تاریخچه روند به دست آمدن قهرمانی در لیگ فوتبال ایران از ابتدا تاکنون را می توانید در سایت طرفداری بخوانید که این جام قدس تا آخرین دوره برگزاری لیگ به صورت دو گروهی در سال 73 را مورد بررسی قرار دادیم.
جام قدس 1368-1369
برای اولین بار بعد از انقلاب در سال 68 مسابقات لیگ فوتبال ایران به صورت سراسری و در قالب دو گروه 11تیمی برگزار شد. پرسپولیس و استقلال که در گروه متفاوت حضور داشتند در حالی به عنوان تیم اول از گروه خود بالا آمدند که پرسپولیس در گروه خودش شکستی را تجربه نکرد و استقلال با آمارفوق العاده 52 گل زده در 22بازی بهترین خط حمله را به نام خودش ثبت کرد. در مرحله نیمه نهائی پرسپولیس به راحتی دو بر صفر و شش بر یک دارائی را شکست داد و در سوی مقابل استقلال که از انزلی مقابل ملوان صفر –صفر به تساوی رسیده بود در تهران موفق شد با 4گل این تیم را شکست دهد. در دیدار فینال نیز در ورزشگاه آزادی استقلال موفق شد دو بر یک پرسپولیس را با گل های سرخاب و مرفاوی در نیمه دوم شکست دهد و جام را بالای سر ببرد.
لیگ آزادگان 1370
به مناسبت بازگشت آزادگان ایرانی از اسارت عراقیان مسابقات فوتبال لیگ ایران با نام جام آزادگان شناخته شد. این بار مسابقات در قالب یک جدول و بین 12 تیم برگزار شد و در نهایت پاس تهران با دو امتیاز اختلاف نسبت به استقلال یک هفته به پایان مسابقات قهرمانی خودش را جشن گرفت. پیروزی 4بر2 پاس مقابل استقلال راه قهرمانی این تیم را تثبیت کرد و با 34 امتیاز قهرمان شد و استقلال با 32 و پرسپولیس با 31 امتیاز دوم و سوم شدند. استقلال در دو بازی رفت و برگشت موفق شده بود تیم پرسپولیس را شکست دهد. البته اگر مسابقات ان دوره به صورت برد 3امتیازی همراه بود در آن صورت استقلال و پرسپولیس با 44امتیاز مساوی می شدند و پرسپولیس با تفاضل گل بهتر دوم می شد.
لیگ آزادگان 1371
دوباره مسابقات لیگ در قالب دو گروه برگزار شد و دوباره قوانین عجیب و غریب پایانی مسابقات موجب شد که اتفاقات عجیبی رقم بخورد و تیم هائی چون پلی اکریل و استقلال با وجود کسب رتبه مناسب در لیگ به دلیل رتبه نامناسب در سوپر جام منطقه ای به دسته های پایین تر سقوط کنند. در هر صورت استقلال درلیگ در گروهی که آسان تر نیز به نظر می رسید پایین تر از تراکتورسازی و کشاورز قرار گرفت و از صعود بازماند. در گروه دیگر نیز پرسپولیس و پاس موفق به صعود از گروه خود می شوند. در مرحله نیمه نهائی پرسپولیس در تک بازی کشاورز را شکست می دهد و پاس نیز در تهران موفق می شود تراکتورسازی را با4 گل در هم بکوبد تا دو تیم تهرانی به فینال برسد. پاس که در دور مقدماتی شکست سه بر صفر را هم از پرسپولیس تجربه کرده بود در بازی فینال اهتمام بیشتری ورزید. علی اصغر مدیر روستا در دقیقه 40 باری پاس و کریم باوی در دقیقه 67 برای پرسپولیس گلزنی کردند. این تساوی باعث شد تا ضربات نفس گیر پنالتی قهرمان را مشخص کند. سهرابی، عباسی، نو آموز، زینعلی و مدیر روستا برای پاس هر 5 پنالتی را گل کردند، اما برای پرسپولیس فقط روز بهانی، درخشان و باوی موفق به گل کردن پنالتی شدند و پنالتی داداش زاده بی ثمر ماند تا پاس برای دومین سال پیاپی قهرمان ایران شود.
لیگ آزادگان 1372
با سقوط استقلال به دسته سوم، مسابقات دوباره در قالب یک جدول 14 تیمی برگزار شد و در نهایت سایپای تازه تاسیس موفق شد با 34 امتیاز و 3امتیاز اختلاف نسبت به پرسپولیس یک هفته به پایان مسابقات قهرمان شود. سایپا با هدایت بیژن ذوالفقارنسبی که استقلال را به دسته 3برده بود توانست در دیدار رفت مقابل پرسپولیس 3بر1 به پیروزی دست یابد و دیدار برگشت نیز تساوی صسفر بر صفر راه قهرمانی سایپا را تسهیل بخشید. البته پرسپولیس به دلیل از دست دادن علی پروین در وسط فصل از محمد پنجعلی روی نیمکت بهره می برد. پروین به دلیل حذف تیم ملی در مقدماتی جام جهانی از فوتبال کناره گرفته بود.
لیگ آزادگان 1373
با بازگشت استقلال به لیگ دسته اول آزادگان، دوباره مسابقات در قالب دو گروه برگزار شد. سایپا قهرمان دوره قبل با اختلاف دو امتیازی نسبت به استقلال در صدر گروه خود قرار گرفت. آن ها در بازی رفت یک بر صفر استقلال را شکست دادند، اما آبی پوشان با تغییر بیلوفسکی و حضور نصرالله عبداللهی روی نیمکت تا حدودی ثبات را به دست آوردند و در بازی برگشت یک بر صفر به پیروزی رسیدند. در گروه دیگر هم پرسپولیس با اختلاف 6امتیازی نسبت به کشاورز در صدر قرار گرفت تا مقابل استقلال در نیمه نهائی قرار بگیرد. در حالی که پرسپولیس قوی تر از استقلال به نظرمی رسید و دو برصفر هم جلو افتاده بود اخراج بازیکنان پرسپولیس و تصمیمات عجیب داوری و جو متشنج ورزشگاه موجب برهم خوردن بازی و هجوم هواداران پرسپولیس به داخل زمین شد تا استقلال با رای کمیته انضباطی سه بر صفر برنده اعلام شود و دیدار برگشت نیز در بندر عباس بدون گل برگزار شد تا استقلال به فینال برسد و مقابل سایپائی قرار بگیرد که زحمت با یک گل کشاورز را رفت و برگشت شکست داده بود. با این حال در دیدار فینال سایپا در وقت اضافه توسط فرشاد فلاحت زاده موفق شد گل قهرمانی را به ثمر برساند و جشن قهرمانی خودش را در در ورزشگاه آزادی بگیرد.
