این هم عکسهایی که منتظرشان بودید... پیتر چک را در لباس جدید آرسنالاش ببینید
وی در ادامه افزود که در قبال هر قراردادی با آرسنال، یک بازیکن خواهد طلبید، اما به نظر میرسد که این مسئله نیز شرطی بوده که آبراموویچ از آن صرف نظر کرده است.
منظور این نیست که موضع مورینیو غلط یا به طریقی، ناعادلانه است: وی به عنوان سرمربی چلسی، مسئول است تا بهترین کار را برای تیماش انجام دهد؛ فرای هر فرد و وفاداری یا علاقهای که ممکن است نسبت به آنها داشته باشد. آبراموویچ، که بابت خدماتی که چک از زمان انتقال مفت 7 میلیون پوندیاش در سال 2004 از رن به این باشگاه، از او سپاسگزار است، میتواند به دلایل احساسی اجازه دهد که بسیار بیشتر از سرمربی بر او تأثیر بگذارند. به خاطر داشته باشیم که سرمربی یک تیم، کسی است که حیات و مماتاش در نهایت به نتایج درون زمین بستگی دارد.
از طرف دیگر، درک اینکه چرا مورینیو با انتقال چک به شمال لندن مخالف بود، دشوار نیست. اگرچه نظرات متفاوت است، اما باور غالب این است که این دروازهبان از تمامی شماره یکهای کنونی آرسنال بهتر است و در نتیجه، تیمی را تقویت خواهد کرد که همین سال پیش به همگان ثابت کرد که قدم محکمی رو به جلو برداشته است.
جان تری، کاپیتان آبیها، در همین ماه به TalkSport گفت:
صحبتهایی مبنی بر خرید پیتر چک توسط آرسنال به گوش میرسد و اگر بتوانند او را بخرند، قطعاً آنها را قوی خواهد کرد. او هر فصل 12 یا 15 امتیاز برایشان خواهد خرید.
با در نظر داشتن این مسئله که آرسنال فصل پیش را با اختلافی 12 امتیازی نسبت به چلسی به پایان رساند، با یک محسابه سریع و ساده میفهمیم که به عقیده تری، این انتقال آناً تیم آرسن ونگر را مدعی جدی قهرمانی میکند. وی افزود:
جای او شدیداً خالی خواهد بود و به هر تیمی که برود، آن را تقویت خواهد کرد.
مورینیو در ماه مارس، چک را «یکی از سه دروازهبان برتر دنیا» توصیف کرد اما متأسفانه، دروازهبان دیگر چلسی؛ یعنی تیبو کورتوا، جایی در بین آن دو تای برتر قرار دارد.
انتخاب این بلژیکی به عنوان دروازهبان شماره 1 چلسی کاملاً از نظر فنی درست و معقول بود. او جوانتر و به خوبی چک است (اگر بهتر نباشد)، به این معنی که هم سالهای بیشتری برای بازی در بالاترین سطح و هم (مفروض است که) فضای پیشرفت بیشتری دارد. اما تمامی این اتفاقات به این معنی بود که دیر یا زود، سفر چک به پایان خواهد رسید و چقدر این پایان، پیچیده بود.
تفکری بسیار خوب و تحلیلی در مورد این داشتم، نمیخواستم بدون فکرکردن نظر بدهم، و به این نتیجه رسیدم که پیتر چک خرید خوبی برای آرسنال است
چک هنوز هم دروازهبان فوق العادهای است. وی پس از یک دوره بیثباتی خفیف و هراس در بازیاش، که پس از مصدومیت وحشتناکاش از ناحیه سر در سال 2006 رخ داد، بار دیگر طی فصول اخیر به سطحی عالی بازگشته بود و تقریباً در هر باشگاه دیگری در سرتاسر دنیا، تبدیل به دروازهبان شماره 1 میشد.
مربی دروازهبانهای چلسی، کریستوف لالیکان، که بیش از یک دهه با چک همکاری کرده و یکی از نزدیکترین محارم اسرارش شده، اخیراً به RMC (به نقل از ESPN FC) گفت:
میدانستیم که وضعیت 2014/15 نمیتواند تا ابد ادامه داشته باشد. داشتن دو دروازهبان در آن سطح، شگفتانگیز است، اما ادامهدادنی نیست. ماندن بر روی نیمکت برای کسی مانند چک، دشوار است.
میتوان مدعی بود که چک در 33 سالگی، 6 فصل عالی دیگر میتواند داشته باشد. البته او همچنین خانواده جوانی دارد و شاید این مسئله دوم، به همان اندازه مورد اول، در تصمیمگیریاش در این تابستان مؤثر بوده است.
این جنبه از نقل و انتقال به ندرت مورد توجه قرار میگیرد؛ که زندگیهای دیگری در تصمیمگیریها دخیل هستند و این زندگیها در نهایت به شکلی برگشتناپذیر تحت تأثیر تصمیمات متخذه، قرار خواهند گرفت.
وی (به نقل از The Telegraph) در آخرین اظهار نظرهای عمومیاش در مورد این مسئله، گفت:
من بر اساس اینکه چه چیزی برای خودم و خانوادهام، بهترین خواهد بود، تصمیم خواهم گرفت. مهم هم نیست که [مقصدم] انگلستان، آلمان، فرانسه یا اسپانیا باشد. اگر منتقل شوم، دشواریهایی ایجاد میشوند. باید همه چیز را تغییر دهم، به دنبال خانه، مدرسه برای بچهها و خیلی مسائل دیگر باشم.
ماندن در لندن باعث اجتناب از این مشکلات بالقوه میشود. این امکان وجود دارد که چک از پایتخت انگلستان به باشگاه اروپای (نیمه-محلی) دیگری برود و بیاید (مثلاً پاریس سنت ژرمن گزینه مناسبی است) اما لیگ برتر نیز جاذبه زیادی دارد.
لالیکان به این نکته اشاره کرد:
مشکل این است که وقتی در انگلستان بازی کرده باشید، لیگ 1 سبک به نظر میرسد. او میخواهد در انگلستان بماند... مزیت این است که آرسنال باشگاهی تاپ است، فلسفهای دارد که برای او دلپذیر است و در لندن قرار دارد.
وقتی ایجنت چک، ویکتور کولار، در ماه مه فاش ساخت که چلسی به چک اجازه داده تا با باشگاههای دیگر صحبت کند، ونگر در ابتدا در مورد این وضعیت پیش آمده، جانب احتیاط را رعایت و (به طرز نسبتاً خندهداری) تأکید کرد که او «همین حالا هم سه دروازهبان در سطح جهانی در اختیار دارد». پس از قهرمانی در FA کاپ و خاتمه فصل، او فقط اندکی بیشتر از قبل اظهار علاقه کرد.
ونگر (به نقل از London24) ابتدا گفت:
اگر به آمار نگاه کنید، [داوید] اوسپینا بهترین دروازهبان لیگ است.
اما سپس تصدیق کرد:
نمیدانم چه اتفاقی [برای چک] دارد میافتد. ما تازه کاپ را بردهایم، پس نمیتوانم به این سرعت بیایم و حرفی بزنم. در پایان پنجره نقل و انتقالات خواهید دید که چه خواهیم کرد.
نامه شخصیام به هواداران چلسی
بعد از آنکه در ماه آتی، به نظر هیچ پیشنهاد جدی دیگری برای چک فاش نشد، آرسنال اکنون او را با مبلغی که اعلام نشده اما طبق گزارشات حوالی 11 میلیون پوند است، خرید. این قرارداد به طور همزمان برای باشگاه فروشنده (که بر روی بازیکنی که تنها یک سال از قراردادش مانده، سود خواهد کرد) و خریدار (که پستی کلیدی را به شدت تقویت کرده؛ آنهم در ازای مبلغی که اگر وی تنها سه فصل خوب داشته باشد، هیچ خواهد بود) خوب است.
ونگر پس از اعلام قطعی انتقال، احساسات واقعیاش را فاش ساخت:
او [چک] طی فصول بسیاری ثابت کرده است که یکی از دروازهبانان بینظیر دنیاست و به کادر بازیکنانمان قدرت بسیاری اضافه خواهد کرد.
شاید تصمیم چلسی مبنی بر انتخاب کورتوا برای درازمدت، دلالت بر این داشته باشد که به خاطر جوانتربودن وی، آنها در آخر هم بهتر از رقیبشان باقی خواهند ماند اما چک همین حالا هم از دوران اوج ینس لمن بهتر است. به خاطر داشته باشیم که آرسنال با حضور آن دروازهبان آلمانی بیثبات، توانست قهرمان لیگ برتر شده و به فینال لیگ قهرمانان اروپا برسد.
اما آنها هیچوقت به معنای واقعی کلمه جایگزینی برای لمن پیدا نکردند و به جای آن، یک سری شماره یکهای موقتی را تجربه کردند که هر یک حداقل یک ضعف آشکار را داشته است (اوسپینا، آخرین مورد در آن سری، گاهی دلگرمکننده ظاهر شده اما هنوز کاملاً قانعکننده نبوده است).
خرید چک باعث ازبینرفتن یکی از کهنهترین نقاط ضعف آرسنال میشود و به ونگر اجازه میدهد تا بر روی مناطق اندک دیگری که میتواند واقعاً تیم را در آنها تقویت کند، تمرکز کند. این انتقال آنها را یک قدم دیگر به سوی تبدیلشدن به تیمی که میتواند برای قهرمانی بجنگد، نزدیکتر میکند، حتی اگر چلسی هیچ چیزی را از دست ندهد و تا پایان پنجره نقل و انتقالات، خود را تقویت کند (که قطعاً این کار را خواهد کرد).
در این انتقال، نشانه موضع منطقی همه، به جز آبراموویچ، دیده میشود. قابل درک است که چک بخواهد جایی بماند که خانوادهاش در آن احساس راحتی میکند. ضمناً مورینیو اساساً نگران این مسئله است که دارد سطح یک رقیب مستقیم را به شکل چشمگیری بالا میبرد.
از سوی دیگر، ونگر با دنبالکردن چک، در مقابل آنچه که از او طی سالهای اخیر دیدهایم، عمل کرده است. وی تا همین مدت اخیر از قراردادهای «بدیهی» برای اسامی بزرگ اجتناب میکرد تا خریدهای کمهزینهتری داشته باشد. اما کار او در جذب چک به هیچ وجه غیر منطقی نیست، چرا که این انتقال هم از نظر مالی و هم از نظر ورزشی، معقول است (البته در صورتی که بتواند یکی از سایر دروازهبانهایاش را بفروشد.)
شاید تنها آبراموویچ باشد که دارد در مقابل علایق شخصیاش عمل میکند. او در مقابل آنچه که میتواند بهترین اتفاق برای تیمی که مالکاش است، ایستاد، تا به خادمی وفادار و باارزش، این امکان را بدهد تا با نمایش احترام و سپاسگزاری به شکلی درخور وی، تیم را ترک کند.
اگر آرسنال طی چند فصل آتی بتواند لیگ برتر را فتح کند و چک در این مسیر نقشی واضح داشته باشد، آنگاه شاید رفتار خود آبراموویچ تغییر کند. شاید او دیگر کمتر سخی باشد و بیشتر خود را با رویکرد عملگرایانه نرمیناپذیر مورینیو همسو کند.
اما از آنجایی که آینده هنوز نوشته نشده، همه هنوز میتوانند از بخشندگی او لذت ببرند. وقتی که چک فصل بعدی در لباس آرسنال به زمین وارد شود، شاهد اوج لحظهای نادر، پیشبینینشده و ستودنی از کلاس در بالاترین سطح فوتبال مدرن خواهیم بود.