طرفداری- از سال 1930، هر جام جهانی در بازه زمانی ماه های جوئن و جولای برگزار شده و تنها دیداری خاص به اوایل ماه "می" کشیده شده است. هفته گذشته فیفا تائید کرد که جام جهانی 2022 در کشور قطر و در فصل زمستان برگزار می شود و طبق برنامه ریزی ها، فینال این تورنمنت در روز هجدهم دسامبر، انجام خواهد پذیرفت.
زمانی که در سال 2009، کشور قطر برای میزبانی جام جهانی ابراز آمادگی کرد، گزارشی پس از ارزیابی قطر منتشر شد که از سلامت و امنیت بازیکنان و تماشاچیان در گرمای این کشور، در جایی که دمای هوا به راحتی در تابستان از 40 درجه سانتی گراد عبور می کند، ابراز نگرانی می کرد. با وجود هشدار نهادهای بین المللی، کمیته اجرایی فیفا در دسامبر 2010، قطر را به عنوان میزبان تورنمنت انتخاب کرد. از آن زمان تاکنون، فیفا و دولت قطر همواره با اتهاماتی همچون خریدن رای، رشوه و عدم رعایت قوانین حقوق بشر، روبرو شده اند.
در سال 2012، پس از اینکه اتهامات و شایعات مبنی بر مرتکب شدن تخلف در فرآیند انتخاب میزبان جام جهانی شدت گرفت، فیفا، مایکل جی گارسیا، وکیل سابق بخش جنوبی نیویورک را به عنوان سر بازرس کمیته اخلاقی انتخاب کرد و وی را موظف کرد که در مورد مرحله انتخاب میزبان دو جام جهانی 2018 و 2022، تحقیق کند. اگر چه گارسیا در پاییز گذشته، گزارشی 350 صفحه ای از آن چه که رخ داده بود را در اختیار فیفا قرار داد، اما قاضی کمیته اخلاق، هانس یواخیم اکرت از در معرض عموم قرار گرفتن این گزارش، جلوگیری کرد و به انتشار چهل و دو صفحه خلاصه که بعدها گارسیا آن را "ناقص و پر از غلط" خواند، اکتفا کرد. گارسیا چند روز بعد دوباره درخواستی مبنی بر انتشار کامل گزارشش ارائه کرد که مورد موافقت قرار نگرفت و وی به نشانه اعتراض، از پروژه کنار کشید.
گارسیا در پایان خود در بیانیه ای کوتاه، چنین نوشت:
هیچ کمیته تصمیم گیری مستقلی، هیچ بازرسی و حتی هیچ هیئت قضاوتی نمی تواند فرهنگ یک نهاد را تغییر دهد!
شاید لزوما این گونه نباشد! در آن سوی قضیه، شاید پول بتواند نقش موثرتری را برای اصلاحات در میزبانی جام جهانی 2022، ایفا کند. انتقال جام جهانی قطر به زمستان، مطمئنا ارزان نخواهد بود. در سال 2011، فیفا برای حق پخش تلویزیونی بازی ها در کشور آمریکا، پیشنهاد دو شبکه فاکس و تلموندو(شبکه اسپانیایی زبان آمریکا) را در یک مزایده پذیرفت. اگرچه، شبکه فاکس این پیشنهاد را برای تورنمنتی که در تابستان برگزار می شد، ارائه کرده بود، نه برای ایام کریسمسی که پخش جام جهانی با پخش رقابت های لیگ فوتبال آمریکایی(یکی از پر بیننده ترین برنامه های تلویزیون آمریکا)، تداخل دارد.
برای ساکت کردن شبکه ها، فیفا بدون برگزاری مزایده، پیشنهاد حق پخش جام جهانی 2026 را به مبلغی بسیار کمتر از آن چیزی که می توانست در مزایده و در رقابت فاکس با شبکه هایی همچون NBC و ESPN، بدست آورد، به این شبکه فروخت. این افت قیمت می تواند ارزش بازار حق پخش جام جهانی را در ایالات متحده به شدت کم کند و احتمالا فیفا در آینده با ضرری چند ده میلیون دلاری در درآمد، مواجه خواهد شد. بودجه فیفا به نسبت زیادی، به پخش مسابقات بستگی دارد. یک گزارش اقتصادی به تازگی فاش کرده است که در حد فاصل سالهای 2011 تا 2014، 43 درصد از درآمد فیفا، از حق پخش تلویزیونی بدست آمده است.
پس از این موضوع، مسئله تداخل جام جهانی با تقویم رقابت های باشگاهی در اروپا مطرح می شود. این شرایط را در نظر بگیرید که مسابقات باشگاهی در دو ماه آخر سال میلادی، با آب و تاب زیادی برگزار می شود. نهادهای داخلی و سازمان لیگ های معروفی همچون لیگ برتر انگلستان یا بوندسلیگای آلمان باید به طور کلی برنامه فصل 23-2022 را تغییر دهند. احتمالا مذاکرات بر سر کاهش بازی در تورنمنت هایی چون FA CUP آغاز خواهد شد. طبیعتا بازی های کمتر، قیمت حق پخش تلویزیونی این تورنمنت ها را کاهش خواهد داد. در اواخر ماه فوریه و در زمانی که شایعه انتقال جام جهانی به زمستان قوت گرفت، کارل هاینس رومینیگه، رئیس اتحادیه باشگاه های اروپا که 214 عضو دارد، صریحا اعلام کرد که باشگاه ها نمی توانند هزینه احتمالی تغییر برنامه را متحمل شوند. رومینیگه در ادامه گفت که اعضای اتحادیه خواهان دریافت خسارتی که این تصمیم می تواند به بار بیاورد، هستند.
فیفا همین حالا هم برای جدایی بازیکنان و محلق شدن به جام جهانی، به باشگاه ها پول پرداخت می کند. برای مثال در جام جهانی 2014، چیزی در حدود 70 میلیون دلار برای این هدف هزینه شد. روز جمعه فیفا اعلام کرد که با اتحادیه باشگاه ها بر سر مبلغ 209 میلیون دلار برای دو جام جهانی 2018 و 2022 توافق کرده است. رقمی که رومینیگه را به شدت راضی کرد. مثل قرارداد فاکس و تلموندو، معیار مالی این توافق هم از این به بعد سخت تغییر خواهد کرد و فیفا برای دو جام جهانی 2026 و 2030, با ضررهای هنگقتی روبرو خواهد بود.
شاید فیفا به اصلاحات جدی چهار سال پیش نزدیک نباشد اما ضرر صدها میلیون دلاری احتمالی در آینده این موضوع را به این نهاد ثابت می کند که تغییر میزبان، نه تنها امری درست، بلکه کاری سودمندتر است.
به قلم ریچارد ویتال، ستون نویس مجله "نیویورکر"
