طرفداری— هافبک نگهدارنده، holding midfielder، یا هافبک دفاعی، defensive midfielder، یا پست شماره 6، نقشی بسیار دشوار است که در دنیای امروز به خاطر وجود مدافعین کناری تهاجمی، بازیسازهای خلاق و مهاجمین تیزچشم، اغلب کمتر به آن توجه میشود. با این وجود، پیچیدگیهای این پست، که اغلب در درک آنها ناتواناند، و اجرای صحیح آن، مهارت خاصی میطلبد و این نکته، به ندرت مورد توجه قرار میگیرد و بازیکنانی که این نقش را ایفا میکنند، اغلب دیده نمیشوند.
درحقیقت ناتوانی در درک صحیح این پست، کلیدواژهای است که مشخص میکند چرا برخی تیمها در یافتن تعادل مطلوب به مشکل برمیخورند. شماره 6 دفاعی — از لحاظ تاکتیکی — در قلب بازی و در مرکز میدان، جایی که همه چیز از مسیر او عبور میکند، قرار میگیرد. به همین دلیل برای درک اهمیت این پست، لازم است تا پیچیدگیها و نقشهای متعدد آن را بشناسیم.
انواع نقشهای پست شماره 6 را میتوان به سه دسته تقسیم کرد: تخریبگر، destroyer، رجیستا، regista، و وُلانته، volante. تخریبگر اختصاصاً یک هافبک دفاعی است در حالی که رجیستا یک هافبک نگهدارنده است. اما ولانته خصوصیاتی از هر دو نوع را دارد. به خاطر این ویژگی، ولانته را در پایان بررسی خواهیم کرد.
هافبک دفاعی میتواند هم نقش تخریبگر و هم نقش ولانته را ایفا کند. من میان هافبک دفاعی و هافبک نگهدارنده تنها از لحاظ خصوصیات فیزیکی و/یا مقدار استفاده از تواناییهای فیزیکی در بازی خود، تفاوت قائل میشوم. اگر بخواهیم سادهتر بیان کنیم، هافبک دفاعی همان غول 6 فوت و 2 اینچیِ (حدود 186 سانتیمتری) 190 پوندی (حدود 86 کیلوگرمی) در میانه میدان است، مانند ژیلبرتو سیلوا. با این وجود، هافبک دفاعی نیازی ندارد که دقیقاً از آن تعریف پیروی کند. او میتواند هافبکی کوچکتر اما کاملاً جنگنده مانند خاویر ماسکرانو یا ادگار داویدز باشد. اما در کل، عبارات «هافبک دفاعی» و «تخریبگر»، بر اساس این تعریف، کاملاً مترادفاند.
تخریبگر، یک هافبک دفاعی خالص با تواناییهای تکنیکی یا پاسینگ معمولی است. قابلیتهای اساسی تخریبگر، سرعت، قدرت پیشبینی و تکلزنی هستند. با این وجود، داشتن توانایی پیشبینی آنچنان مهم نخواهد بود، چرا که با قابلیت فیزیکی میتواند بازیخوانی ضعیف خود را جبران کند. کارایی او در زمین، استفاده از آن تواناییها برای قطعکردن حملات حریف است.
بگذارید اکنون هافبک نگهدارنده را مورد بحث قرار دهیم. ما در بالا گفتیم که رجیستا یک هافبک نگهدارنده است. رجیستا یک واژه فوتبالی ایتالیایی به معنای «بازیساز عقبنشین» است؛ یعنی بازیسازی که نزدیک به خط دفاعی بازی میکند. او برخلاف تخریبگر، یک هافبک دفاعی بسیار تکنیکی است که تواناییهایِ اصلی وی، تهاجمی هستند؛ یعنی لوکا مودریچ.
با این وجود، برخلاف هافبک دفاعی، هافبک نگهدارنده توانایی و علاقه برای رفتن به جلوتر در زمین را داراست. البته این موضوع با وظیفه اصلی این پست؛ یعنی محافظت از دفاع، در تناقض به نظر میرسد. اما رجیستا میتواند این نقش را نیز انجام دهد، هرچند مانند تخریبگر از طریق قابلیتهای فیزیکی این کار را انجام نمیدهد. همانگونه که ممکن است نوع نقش وی مشخص کند، رجیستا اساساً موقعیت خود را در برابر دفاع «نگه میدارد» و فرصتطلبانه، قطع ارتباطهایی کلیدی انجام میدهد تا خطرات حریف را از بین ببرد.
به عبارتی دیگر، هافبک نگهدارنده، برخلاف هافبک دفاعی، یا میتوان به تعمیم گفت رجیستا برخلاف تخریبگر، بسیار بسیار کمتر بر تواناییهای فیزیکی خود تکیه میکند و تأکید بیشتری بر روی قدرت پیشبینی و بازیخوانی خود میگذارد، بدون آن که الزاماً نیازی داشته باشد که تکلزن خوبی باشد.
حال به نوع جذابتر شماره 6 میرسیم: ولانته. ولانته یک واژه فوتبالی برزیلی است برای توصیف بازیکنی که نه تنها از دفاع محافظت میکند، بلکه نقش موتور تیم را نیز ایفا میکند. در حقیقت، کلمه «ولانته» از نظر ادبی به معنای «فرمانِ ماشین» است، چرا که او تعیینکننده جریان تیم است. ولانته توپ را از دفاع میگیرد و به بازیکنان مقابل خود میرساند تا حملات تیم آغاز شوند. وی تلفیق تواناییهای فیزیکی و تکنیکی است، اما الزاماً قابلیتهای فیزیکی ندارد. این همان دلیلی است که ولانته، هم میتواند در دسته هافبک دفاعی و هم هافبک نگهدارنده قرار داده شود.
کلود مکهلهله، هافبک اسبق چلسی
سرجیو بوسکتس بازیکنی است که تواناییهای فیزیکی و تکنیکی را تلفیق میکند و یک مثال بسیار عالی از این نقش است. کلود مکهلهله نسبت به هافبک بارسلونا کمتر تکنیکی اما در آغاز حملات به همان اندازه ماهر بود. در حالی که مایکل کریک بسیار بسیار کمتر فیزیکی است اما تکنیک و توانایی پاسینگ را برای ایفای نقش ولانته، داراست. مکهلهله و کریک به خاطر تفاوتهایشان از لحاظ تواناییهای فیزیکی و تکنیکی، به ترتیب ولانتهای از نوع هافبک دفاعی و ولانتهای از نوع هافبک نگهدارنده هستند. بوسکتس، که در ابتدا از او یاد کردیم، بیشتر یک نوع هیبرید است، که به فراخور شرایط، دفاعیتر و/یا تهاجمیتر میشود.
اکنون ممکن است بپرسید که تفاوت میان یک ولانته و یک رجیستا چیست؟ تفاوت در توانایی تکنیکی و تمایل به حرکت رو به جلوست. رجیستا بیشتر به جلو میرود در حالی که اولویت ولانته، محافظت از دفاع است. رجیستا در اثرگذاری بر روی بازی در یک سوم نهایی زمین بسیار تواناتر است در حالی که ولانته بیشتر خود را محدود به میانه میدان میکند و فقط هنگامی که فضا در برابرش ایجاد میشود، در لحظات آخر به جلو نفوذ میکند.
بنابراین با توجه به نوع نقشهای بازیکن شماره 6، مشخص میشود که وی میتواند در تعیین نوع چینش یک تیم بسیار مهم باشد. البته به خاطر این که یک بازیکن از یک نوع خاص است یا یک نقش را بسیار خوب ایفا میکند، دلیل نمیشود که نتواند وظیفهای دیگر را به خوبی انجام دهد. به عنوان مثال، میکل آرتتا در اورتون نقش رجیستا را داشت در حالی که امروزه آرسن ونگر از او به عنوان یک ولانته استفاده میکند. فرناندو در سالهای اولیهاش در پورتو یک هافبک دفاعی (تخریبگر) بود، اما این آندره ویاش بواش بود که او را بیشتر به شرکت در جریان بازی واداشت و وی را بیشتر به یک هافبک نگهدارنده (ولانته) تبدیل کرد.
موارد ویژهای مانند آندرهآ پیرلو و باستین شوایناشتایگر نیز وجود دارند که میتوانند هر دو نوع و تمام نقشهای شماره 6 را طی یک بازی بر عهده بگیرند، که این نشاندهنده گستره استعدادهایشان است. بنابراین میبینیم که بازیکن شماره 6 چیزی بسیار فراتر از تنها یک سپر برای خط دفاعی است. او میتواند بسیار بیشتر به تیم کمک کند و فقط یک مربی ریزبین و نکتهسنج میتواند تشخیص دهد کدام نوع شماره 6 و کدام نقش را بازیکناش میتواند برای منفعت تیم ایفا کند.
این مطلب قبلاً در سال 2013 در طرفداری منتشر شده و این بازنشر آن است.